5 Νοεμβρίου 2015

«Έρωτας και εξουσία»: Η εξομολόγηση της Μαργαρίτας Παπανδρέου

Το βιβλίο της Μαργαρίτας Παπανδρέου «Έρωτας και εξουσία», σύμφωνα με τον πρόλογο που υπογράφει ο γιός της Νίκος, είναι η αφήγηση του μεγάλου έρωτα μιας Αμερικανίδας από το Σικάγο, 92 ετών σήμερα, με έναν Ελληνα ηγέτη που ήταν ερωτευμένος με την εξουσία. Το βιβλίο παρουσιάζεται το βράδυ της Πέμπτης και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. 

Κάποια αποσπάσματά του από την kathimerini.gr, που δόθηκαν στην δημοσιότητα από το ΑΠΕ:

Το βραβείο για την Ακρόπολη

«Όταν ήμουν μικρό κορίτσι, μεγαλώνοντας σ' ένα προάστιο του Σικάγου, δεν γνώριζα τίποτα για την Ελλάδα. Σχεδόν αγνοούσα την ύπαρξη άλλων χωρών πέρα από την Αμερική. Η δασκάλα μου της τρίτης δημοτικού στο δημόσιο σχολείο Ουάσινγκτον -η δεσποινίς Κοέν- ήταν εκείνη που γνώρισε σε μένα και στην υπόλοιπη τάξη την Ακρόπολη και τη χώρα που ονομαζόταν «λίκνο της δημοκρατίας». Θυμάμαι την έκπληξή μου, επειδή έως τότε νόμιζα πως η δική μου Αμερική είχε εφεύρει τη δημοκρατία. Όταν τελειώσαμε την ενότητα για την Ελλάδα, μας ανακοίνωσε πως θα διεξαχθεί ένας διαγωνισμός για την καλύτερη ζωγραφιά της Ακρόπολης. Με δεδομένο κάτι που εμφανιζόταν ήδη ως χαρακτηριστικό μου -το να είμαι κάπως αντισυμβατική- τη ζωγράφισα σε όλη της τη δόξα να απλώνεται πάνω στα γαλανά νερά του Αιγαίου. Κέρδισα τον διαγωνισμό».

Το διαζύγιο

«Καθ' όλη τη διάρκεια του Μαΐου είχα μια μόνιμη αίσθηση μη πραγματικότητας. Η εικόνα ήταν οι δύο σύζυγοι να κάθονται και να συζητούν μεταξύ τους, ενώ ο άντρας στην ουσία ζούσε με μια άλλη γυναίκα κάπου αλλού. Θα συζητούσαμε για την πολιτική, τα παιδιά μας και κάποιες φορές για την αεροσυνοδό. Ήταν τρελό, εντελώς αλλόκοτο... Ψάχνω βαθιά στην ψυχή μου όχι για να καταλάβω τον Ανδρέα, αλλά τον εαυτό μου. Ο Κώστας δεν μπορούσε να βοηθήσει. Μου είπε: «Είναι απλό, τον αγαπάς και δε θέλεις να πληγωθεί». Αυτό ήταν αλήθεια. Αλλά ήταν κάτι παραπάνω. Πηγαίνει πίσω στην πατριαρχική νοοτροπία, σε συμπεριφορές που έχουν εντυπωθεί μέσα μου όταν ήμουν παιδί και που δεν μπορώ να αλλάξω. Πρέπει να έχεις άντρα. Μην τον χάσεις. Είσαι η κόλλα που κρατάει ενωμένη την οικογένεια. Είναι δική σου ευθύνη.

Ή μήπως έχει να κάνει με την κτητικότητα, με τον έλεγχο; Ξέρω πως είμαι πολύ προστατευτική απέναντι στον Ανδρέα, σαν να ήταν ένα από τα παιδιά μου. Κάνουμε τους άντρες να εξαρτώνται από μας, κάτι που μας κάνει να αισθανόμαστε σημαντικές, δυνατές. Αναρωτιέμαι αν αυτό είναι που φοβάμαι να χάσω. Κάποιοι πιστεύουν ότι δε θέλω να χάσω την κοινωνική μου θέση, πως μένω λόγω της φιλοδοξίας μου. Έχω φιλοδοξία - να κάνω θετικά πράγματα για τη χώρα, για τον κόσμο. Το ότι είμαι Πρώτη Κυρία βοήθησε, αλλά έχω χτίσει το δικό μου όνομα και δε χρειάζομαι πλέον τον τίτλο. Ποτέ δε νοιάστηκα για τον τίτλο ή το στάτους μου, επειδή ποτέ δεν προσδιόριζα με αυτούς τους όρους τον εαυτό μου...

Ανακαλύπτω πως είμαι σχετικά μόνη, μιας και ελάχιστοι έχουν αυτό τον τρόπο σκέψης. Οι περισσότεροι απ' όσους είναι στο κόμμα προσπαθούν να παραμείνουν στη θέση τους. Δε θέλουν να τα βάλουν με το αφεντικό. Δε θέλουν να επωμιστούν το κόστος. Έχουν μια κοντόφθαλμη άποψη - είναι πιο εύκολο, πιο βολικό. Οι αληθινοί φίλοι, αυτοί με τους οποίους μπορώ να μιλήσω ανοιχτά για τα συναισθήματα και τις σκέψεις μου, με συμβούλεψαν: «Μην το φτάσεις στα άκρα. Ξέροντας τη συμπεριφορά του Ανδρέα απ' το παρελθόν, γιατί να το σπρώξεις; 'Ασε αυτόν να κάνει το βήμα, να πάρει την πρωτοβουλία. Συνέχισε να ασχολείσαι με τις τόσο σημαντικές δραστηριότητές σου. Αδιαφόρησε, μη δίνεις σημασία».

Εύκολο στα λόγια. Αλλά πώς θα το αντέξει το στομάχι μου;».

(Απόσπασμα ημερολογίου 26 Μαΐου 1987).

«Δεν θα την παντρευτώ»

Στις 10 Αυγούστου πήγα στο σπίτι/γραφείο του γύρω στις 7 το απόγευμα με ταραχή και με ένα αίσθημα λύπης. Αυτή επρόκειτο να είναι η τελευταία συνάντηση για την αποσαφήνιση της σχέσης μας από δω και στο εξής. Μόλις μπήκα στο δωμάτιο, ο Ανδρέας είπε: «Διακρίνω μια νευρικότητα». Αναρωτήθηκα τι στο καλό περίμενε να δει. Μια γυναίκα να πετάει στα σύννεφα από ευτυχία; Αγνόησα την παρατήρηση.

«Πώς είναι η υγεία σου;» Αυτό ήταν το θέμα που δημιουργούσε τα λιγότερα προβλήματα μεταξύ μας, αλλά στην πραγματικότητα ανησυχούσα σοβαρά για την υγεία του... 

Ήταν φανερό πως αρνιόταν να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, και αποφάσισα να αλλάξω θέμα και να μπω στην καρδιά του ονομαζόμενου χωρισμού μας. Ακολούθησε μια σοβαρή συζήτηση για το μέλλον μου. Κάποια στιγμή επανήλθα σε μια δήλωση που είχα κάνει σε προηγούμενη αντιπαράθεσή μας: «Καταλαβαίνω πως αυτή η κουβέντα που κάνουμε γίνεται επειδή έχεις ερωτευτεί».

«Όχι, δεν έχω ερωτευτεί. Εδώ κάνεις λάθος».

«Μπορώ να το καταλάβω επειδή κι εμείς ερωτευτήκαμε και ξέρω πώς είναι να σε ερωτεύεται κάποια και πώς αντιδράς εσύ κάτω από τέτοιες συνθήκες». Αυτό το τελευταίο ήταν ένα συναισθηματικό παιχνίδι με ένα είδος γυναικείας πονηριάς - κάτι που δε με χαρακτηρίζει. Μάλλον θα υπάρχει στο βάθος της προσωπικότητάς μου και το είχα αφήσει να ξεγλιστρήσει ανοίγοντάς του την πόρτα. «Σε κάθε περίπτωση, χαίρομαι που ακούω ότι δεν είναι κάτι σοβαρό, καθώς το να συνδέσεις τον εαυτό σου μαζί της θα ήταν καταστροφικό για σένα, για τη χώρα. Και το λέω όχι επειδή τη βλέπω σαν αντίζηλο, αλλά επειδή είναι η αντικειμενική αλήθεια». Τον είδα σκεφτικό.

«Ας πάμε στο κυρίως θέμα. Δεν είμαι μια "ανεξάρτητη" γυναίκα, όπως με περιέγραψες. Η ανεξαρτησία απαιτεί χρήματα. Θα χρειαστώ τη βοήθειά σου και μια δέσμευση πως θα στηρίξεις τα παιδιά που δεν έχουν ακόμα δικό τους εισόδημα».

«Πιστεύεις ότι δεν θα το έκανα;»

«Όχι. Απλώς προσπαθώ να είμαι ξεκάθαρη με τους όρους. Μιλάω ως γυναίκα που πρέπει να εξασφαλίσει το μέλλον της… Έκανα τη χαζομάρα που λέω σε όλες τις γυναίκες να μην κάνουν. Δεν προσπάθησα ποτέ να είμαι οικονομικά ανεξάρτητη. Δεν έχω ασφάλεια υγείας. Δεν έχω δουλειά. Δεν έχω σύνταξη. Αν σου συμβεί κάτι, αυτή θα πάρει τη σύνταξή σου».

«Αφού δεν θα την παντρευτώ».

Ήταν η δεύτερη φορά που αρνιόταν ότι θα την παντρευτεί. 'Αρχισα να καταλαβαίνω πως ήθελε μια συμφωνία για να μοιραζόμαστε το σπίτι στο Καστρί, πως θα ήμαστε επίσημα χωρισμένοι, αλλά όχι διαζευγμένοι.

Η εγχείρηση

Καστρί 30 Σεπτεμβρίου 1988. Μια πολύ δύσκολη μέρα. Ο Ανδρέας υποβλήθηκε σε μπαϊπάς και αντικατάσταση βαλβίδας και τώρα βρίσκεται εκτός χειρουργείου, στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Δεν αμφέβαλλα πως θα κατάφερνε να επιζήσει...

Νωρίς το βράδυ η Σοφία μού διάβασε την ανακοίνωση: «Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας υπεβλήθη σήμερα σε εγχείρηση για την αντικατάσταση της αρτηρίας αορτής, προκειμένου να βελτιωθεί η καρδιακή του λειτουργία. Η εγχείρηση, η οποία ξεκίνησε σήμερα στις δώδεκα, διήρκεσε εφτά ώρες. Οι γιατροί που συμμετείχαν στην εγχείρηση είναι ευχαριστημένοι με το αποτέλεσμα και την κατάσταση της υγείας του ασθενούς».

Θα προσπαθήσω να κοιμηθώ τώρα. Όνειρα γλυκά, Ανδρέα».

Η τελευταία χειραψία

«Στις 23 Απριλίου 1991 ήταν η βάφτιση της εγγονής μου, της κόρης του Γιώργου, και θα ονομάζονταν Μαργαρίτα. Όλη η οικογένεια ήταν καλεσμένη, συμπεριλαμβανομένου του Ανδρέα και της νέας του συζύγου... Καθώς περίμενα να ξεκινήσει η λειτουργία, ένιωθα την παρουσία του Ανδρέα κοντά μου. Δεν είχα καθόλου αισθήματα αγανάκτησης ή εχθρότητας. Εξακολουθούσα να νιώθω ένα ισχυρό δέσιμο με κείνον και πιστεύω πως το ίδιο αισθανόταν κι αυτός.

Κυρίως ήθελα να κάνω ένα πράγμα - να σταθώ μπροστά του με τα χέρια μου στους ώμους του, να τον κοιτάξω στα μάτια και να τον ευχαριστήσω για το ταξίδι που κάναμε μαζί. Ήταν πλούσιο, προσφέροντάς μου μια σημαντική σχέση που δε θα μπορούσε ποτέ να διαρραγεί πραγματικά, γεμάτη ρομαντισμό, περιπέτεια, πάθος και ενθουσιασμό. Μου έδωσε επίσης τη δυνατότητα να διερευνήσω τη σημασία του καθήκοντος, του δικαίου, της έλλειψης βίας και τις πνευματικές αξίες που εμπεριέχει το να εργάζεσαι για έναν καλύτερο, υγιέστερο κόσμο. Θα μείνει στην ιστορία ως ένας από τους σπουδαιότερους ηγέτες της σύγχρονης Ελλάδας. Και τέλος μού έδωσε τέσσερα υπέροχα παιδιά.

Το μυστήριο ξεκίνησε και σύντομα είχε τελειώσει. Συνήθως, όταν τελειώνει η λειτουργία, τα μέλη της οικογένειας πηγαίνουν στο ιερό για να συγχαρούν τους γονείς, να φιλήσουν το μωρό και να ευχαριστήσουν τον παπά. Όλοι περιμέναμε να πάνε πρώτοι ο Ανδρέας με την αεροσυνοδό. Θυμήθηκα πως ήταν παράδοση, καθώς έφευγε ο Ανδρέας, να κάνει χειραψία με τον κόσμο στην μπροστινή σειρά. Πήγε πρώτα στη Σοφία, ενώ εγώ προσπάθησα να φαίνομαι βυθισμένη στις σκέψεις μου για να με αγνοήσει - κάτι αντίστοιχο με αυτό που είχα κάνει περπατώντας στο πανεπιστήμιο τη μέρα που ανανεώσαμε τον χαμένο μας έρωτα.

Τον άκουσα να λέει «Μαργαρίτα» και είδα ένα προτεταμένο χέρι. Του έδωσα το δικό μου. Το πήρε και το έσφιξε τρεις φορές. Δεν υπήρξε ανανέωση της σχέσης μας, αν κι έμαθα πως ο Ανδρέας είχε μετανιώσει για τον χωρισμό μας, αλλά αυτή η παλιά χειραψία αγάπης έσβησε επιτέλους τον επίμονο πόνο της καρδιάς μου». 

Πηγή: www.kathimerini.gr 05.11.2015

2 σχόλια:

  1. Αφού χάθηκε η εξουσία βρήκε καταφύγιο στο συναίσθημα, η κ. Μαργαρίτα, με κάποια προσπάθεια επιστημονικής τεκμηρίωσης! Πάντως ενδιαφέρον θα έχει το βιβλίο της.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Aναστάτωση προκάλεσε χθες το βράδυ η εισβολή κρανοφόρων στο καφέ του βιβλιοπωλείου «Ιανός», κατά τη διάρκεια εκδήλωσης για το βιβλίο «Ερωτας και Εξουσία» της Μαργαρίτας Παπανδρέου, όταν περίπου δέκα κρανοφόροι, μέλη της αναρχικής συλλογικότητας «Ρουβίκωνας», αναποδογύρισαν τραπεζάκια στην είσοδο του κατάμεστου καφέ, φώναξαν ειρωνικά συνθήματα προς τον Θεόδωρο Πάγκαλο, που είχε μόλις πάρει τον λόγο, και πέταξαν φέιγ-βολάν με συνθήματα κατά της Ε.Ε. και του ΔΝΤ. Μετά από λίγα λεπτά, αποχώρησαν. Πηγή: kathimerini.gr

    ΑπάντησηΔιαγραφή