Γενικά
Καταρχήν πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Αυστρίας με σχεδόν 300.000 κατοίκους. Σου δίνει την εντύπωση πως έχει την έκταση περίπου της Θεσσαλονίκης, αλλά πάρα πολύ πιο αραιοκατοικημένη. Με 5 πανεπιστήμια, είναι η πιο γνωστή φοιτητούπολη της χώρας.
.jpg)
Πρόκειται για μία εξαιρετικά πράσινη πόλη. Παντού υπάρχουν πάρκα, πλατείες και δέντρα και η δόμηση είναι αρκετά αραιή ώστε να μη νοιώθει κανείς την "κλεισούρα" μιας μεγαλούπολης. Το ποτάμι του Μουρ (Mur), που διαιρεί πρακτικά την πόλη στα δύο, την κάνει ακόμη πιο πράσινη. Ακόμη και οι φτωχότερες γειτονιές μπορεί να φαίνονται εκ πρώτης όψεως σαν να την εξαίρεση στον κανόνα, αλλά τα περισσότερα οικοδομικά τετράγωνα έχουν έναν κήπο στη μέση τους (έτσι ώστε να μη φαίνεται απ' έξω, αλλά οι ένοικοι σαφώς τον απολαμβάνουν).
.jpg)
Εκτός από πράσινο, το Graz είναι ιδιαίτερα ιστορικό, τόσο πολύ που έχει τιμηθεί με την παρουσία του στη λίστα παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Το κέντρο του Graz - ένα παλαιό οχυρό στην ουσία - είναι το ιστορικότερο κομμάτι. Το σήμα κατατεθέν του Graz είναι ο πύργος-ρολόι του και οι κάτοικοι είναι περήφανοι που κάποτε είχαν καταφέρει να εξαγοράσουν (από τον Ναπολέωντα νομίζω) την μη-καταστροφή του.
Αυτό δε σημαίνει όμως ότι το Graz είναι παλαιομοδίτικο. Απεναντίας είναι εντυπωσιακό πως τα μοντέρνα κτήρια ανακατεύονται με τα παλαιά. Άλλες γειτονιές είναι γεμάτες με παλιά καλοδιατηρημένα κτήρια του πρόπροηγούμενου αιώνα - με ταβάνια τόσο ψηλά που θα μπορούσες να κάνεις άνετα και τραμπολίνο - και άλλες σφύζουν με μοντέρνα, γεμάτα περίεργες γωνίες κτήρια.
Εξίσου μπερδεμένος είναι ο καιρός στο Graz: Μία μέρα βρέθηκα με μπουφάν και ομπρέλα το πρωί και με κοντομάνικο μπλουζάκι το απόγευμα. Βρέχει και μετά από λίγο ήλιος... Φυσάει πολύ και μετά από λίγο άπνεια... 30 βαθμούς τη μία μέρα, 5 βαθμούς την άλλη... Γενικά πάντως το Graz χαρακτηρίζεται από συνεφιά και μια ελαφριά κουφόβραση, ήπιους χειμώνες (λίγο κάτω από τους 0 βαθμούς) και καλοκαίρια (λίγο πάνω από 30 βαθμούς).
Η ζωή
Ο ρυθμός της ζωής φαίνεται να είναι πολύ πιο αργός, ήρεμος και ήσυχος από αυτόν της Αθήνας και γενικά της Ελλάδας. Οι άνθρωποι δε δείχνουν στρες ή βιασύνη, σπάνια ακούς φωνές/γέλια/τσακωμούς (εκτός αν πρόκειται για κάποιο event φυσικά) και όλοι μιλάνε σχετικά χαμηλόφωνα όταν μπορούν. Δε θυμάμαι να άκουσα ποτέ ούτε καν ψίθυρο στα λεωφορεία ή το τραμ και όποτε οι άνθρωποι μιλούσαν στα κινητά τους είχα την εντύπωση ότι κάποιος είχε γυρίσει το κουμπάκι της έντασης στο μηδέν ! Μόνο στις καφετέριες και τα μπαρ αρχίζει το Graz να θυμίζει κάτι από Ελλάδα, αλλά και πάλι σε πιο πολιτισμένο ύφος.
Σε τέτοιους ήρεμους ρυθμούς, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς την αγάπη των κατοίκων για το ποδήλατο. Ποδηλατόδρομοι υπάρχουν κυριολεκτικά παντού, με τα πεζοδρόμια να χωρίζονται από μια γραμμή στα δύο - ένα κομμάτι για τους πεζούς και ένα για τους ποδηλάτες. Και ουέ και αλλίμονο αν δε σταματήσεις με το αυτοκίνητο στη διάβαση για να περάσει ο ποδηλάτης ή ο πεζός το δρόμο. Πραγματικά η μόνη φορά που είδα Αυστριακό να τσαντίζεται και να βρίζει ήταν όταν ένα αυτοκίνητο δεν τήρησε αυτόν τον κανόνα.
Τα ωράρια των καταστημάτων είναι συνήθως μικρά, με τα περισσότερα να κλείνουν νωρίς το απόγευμα (6-7μμ) και την Κυριακή να είναι όλα κλειστά (με εξαίρεση μερικά κεντρικά μαγαζιά στον σταθμό των τρένων).
Απ ότι μου είπαν, οι ρυθμοί ανεβαίνουν το χειμώνα λόγω των γιορτών των Χριστουγέννων, με τα αρτοσκευάσματα και το περιβόητο ζεστό κρασί Gluhwein να ρέουν άφθονα. Πάντως είχα και ο ίδιος είχα την τύχη να δω από κοντά το διήμερο φεστιβάλ της πόλης, στο οποίο το φαγητό και το ποτό έχουν την τιμητική τους. Οι Αυστριακοί είναι περήφανοι για τα βιολογικά τους προϊόντα και την απίστευτη ποικιλία σε (πεντανόστιμο) ψωμί.
.jpg)
Οι άνθρωποι
Ένα πράγμα που μου έκανε εντύπωση στην αρχή ήταν η απουσία γραφείων. Αναρωτιόμουν "Που εργάζονται τελωσπάντων αυτοί οι άνθρωποι ?". Για μία χώρα που παράγει κυρίως υπηρεσίες (70%) μου φάνηκε περίεργο να βλέπω μόνο σπίτια και πουθενά γραφεία.
Κάπου εδώ άρχισα να ανακαλύπτω μία σημαντική διαφορά ανάμεσα στην Ελληνική και την Αυστριακή κουλτούρα: Η απλότητα.
Το ίδιο σπίτι που κάποιος θα νοίκιαζε για να κατοικήσει, άλλος το νοικιάζει ως γραφείο. Σε "απλά σπίτια" στεγάζονται μεταξύ άλλων πολλές υπηρεσίες και γίνονται διάφορες μικρές εκδηλώσεις. Είναι σχεδόν αδύνατο να είσαι σίγουρος τι συμβαίνει σε ένα διαμέρισμα στο Graz απλά βλέποντάς το. Ο ίδιος έτυχε να πάω στη διάλεξη ενός Ινδού φιλόσοφου λέκτωρα του Χάρβαρντ, η οποία έγινε με περίπου 20 άτομα σε ένα απλό, κοινό δωμάτιο - και αφότου φυσικά όλοι βγάλαμε τα παπούτσια μας και φορέσαμε παντόφλες, κατά τους αυστριακούς "κανόνες" φιλοξενίας...
Η απλότητα φτάνει σε τέτοιο επίπεδο που οι κάτοικοι φαίνεται να απεχθάνονται την επίδειξη πλούτου και χλιδής: Δε βλέπεις πουθενά ακριβά, εκκεντρικά ντυμένους ανθρώπους, πουθενά ακριβά σπορ αυτοκίνητα, πουθενά αγαλματίδια κ.λ.π. μπροστά από τα σπίτια τους. Κι όμως πολλοί μένουν σε όμορφα διόροφα σπίτια, κυκλοφορούν με τελευταίας τεχνολογίας διακριτικά βαμένα γερμανικά αυτοκίνητα και απολαμβάνουν συχνές εξορμήσεις εκτός της πόλης.
Πέρα από την απλότητά τους, οι άνθρωποι είναι συνήθως ευγενικοί, ευθείς και ανεκτικοί. Όλοι οι υπάλληλοι ήταν εξυπηρετικοί (δημόσιοι και ιδιωτικοί) και δεν ξέφευγαν ποτέ από το θέμα. Παραδοσιακά αυστριακά όμως δε βιάζονταν και ποτέ να εξυπηρετήσουν.
Το περίεργο είναι ότι οι άνθρωποι φαίνονται γενικά συντηριτικοί, αλλά ανέχονται και τη διαφορετικότητα. Μία εργαζόμενη στα McDonalds με μοβ-πράσινα μαλλιά ή μερικές πιο "ξεσαλωμένες" φοιτήτριες δε τραβούν την προσοχή κανενός. Απ' όσο έμαθα, αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι οι Αυστριακοί δεν κατακρίνουν τέτοιες συμπεριφορές, απλά δε το δείχνουν ποτέ ανοιχτά.
Οι γειτονιές του κέντρου
Οι γειτονιές δυτικά του ποταμού Μουρ (Mur) θεωρούνται φτωχότερες από αυτές ανατολικά. Με εξαίρεση το Gries και το Jakomini πάντως, οι υπόλοιπες γειτονιές μου φάνηκαν αξιοπρεπέστατες. Το Graz χαρακτηρίζεται σχεδόν παντού από χαμηλές πολυκατοικίες (2-3 όροφοι) ή μονοκατοικίες, αλλά στις πιο φτωχές γειτονιές κυριαρχούν οι μεγαλύτερες πολυκατοικίες.
Το Gries, η γειτονιά νοτιοδυτικά του κέντρου, είναι το μέρος που μένουν οι φτωχότεροι μετανάστες συνήθως. Μεταξύ άλλων εδώ φαίνεται να έχουν εγκατασταθεί οι περισσότεροι Τούρκοι με μαγαζιά τύπου Doner-Kebab καθώς, καθώς και τα "ροζ" μαγαζιά/κέντρα (τα οποία είναι πάντως εξωτερικά διακριτικότατα και δε θυμίζουν σε τίποτα Ελλάδα). Είναι πιο πυκνά κατοικημένο από τις άλλες περιοχές και βλέπεις περισσότερους ανθρώπους στο δρόμο - αραιά και που ακόμη και τύπους οι οποίοι φαίνονται "ύποπτοι" για τις γνωστές συναλλαγές που γίνονται σε πόλεις. Παρόλα αυτά - με εξαίρεση μετά τα μεσάνυχτα - πάντα ένοιωθα ασφαλής όταν την περπατούσα και το ξενοδοχείο μου ήταν σε αυτή την περιοχή. Δεν θα τολμούσα να τη χαρακτηρίσω "επικίνδυνη" γειτονιά, όπως θα λέγαμε μία γειτονιά στην Αθήνα.
Αυτή η τιμή (της "αλά Ελληνικά" επικίνδυνης γειτονιάς) πάει στο Jakomini, τη γειτονιά νοτιοανατολικά του κέντρου. Ήταν το μόνο μέρος που μου θύμησε το κέντρο της Αθήνας, με την κίνηση, τον πολύ κόσμο και τις πολυκατοικίες της και πέρα από μία πολύ σύντομη βόλτα δεν την έψαξα περισσότερο.
Το Lend, βορειοδυτικά του κέντρου, είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες γειτονιές. Έμαθα πως κάποτε ήταν στην ίδια μοίρα με το Gries, καθώς επίσης έχει πολλούς μετανάστες, αλλά με πολύ έντονη οικοδομική εργασία εξελίχθηκε στο πιο μοντέρνο μέρος του Graz. Με αρκετές πολυκατοικίες, αλλά και αρκετό πράσινο και χώρους, μου φάνηκε ταυτόχρονα δυναμικό, αλλά και συμπαθητικό. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε το κτήριο της πυροσβεστικής, το οποίο έχει βαφτεί απ' έξω επαγγελματικά με χιουμοριστικό γκραφίτι.
Το Sankt Leonhard, ανατολικά του κέντρου, είναι η γειτονιά των φοιτητών (αλλά όχι μόνο). Κοντά στα πανεπιστήμια και το κέντρο ταυτόχρονα, με μέτρια δόμηση και πολύ πράσινο, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί θεωρήθηκε σε πρόσφατη έρευνα η καλύτερη γειτονιά του Graz. Είχα τους ενδοιασμούς μου για τους φοιτητές, αλλά τελικά - και τυπικά αυστριακά - ήταν διακριτικότατοι.
Το Geidorf, βόρεια του κέντρου, είναι η "ακριβή" γειτονιά της πόλης, με παραδοσιακά σπίτια και ορισμένες βίλλες. Ως αναμενόμενο, είναι μια εξαιρετικά ήσυχη, αραιοκατοικημένη και πράσινη γειτονιά.
Οι υπόλοιπες γειτονιές
Στα ανατολικά του Graz επισκέφθηκα επίσης τις γειτονιές Sankt Peter και Waltendorf. Πολλές μονοκατοικίες και εξαιρετικά αραιή δόμηση, πολλά πράσινα στενά δρομάκια και ανηφόρες-κατηφόρες, είναι τα κυριότερα χαρακτηριστικά τους. Θύμιζαν ένα μικρό καταπράσινο χωριουδάκι.
Στα δυτικά του Graz περπάτησα στα Eggenberg και Wetzelsdorf. Σε αντίθεση με τα ανατολικά, το έδαφος εδώ ήταν επίπεδο και το πράσινο λιγότερο. Η δόμηση ήταν πάντως εξίσου αραιή, αλλά γενικά θύμηζε περισσότερο αμερικάνικες μεσοαστικές γειτονιές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου