Ατολμία, ολιγωρία και αμέλεια, ερασιτεχνισμοί, τακτικισμοί και πολιτικές σκοπιμότητες, μετατρέπουν κάποιες σημαντικές αρχικά οικονομικές ανισορροπίες σε μεγάλο πρόβλημα, το οποίο στη συνέχεια οδηγείται σε υποτροπιασμό, με αποτέλεσμα η χώρα να τεθεί υπό την επιτήρηση των δανειστών.
Οι 4 φάσεις της κυπριακής κρίσης:
Η πρώτη φάση είναι η κατάσταση της οικονομίας μέχρι το 2008 που ξέσπασε η οικονομική κρίση. Στην περίοδο αυτή, σημειώνει, έχει συσσωρευτεί ανησυχητικά ψηλό χρέος των νοικοκυρών, επιχειρήσεων και δημοσίου. Η οικονομία έχασε την ανταγωνιστικότητα της και εμφάνιζε σημαντικές ανισορροπίες οι οποίες καλύπτονταν από έναν υπερμεγέθη τραπεζικό τομέα με τα προβλήματα να μην γίνονται αντιληπτά.
Η δεύτερη φάση είναι η περίοδος 2008-2011 όταν η Κύπρος αποκλείστηκε από τις διεθνείς αγορές και οι τράπεζες υπέστησαν ζημιές €4,6 δισ. από την απομείωση των ελληνικών ομολόγων. Η περίοδος αυτή, σύμφωνα με τον κ. Ζένιο, χαρακτηρίζεται από έλλειψη ευθυκρισίας που οδηγεί στη συσσώρευση μεγάλων προβλημάτων.
«Η επιπόλαια διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και οι αρνητικές επιπτώσεις στον τραπεζικό τομέα από την απομείωση των ομολόγων ελληνικού δημοσίου ενεργοποίησαν ένα φαύλο κύκλο αλληλεξάρτησης τραπεζών-δημόσιων οικονομικών. Χωρίς τη λήψη μέτρων η Κύπρος οδηγείτο με ακρίβεια στον αποκλεισμό από τις χρηματαγορές και μόνο η χρονική στιγμή του αποκλεισμού δεν ήταν προδιαγεγραμμένη. Αξιοσημείωτο ότι ο αποκλεισμός στις 30 Μαΐου 2011 προηγείται της καταστροφικής έκρηξης της 11ης Ιουλίου», σημειώνει.
Η τρίτη φάση είναι μέχρι το Μάρτιο του 2013 όταν η Κύπρος εξασφάλισε βοήθεια από την τρόικα εκχωρώντας σημαντικά κυριαρχικά δικαιώματα στους δανειστές.
«Ατολμία, ολιγωρία και αμέλεια, ερασιτεχνισμοί, τακτικισμοί και πολιτικές σκοπιμότητες, οδηγούν ένα μεγάλο αρχικό πρόβλημα ύψους €4,6 δισ., δηλαδή 25% του ΑΕΠ, σε υποτροπιασμό. Η κυπριακή οικονομία αντιμετωπίζει σταδιακά ένα τεράστιο δισεπίλυτο πρόβλημα €17 δισ.- σχεδόν 100% του ΑΕΠ- και η εφαρμογή πρωτοφανών λύσεων καθίσταται αναπόφευκτη», αναφέρεται. Αυτή είναι η περίοδος κακοδιαχείρισης που προκάλεσε την τελική κατάρρευση.
Ο κ. Ζένιος κάνει λόγο για αδικαιολόγητη καθυστέρηση στο να ζητηθεί και να συμφωνηθεί πρόγραμμα βοήθειας από την τρόικα. Επίσης, σημειώνει ότι η Λαϊκή Τράπεζα «μπήκε στον αναπνευστήρα μέχρι τις εκλογές», απορροφά κρατική στήριξη €1,8 δισ. και συσσωρεύει ELA €9,2 δισ., δηλαδή 51% του ΑΕΠ σε αντίθεση με τις καλές πρακτικές διαχείρισης ELA και με διαφορετική άποψη της ΕΚΤ όσον αφορά τη διάσωσή της.
Αφήνει μάλιστα σκιές για πολιτικές σκοπιμότητες της ΚΤ στην παραχώρηση ELA μετά το Μάιο του 2013.
Στην έρευνα, τονίζεται επίσης ότι οι ανάγκες του κυπριακού τραπεζικού συστήματος κυμαίνονται μεταξύ €648 εκ. και €2,4 δισ., αντί €5,7 δισ. με βάση τη μελέτη της Pimco, σημειώνοντας ότι η διαφορά έχει τεράστιο αντίκτυπο στη λύση του κουρέματος που τελικά επεβλήθη όσο και στην ικανότητα της οικονομίας να ανακάμψει.
Η τέταρτη φάση - το αποκορύφωμα της τραγωδίας ήταν τα γεγονότα του Μαρτίου του 2013 στο Eurogroup όπου γράφτηκε το τέλος της πρώτης φάσης της νέας κυπριακής τραγωδίας. Η χώρα περνά στην εποχή του μνημονίου και τίθεται υπό την επιτήρηση των δανειστών.
Αναφέρει ότι το bail-in των καταθετών ήταν αναπόφευκτο, ωστόσο σημειώνει ότι η κυβέρνηση έπρεπε να ήταν προετοιμασμένη γι’ αυτό το ενδεχόμενο καθώς η επιλογή αυτή υπήρχε σαν εναλλακτική από το Φεβρουάριο του 2013. Υποστηρίζει ότι ιδανικότερη επιλογή ήταν το κούρεμα 15,5% για ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα.
Σύμφωνα με τον κ. Ζένιο, οι προϋποθέσεις για να ξεσπάσει η κρίση υπήρχαν και πριν το Μάιο του 2011 λόγω της υπέρμετρης αύξησης των δημοσίων δαπανών και το μεγάλο ενεργητικό των τραπεζών.
«Σε κάθε φάση της τραγωδίας αλλάζουν και οι πρωταγωνιστές και οι ρόλοι τους. Διαφορετική η βαρύτητα ευθύνης του τέως προέδρου την περίοδο μέχρι το 2011 και διαφορετική το 2012-2013. Άλλη η ευθύνη της Κεντρικής Τράπεζας πριν την ανακαφελαιοποίηση της Λαϊκής και άλλη μετά. Η φυσική ροή της τραγωδίας της κρίσης προκύπτει μέσα από την ανάλυση των στοιχείων. Οι πρωταγωνιστές δεν είχαν πλήρη επίγνωση των αλλαγών φάσης όταν τις βίωναν, και γι’ αυτό το πόρισμα της διερευνητικής επιτροπής που στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις μαρτυρίες δίνει μόνο μερική άποψη του τι συνέβη. Επίσης, ευθύνες δεν μπορεί να εντοπιστούν αποκλειστικά σε ένα μόνο σημείο και από αυτή την άποψη η έκθεση μου επιζητά και την ισορροπία ευθυνών μεταξύ των πρωταγωνιστών», αναφέρει.
Σημειώνει ότι ο στόχος της ερευνητικής επιτροπής δεν είναι η απόδοση ευθυνών αλλά η καταγραφή των γεγονότων.
_____________
Πηγές:
Μέρος από δημοσίευμα, στις 17.10.2013, με τίλο "Στ. Ζένιος: Αποδιοπομπαίος τράγος ο Ηλιάδης" στο: http://www.stockwatch.com.cy/nqcontent.cfm?a_name=news_view&ann_id=184435
και http://zenios.wordpress.com/#sthash.47LHk4Y0.dpuf
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου