Βιέννη, μια μέρα στο Σενμπρούν (Schönbrunn)

Δεν μπορεί να βρεθείς στη Βιένη και να μην περάσεις μια μέρα ή έστω κάποιες ώρες στο Σενμπρούν (Schönbrunn), στα θερινά ανάκτορα των Αψβούργων. Έτσι λοιπόν εκείνο το συννεφιασμένο πρωινό, παρέα με τη φωτογραφική μου μηχανή, ξεκίνησα και πήγα. Εξάλλου ήταν εύκολα προσβάσιμο από το κέντρο, η στάση του μετρό είναι απέναντι από την κύρια είσοδο του ανακτόρου.

Το αυτοκρατορικό ανακτορικό συγκρότημα Σενμπρούν στη Βιένη, θεωρείται, λόγω της μακράς και πολυκύμαντης ιστορίας του, ως ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά μνημεία της Αυστρίας. Το συνολικά προστατευόμενο συγκρότημα, στο οποίο περιλαμβάνονται εκτός του ανακτόρου, το πάρκο με τα πολυάριθμα οικοδομήματά του, τα συντριβάνια και τα αγάλματα, καθώς και ο χρονικά αρχαιότερος ζωολογικός κήπος παγκόσμια, συμπεριελήφθηκε στα τέλη του 1996 με απόφαση της Ουνέσκο στον κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Τα Ανάκτορα Σενμπρούν (Schloss Schönbrunn) είναι ένα από τα σημαντικότερα και ιστορικά ανάκτορα της Ευρώπης. Από το 18ο αιώνα έως το 1918 αποτελούσαν τα θερινά ανάκτορα των Αψβούργων. Σήμερα, αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους τουριστικούς πόλους έλξης στη Βιέννη με 6,7 εκατομμύρια επισκέπτες το χρόνο. Τόσο το κτιριακό συγκρότημα όσο και οι κήποι που το περιβάλουν μαρτυρούν τις αλλοτινές δόξες της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας. Μετά την κατάργηση της μοναρχίας περιήλθαν στην ιδιοκτησία της Αυστριακής Δημοκρατίας.

Λίγα λόγια για την ενδιαφέρουσα και μεγάλη ιστορία του (από τον επίσημο οδηγό του ανακτόρου):

Η ιστορία του ανακτόρου Σενμπρούν ανάγεται στους μεσαιωνικούς χρόνους. Στο τέλος του 16ου αιώνα το αρχοντικό και το κτήμα περιήλθε στην ιδιοκτησία της αυτοκρατορικής οικογένειας των Αψβούργων με πρωτοβουλία του Μαξιμιλιανού ΙΙ.

Αρχικά το κτήμα και το αρχοντικό το χρησιμοποιούσε η αυτοκρατορική οικογένεια στο κυνήγι. Λέγεται ότι ο αυτοκράτορας Ματθίας σε μια από τις κυνηγιετικές του εξορμήσεις, το 1612, ανακάλυψε στο κτήμα το «ωραίο πηγάδι», το «Σενμπρούν» (Schönbrunn), το οποίο στη συνέχεια έδωσε και το όνομά του στον ευρύτερο χώρο.

Κατά τον ίδιο τρόπο ο διάδοχός του, Φερδινάνδος ΙΙ και η σύζυγός του Ελεονόρα, παθιασμένοι κυνηγοί και οι δυο, επέλεξαν το Σενμπρούν ως τόπο διαμονής για τις ομάδες κυνηγιού. Μετά το θάνατο του Φερδινάνδου, η φιλότεχνη χήρα του αυτοκράτορα, που έζησε εκεί μια έντονα κοινωνική ζωή, ξεκίνησε (το 1642) την ανοικοδόμηση μιας θερινής κατοικίας.

Το 1683, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Βιέννης από τους Τούρκους, ο ευρύτερος χώρος του κτήματος με τη θερινή κατοικία υπέστησαν σημαντικές καταστροφές.

Ο αυτοκράτορας Λεοπόλδος Ι ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Johann Bernhard Fischer von Erlach να σχεδιάσει ένα νέο εντυπωσιακό παλάτι. Η κατασκευή άρχισε το 1696 πλην όμως διακόπηκε με τον ανεπάντεχο θάνατο του Αυτοκράτορα Ιωσήφ Ι το 1711. Τελικά το ημιτελές Σενμπρούν έγινε δώρο του Αυτοκράτορα Καρόλου ΣΤ΄ στη κόρη του Μαρία Θηρεσία. 

Η περίοδος διακυβέρνησης της Μαρία Θηρεσίας σήμαινε για το Σενμπρούν μια εποχή γεμάτη δόξα. Υπό την προσωπική της επίβλεψη και με τη διεύθυνση του αρχιτέκτονα Πακάσσι, (Nicolo Pacassi), ανακατασκευάστηκε ο κυνηγετικός πύργος και διαμορφώθηκε σε ανακτορική έδρα της αυτοκρατορικής αυλής, παίρνοντας το οικοδόμημα σε μεγάλο βαθμό την εξωτερική μορφή στην οποία σώζεται μέχρι σήμερα.

Ακολούθησαν αρκετές προσθήκες, μετατροπές και διαμορφώσεις. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης των μετατροπών, μετά το 1753, δημιουργήθηκαν στις αίθουσες εκδηλώσεων οι θολωτές οροφές καλυμμένες με τοιχογραφικό διάκοσμο, ενώ το εσωτερικό τους στόλισαν έργα τέχνης που μέχρι σήμερα θεωρούνται από τις σημαντικότερες δημιουργίες διακόσμησης εσωτερικών χώρων σε ροκοκό ρυθμό.Το τελευταίο πρόγραμμα με το οποίο καταπιάστηκε στη δεκαετία του 1770 η Μαρία Θηρεσία ήταν η διαμόρφωση του κήπου, την οποία επιμελήθηκε ο αυλικός αρχιτέκτονας Γιόχαν Φέρντιναντ Χέτζεντορφ φον Χόενμπεργκ. Δική του έμπνευσης αρχιτεκτονικά στοιχεία στον κήπο του Σενμπρούν είναι η Γκλοριέττε, το συντριβάνι του Ποσειδώνα, τα ρωμαϊκά ερείπια και οι οβελίσκοι. Πέρα απ’ αυτά εμπλουτίστηκαν οι αλέες, τα σιντριβάνια και οι πλατείες με αναρίθμητα αγάλματα και γλυπτά, όλα έργα του εργαστηρίου του Βίλχελμ Μπέγιερ. Η αναμόρφωση του ανακτόρου και του κήπου επρόκειτο να κλείσει ολοκληρωτικά λίγο πριν το θάνατο της Μαρίας Θηρεσίας το 1780. Για ένα μεγάλο διάστημα, τη μετέπειτα περίοδο το ανάκτορο Σενμπρούν δεν κατοικήθηκε.

Μόλις στις αρχές του 19ου αιώνα χρησιμοποιήθηκε από τον αυτοκράτορα Φραγκίσκο ΙΙ/Ι ως θερινή έδρα της αυτοκρατορικής Αυλής. Την περίοδο διακυβέρνησής του επακολούθησε για δυο φορές η κατάληψη του Σενμπρούν από τον Ναπολέοντα το 1805 και το 1809. Στη δική του περίοδο πραγματοποιήθηκε η νέα συγκρατημένη αναμόρφωση της πρόσοψης, με σχέδια του αρχιτέκτονα Γιόχαν Άμαν, που είχε σαν αποτέλεσμα την απομάκρυνση της περίτεχνης ροκοκό διακόσμησης (του Πακάσι) και τη διαμόρφωση της μέχρι σήμερα μορφής της με το χαρακτηριστικό για το Σενμπρούν κίτρινο χρώμα. 

Μπήκα μέσα στο ανάκτορο, παρότι το εισιτήριο ήταν ακριβό (18,50 € για το classic pass), ενώ η περιήγηση σε όλους τους εξωτερικούς χώρους είναι δωρεάν. Ήταν πράγματι εντυπωσιακό και πολύ ενδιαφέρον. Όμως μέσα, όπως ήταν αναμενόμενο "η φωτογράφιση απαγορεύεται" έτσι και εγώ δεν θα κάνω καμιά περιγραφή (ίσως με τις περιγραφές να έχω γίνει ήδη αρκετά κουραστικός). Στη συνέχεια περπάτησα στους κήπους με τα λοιπά αξιόλογα οικοδομήματα, τα συντριβάνια και τα αγάλματα.

Στους πρόποδες του λόφου του Σενμπρούν κατασκευάστηκε το Συντριβάνι του Ποσειδώνα και στην κορυφή του η Γκλοριέττε.

Το Συντριβάνι του Ποσειδώνα ανεγέρθηκε το 1776 στο τέρμα του μεγάλου παρτεριού του οποίου λειτουργεί και ως κατάληξη. Στο κέντρο της στέρνας του τεράστιου συμπλέγματος, υψώνεται πάνω από την υδάτινη επιφάνεια ένα βραχώδες τοπίο που κατοικείται από το θεό των θαλασσών και την ακολουθία του. Ο Ποσειδώνας βρίσκεται στο επίκεντρο, μπροστά του γονατιστή η Θέτιδα και γύρω τους -με μορφή μισού ανθρώπου και μισού ψαριού- οι Τρίτωνες με τις τρομπέτες από όστρακα. 

Το ανάκτορο όπως φαίνεται από το Συντριβάνι του Ποσειδώνα 

Το ανάκτορο όπως φαίνεται από το λόφο της Γκλοριέττε, στο βάθος η Βιένη  

Η Γκλοριέττε ανεγέρθηκε το 1775, ένα χρόνο πριν από το Συντριβάνι του Ποσειδώνα, σε πρώιμο κλασικιστικό ρυθμό ως περιστύλιο οικοδόμημα. Το κεντρικό τμήμα με τη θριαμβευτική αψίδα, είχε πριν το θάνατο της Μαρίας Θηρεσίας κλειστεί με υαλοπίνακες.

 Το ανάκτορο όπως φαίνεται από το λόφο της Γκλοριέττε, στο βάθος η Βιένη

Την αψίδα της Γκλοριέττε στέφει ο εστεμμένος αυτοκρατορικός αετός, που πατά πάνω στη σφαίρα σύμβολο της οικουμένης.

Σήμερα η Γκλοριέττε, στο κεντρικό της τμήμα, λειτουργεί ως καφε-μπαρ εστιατόριο. Ίσως και να είναι ότι πρέπει, ότι χρειάζεται ο επισκέπτης. Έτσι κουρασμένος όπως ήμουνα, κάθισα και εγώ για λίγο και πήρα τον καφέ μου...

Γκλοριέττε: Απόσπασμα τροπαιοφόρου συμπλέγματος κατά μήκος της παράπλευρης σκάλας.

Άρχισε να βρέχει, ευτυχώς που είχα πάρει μαζί την ομπρέλα μου. Ήταν πλέον ώρα για επιστροφή στο κέντρο της Βιένης, η παρέα θα με περίμενε. Η στάση του μετρό (του U4 στάση 4η)  ήταν εκεί δίπλα. Έμεινα στο Σενμπρούν, στα θερινά αυτοκρατορικά ανάκτορα, 4 ώρες περίπου, άξιζε τον κόπο και το χρόνο, αλλά είχα αρχίσει να πεινάω. Ήταν ώρα για ένα γκούλας (το είχαμε προγραμματίσει) με ένα κρασί. 

Πηγές (στοιχεία για τα κείμενα): από τον επίσημο οδηγό του ανακτόρου «Το Ανάκτορο Σενμπρούν» (κυκλοφορεί και στα Ελληνικά) 

 www.schoenbrunn.at

Φωτογραφίες: Takis Ant

Σχετικές αναρτήσεις:
Ταξίδια: Βιέννη (Wien) – Μια περιπλάνηση στο Ring
Ταξίδια: Το κτίριο της Βουλής στη Βιέννη
Ταξίδια: Βιέννη, στο Ναό του Αγίου Στεφάνου (Stephansdom).