Η Ελλάδα χρειάζεται κατά γενική ομολογία ριζικές μεταρρυθμίσεις, καλύτερη δημόσια διοίκηση, μέτρα καταπολέμησης της διαφθοράς και αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Πολλά από αυτά τα στοιχεία περιλαμβάνονται στη λίστα των όρων που θέτουν οι δανειστές της χώρας για τη χορήγηση νέων δανείων. Ωστόσο, όπως στα δύο πρώτα προγράμματα στήριξης, έτσι και στο υπό διαπραγμάτευση τρίτο δίνεται μεγαλύτερο βάρος σε μέτρα λιτότητας, με την πτυχή των επενδύσεων να περνά μάλλον σε δεύτερη μοίρα.
Οι οικονομολόγοι συγκλίνουν στο ότι η Ελλάδα μπορεί να υπερβεί το αδιέξοδο μόνο εφόσον η οικονομία της αρχίσει να αναπτύσσεται και για να γίνει αυτό απαιτούνται επενδύσεις... Επιπλέον, μπορεί να πει κανείς ότι ανάμεσα στα μέτρα που αφορούν το σκέλος των δαπανών οι δημόσιες δαπάνες έχουν την ισχυρότερη θετική επίδραση στην ανάπτυξη.
Οι διεθνείς μελέτες που συνεκτιμήθηκαν εστιάζουν στους λεγόμενους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές, με τους οποίους μπορεί να εκτιμηθεί η επίδραση των κρατικών δαπανών στην ανάπτυξη. Από τα στοιχεία προέκυψε ότι οι κρατικές επενδύσεις έχουν με διαφορά το καλύτερο αναπτυξιακό αποτέλεσμα. Η απόδοση για κάθε ευρώ που επενδύει το κράτος κυμαίνεται μεταξύ 1,3 και 1,8 ευρώ.
Πάντως, ο Σεμπάστιαν Γκέχερτ, οικονομολόγος του Ινστιτούτου IMK που πρόσκειται στην Ένωση Γερμανικών Συνδικάτων, αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα αδυνατεί να προβεί σε δημόσιες επενδύσεις με τις δικές της δυνάμεις, δεδομένου ότι στερείται πρόσβασης στις διεθνείς χρηματαγορές, ενώ απουσιάζουν και τα αναγκαία φορολογικά έσοδα. Με αυτά τα δεδομένα είναι ιδιαίτερα δύσκολη και η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για αναπτυξιακά έργα που απαιτούν κρατική συγχρηματοδότηση. Ο Γερμανός οικονομολόγος εκτίμησε ότι «μάλλον θα έπρεπε να μειώσει κανείς αυτό το μερίδιο και μάλιστα σε μηδενικό επίπεδο, ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να κάνει αυτές τις επενδύσεις προκειμένου να κατορθώσει να βγει από την κρίση»...
Ειδικά η Ελλάδα, αλλά και η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία έχασαν κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ τους, με παράλληλη αύξηση του ποσοστού ανεργίας. Η αυστηρή πολιτική λιτότητας, που επιλέχθηκε ως μέσο αντιμετώπισης της κρίσης, συχνά δεν είχε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. «Η διεθνής ερευνητική κοινότητα εκτιμά ότι η πολιτική λιτότητας προκαλεί παράλυση στην οικονομική ανάπτυξη και προφανώς αυτά τα ερευνητικά συμπεράσματα δεν λαμβάνονται υπόψη. Θεωρείται ότι στο τέλος τα μέτρα λιτότητας θα επιτρέψουν στην οικονομία να αναπτυχθεί και αυτό είναι μάλλον ένα απατηλό συμπέρασμα».
Το υπό διαπραγμάτευση τρίτο πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης για την Ελλάδα επικρίθηκε από πολλούς οικονομολόγους και πολιτικούς ως υφεσιακό, γεγονός που καθιστά αμφίβολη την αποτελεσματικότητα των μέτρων που καλείται να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση. Παρόμοιο προβληματισμό διατύπωσε και ο Σεμπάστιαν Γκέχερτ. Όπως υπογράμμισε, «ο παράγοντας της λιτότητας θα οδηγήσει βεβαίως σε νέο πλήγμα για την οικονομία. Ειδικά τα μέτρα λιτότητας πλήττουν περισσότερο το φτωχότερο τμήμα του πληθυσμού εξαιτίας των περικοπών στις κατώτατες συντάξεις και την ισχυρή άνοδο του ΦΠΑ σε αγαθά πρώτης ανάγκης. Αυτά θα προκαλέσουν εν τέλει έναν πολύ ισχυρό αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη».
Οι οικονομολόγοι συγκλίνουν στο ότι η Ελλάδα μπορεί να υπερβεί το αδιέξοδο μόνο εφόσον η οικονομία της αρχίσει να αναπτύσσεται και για να γίνει αυτό απαιτούνται επενδύσεις... Επιπλέον, μπορεί να πει κανείς ότι ανάμεσα στα μέτρα που αφορούν το σκέλος των δαπανών οι δημόσιες δαπάνες έχουν την ισχυρότερη θετική επίδραση στην ανάπτυξη.
Οι διεθνείς μελέτες που συνεκτιμήθηκαν εστιάζουν στους λεγόμενους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές, με τους οποίους μπορεί να εκτιμηθεί η επίδραση των κρατικών δαπανών στην ανάπτυξη. Από τα στοιχεία προέκυψε ότι οι κρατικές επενδύσεις έχουν με διαφορά το καλύτερο αναπτυξιακό αποτέλεσμα. Η απόδοση για κάθε ευρώ που επενδύει το κράτος κυμαίνεται μεταξύ 1,3 και 1,8 ευρώ.
Πάντως, ο Σεμπάστιαν Γκέχερτ, οικονομολόγος του Ινστιτούτου IMK που πρόσκειται στην Ένωση Γερμανικών Συνδικάτων, αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα αδυνατεί να προβεί σε δημόσιες επενδύσεις με τις δικές της δυνάμεις, δεδομένου ότι στερείται πρόσβασης στις διεθνείς χρηματαγορές, ενώ απουσιάζουν και τα αναγκαία φορολογικά έσοδα. Με αυτά τα δεδομένα είναι ιδιαίτερα δύσκολη και η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για αναπτυξιακά έργα που απαιτούν κρατική συγχρηματοδότηση. Ο Γερμανός οικονομολόγος εκτίμησε ότι «μάλλον θα έπρεπε να μειώσει κανείς αυτό το μερίδιο και μάλιστα σε μηδενικό επίπεδο, ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να κάνει αυτές τις επενδύσεις προκειμένου να κατορθώσει να βγει από την κρίση»...
Ειδικά η Ελλάδα, αλλά και η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία έχασαν κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ τους, με παράλληλη αύξηση του ποσοστού ανεργίας. Η αυστηρή πολιτική λιτότητας, που επιλέχθηκε ως μέσο αντιμετώπισης της κρίσης, συχνά δεν είχε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. «Η διεθνής ερευνητική κοινότητα εκτιμά ότι η πολιτική λιτότητας προκαλεί παράλυση στην οικονομική ανάπτυξη και προφανώς αυτά τα ερευνητικά συμπεράσματα δεν λαμβάνονται υπόψη. Θεωρείται ότι στο τέλος τα μέτρα λιτότητας θα επιτρέψουν στην οικονομία να αναπτυχθεί και αυτό είναι μάλλον ένα απατηλό συμπέρασμα».
Το υπό διαπραγμάτευση τρίτο πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης για την Ελλάδα επικρίθηκε από πολλούς οικονομολόγους και πολιτικούς ως υφεσιακό, γεγονός που καθιστά αμφίβολη την αποτελεσματικότητα των μέτρων που καλείται να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση. Παρόμοιο προβληματισμό διατύπωσε και ο Σεμπάστιαν Γκέχερτ. Όπως υπογράμμισε, «ο παράγοντας της λιτότητας θα οδηγήσει βεβαίως σε νέο πλήγμα για την οικονομία. Ειδικά τα μέτρα λιτότητας πλήττουν περισσότερο το φτωχότερο τμήμα του πληθυσμού εξαιτίας των περικοπών στις κατώτατες συντάξεις και την ισχυρή άνοδο του ΦΠΑ σε αγαθά πρώτης ανάγκης. Αυτά θα προκαλέσουν εν τέλει έναν πολύ ισχυρό αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη».
Πηγή: Deutsche Welle (απόσπασμα δημοσιεύματος)
Ολόκληρο το άρθρο του Άρη Καλτιριμτζή στο: http://dw.com/p/1G76E
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου