Μια αυθαίρετη επιλογή αποσπασμάτων από όσα λέει, ο 78χρονος πλέον Woody Allen, σε συνέντευξή του, που (ανα)δημοσιεύει η Καθημερινή*:
...Πού αποδίδετε τoν σεβασμό που εμπνέετε ως σκηνοθέτης;
Υπήρξα απίστευτα τυχερός. Μου δόθηκε η ικανότητα να διασκεδάζω τον κόσμο και να αφηγούμαι ιστορίες που με κάποιον τρόπο τον αφορούν. Αλλά είναι από καθαρή τύχη. Γι’ αυτό το θέμα της τύχης επανέρχεται στις ταινίες μου. Στους ανθρώπους δεν αρέσει να παραδέχονται ότι σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία τους οφείλεται στην τύχη. Προτιμούν να πιστεύουν ότι είναι πανέξυπνοι, πως ό,τι κέρδισαν το κέρδισαν με τη σκληρή δουλειά τους. Αλλά πόσοι γύρω μας εργάζονται το ίδιο σκληρά ή έχουν το ίδιο ταλέντο και αποτυγχάνουν παταγωδώς; Οι περισσότεροι δεν παραδέχονται ότι σε μεγάλο βαθμό η ζωή περιστρέφεται γύρω από την τύχη, γιατί θα έπληττε την ίδια τους την ταυτότητα και την αίσθησή τους ότι ελέγχουν το πεπρωμένο τους.
Η ευτυχία εξαρτάται από την τύχη;
Είναι δύο ξέχωρα πράγματα. Η ευτυχία συνήθως εξαρτάται από την ικανότητά σου να αγνοείς όλα τα τρομερά που συμβαίνουν στη ζωή και να επικεντρώνεσαι στα θετικά. Τα πράγματα σπανίως εξελίσσονται με τον τρόπο που θα θέλαμε. Οι ερωτικές μας σχέσεις συχνά μας απογοητεύουν, κάνουμε δουλειές που δεν μας γεμίζουν πνευματικά ή δημιουργικά... Αλλά κάποιοι άνθρωποι έχουν τον τρόπο να ξεπερνούν ή να παρακάμπτουν αυτή τη σκληρή αλήθεια και να καλλιεργούν την ψευδαίσθηση ότι είναι ευτυχείς. Ολοι το κάνουμε και είμαι ο τελευταίος που θα κρίνω όποιον το καταφέρνει. Ο δικός μου τρόπος να χειρίζομαι αυτή την πραγματικότητα, ότι γερνάω, ότι δεν ανταποκρίνομαι στις φιλοδοξίες μου, είναι να συνεχίζω να δουλεύω, να βλέπω αθλητικά, να πηγαίνω σινεμά. Ετσι ξεγελιέμαι και μένω απασχολημένος για να μη με «ρουφήξει» η σκοτεινή πλευρά. Η επίγνωση, π.χ., ότι μπορείς να τρέχεις στο διάδρομο κάθε πρωί και να τρως μόνο υγιεινά και στο τέλος ο Χάρος θα έρθει να σε πάρει.
Παρ’ όλα αυτά, επιμένετε ότι η ζωή είναι μια υπαρξιακή πάλη για εσάς;
Επιβιώνω με περισπασμούς. Είναι μια διαφυγή, αλλά αποδίδει. Κοίτα πόσοι άνθρωποι προσπαθούν να «ξεφύγουν» βλέποντας άθλια προγράμματα στην τηλεόραση ή επενδύοντας ενέργεια κι ελπίδα στο ποιος θα κερδίσει ένα ανούσιο ματς ποδοσφαίρου ή πηγαίνοντας σινεμά. Συνεχίζω να γυρίζω ταινίες, ελπίζοντας μάταια ότι θα κάνω αυτό το ένα καθοριστικό αριστούργημα, αν και ξέρω ότι οι περισσότερες ταινίες μου είναι αποτυχίες.
...Είναι σημαντική για εσάς η φαντασία;
Η αληθινή ζωή είναι γενικά πολύ πιο πληκτική και αναπόφευκτα πιο θλιβερή. Στο σινεμά ελέγχεις ό,τι συμβαίνει και μπορείς να ενδώσεις στα πιο ρομαντικά σου συναισθήματα, στις πιο εξωπραγματικές σου φαντασιώσεις. Γι’ αυτό είναι τόσο σαγηνευτικό και ευχάριστο να βγάζεις το ψωμί σου γυρίζοντας ταινίες. Δεν ζεις στον πραγματικό κόσμο. Ξυπνάς το πρωί και πας στη δουλειά, όπου περιβάλλεσαι από πανέμορφες γυναίκες και γοητευτικούς, πνευματώδεις άνδρες και πλάθεις ιστορίες... Eίναι τέλειο, αλλά δεν είναι αληθινό.
Ενα άλλο κοινό θέμα στις ταινίες σας είναι η αδυναμία πολλών να βρουν το κατάλληλο ταίρι. Πιστεύετε πως είμαστε καταδικασμένοι να μη συναντήσουμε ποτέ τον έρωτα της ζωής μας;
Συχνά οι άνθρωποι ερωτεύονται το λάθος πρόσωπο, που είτε δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα είτε βρίσκεται ήδη σε μια σχέση. Είναι τόσες πολλές οι μεταβλητές, που τελικά κάνουμε εκπτώσεις σ’ αυτό που θεωρούμε ιδανικό και συμβιβαζόμαστε με κάτι λιγότερο ή απλώς ελπίζουμε ότι η καρδιά μας μάς οδηγεί στη σωστή κατεύθυνση, αν και συνήθως δεν συμβαίνει αυτό. Είναι μια μόνιμη συζήτηση που έχω με φίλους, το πόσο η ζωή και η ευτυχία μας εξαρτώνται από το πεπρωμένο. Δύο άνθρωποι πρέπει να σταθούν εξαιρετικά τυχεροί για να ερωτευτούν και να είναι συμβατοί στην καθημερινότητά τους.
Ομως, δεν είναι και ο συμβιβασμός στο παιχνίδι;
Υπάρχουν διαβαθμίσεις. Πρέπει να ελπίζεις ότι δεν θα κάνεις τόσες θυσίες ή συμβιβασμούς που στην πορεία θα νιώθεις δυστυχής. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι οι άνθρωποι ακολουθούν την καρδιά περισσότερο από το μυαλό τους και αυτό σημαίνει ότι ερωτεύονται για λόγους που δεν μπορούν να εξηγήσουν. Ή, ακόμη χειρότερα, ερωτεύονται κάποιον που είναι ακατάλληλος. Συχνά δεν βρίσκουμε την αρμονία με κάποιο άλλο πρόσωπο, γιατί και οι δύο εμπλεκόμενοι σε μια σχέση κατακλύζονται από τις αντικρουόμενες επιθυμίες και τις παρορμήσεις τους. Και αυτό που κάνει ακόμα χειρότερα τα πράγματα είναι ότι μερικές φορές αυτές οι επιθυμίες αλλάζουν με τον καιρό. Ξαφνικά σταματάς να αγαπάς τον άλλο και δεν μπορείς να εξηγήσεις γιατί συνέβη.
Aρα η αγάπη είναι κάτι εύθραυστο και φευγαλέο;
Είσαι υποχρεωμένος να ελπίζεις ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν θετικά. Ακόμα και αν είσαι πολύ ερωτευμένος με κάποιον, πρέπει να βρεις έναν τρόπο συνύπαρξης που θα προσφέρει και στους δύο αγάπη και ασφάλεια, αλλά την ίδια στιγμή θα διασφαλίζει την ανεξαρτησία τους. Δεν υπάρχει συνταγή σ’ αυτό. Ελπίζεις, επίσης, ότι το πάθος σου για ορισμένα πράγματα δεν θα ενοχλεί το άλλο πρόσωπο και ότι κάπως θα καταφέρετε να εκτιμάτε ο ένας τον άλλο γι’ αυτό που είστε. Μπορεί να σ’ αρέσει ο Μότσαρτ και στον σύντροφό σου η κάντρι ή το χέβι μέταλ. Από τη στιγμή που θα τα ξεκαθαρίσετε αυτά, έχετε μια ελπίδα.
Χρειάζεται και τύχη για να διατηρηθεί μια ευτυχισμένη σχέση;
Το θέμα είναι να γνωρίσεις το κατάλληλο πρόσωπο. Την πρώτη φορά που παντρεύτηκα ήμουν πολύ νέος, 19, η γυναίκα μου 17, θέλαμε και οι δύο να ανακαλύψουμε τον κόσμο. Ετσι κι έγινε. Ηταν μια υπέροχη γυναίκα, εξαιρετικά ταλαντούχα, πιανίστα, φιλόσοφος, ο γάμος μας ήταν πολύ καλός, αλλά κάποια στιγμή ο καθένας τράβηξε το δρόμο του. Κι ύστερα παντρεύτηκα τη Λουίζ (Λάσερ), ήμουν τρελός μαζί της και ακόμη είμαι, παραμένουμε εξαιρετικοί φίλοι. Δεν με ενδιάφερε να ξαναπαντρευτώ ιδιαίτερα, αλλά αρχίσαμε να βγαίνουμε με τη Σουν Γι και έμοιαζε σωστό. Σήμερα έχουμε τα παιδιά μας, το σπίτι μας, είμαστε ευτυχισμένοι.
Επειτα από 46 ταινίες νιώθετε ότι καταλαβαίνετε περισσότερο τη ζωή;
Δεν νομίζω ότι καταφέρνουμε ποτέ να ανακαλύψουμε το βαθύτερο νόημα ή ότι κατανοούμε τα σημαντικά στοιχεία της ζωής. Νομίζω ότι γελοιοποιούμαστε ισοβίως, είτε είμαστε 20, είτε 40, είτε 60. Παλεύουμε με τα ίδια ακριβώς ερωτήματα που ταλάνιζαν τους μεγαλύτερους φιλοσόφους όλων των εποχών. Είμαστε καταδικασμένοι να βιώνουμε τις ίδιες αμφιβολίες, αντιφάσεις και απογοητεύσεις που οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν ανέκαθεν. Δεν έχω νιώσει καμία επιφοίτηση, δεν έχω βρει απαντήσεις. Γι’ αυτό και οι ταινίες μου αντανακλούν πόσο φευγαλέα είναι η ευτυχία, πόσο δύσκολο είναι να βρούμε την αρμονία και γιατί οι σχέσεις ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες συνεχίζουν να είναι απρόβλεπτες και εύθραυστες.
Μας προδίδουν τα ένστικτά μας στον έρωτα και τις σχέσεις;
Συχνά προδίδουν τις καλύτερες προθέσεις μας. Μπορεί να γνωρίσεις την τέλεια γυναίκα «στα χαρτιά», αυτήν που όλοι οι φίλοι σου θεωρούν ιδανική για σένα, και να είναι έξυπνη, ελκυστική, καλή στο κρεβάτι και να σε θεωρεί υπέροχο. Μόνο που δεν την αγαπάς και πας και ερωτεύεσαι την άλλη γυναίκα, τη γραμματέα από το γραφείο, που βλέπει ταινίες δράσης και ντύνεται σαν τσούλα. Είναι σκέτη τρέλα που την ερωτεύεσαι, αλλά δεν μπορείς να ελέγξεις πώς νιώθεις. H αγάπη είναι έξω από τον έλεγχό μας και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει, όση σοφία και εμπειρία και διορατικότητα και αν αποκτήσουμε.
FRED ALLEN / The Interview People. Aπόδοση: Γιώργος Τσίρος
* Πηγή: www.kathimerini.gr 18.08.2014
το σύνολο της συνέντευξης στο:
http://www.kathimerini.gr/780176/article/proswpa/synentey3eis/woody-allen-h-agaph--einai-e3w-apo-ton-elegxo-mas
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου