Τον Οκτώβριο, δικαστήριο της Αγκυρας αθώωσε τον σκιτσογράφο Μούσα Καρτ, της «Τζουμχουριέτ», που αντιμετώπιζε κατηγορίες περί προσβολής του τότε πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν. Η περιπέτεια του σκιτσογράφου δεν τελείωσε όμως εκεί,
καθώς οι δικηγόροι του Ερντογάν άσκησαν έφεση στην απόφαση και η υπόθεση πλέον εκκρεμεί.
Το επεισόδιο αυτό καταδεικνύει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι γελοιογράφοι στην Τουρκία, παρά την αδιαμφισβήτητη δημοτικότητά τους. Με δεδομένες τις νέες δυνατότητες που προσφέρονται στους καλλιτέχνες αυτούς από την πληθώρα των εντύπων στη γειτονική χώρα, καθώς και χάρη στις διεξόδους από τα ηλεκτρονικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Τούρκος πρόεδρος εμφανίζεται απειλητικός, αρνούμενος να αποδεχθεί το δικαίωμα των επικριτών του στο χιούμορ.
«Οσο θυμάμαι, συγγραφείς, δημοσιογράφοι και σκιτσογράφοι αντιμετώπιζαν πιέσεις. Σήμερα, η πίεση παραμένει, αλλά έχει αλλάξει πρόσωπο. Δεν αντιμετωπίζουμε το φάσμα της φυλάκισης, όπως συνέβαινε στη χούντα της δεκαετίας του 1980, αλλά η ατμόσφαιρα καταπίεσης παραμένει», λέει ο Ασλάν Οζντεμίρ, εκδότης της «Λεμάν» και πρωτοπόρος της σύγχρονης σχολής γελοιογράφων.
Ο Μούσα Καρτ, που αντιμετώπισε ήδη μία αγωγή για συκοφαντική δυσφήμηση από τον Ερντογάν το 2004, απασχόλησε εκ νέου το 2011 τη Δικαιοσύνη. Τη χρονιά εκείνη απεικόνισε τον Ερντογάν με χέρι, αντί γλώσσας, να βγαίνει από το στόμα του, το οποίο ψέκαζε με δακρυγόνο σπρέι, κάτω από τον τίτλο «πολιτική συζήτηση» (σκίτσο επάνω αριστερά). Σε άλλο του σκίτσο, τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, ο Καρτ εμφάνιζε τον Ερντογάν και τον τότε ΥΠΕΞ Νταβούτογλου ως πιόνια επιτραπέζιου παιχνιδιού, ελεγχόμενα από υπερμέγεθες χέρι με τα χρώματα της αμερικανικής σημαίας.
«Η δικαστική παρενόχληση των σκιτσογράφων είναι ενδεικτική της περιφρόνησης της κυβέρνησης για την ελευθεροτυπία. Η Τουρκία έχει μακρά παράδοση πολιτικής σάτιρας. Η δίωξη του κ. Καρτ αποτελεί πλήγμα στην ελευθερία της έκφρασης και προδοσία στην παράδοση καλλιτεχνικής ελευθερίας της Τουρκίας», λέει η κ. Αλέφ Γιαμάν, μέλος του ινστιτούτου ΡΕΝ International με έδρα το Λονδίνο.
Μετά τη δίωξη κατά του Καρτ, ο σκιτσογράφος της Guardian Μάρτιν Ρόουσον ζήτησε από τους συναδέλφους του σε όλο τον κόσμο να δημοσιεύσουν σκίτσα για τον Ερντογάν. Ένα από αυτά δημοσιεύτηκε στους New York Times και έδειχνε τον Ερντογάν να κόβει μια μπριζόλα από ένα μεγάλο κομμάτι κρέας τυλιγμένο με την τουρκική σημαία που έγραφε "δημοκρατία". Ένας 29χρονος καθηγητής μαθηματικών, ο Μπαϊράμ Αλί Χανεντάρ, κρατούσε αυτό το σκίτσο σε μια διαδήλωση και ανακρίθηκε από την αστυνομία με την υποψία της προσβολής της τουρκικής σημαίας. Αν δικαστεί και καταδικαστεί, αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης τριών ετών.
Όμως, παρά τις επίμονες προσπάθειες της νομικής ομάδας του Ερντογάν, η τουρκική Δικαιοσύνη έχει αρνηθεί να υποκύψει στα αιτήματά του για καταδίκες σκιτσογράφων. Ο δικαστής της υπόθεσης του κ. Καρτ, Μιθάτ Αλί Καμπαλί, ανέφερε στην απόφασή του ότι υποχρέωση ενός πολιτικού προσώπου είναι, μεταξύ άλλων, να είναι προετοιμασμένος να δεχθεί επικρίσεις, εκτός από επαίνους.
καθώς οι δικηγόροι του Ερντογάν άσκησαν έφεση στην απόφαση και η υπόθεση πλέον εκκρεμεί.
Το επεισόδιο αυτό καταδεικνύει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι γελοιογράφοι στην Τουρκία, παρά την αδιαμφισβήτητη δημοτικότητά τους. Με δεδομένες τις νέες δυνατότητες που προσφέρονται στους καλλιτέχνες αυτούς από την πληθώρα των εντύπων στη γειτονική χώρα, καθώς και χάρη στις διεξόδους από τα ηλεκτρονικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Τούρκος πρόεδρος εμφανίζεται απειλητικός, αρνούμενος να αποδεχθεί το δικαίωμα των επικριτών του στο χιούμορ.
«Οσο θυμάμαι, συγγραφείς, δημοσιογράφοι και σκιτσογράφοι αντιμετώπιζαν πιέσεις. Σήμερα, η πίεση παραμένει, αλλά έχει αλλάξει πρόσωπο. Δεν αντιμετωπίζουμε το φάσμα της φυλάκισης, όπως συνέβαινε στη χούντα της δεκαετίας του 1980, αλλά η ατμόσφαιρα καταπίεσης παραμένει», λέει ο Ασλάν Οζντεμίρ, εκδότης της «Λεμάν» και πρωτοπόρος της σύγχρονης σχολής γελοιογράφων.
Ο Μούσα Καρτ, που αντιμετώπισε ήδη μία αγωγή για συκοφαντική δυσφήμηση από τον Ερντογάν το 2004, απασχόλησε εκ νέου το 2011 τη Δικαιοσύνη. Τη χρονιά εκείνη απεικόνισε τον Ερντογάν με χέρι, αντί γλώσσας, να βγαίνει από το στόμα του, το οποίο ψέκαζε με δακρυγόνο σπρέι, κάτω από τον τίτλο «πολιτική συζήτηση» (σκίτσο επάνω αριστερά). Σε άλλο του σκίτσο, τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, ο Καρτ εμφάνιζε τον Ερντογάν και τον τότε ΥΠΕΞ Νταβούτογλου ως πιόνια επιτραπέζιου παιχνιδιού, ελεγχόμενα από υπερμέγεθες χέρι με τα χρώματα της αμερικανικής σημαίας.
«Η δικαστική παρενόχληση των σκιτσογράφων είναι ενδεικτική της περιφρόνησης της κυβέρνησης για την ελευθεροτυπία. Η Τουρκία έχει μακρά παράδοση πολιτικής σάτιρας. Η δίωξη του κ. Καρτ αποτελεί πλήγμα στην ελευθερία της έκφρασης και προδοσία στην παράδοση καλλιτεχνικής ελευθερίας της Τουρκίας», λέει η κ. Αλέφ Γιαμάν, μέλος του ινστιτούτου ΡΕΝ International με έδρα το Λονδίνο.
Όμως, παρά τις επίμονες προσπάθειες της νομικής ομάδας του Ερντογάν, η τουρκική Δικαιοσύνη έχει αρνηθεί να υποκύψει στα αιτήματά του για καταδίκες σκιτσογράφων. Ο δικαστής της υπόθεσης του κ. Καρτ, Μιθάτ Αλί Καμπαλί, ανέφερε στην απόφασή του ότι υποχρέωση ενός πολιτικού προσώπου είναι, μεταξύ άλλων, να είναι προετοιμασμένος να δεχθεί επικρίσεις, εκτός από επαίνους.
Πηγές:
Κυρίως από το www.kathimerini.gr 06.01.2015, που αναφέρεται σε άρθρο του Sebnem Arsujan / The New York Times
Κυρίως από το www.kathimerini.gr 06.01.2015, που αναφέρεται σε άρθρο του Sebnem Arsujan / The New York Times
http://www.kathimerini.gr/798347/article/epikairothta/kosmos/skitsografoi-neos-eswterikos-ex8ros-gia-ton-erntogan
Καθώς και από το www.megatv.com
http://www.megatv.com/megagegonota/article.asp?catid=27372&subid=2&pubid=34333259
Καθώς και από το www.megatv.com
http://www.megatv.com/megagegonota/article.asp?catid=27372&subid=2&pubid=34333259
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου