Στο Μεγάλο Μετέωρο

Δεν είναι δυνατόν να βρεθεί κανείς στα Μετέωρα και να μην επισκεφθεί την επιβλητική Μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος ή το "Μεγάλο Μετέωρο", όπως επικράτησε να λέγεται, όχι μόνο λόγω του μεγέθους αλλά λόγω και της πνευματικής του ακτινοβολίας καθώς και των πρωτείων που απολάμβανε ανάμεσα στις 24 μονές που υπήρχαν κάποτε εκεί.
 
Σήμερα διατηρούνται και λειτουργούν στα Μετέωρα μόνο 6 μοναστήρια. (Δες σχετικά και την προηγούμενη ανάρτησή μας: Στα Μετέωρα . Η παρούσα ανάρτηση αποτελεί ουσιαστικά συνέχεια εκείνης).  

Η Μονή της Μεταμόρφωσης είναι κτισμένη στο δυτικό τμήμα των Μετεώρων, επάνω σε ένα μεγάλο, πανύψηλο βράχο ύψους 400μ από την Καλαμπάκα, που στη κορυφή του σχηματίζεται ευρύχωρο πλάτωμα, σαν μικρό οροπέδιο. Για το λόγο αυτό ο βράχος είχε το όνομα «πλατύς λίθος». Αργότερα ο Αθανάσιος ο Μετεωρίτης τον ονόμασε «Μετέωρον» γιατί ήταν πιο ψηλός από τους γύρω βράχους και με αυτό το όνομα είναι γνωστή ως σήμερα η μονή.

Η ανάβαση παλιότερα γινόταν με ανεμόσκαλες και με το Δίχτυ από τον Πύργο όπου δέσποζε ο εξώστης.  Ο επισκέπτης έμπαινε μέσα στο δίχτυ το οποίο ένας ιδιότυπος μηχανισμός (ξύλινο βαρούλκο - βριζόνι) τραβούσε προς την κορυφή του πύργου. Η εγκαταστση αυτή υπάρχει ακόμη. 

Σήμερα οι επισκέπτες σκαρφαλώνουν στη Μονή ανεβαίνοντας τα λαξευμένα στο βράχο 146 απότομα και ακανόνιστα σκαλοπάτια. Έτσι ανεβήκαμε και εμείς. 

Για τη μεταφορά αντικειμένων που έχουν μεγάλο βάρος ή όγκο, οικοδομικών υλικών, αλλά και κάποιες φορές ατόμων, χρησιμοποιείται ένας ιδιότυπος ανελκυστήρας (κάτι σαν τελεφερίκ) που συνδέει το Μεγάλο Μετέωρο με το απέναντι ύψωμα στο οποίο μπορεί να φτάσει κανείς με αυτοκίνητο. 

Σύντομο ιστορικό του Μεγάλου Μετεώρου (από το kalambaka.gov.gr):

«Ιδρυτής του μεγάλου αυτού μοναστηριού, του Μεγάλου Μετεώρου, είναι ο Αθανάσιος ο Μετεωρίτης, μεγάλη μορφή του ορθόδοξου μοναχισμού που η Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο. Γεννήθηκε το1305 στην Υπάτη Φθιώτιδας και έζησε ως το 1383. Δεύτερος κτήτορας της μονής θεωρείται ο Ιωάννης- Ιωάσαφ Ούρεσης Παλαιολόγος μαθητής και διάδοχος του Αθανασίου. Ο Ιωάσαφ κυβέρνησε με σύνεση τη μονή, την πλούτισε με δωρεές, εφάρμοσε ένα ευρύ κτιριακό πρόγραμμα και γενικά έδωσε ξεχωριστή αίγλη στο Μετέωρο. Στα 1388 μάλιστα έκτισε το καθολικό της μονής, που σώζεται ως σήμερα και αποτελεί το Ιερό του μεγάλου καθολικού του 16ου αιώνα. 

Κατά το 15ο αιώνα σημειώθηκαν έντονες προστριβές ανάμεσα στη μονή και τον «πρώτο» της σκήτης των Σταγών για τα πρωτεία στα Μετέωρα. Στα τέλη του αιώνα οι φιλοδοξίες του Μεγάλου Μετεώρου πραγματοποιήθηκαν. Ο γέροντας της μονής πήρε τον τίτλο του ηγουμένου. Έτσι το Μετέωρο ανεξαρτητοποιήθηκε από τη σκήτη των Σταγών και έγινε η σκήτη του Μετεώρου.

Στα μέσα του 16αι. επικυρώθηκε η εξουσία του Μετεώρου σε όλα τα κελιά της σκήτης. Την εποχή αυτή ηγούμενος στο μοναστήρι ήταν ο Συμεών, ο οποίος έκτισε το νέο μεγάλο καθολικό, την Τράπεζα και άλλα κτίσματα, γι’ αυτό θεωρείται ο τρίτος κτήτορας της μονής.

Κατά την περίοδο της ακμής του, το Μεγάλο Μετέωρο απέκτησε πολλούς θησαυρούς, πλήθος χειρόγραφα, πολύτιμα κειμήλια και κτήματα μέσα και έξω από την Ελλάδα. Μέχρι τον 19ο αι. ήταν το πιο πλούσιο μοναστήρι των Μετεώρων, η βαριά όμως φορολογία των Τούρκων και οι λεηλασίες το εξασθένησαν και βυθίστηκε σε παρακμή. Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο μετατράπηκε σε τουριστικό ξενώνα, ώσπου ο φιλομόναχος μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών Διονύσιος, εγκατέστησε ξανά μοναχούς». 

Στο Μεγάλο Μετέωρο, εκτός από τον κύριο ναό υπάρχουν 3 ακόμη μικρότεροι: του Ιωάννη Προδρόμου, των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και του Αγίου Αθανασίου.

Η μεγάλη Τράπεζα μήκους 32 μ, χώρος φαγητού των μοναχών, έχει μετατραπεί σήμερα σε Μουσείο με αξιόλογα εκθέματα. Πλούσια είναι και η συλλογή χρυσοκέντητων υφασμάτων που φυλάσσεται εκεί.

Στη Βιβλιοθήκη της Μονής σώζονται ανεκτίμητοι θησαυροί: Χειρόγραφοι κώδικες, έγγραφα βυζαντινά και μεταβυζαντινά, λειτουργικά βιβλία και διάφορα άλλα. Επίσης υπαρχει συλλογή μουσικών και νομικών χειρογράφων και κείμενα αρχαίων συγγραφέων. Είναι μία από τις πλουσιότερες μοναστικές βιβλιοθήκες.

Στη Μονή του Μεγάλου Μετεώρου, πέρα από τις σπουδαίες εικόνες, τα ιερά κειμήλια και σπάνια χειρόγραφα, αξίζει να επισκεφθεί κανείς και να θαυμάσει κανείς και τα:

Το Παραδοσιακό Μαγειρείο (του 1557) με τα οικιστικά σκεύη, την Παλαιά Τράπεζα (επίσης του 1557) που αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα Μοναστικής Αρχιτεκτονικής, το σκευοφυλάκιο που στεγάζεται στο χώρο που κάποτε λειτουργούσε το νοσοκομείο-γηροκομείο, το κελλάρι και πολλά ακόμη, ανάλογα με το χρόνο που διαθέτει και τα ενδιαφέροντά του. Κάποιες φωτογραφίες από το παραδοσιακό παλιό μαγειρείο και το κελλάρι στη συνέχεια:

 Από το Παραδοσιακό Μαγειρείο

 Από το Παραδοσιακό Μαγειρείο

 Παραδοσιακά εργαλεία  

  Από το κελλάρι 

  Από το κελλάρι 

  Από το κελλάρι 

  Από το κελλάρι 

 Ο ιδιότυπος ανελκυστήρας (κάτι σαν τελεφερίκ) 

που συνδέει το Μεγάλο Μετέωρο με το απέναντι ύψωμα 

 Θέα προς τους τεράστιους βράχους των Μετεώρων

 Θέα από το Μεγάλο Μετέωρο προς τη Μονή Βαρλααμ

 Θέα από το Μεγάλο Μετέωρο προς την Καλαμπάκα

Είναι περιττό αν αναφερθεί κανείς στην υπέροχη θέα από εκεί ψηλά προς τους τεράστιους βράχους των Μετεώρων και τις μονές πάνω τους, αλλά και προς την πόλη της Καλαμπάκας και τους τριγύρω κάμπους και βουνά. 

Πηγές: Στοιχεία από www.kalambaka.gov.gr και users.sch.gr/elianos 

Φωτογραφίες:  Petros Ant καιTakis Ant 

Σχετική ανάρτηση: Στα Μετέωρα