Πατέρας της Χρηματοοικονομικής: ο Θαλής ο Μιλήσιος

Ο Θαλής ο Μιλήσιος προβλέποντας ότι η σοδειά ελαιοκάρπου θα είναι σημαντικά αυξημένη κατά το επόμενο έτος, αγοράζει τα δικαιώματα χρήσης των ελαιοτριβείων της περιοχής του και κερδίζει. Είναι η πρώτη ιστορική αναφορά που έχουμε για τη χρήση των Παραγώγων Χρηματοοικονομικών Προϊόντων, στα "Πολιτικά του Αριστοτέλη" (Βιβλίο Ι, κεφάλαιο 11). Ας δούμε την ιστορία:

Ο κόσμος κορόιδευε το φιλόσοφο Θαλή το Μιλήσιο επειδή ήταν φτωχός, κάτι που κατά τους ίδιους σήμαινε πως η φιλοσοφία οδηγούσε σε αδιέξοδο. Ο Θαλής όμως τους απέδειξε πως είχαν άδικο.

Κάποιο χειμώνα, οι θέσεις και κινήσεις των άστρων βοήθησαν τον Θαλή να προβλέψει ότι η συγκομιδή ελιάς το επόμενο φθινόπωρο θα ήταν ιδιαίτερα μεγάλη. Μάζεψε κάποιες οικονομίες που είχε και πήγε κρυφά σε όλα τα ελαιοτριβεία της περιοχής. Σε κάθε ένα από αυτά άφησε ένα ποσό έναντι της εγγύησης ότι θα είχε, αν το ήθελε, προτεραιότητα το επόμενο φθινόπωρο.

Κατάφερε να το κάνει αυτό με πολύ χαμηλές τιμές, γιατί η συγκομιδή ήταν ακόμη εννιά μήνες μακριά και ούτως ή άλλως, ποιος θα μπορούσε τότε να προβλέψει αν η σοδειά θα ήταν μεγάλη ή μικρή;

Όταν έφτασε ο καιρός για τη συγκομιδή, η οποία πράγματι ήταν μεγάλη, και όλα τα ελαιοτριβεία ταυτόχρονα είχαν πολύ μεγάλη ζήτηση, ο Θαλής πούλησε τα δικαιώματα χρήσης που είχε, σε τιμές πολύ πιο υψηλές τιμές από ότι τα είχε αγοράσει. Με τον τρόπο αυτό κατόρθωσε να κερδίσει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό.

Απέδειξε έτσι στον κόσμο ότι και οι φιλόσοφοι θα μπορούσαν να είναι πλούσιοι αν το επιθυμούσαν, αλλά οι φιλοδοξίες τους ήταν εντελώς διαφορετικής φύσης.

Η ιστορία αυτή του Αριστοτέλη για το Θαλή και τις χρηματοοικονομικές του μεθόδους είναι η πρώτη γραπτή αναφορά σε αυτό που σήμερα είναι γνωστό με το όρο «δικαίωμα προαίρεσης». Ο κάτοχός του έχει δικαίωμα να δράσει μόνο όταν το θέλει. Δεν είναι υποχρεωμένος να δράσει αν δεν το θέλει. Αν η συγκομιδή ήταν απογοητευτική, ο Θαλής θα είχε εγκαταλείψει τα δικαιώματά του, τα οποία δεν θα είχαν καμία αξία και φυσικά θα είχε χάσει το ποσό που είχε προκαταβάλει.

Όμως, εκτίμησε σωστά και διαθέτοντας ένα μικρό χρηματικό ποσό, κέρδισε πολλαπλάσια. Θα  μπορούσε λοιπόν δίκαια να θεωρηθεί ως ο Πατέρας της σύγχρονης (κατά τα άλλα) Χρηματοοικονομικής Επιστήμης.

______________

Πηγές: "Τα χρηματοοικονομικά σε 100 λέξεις" του Bertrand Jacquillat (από τις εκδόσεις Το Βήμα Γνώση). 
Βικιπαίδεια, η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια: "Παράγωγα Προϊόντα"