Λήδρα Πάλας Λευκωσίας: Ένα ταξίδι στο χρόνο

Τι συμβολίζει τελικά το Λήδρα Πάλας στην Κύπρο; Τον πόλεμο, τη διχοτόμηση, τη λύση ή την εγκατάλειψη; Η ιστορία του θρυλικού ξενοδοχείου, από το 1969 μέχρι σήμερα, μέσα από ένα συγκλονιστικό φωτορεπορτάζ, από τον "Φιλελευθερο". 

Αποσπάσματα αναδημοσιεύουμε στη συνέχεια: 

Ένα κτίριο στη νεκρή ζώνη που αποτελούσε για δεκαετίες τον μοναδικό «σύνδεσμο» μεταξύ της κατεχόμενης και της ελεύθερης Κύπρου. Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων, Κύπριοι συνέρρεαν στο σημείο είτε για να προωθήσουν την ειρήνη και τη συμφιλίωση, είτε για να δείξουν την εθνική τους υπερηφάνεια, ενώ διεθνείς παρατηρητές το επισκέπτονταν στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων, ή μιας ακόμη έρευνας για το Κυπριακό πρόβλημα και τη διχοτόμηση της Λευκωσίας. Οι περισσότεροι από αυτούς, έχουν γνωρίσει το Λήδρα Πάλας ως ένα κτίριο - ερείπιο, ενώ οι αναμνήσεις από την ένδοξη του εποχή, όταν φιλοξενούσε στις εγκαταστάσεις του πλούσιους ευρωπαίους, επώνυμους τουρίστες και πλούσιους Λευκωσιάτες, να έχουν πια ξεθωριάσει. Το φωτογραφικό ρεπορτάζ που ακολουθεί αποτελεί ένα ταξίδι στην ιστορία του Λήδρα Πάλας, από το 1969 μέχρι και σήμερα. 

Καρτ ποστάλ του John Hinde Studios που απεικονίζει το Ξενοδοχείο Λήδρα Πάλας.

Ένας φωτεινός μπλε ουρανός, ένα αυτοκίνητο στην είσοδο και πικροδάφνες ζηρού ροζ χρώματος. Στη φωτογραφία βλέπουμε τους τέσσερις ορόφους του ξενοδοχείου, χαρακτηριστικό που φανερώνει πως τραβήχτηκε ανάμεσα στο 1968 και το 1974. Ο κήπος με την ονομασία Jasmine Garden ήταν το κεντρικό σημείο του ξενοδοχείου, ενώνοντας το εστιατόριο με τον κήπο. Οι φιλοξενούμενοι μαζεύονταν εκεί τα βράδια του καλοκαιριού για κοκτέιλ, ενώ ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στη νεολαία τα Σαββατόβραδα, με κορίτσια και αγόρια να διασκεδάζουν εκεί μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες με τα τραγούδια Κυπρίων και Ελλήνων καλλιτεχνών. 

Ο κήπος με τα γιασεμιά, στη δυτική αυλή του ξενοδοχείου, τη δεκαετία του 50. Από το προσωπικό αρχείο της Όλγας Δημητρίου. 

Εκδηλώσεις που πραγματοποιούνταν στον κήπο, παρουσιάζονται στις σελίδες του βιβλίου με τίτλο «Το κλειδί σας στο Λήδρα Πάλας» (Your key to Ledra Palace) που διάβαζαν οι επισκέπτες στην υποδοχή.

Το 1964 προστέθηκε στο ξενοδοχείο η πισίνα, η οποία είχε σχεδιαστεί από τον Ελληνοκύπριο αρχιτέκτονα Φώτη Κολακίδη. Αποτέλεσε για δεκαετίες δημοφιλή τοποθεσία για την πραγματοποίηση δεξιώσεων γάμων, της μεσαίας και υψηλής τάξης Λευκωσιατών. 

Η πισίνα του ξενοδοχείου, 1970 © Associated Press 

Οι δικοινοτικές συγκρούσεις τον Δεκέμβριο του 1964 οδήγησαν στη δημιουργία αυτού του σημείου ελέγχου που σηματοδοτούσε τη διαίρεση της πρωτεύουσας. Οι ειρηνευτικές δυνάμεις των Η.Ε. εγκαταστάθηκαν εκεί τον Μάρτιο του 1964. Όταν η βία τέθηκε υπό έλεγχο, το καλοκαίρι του 1964, η UNFICYP διέλυσε το τείχος. 

Ένας τοίχος από σάκους με άμμο δημιουργείται έξω από το ξενοδοχείο του Λήδρα Πάλας, 1964 © Αρχείο Μακάριου Δρουσιώτη 

Το 1974, Ελληνοκύπριοι στρατιώτες φιλοξενήθηκαν στο ξενοδοχείο, ενώ τούρκικα αεροπλάνα βομβάρδιζαν το κτίριο. Ο φωτογράφος Tommy Mardell απαθανάτισε τους φαντάρους να ξεκουράζονται στο λόμπυ, ανάμεσα στους φιλοξενούμενους. Μια φωτογραφία που συμπεριλαμβάνεται στο άλπμουμ του με τίτλο «Λήδρα Πάλας», το οποίο βραβεύτηκε με το World Press Award (tommymardell.com). 

Ελληνοκύπριοι στρατιώτες κοιμούνται στο λόμπυ του ξενοδοχείου τον Ιούλιο του 1974 © Tommy Mardell 

Τα σημάδια του πολέμου, με τρύπες που έχουν δημιουργηθεί από σφαίρες και οβίδες, είναι ακόμη εμφανή στην πρόσοψη και στους τοίχους. Όταν οι αντιπρόσωποι των δύο κοινοτήτων συναντήθηκαν εκεί το καλοκαίρι του 1974 για να συμφωνήσουν σε παύση των πυρών, ένας τοίχος είχε αναγερθεί μπροστά από το δωμάτιο Venetian, όπου γίνονταν οι συνομιλίες για να τους προστατέψει από τους ελεύθερους σκοπευτές. 

Προστατευτικό τείχος (αριστερά) και κατεστραμμένη πρόσοψη από μπαζούκα (δεξιά) © Όλγα Δημητρίου, 2010 

Φωτογραφία από την ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου που πραγματοποιήθηκε στο χώρο στάθμευσης του ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας, στις 16 Σεπτεμβρίου 1974. Η φωτογραφία των Η.Ε. έχει την εξής λεζάντα: «116 Ελληνοκύπριοι και 127 Τουρκοκύπριοι άρρωστοι και τραυματισμένοι, αιχμάλωτοι πολέμου και κρατούμενοι ανταλλάχθηκαν σήμερα ως αποτέλεσμα της συμφωνίας μεταξύ του Προέδρου και Αντιπροέδρου της Κύπρου στις 13 Σεπτεμβρίου». 

Αποφυλάκιση αιχμαλώτων πολέμου στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας, 1974 © Φωτογραφία των ΗΕ, Yukata Nagata 

Συνολικά, 6000 αιχμάλωτοι πολέμου και κρατούμενοι, σύμφωνα με πληροφορίες, αποφυλακίστηκαν μέχρι το τέλος εκείνου του Σεπτέμβρη. Το ξενοδοχείο εκκενώθηκε και παραδόθηκε στην UNFICYP για να χρησιμοποιηθεί ως στρατώνας. Έπιπλα, εξαρτήματα και συσκευές αποσυναρμολογήθηκαν και αποθηκεύτηκαν.

Στις δεκαετίες του ‘90 και ‘00, η Ημέρα των Ηνωμένων Εθνών γιορταζόταν με την ελεύθερη πρόσβαση πολιτών και από τις δύο πλευρές στο ξενοδοχείο, όπου Ε/κ και Τ/κ συναντούσαν συγγενείς, γείτονες και φίλους. Ακαδημαϊκά συνέδρια και συναντήσεις ακτιβιστών φιλοξενούνταν επίσης στο ξενοδοχείο. Το 1996, πραγματοποιήθηκε συναυλία στο στάδιο απέναντι από το ξενοδοχείο, με τον Σάκη Ρουβά και τον Burak Kut. Το 2003, το οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας πλημμύρισε από κόσμο μετά την απόφαση των Τουρκοκυπριακών αρχών να ανοίξουν τα οδοφράγματα. Το συγκεκριμένο οδόφραγμα άνοιξε πρώτο, ενώ το 2008 ακολούθησε αυτό της οδού Λήδρας.

Σημειώσεις: 

Το project: Το φωτογραφικό άλμπουμ αποτελεί μέρος του επιχορηγημένου από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματος «Cultural Heritage and the Reconstruction of Identities after Conflict - CRIC» του Cambridge University.(http://www.cric.arch.cam.ac.uk/index.php). Μια εκτενής μελέτη της Όλγας Δημητρίου για το Ξενοδοχείο Λήδρα Πάλας έχει δημοσιευτεί στο International Feminist Journal of Politics το 2012. 
Συγγραφέας: Η Όλγα Δημητρίου είναι Ανώτερη Ερευνητική Σύμβουλος, του Κυπριακού Κέντρου του Διεθνούς Ερευνητικού Ινστιτούτου του Όσλο για την Ειρήνη (PRIO). Η εργασία της επικεντρώνεται σε θέματα μετανάστευσης, φύλου, πολιτιστικής κληρονομιάς, και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο, αλλά και στα σύνορα Τουρκίας και Ελλάδας. 
PRIO: Το Διεθνές Ερευνητικό Ινστιτούτο του Όσλο αποτελεί έναν μη κερδοσκοπικό ινστιτούτο έρευνας για την ειρήνη (ιδρύθηκε το 1959) με πρωταρχικό σκοπό τη διεξαγωγή έρευνας για τις σχέσεις μεταξύ κρατών, ομάδων και ατόμων. 

Πηγή: http://elita.philenews.com/el-gr/oti-neo-kypros/1432/13842/lidra-palas-ena-taxidi-sto-chrono στις 10.10.2013

ΠΕΙΝΑΣ? Το Αφηρημένο blog προτείνει: Domino's Pizza!

Για Να Ανακαλύψεις τις Domino προσφορές, πάτησε εδώ! 😄

yle="text-align: center;">