Η κόρη της την ξύπνησε στις 4 το πρωί με τα πολύ ευχάριστα νέα και λίγα λεπτά αργότερα, μίλησε τηλεφωνικά και αγουροξυπνημένη στην καναδική τηλεόραση. «Μου φαίνεται αδύνατον...» είπε. «Είναι ένα τόσο καταπληκτικό γεγονός, που, πραγματικά, δεν μπορώ να το περιγράψω...»
«Μερικοί κριτικοί την θεωρούν ένα Καναδέζο Τσέχοφ», αναφέρει η Σουηδική Ακαδημία στη δήλωση στον ιστότοπό της με την οποία ανακοίνωσε τη νικήτρια του βραβείου, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 8 εκατ. κορωνών (916.000 ευρώ).
Η Μονρό είναι η πρώτη πολίτης του Καναδά που κερδίζει το Νόμπελ Λογοτεχνίας, με το οποίο έχουν τιμηθεί άλλες 12 γυναίκες. Άρχισε να γράφει διηγήματα στην εφηβεία της και έγινε διάσημη γράφοντας για τη ζωή στις εξοχές του Οντάριο. Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία της «Πάρα πολλή ευτυχία» και «Μ' αγαπάει, δεν μ' αγαπάει» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Είναι η πρώτη φορά σε 112 χρόνια που η Σουηδική Ακαδημία βραβεύει μια συγγραφέα που δεν γράφει παρά διηγήματα. Το 2009 η Μονρό είχε πει στην «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ» πως είχε αποπειραθεί να γράψει μυθιστορήματα, όμως δεν κατάφερε κάτι. «Το μυθιστόρημα πάντα κατέρρεε στα μισά και έχανα το ενδιαφέρον μου και δεν μου φαινόταν της προκοπής και σταματούσα να επιμένω», είχε πει στην εφημερίδα.
Η Άλις Μονρό, γεννήθηκε στο Οντάριο του Καναδά το 1931. Έχει εκδώσει κυρίως συλλογές διηγημάτων. Έχει διακριθεί τρεις φορές με την υψηλότερη λογοτεχνική διάκριση στον Καναδά, το Governor General's Literature Award. Έχει επίσης βραβευτεί από την Ένωση Κριτικών ΗΠΑ κι έχει λάβει το βραβείο Rea για τη συνολική προσφορά της στο διήγημα. Το 2009 της απονεμήθηκε το Man Booker International, για το οποίο ήταν ξανά υποψήφια και το 2007. Το βραβείο απονέμεται κάθε δύο χρόνια σε έναν συγγραφέα εν ζωή που εκδίδει τα έργα του στην αγγλική γλώσσα.
Η Άλις Μονρό είναι από τις πιο γνωστές και σημαντικές διηγηματογράφους παγκοσμίως και η κριτική επιτροπή του βραβείου χαρακτηριστικά αναφέρει: «Με κάθε διήγημά της η Μονρό καταφέρνει να φτάσει το βάθος και την ακρίβεια που οι περισσότεροι μυθιστοριογράφοι πετυχαίνουν με το σύνολο του έργου τους. Διαβάζοντας τη Μονρό μαθαίνεις πάντα κάτι που δεν είχες ποτέ σκεφτεί».
Εκτός από το Man Booker, έχει κερδίσει δύο φορές το βραβείο Giller, το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο του Καναδά και τρεις φορές το επίσης καναδέζικο λογοτεχνικό Βραβείο του Γενικού Κυβερνήτη.
«Οι ιστορίες της εκτυλίσσονται γενικά σε μικρές πόλεις, όπου ο αγώνας των ανθρώπων για μια αξιοπρεπή ύπαρξη καταλήγει συχνά σε προβλήματα σχέσεων και ηθικές συγκρούσεις – ένα θέμα που συνδέεται με διαφορές γενεών ή με αντικρουόμενα σχέδια ζωής», αναφέρει η Ακαδημία και συμπληρώνει: «Συχνά τα κείμενά της περιγράφουν καθημερινά, αλλά αποφασιστικής σημασίας γεγονότα, που φωτίζουν την περιβάλλουσα ιστορία και επιτρέπουν σαν φλας την εμφάνιση των υπαρξιακών ερωτημάτων».
Η Άλις Μονρό αποφάσισε να γίνει συγγραφέας σε ηλικία 11 ετών. «Νομίζω ότι γνώρισα την επιτυχία στον τομέα αυτό, επειδή δεν είχα άλλα ταλέντα. Στην ουσία δεν είμαι διανοούμενη. Ήμουν μια απλή νοικοκυρά αλλά δεν ήμουν καλή σε αυτό», είχε δηλώσει σε πρόσφατη συνέντευξή της η συγγραφέας.
Η Μονρό γνώρισε τον πρώτο σύζυγό της στο σχολείο. Το ζευγάρι παντρεύτηκε το 1951 και μετακόμισε στο Βανκούβερ, όπου μεγάλωσε τις τρεις κόρες του. Το 1963 αγόρασαν ένα σπίτι στη Βικτόρια και άνοιξαν ένα βιβλιοπωλείο με την επωνυμία «Βιβλία Μονρό». Ωστόσο, ο έγγαμος βίος του ζευγαριού δεν ήταν από ό,τι φαίνεται στρωμένος με ροδοπέταλα, αφού πήραν διαζύγιο το 1972.
Τέσσερα χρόνια μετά η Άλις Μονρό παντρεύτηκε τον γεωγράφο Ζέραλντ Φρέμλιν και εξέδιδε νέα μυθιστορήματα κατά μέσο όρο ανά τέσσερα χρόνια.
Σε συνέντευξή της στους New York Times φέτος, η Μονρό είχε δηλώσει ότι κατά πάσα πιθανότητα θα σταματούσε μια για πάντα τη συγγραφή και ότι το τελευταίο της έργο θα ήταν το «αγαπητή ζωή».
Το 2009 αποκάλυψε πως υποβλήθηκε σε επέμβαση μπαϊπάς στη στεφανιαία και σε θεραπεία για καρκίνο. Δεν συμπαθεί τη δημοσιότητα και σπάνια δίνει συνεντεύξεις.
Εκτός από το Man Booker, έχει κερδίσει δύο φορές το βραβείο Giller, το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο του Καναδά και τρεις φορές το επίσης καναδέζικο λογοτεχνικό Βραβείο του Γενικού Κυβερνήτη.
«Οι ιστορίες της εκτυλίσσονται γενικά σε μικρές πόλεις, όπου ο αγώνας των ανθρώπων για μια αξιοπρεπή ύπαρξη καταλήγει συχνά σε προβλήματα σχέσεων και ηθικές συγκρούσεις – ένα θέμα που συνδέεται με διαφορές γενεών ή με αντικρουόμενα σχέδια ζωής», αναφέρει η Ακαδημία και συμπληρώνει: «Συχνά τα κείμενά της περιγράφουν καθημερινά, αλλά αποφασιστικής σημασίας γεγονότα, που φωτίζουν την περιβάλλουσα ιστορία και επιτρέπουν σαν φλας την εμφάνιση των υπαρξιακών ερωτημάτων».
Η Άλις Μονρό αποφάσισε να γίνει συγγραφέας σε ηλικία 11 ετών. «Νομίζω ότι γνώρισα την επιτυχία στον τομέα αυτό, επειδή δεν είχα άλλα ταλέντα. Στην ουσία δεν είμαι διανοούμενη. Ήμουν μια απλή νοικοκυρά αλλά δεν ήμουν καλή σε αυτό», είχε δηλώσει σε πρόσφατη συνέντευξή της η συγγραφέας.
Η Μονρό γνώρισε τον πρώτο σύζυγό της στο σχολείο. Το ζευγάρι παντρεύτηκε το 1951 και μετακόμισε στο Βανκούβερ, όπου μεγάλωσε τις τρεις κόρες του. Το 1963 αγόρασαν ένα σπίτι στη Βικτόρια και άνοιξαν ένα βιβλιοπωλείο με την επωνυμία «Βιβλία Μονρό». Ωστόσο, ο έγγαμος βίος του ζευγαριού δεν ήταν από ό,τι φαίνεται στρωμένος με ροδοπέταλα, αφού πήραν διαζύγιο το 1972.
Τέσσερα χρόνια μετά η Άλις Μονρό παντρεύτηκε τον γεωγράφο Ζέραλντ Φρέμλιν και εξέδιδε νέα μυθιστορήματα κατά μέσο όρο ανά τέσσερα χρόνια.
Σε συνέντευξή της στους New York Times φέτος, η Μονρό είχε δηλώσει ότι κατά πάσα πιθανότητα θα σταματούσε μια για πάντα τη συγγραφή και ότι το τελευταίο της έργο θα ήταν το «αγαπητή ζωή».
Το 2009 αποκάλυψε πως υποβλήθηκε σε επέμβαση μπαϊπάς στη στεφανιαία και σε θεραπεία για καρκίνο. Δεν συμπαθεί τη δημοσιότητα και σπάνια δίνει συνεντεύξεις.
Έμαθε για το βραβείο Νόμπελ στο σπίτι της κόρη της, στη Βρετανική Κολούμπια του Καναδά. Ελπίζει πώς το βραβείο θα βοηθήσει τον κόσμο να δει το διήγημα ως μία σημαντική τέχνη και όχι σαν κάτι με το οποίο «παίζει κανείς μέχρι να γράψει το μυθιστόρημα».
«Μερικοί με ρωτούν αν είμαι έκπληκτος, αλλά όχι, δεν είμαι έκπληκτος, της άξιζε», δήλωσε ο εκδότης της, Ντάγκλας Γκίμπσον.
_______________
Πηγή: http://portal.kathimerini.gr 10/10/2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου