(το παρόν αποτελεί την προσωπική άποψη
του αυστριακού δημοσιογράφου Christian Rainer)
Όχι ξανά ένα ολόκληρο κείμενο για τους δασκάλους. Προσφέρουμε σε αυτό το τεύχος με το κιλό σχετικά γράμματα αναγνωστών, ένα επιπλέον άρθρο των συντακτριών της κεντρικής ιστορίας της προηγούμενης εβδομάδας και δύο σχόλια αναγνωστών. Παρόλα αυτά, μερικές διαπιστώσεις που εκτός αυτών οδηγούν σε ένα άλλο θέμα:
Πρώτον. Πως μπορεί ένας επαγγελματικός κλάδος - γενικεύω - τόσο υπερευαίσθητη και τόσο λίγο αυτοστοχαστική; Σχεδόν όλα τα γράμματα αναγνωστών που επέκριναν τον "Διακανονισμό με τους δασκάλους και τα συνδικάτα" στο προηγούμενο τεύχος προήλθαν από το ίδιο το εκπαιδευτικό προσωπικό και τους εκπροσώπους τους.
Δεύτερον. Στον αντίποδα: Υπήρχαν ωστόσο πληγέντες, που συμμερίζονταν τα ευρήματά μας και ευχαριστούσαν για τη διάκριση μεταξύ καλών και κακών δασκάλων, μεταξύ σχολαστικών και τεμπέληδων, μεταξύ των διαφορετικών τύπων σχολείων.
Τρίτον και πάλι από αντίθετη πλευρά: Υπερασπιστικά λόγια για το εκπαιδευτικό προσωπικό εκτός από αυτά των ιδίων δεν έφτασαν στα χέρια μας.
Τέταρτον. Δάσκαλοι και λαός ζουν λοιπόν πολλάκις σε ξεχωριστούς κόσμους. Το γεγονός ότι η λαϊκή εφημερίδα "Kronen Zeitung" παρέθεσε τη σχετική ιστορία του profil εμφανώς, συμφωνώντας και με μεγάλα γράμματα, δεν είναι σύμπτωση.
Πέμπτον. Μιλάμε λοιπόν για μία επαγγελματική ομάδα, που ξέρει πως να οριοθετεί αεροστεγώς τον εαυτό της και μάλιστα μακριά από τη σύγκρουση σχετικά με το καινούργιο υπηρεσιακό δίκαιο: Τα νούμερα του PISA (1), που δημοσιοποιήθηκαν μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, κάλεσαν πάντως τους πολιτικούς και επιστήμονες να δράσουν. Εκείνοι όμως οι οποίοι συν τοις άλλοις έχουν την ευθύνη για αξιολύπητο αποτέλεσμα, δεν νιώθουν να τους αγγίζει το θέμα. Οι δάσκαλοι σιώπησαν - ούτε καν ντράπηκαν.
Πολλοί δάσκαλοι συνεχίζουν λοιπόν να ζουν σε ένα προστατευόμενο μαγαζί. Το συνδικάτο φρόντισε με την κατάργηση της μονιμοποίησης να μην επέλθει καμία αδικία στα μέλη της. Συχνά είναι τα ίδια άτομα υπεύθυνα και για τα δύο: Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων είναι και εκπρόσωποι του λαού. Έτσι είναι απλώς στη δημοκρατία.
Ίσως είναι όλα αυτά μια περίπτωση ομηρίας. Αλλά ποιος έχει πάρει ποιόν όμηρο; Το συνδικάτο τους δασκάλους; Το συνδικάτο την πολιτική; Οι δάσκαλοι την πολιτικοί; Οι δάσκαλοι το συνδικάτο;
Τη θέση της βαθιά μέσα στην κοινωνία και παρόλα αυτά εκτός αυτής, μοιράζεται το σχολικό προσωπικό με εκείνη την άλλη επαγγελματική ομάδα, που απειλούσε την προηγούμενη εβδομάδα με απεργία: τους εφοριακούς. Κάθε άλλο παρά σύμπτωση, πως ο Fritz Neugebauer αντιπροσωπεύει και αυτούς ως αρχισυνδικαλιστής των δημοσίων υπαλλήλων. Περίεργο είναι σε κάθε περίπτωση, πως εδώ απειλούν δύο φορές με αντίδραση ακριβώς εκείνοι οι εργαζόμενοι, στους οποίους με κάθε σεβασμό θα πρέπει να επιτραπεί το ερώτημα, εάν ένιωσαν κάτι από τις νέες σκληρότητες της αγοράς εργασίας.
Ας γλιτώσουμε τους εαυτούς μας από μία εις βάθος συζήτηση, γιατί οι δημόσιοι υπάλληλοι αμείβονται αδίκως περισσότερο από τους εργάτες και τους υπαλλήλους στην ιδιωτική οικονομία! (Όχι, οι ακαδημαϊκοί δεν διαστρεβλώνουν τα στατιστικά τόσο ώστε να μη γίνεται κατανοητό). Ας μη μιλήσουμε για τις ουσιαστικά διαφορετικές συντάξεις! (Όχι, δεν αντισταθμίζεται όταν υπολογισθεί επί μίας ολόκληρης ζωής). Ας αναλογιστούμε μόνο τις λεγόμενες νέες προκλήσεις του κόσμου της εργασίας! Αυτές είναι από τη μία η συχνή αλλαγή της θέσης εργασίας, από την άλλη η αλλαγή του επαγγέλματος σε μία εργατική ζωή, επίσης γενικά υψηλότερη αποδοτικότητα, τέλος συνεχής απειλή ανεργίας (και προ παντός σε μεγάλη ηλικία).
Και τώρα ας θυμηθούμε με την κατάλληλη εμπάθεια τις ουρές δασκάλων και εφοριακών, που τα προηγούμενα χρόνια πήγαιναν από το ένα σχολείο στο άλλο, από τη μία εφορία στην επόμενη! Ας σκεφθούμε με συμπάθεια τις χιλιάδες φοροελεγκτών, που επανεκπαιδεύονται σε καθηγητές οδήγησης, τους γυμναστές, που ξαφνικά έπρεπε να απασχοληθούν ως χορευτές μπαλέτου! Ας λυπηθούμε τους δασκάλους, οι οποίο για λόγους αύξησης της παραγωγικότητας διορθώνουν πλέον τις διπλάσιες ασκήσεις μαθητών και τους εφοριακούς, οι οποίοι πρέπει να επεξεργαστούν τις διπλάσιες δηλώσεις φόρου! Και ας χύσουμε εν τέλει μαύρο δάκρυ για το λυπητερό στρατό από δημοσίους υπαλλήλους, που κάθε χρόνο γίνονταν άνεργοι μέσω των κυμάτων απολύσεων!
Μα ποιος θεωρεί, ότι στην Αυστρία υπάρχουν υπάλληλοι δύο ταχυτήτων? Πραγματικά δε μπορούμε να παρεξηγήσουμε τους προνομιούχους, που παλεύουν για τα προνόμιά τους.
(1) Programme for International Student Assessment = Πρόγραμμα για τη Διεθνή Αξιολόγηση Φοιτητών. Πρόκειται για μία έρευνα που γίνεται κάθε τρία χρόνια και συγκρίνει τις αποδόσεις των μαθητών σε 70 (έως σήμερα) χώρες.
Ακολουθεί το πρωτότυπο κείμενο:
Horch mal, wer da streikt!
Österreich - Erst die Lehrer, jetzt die Finanzbeamten. Wer kann den Privilegierten verdenken, dass sie für ihre Privilegien kämpfen?
Nein, nicht noch einmal ein ganzer Text über Lehrer. Wir liefern in diesem Heft tonnenweise einschlägige Leserbriefe, einen weiteren Beitrag der Autorinnen der vorwöchigen Titelgeschichte und zwei Gastkommentare. Trotzdem einige Bemerkungen, die überdies zu einem anderen Thema führen:
Erstens. Wie kann eine Berufsgruppe – ich pauschaliere – derart dünnhäutig und so wenig selbstreflektierend sein? Fast alle Leserbriefe, die unsere „Abrechnung mit Lehrern und Gewerkschaften“ in der vergangenen Ausgabe kritisierten stammten vom Lehrpersonal und ihren Vertretern selbst.
Zweitens. Umgekehrt: Es gab allerdings Betroffene, die unseren Befund teilten und für die Differenzierung zwischen guten und schlechten Lehrern, zwischen engagierten und faulen, zwischen den Schultypen dankten.
Drittens und nochmals gedreht: Verteidigende Worte für die Lehrerschaft von außen erreichten uns so gut wie nicht.
Viertens. Lehrer und Bevölkerung leben also vielfach in getrennten Welten. Dass die volksnahe „Kronen Zeitung“ den entsprechenden profil-Cover prominent, zustimmend und großflächig zitierte, ist kein Zufall.
Fünftens. Wir sprechen somit von einer Berufsgruppe, die es verstanden hat, sich luftdicht abzugrenzen, und zwar auch abseits der Konfrontation um ihr neues Dienstrecht: Die PISA-Werte, die erst vergangene Woche veröffentlicht wurden, riefen zwar Politiker und Wissenschafter auf den Plan. Jene, die das weiterhin erbärmliche Ergebnis zu verantworten haben, fühlten sich aber nicht betroffen. Die Lehrer schwiegen – nicht einmal verschämt.
Viele Lehrer leben also weiterhin in einer geschützten Werkstatt. Die Gewerkschaft sorgte dafür, dass mit der Abschaffung der Pragmatisierung keine große Unbill über ihre Mitglieder kam. Oft sind dieselben Personen für beides zuständig: Die Personalvertreter sind oft zugleich Volksvertreter. So ist das eben in der Demokratie.
Vielleicht ist das alles auch ein Fall von Geiselhaft. Aber wer hat da wen zur Geisel gemacht? Die Gewerkschaft die Lehrer? Die Gewerkschaft die Politik? Die Lehrer die Politik? Die Lehrer die Gewerkschaft?
Die Position mitten in der Gesellschaft und doch außerhalb teilt das Schulpersonal mit jener anderen Berufsgruppe, die vergangene Woche mit Streik drohte: mit den Finanzbeamten. Kaum ein Zufall, dass Fritz Neugebauer als oberster Beamtengewerkschafter auch diese vertritt. Kurios ist jedenfalls, dass hier zwei Mal genau jene Arbeitnehmer mit Aufstand drohen, bei denen trotz aller gebührenden Ehrfurcht die Frage erlaubt sein muss, ob sie von den neuen Härten des Arbeitsmarktes irgendetwas zu spüren bekommen.
Sparen wir uns hier eine vertiefte Diskussion darüber, warum der öffentliche Dienst ungleich mehr verdient als Arbeiter und Angestellte in der Privatwirtschaft! (Nein, die Akademiker verzerren die Statistik nicht bis zur Unkenntlichkeit.) Sprechen wir nicht über die noch wesentlich unterschiedlicheren Pensionen! (Nein, über ein ganzes Leben gerechnet gleicht sich das nicht aus.) Betrachten wir bloß die sogenannten neuen Herausforderungen der Arbeitswelt! Die heißen einerseits häufiger Wechsel des Arbeitsplatzes, zum anderen wechselnde Berufe in einem Arbeitsleben, des Weiteren generell höhere Produktivität, zuletzt ständig drohende Arbeitslosigkeit (vor allem auch im Alter).
Und jetzt rufen wir uns mit angemessener Empathie die Kolonnen von Lehrern und Finanzbeamten ins Gedächtnis, die in den vergangenen Jahren von einer Schule zur anderen, von einem Finanzamt ins nächste abkommandiert wurden! Denken wir mit Mitgefühl an die zigtausend Steuerprüfer, die auf Fahrlehrer umlernen, die Turnprofessoren, die sich mit einem Mal als Balletttänzer verdingen mussten! Bedauern wir die Lehrer, die zur Produktivitätssteigerung nun doppelt so viele Schularbeiten korrigieren, und die Finanzer, die doppelt so viele Steuerausgleiche bearbeiten müssen! Und vergießen wir schließlich dicke Tränen für das traurige Heer von öffentlich Bediensteten, die durch Kündigungswellen Jahr für Jahr arbeitslos wurden!
Wer will da noch behaupten, dass in Österreich zwei Klassen von Arbeitnehmern leben? Man kann den Privilegierten ja wirklich nicht verdenken, dass sie für ihre Privilegien kämpfen.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου