Γιατί η Τουρκία κατέρριψε το ρωσικό Sukhoi SU-24;

Για ποιο λόγο η Τουρκία πήρε ένα τόσο μεγάλο ρίσκο για ένα επεισόδιο που, ακόμη κι αν δεχθεί κανείς τη δική της εκδοχή, θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με τη συνήθη πρακτική της αναχαίτισης και, πάντως, δεν δικαιολογεί επ’ ουδενί λόγω τη χρήση φονικών πυρών απέναντι σε μια πυρηνική υπερδύναμη; Το θεμελιώδες αυτό ερώτημα αιωρείται προς το παρόν αναπάντητο. Μια κάποια απάντηση επιχειρεί να δώσει ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου, σε άρθρο του με τίτλο Το παρασκήνιο της κατάρριψης του SU-24 στην Καθημερινή. Ας δούμε συνοπτικά τι αναφέρει πάνω στο θεμελιώδες αυτό ερώτημα:

Η ψύχραιμη αντίδραση του Βλαντιμίρ Πούτιν στην κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού αεροπλάνου SU-24 από τουρκικό F-16 στα ρωσοτουρκικά σύνορα αποσόβησε το ενδεχόμενο μιας ευρύτερης σύρραξης ανάμεσα στη Ρωσία και σε μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ. 

Αντιμέτωπος με τις δυνητικές συνέπειες της πράξης του, ο Ταγίπ Ερντογάν, που χθες φέρεται, σύμφωνα με το «Ασοσιέτεντ Πρες», να δήλωσε ότι λυπάται για την κατάρριψη, προσπάθησε να δικαιολογηθεί, ισχυριζόμενος ότι οι ένοπλες δυνάμεις του απλώς υπερασπίστηκαν τα τουρκικά σύνορα, αγνοώντας ότι το αεροπλάνο που κατέρριψαν ήταν ρωσικό. Μια δικαιολογία που δεν αντέχει στην κοινή λογική...

Πώς να εξηγήσει, λοιπόν, κανείς μια τόσο ακραία αντίδραση από μια χώρα που παραβιάζει 1.500 φορές τον χρόνο τον ελληνικό εναέριο χώρο στο Αιγαίο, όπως εύλογα διερωτήθηκε ο Ρώσος υπ. Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ; Αλλωστε, ο ίδιος ο Ερντογάν είχε δηλώσει το 2012, μετά την κατάρριψη τουρκικού αεροπλάνου από τη συριακή αεράμυνα, ότι «μια σύντομης διάρκειας παραβίαση συνόρων δεν μπορεί να αποτελέσει αιτία επίθεσης». 

Οι τουρκικοί... λόγοι. Σε κάποια αποστροφή δηλώσεών του, ο Ερντογάν άφησε να του ξεφύγει ότι στους λόγους που τον οδήγησαν να ρίξει το ρωσικό αεροπλάνο, πέραν της «υπεράσπισης των συνόρων», ήταν και «η προστασία των ομογενών μας». Λόγος γίνεται για τη συριακή μειονότητα των Τουρκμενίων, τα δεινά της οποίας διεκτραγωδούσαν τις τελευταίες ημέρες οι φιλικές προς τον Ερντογάν εφημερίδες, δημιουργώντας αντιρωσική ψύχωση. Η αλήθεια είναι ότι οι ένοπλες ισλαμικές «ταξιαρχίες» των Τουρκμενίων, που στηρίζονται αφειδώς από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, συνεργάζονται στενά με κάθε τζιχαντιστικής καρυδιάς καρύδι, από την Αχράρ αλ Σαμ έως και την Τζαμπάτ αλ Νούσρα, το συριακό παρακλάδι της Αλ Κάιντα. Είναι πιθανόν η Αγκυρα να ανησύχησε για το ενδεχόμενο οι ρωσικοί βομβαρδισμοί να αποδεκατίσουν ένα από τα βασικά πιόνια της στη συριακή σκακιέρα.

Αλλά και αυτό αποτελεί σύμπτωμα του γενικότερου τουρκικού προβλήματος. Εκείνο που κατάφερε ο νεοοθωμανικός μεγαλοϊδεατισμός των Ερντογάν - Νταβούτογλου στη Συρία ήταν να φέρει επί θύραις τον εφιάλτη ενός ντε φάκτο κουρδικού κράτους δίπλα στα τουρκικά σύνορα. Η ρωσική επέμβαση κονιορτοποίησε τη βασική φιλοδοξία της Αγκυρας να ανατρέψει τον Ασαντ και να αποκτήσει ηγεμονική επιρροή στη Συρία. 

Πιέσεις στις ΗΠΑ. Στη συνέχεια, το λουτρό αίματος που προκάλεσε το ISIS στο Παρίσι ενίσχυσε στη Γαλλία και την Ευρώπη τις ήδη ισχυρές δυνάμεις που επεδίωκαν συνδιαλλαγή με τον Πούτιν εναντίον του κοινού εχθρού. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να ενισχυθεί η πίεση στην αμφιταλαντευόμενη Αμερική του Ομπάμα για την πολιτική επίλυση του συριακού προβλήματος, σε συνεννόηση με τη Ρωσία, κάτι που θα ισοδυναμούσε με περιθωριοποίηση της Τουρκίας... Σε αυτό το φόντο, είναι πολύ πιθανό η Αγκυρα να προκάλεσε το επεισόδιο ελπίζοντας να μετατρέψει την αντιπαράθεσή της με τη Μόσχα σε σύγκρουση Ρωσίας - ΝΑΤΟ και να ενισχύσει την πίεσή της για μια «ελεύθερη ζώνη» στον συριακό Βορρά. Τίποτα δεν δείχνει, όμως, ότι το ριψοκίνδυνο στρατήγημα θα έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα... 

Πηγή: www.kathimerini.gr 29.11.2015 

Η φωτογραφία του Sukhoi Su 24 από το newsbeast.gr