8 Ιανουαρίου 2014

Τι είναι ο πολικός στρόβιλος που χτύπησε τις ΗΠΑ

Τι είναι ο πολικός στρόβιλος (ή πολική δίνη - polar vortex) που δημιούργησε τις ακραίες συνθήκες παγετού με χαμηλές θερμοκρασίες-ρεκόρ (μέχρι -40°C ή ακόμη και -50°C), οι οποίες σημειώθηκαν σε κάποιες περιοχές των ΗΠΑ (στις μέσο-δυτικές κυρίως πολιτείες) και του Καναδά; Εκεί όπου οι σφοδρές χιονοπτώσεις και οι πολικές θερμοκρασίες είχαν σαν αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους κάποιες δεκάδες ανθρώπων.

Κάποιες απαντήσεις στο ερώτημα μας δίνουν ορισμένα αποσπάσματα από άρθρα που δημοσιεύτηκαν αυτές τις μέρες. Δείτε δυο ερμηνείες του φαινομένου στη συνέχεια: 

Σύμφωνα με άρθρο στα "Νέα":

Ο πολικός στρόβιλος είναι ένας μεγάλος κυκλώνας που σχηματίζεται πάνω από τον Βόρειο αλλά και τον Νότιο Πόλο της Γης στη διάρκεια του χειμώνα. Μπορεί να παρομοιαστεί με μια στήλη ψυχρού αέρα στην οποία κυριαρχούν άνεμοι με ανατολική φορά, που μπορεί να ξεπερνούν σε ταχύτητα τα 200 χιλιόμετρα. Αυτοί οι άνεμοι του στροβίλου σχηματίζονται στη μέση και κατώτερη στρατόσφαιρα. Η στρατόσφαιρα στους πόλους αρχίζει περίπου 8 χιλιόμετρα πάνω από το έδαφος και εκτείνεται μέχρι τα 50 χιλιόμετρα. 
Ο πολικός στρόβιλος έχει την ιδιότητα να παγιδεύει στο εσωτερικό του τον πολύ ψυχρό αέρα της Αρκτικής* και δεν τον αφήνει να επεκταθεί μακρύτερα πάνω από περιοχές που είναι πυκνοκατοικημένες. 
Ο πολικός στρόβιλος δημιουργείται μετά το φθινόπωρο, όταν η θέρμανση της στρατόσφαιρας από την υπεριώδη ακτινοβολία του Ηλιου μειώνεται. Σε ορισμένες όμως σπάνιες περιπτώσεις, όπως συμβαίνει τώρα στις ΗΠΑ, ο πολικός στρόβιλος μπορεί να καταρρεύσει με αποτέλεσμα οι πολύ ψυχρές αέριες μάζες να κινηθούν χιλιάδες χιλιόμετρα πιο μακριά. Ο πολύ ψυχρός αέρας που αρχικά εγκλωβίζεται στον πολικό στρόβιλο έχει πολύ μεγάλη πυκνότητα. Και αυτός είναι ένας λόγος που μπορεί να διανύσει μεγάλες αποστάσεις χωρίς να αλλοιωθούν τα χαρακτηριστικά του.
Πηγή: http://www.tanea.gr/news/world/article/5071079/poliko-psyxos-sarwnei-tis-hpa/


Σύμφωνα με άρθρο στο "Έθνος":

Τι είναι ο πολικός στρόβιλος - η πολική δίνη (polar vortex);
Πρόκειται για μια γιγαντιαία μάζα ψυχρού αέρα η οποία οριοθετείται-περιβάλλεται από έναν αεροχείμαρρο (jet stream), δηλαδή από ένα ρεύμα ισχυρών δυτικών ανέμων που χωρίζουν τις ψυχρές από τα θερμές αέριες μάζες και κινούνται με μεγάλη ταχύτητα σε ύψος περίπου 5 χλμ. με 12 χλμ. μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας.


Πολικοί στρόβιλοι δημιουργούνται πάνω από τους δύο πόλους κάθε χειμώνα. Μέσα στις εν λόγω μάζες παγιδεύεται εξαιρετικά ψυχρός αέρας (-70°C με -80°C) που κινείται περιστροφικά σε μια δίνη με φορά αντίθετη από αυτή των δεικτών του ρολογιού.
Μερικές φορές η πολική δίνη ή κάποιες ψυχρές μάζες της μετακινούνται νοτιότερα. Η πορεία τους επηρεάζεται από τις κινήσεις των αέριων μαζών (κινήσεις που με τη σειρά τους επηρεάζονται από τη θερμοκρασία και τις διαφορές στην ατμοσφαιρική πίεση μεταξύ των περιοχών). Συγκεκριμένα, στις περίπτωση των ΗΠΑ, ένα πεδίο βαρομετρικού υψηλού από τον δυτικό Καναδά-Βόρειο Ειρηνικό φέρεται να έσπρωξε ολόκληρο τον πολικό στρόβιλο νοτιότερα.
Πολλοί μετεωρολόγοι συσχετίζουν το ψύχος στις ΗΠΑ με την υπερθέρμανση του πλανήτη, υποστηρίζοντας πως τα δύο φαινόμενα θα μπορούσαν να συνδεθούν. Κι αυτό διότι το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική και η άνοδος της θερμοκρασίας στον Βόρειο Πόλο διαταράσσουν συνολικά τους συσχετισμούς και τις «ισορροπίες» στη θερμοκρασία μεταξύ των διαφόρων περιοχών της υφηλίου. Η εν λόγω διαταραχή με τη σειρά της επηρεάζει την πορεία, την ένταση και τη γεωγραφική θέση των δυτικών ανέμων-αεροχειμάρρων (jet streams) που οριοθετούν τις πολικές δίνες, με αποτέλεσμα αυτοί να γίνονται πιο ασταθείς. Ταυτόχρονα, εντυπωσιάζει το γεγονός πως την ίδια ώρα που η Αμερική μπαίνει στην κατάψυξη, σε Αρκτική, Σκανδιναβία, Ευρώπη, Ρωσία και Ασία οι θερμοκρασίες είναι υψηλές για την εποχή.

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63944612

_______________
*Αρκτική ζώνη ή Βόρεια πολική ζώνη: είναι η ζώνη της Γης που εκτείνεται από τον Βόρειο Πόλο της Γης μέχρι του γήινου αρκτικού κύκλου ή Βόρειου πολικού κύκλου, με γενικό εύρος τις 23° και 27΄ (από τη Βικιπαίδεια)






yle="text-align: center;">

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου