Με δύο εκλογικές αναμετρήσεις και ένα δημοψήφισμα, με δραματικές εξελίξεις και ανατροπές, με τη χώρα να κινείται επί μακρόν σε μια ισορροπία τρόμου, το 2015, που αποχαιρετήσαμε προχθές, μόνο βαρετό δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί. Είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ότι όλα όσα έγιναν τη χρονιά που πέρασε, θα απασχολήσουν επί μακρόν ερευνητές και ιστορικούς στο μέλλον, καθώς παραμένουν ασαφή πολλά σημεία και άγνωστες κρίσιμες λεπτομέρειες, που καθόρισαν αποφάσεις σημαδιακές για την πορεία της χώρας.
Το 2015 μας έκανε ποδαρικό με εκλογές και μια προεκλογική αντιπαράθεση σε υψηλούς τόνους, που οδήγησε σε αλλαγή κυβέρνησης και την άνοδο, για πρώτη φορά, του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε «καθαρή λύση, όχι μισή ευκαιρία». Δεν πήρε ακριβώς αυτό που ζητούσε, κέρδισε μεν τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, με ποσοστό 36,38%, έχασε οριακά την αυτοδυναμία, καθώς πήρε 149 έδρες και προχώρησε –με ταχύτητα που κατέστησε ξεκάθαρο ότι είχε προϋπάρξει σχετική συνεννόηση– στον σχηματισμό κυβέρνησης σε συνεργασία με τους ΑΝΕΛ του κ. Πάνου Καμμένου.
Το «ξήλωμα»
Ο νέος πρωθυπουργός έσπευσε να διακηρύξει ότι «το εκλογικό αποτέλεσμα καθιστά πλέον την τρόικα παρελθόν για το κοινό ευρωπαϊκό μας πλαίσιο». Η νέα κυβέρνηση, που ορκίσθηκε στις 28 Ιανουαρίου, έδωσε το στίγμα της με μπαράζ δηλώσεων από τους νέους υπουργούς για άμεσο «ξήλωμα» των μνημονιακών μεταρρυθμίσεων, όπως η ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ, της ΔΕΗ, των περιφερειακών αεροδρομίων, ανάκληση απολύσεων και διαθεσιμοτήτων, καθιέρωση αφορολογήτου στα 12.000 ευρώ, κατάργηση του ΕΝΦΙΑ κ.λπ.
Ποια τρόικα;
Το χάσμα ανάμεσα στη νέα κυβέρνηση και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και εταίρους επιβεβαιώνεται στις 30 Ιανουαρίου, σε συνάντηση του νέου υπουργού Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη με τον επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος σπεύδει στην Αθήνα. Ο κ. Βαρουφάκης ενημερώνει ότι η νέα κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την τρόικα και το πρόγραμμα, το οποίο έχει λάβει παράταση μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, δεν θα ζητήσει νέα παράταση, ούτε την υπολειπόμενη δόση των 7,2 δισ. ευρώ. «Η Ευρώπη δεν δέχεται μονομερή βήματα» διαμηνύει ο κ. Ντάισελμπλουμ. Είχε προηγηθεί ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, που την προηγούμενη ημέρα επισκέφθηκε το Μαξίμου και απηύθυνε συστάσεις για επιστροφή στον ρεαλισμό. Η κυβέρνηση εισάγει το αίτημα για ένα πρόγραμμα-«γέφυρα» ανάμεσα στο τρέχον και στο συνολικό σχέδιό της, που θα παρουσιάσει εν ευθέτω χρόνο, αρνούμενη να κλείσει την αξιολόγηση.
Το χάσμα ανάμεσα στη νέα κυβέρνηση και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και εταίρους επιβεβαιώνεται στις 30 Ιανουαρίου, σε συνάντηση του νέου υπουργού Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη με τον επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος σπεύδει στην Αθήνα. Ο κ. Βαρουφάκης ενημερώνει ότι η νέα κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την τρόικα και το πρόγραμμα, το οποίο έχει λάβει παράταση μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, δεν θα ζητήσει νέα παράταση, ούτε την υπολειπόμενη δόση των 7,2 δισ. ευρώ. «Η Ευρώπη δεν δέχεται μονομερή βήματα» διαμηνύει ο κ. Ντάισελμπλουμ. Είχε προηγηθεί ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, που την προηγούμενη ημέρα επισκέφθηκε το Μαξίμου και απηύθυνε συστάσεις για επιστροφή στον ρεαλισμό. Η κυβέρνηση εισάγει το αίτημα για ένα πρόγραμμα-«γέφυρα» ανάμεσα στο τρέχον και στο συνολικό σχέδιό της, που θα παρουσιάσει εν ευθέτω χρόνο, αρνούμενη να κλείσει την αξιολόγηση.
Το σκηνικό σύγκρουσης που διαμορφώνεται, απειλεί με εκτροχιασμό και επιφέρει την υπερατλαντική παρέμβαση της Ουάσιγκτον, που συνιστά να χαμηλώσουν οι τόνοι. Ο κ. Τσίπρας, την πρώτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου, μεταβαίνει σε Ρώμη, Παρίσι και Βρυξέλλες, σε αναζήτηση στηριγμάτων στους Ματέο Ρέντσι, Φρανσουά Ολάντ και Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Εισπράττει συμπάθεια αλλά και σαφές μήνυμα ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να τηρήσει τους κανόνες. Στις 6 Φεβρουαρίου, η κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου, ένα από τα πρόσωπα που κυριάρχησαν τη χρονιά που πέρασε, εκλέγεται πρόεδρος της Βουλής με το ρεκόρ των 235 ψήφων. Με τις ημερομηνίες να αρχίζουν να πιέζουν, καθώς η 28η Φεβρουαρίου και η εκπνοή της παράτασης του προγράμματος πλησιάζουν, ο κ. Βαρουφάκης καταθέτει σε έκτακτο Eurogroup, στις 11 Φεβρουαρίου, πρόταση για εξάμηνο πρόγραμμα- «γέφυρα». Την ίδια μέρα, η κυβέρνηση λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή με 162 «ναι» και ο κ. Τσίπρας δηλώνει ότι «το μνημόνιο τελείωσε το βράδυ των εκλογών».
Το μήνυμα
«Αν η Ελλάδα δεν θέλει το τρέχον πρόγραμμα, τότε τέλος», διαμηνύει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ακολουθούν εντατικές διαβουλεύσεις, σε συγκρουσιακό κλίμα, στο Eurogroup. Στην Αθήνα, ο κ. Προκόπης Παυλόπουλος εκλέγεται, έπειτα από σχετική πρόταση του κ. Τσίπρα, νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Επειτα από κρίσιμες διαπραγματεύσεις και με την κυβέρνηση να αρχίζει να αισθάνεται τις επιπτώσεις της οικονομικής ασφυξίας και να αναζητεί ρευστά διαθέσιμα σε κάθε πηγή, στις 20 Φεβρουαρίου επέρχεται συμφωνία για τετράμηνη παράταση της δανειακής σύμβασης, με την οποία η Αθήνα αναλαμβάνει δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις και αξιολόγηση.
Το πρώτο ρήγμα
Λίγες ημέρες αργότερα, σε συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, καταγράφεται το πρώτο σοβαρό εσωκομματικό ρήγμα. Η άτυπη ψηφοφορία για τη συμφωνία, την οποία ζητεί ο κ. Τσίπρας, καταγράφει περισσότερους από 30 διαφωνούντες. Ανάμεσά τους, η κ. Κωνσταντοπούλου και οι υπουργοί Π. Λαφαζάνης και Δ. Στρατούλης. Στις αρχές Μαρτίου, καθώς η συμφωνία άφησε εκτός τις χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου και την εξόφληση των υποχρεώσεων προς το ΔΝΤ, η πίεση για εξεύρεση ρευστότητας επιτείνεται. Η κυβέρνηση συναινεί στην επιστροφή των τεχνικών κλιμακίων στην Αθήνα και, σε έναν επικοινωνιακό ελιγμό, η τρόικα μετονομάζεται σε Brussels Group. Εκείνη την εποχή η Αθήνα στρέφεται στη διερεύνηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης και γίνονται σχετικές κρούσεις προς Ρωσία, Ιράν, Κίνα, ακόμη και προς χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Παρά τη συμφωνία για τετράμηνη παράταση, το αδιέξοδο δεν αίρεται, αντιθέτως, δείχνει να επιτείνεται. Η άρνηση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε επώδυνες μεταρρυθμίσεις, που αφορούν, μεταξύ άλλων, εργασιακά, ασφαλιστικό, αλλαγές στον ΦΠΑ, προκαλούν νέα ένταση. Στις Βρυξέλλες πραγματοποιείται στις 19 Μαρτίου μίνι σύνοδος με τη συμμετοχή του κ. Τσίπρα, της Αγκελα Μέρκελ, του Φρ. Ολάντ, του Ζ.-Κ. Γιούνκερ, του Μ. Ντράγκι, του Γ. Ντάισελμπλουμ, του Ντ. Τουσκ, σε μια προσπάθεια άρσης του αδιεξόδου. Η Αθήνα δεσμεύεται εκ νέου για προώθηση μεταρρυθμίσεων. Λίγες ημέρες αργότερα, η κ. Μέρκελ υποδέχεται τον κ. Τσίπρα στο Βερολίνο. Το κρυφτούλι της κυβέρνησης με τους δανειστές, στην προσπάθειά της να αποφύγει την υλοποίηση δύσκολων μέτρων και ενώ, παράλληλα, συνεχίζει να ελπίζει ότι εάν κερδίσει χρόνο μπορεί να βρει αλλού λύσεις, συνεχίζεται. Στις 8 Απριλίου ο κ. Τσίπρας συναντάται στη Μόσχα με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, χωρίς από τη συνάντηση εκείνη να προκύψει κάτι θεαματικό.
Στις 21 Απριλίου η κυβέρνηση προχωρά ουσιαστικά σε πράξη εσωτερικού δανεισμού, μεταφέροντας υποχρεωτικά όλα τα διαθέσιμα δημοσίων φορέων στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Η «υπέρβαση»
Ο κ. Τσίπρας σταδιακά εισάγει εκείνη την περίοδο τον όρο της πολιτικής συμφωνίας, υποστηρίζοντας ότι η υπέρβαση του αδιεξόδου είναι θέμα πολιτικής βούλησης και εντείνοντας τις επαφές στο τρίγωνο Βρυξέλλες-Βερολίνο-Παρίσι. Στα τέλη Απριλίου ο πρωθυπουργός αντιλαμβάνεται ότι ο κ. Βαρουφάκης, που βρίσκεται στη σύνοδο του Eurogroup, στη Ρίγα της Λετονίας, απολύτως απομονωμένος, έχει χάσει κάθε εκτίμηση στα μάτια των ομολόγων του και προχωρά στον ανασχηματισμό της διαπραγματευτικής ομάδας, αναθέτοντας την ευθύνη της διαπραγμάτευσης στον κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Τον Ιούνιο, με την έλλειψη ρευστότητας να επιτείνεται, η Αθήνα ανακοινώνει ότι θα ομαδοποιήσει τις πληρωμές προς το ΔΝΤ σε μία δόση, στο τέλος του μήνα. Στις διαπραγματεύσεις του κ. Τσίπρα με τον κ. Γιούνκερ στις Βρυξέλλες, το χάσμα δείχνει να επιτείνεται. Ακολουθούν εντατικές διαβουλεύσεις και πολλαπλά τελεσίγραφα προς την Αθήνα. Στις 19 Ιουνίου, ο κ. Τουσκ ξεκαθαρίζει ότι το δίλημμα για την Αθήνα είναι «συμφωνία με βάση τις προτάσεις των θεσμών ή χρεοκοπία».
Το πρώτο ρήγμα
Λίγες ημέρες αργότερα, σε συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, καταγράφεται το πρώτο σοβαρό εσωκομματικό ρήγμα. Η άτυπη ψηφοφορία για τη συμφωνία, την οποία ζητεί ο κ. Τσίπρας, καταγράφει περισσότερους από 30 διαφωνούντες. Ανάμεσά τους, η κ. Κωνσταντοπούλου και οι υπουργοί Π. Λαφαζάνης και Δ. Στρατούλης. Στις αρχές Μαρτίου, καθώς η συμφωνία άφησε εκτός τις χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου και την εξόφληση των υποχρεώσεων προς το ΔΝΤ, η πίεση για εξεύρεση ρευστότητας επιτείνεται. Η κυβέρνηση συναινεί στην επιστροφή των τεχνικών κλιμακίων στην Αθήνα και, σε έναν επικοινωνιακό ελιγμό, η τρόικα μετονομάζεται σε Brussels Group. Εκείνη την εποχή η Αθήνα στρέφεται στη διερεύνηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης και γίνονται σχετικές κρούσεις προς Ρωσία, Ιράν, Κίνα, ακόμη και προς χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Παρά τη συμφωνία για τετράμηνη παράταση, το αδιέξοδο δεν αίρεται, αντιθέτως, δείχνει να επιτείνεται. Η άρνηση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε επώδυνες μεταρρυθμίσεις, που αφορούν, μεταξύ άλλων, εργασιακά, ασφαλιστικό, αλλαγές στον ΦΠΑ, προκαλούν νέα ένταση. Στις Βρυξέλλες πραγματοποιείται στις 19 Μαρτίου μίνι σύνοδος με τη συμμετοχή του κ. Τσίπρα, της Αγκελα Μέρκελ, του Φρ. Ολάντ, του Ζ.-Κ. Γιούνκερ, του Μ. Ντράγκι, του Γ. Ντάισελμπλουμ, του Ντ. Τουσκ, σε μια προσπάθεια άρσης του αδιεξόδου. Η Αθήνα δεσμεύεται εκ νέου για προώθηση μεταρρυθμίσεων. Λίγες ημέρες αργότερα, η κ. Μέρκελ υποδέχεται τον κ. Τσίπρα στο Βερολίνο. Το κρυφτούλι της κυβέρνησης με τους δανειστές, στην προσπάθειά της να αποφύγει την υλοποίηση δύσκολων μέτρων και ενώ, παράλληλα, συνεχίζει να ελπίζει ότι εάν κερδίσει χρόνο μπορεί να βρει αλλού λύσεις, συνεχίζεται. Στις 8 Απριλίου ο κ. Τσίπρας συναντάται στη Μόσχα με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, χωρίς από τη συνάντηση εκείνη να προκύψει κάτι θεαματικό.
Στις 21 Απριλίου η κυβέρνηση προχωρά ουσιαστικά σε πράξη εσωτερικού δανεισμού, μεταφέροντας υποχρεωτικά όλα τα διαθέσιμα δημοσίων φορέων στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Η «υπέρβαση»
Ο κ. Τσίπρας σταδιακά εισάγει εκείνη την περίοδο τον όρο της πολιτικής συμφωνίας, υποστηρίζοντας ότι η υπέρβαση του αδιεξόδου είναι θέμα πολιτικής βούλησης και εντείνοντας τις επαφές στο τρίγωνο Βρυξέλλες-Βερολίνο-Παρίσι. Στα τέλη Απριλίου ο πρωθυπουργός αντιλαμβάνεται ότι ο κ. Βαρουφάκης, που βρίσκεται στη σύνοδο του Eurogroup, στη Ρίγα της Λετονίας, απολύτως απομονωμένος, έχει χάσει κάθε εκτίμηση στα μάτια των ομολόγων του και προχωρά στον ανασχηματισμό της διαπραγματευτικής ομάδας, αναθέτοντας την ευθύνη της διαπραγμάτευσης στον κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Τον Ιούνιο, με την έλλειψη ρευστότητας να επιτείνεται, η Αθήνα ανακοινώνει ότι θα ομαδοποιήσει τις πληρωμές προς το ΔΝΤ σε μία δόση, στο τέλος του μήνα. Στις διαπραγματεύσεις του κ. Τσίπρα με τον κ. Γιούνκερ στις Βρυξέλλες, το χάσμα δείχνει να επιτείνεται. Ακολουθούν εντατικές διαβουλεύσεις και πολλαπλά τελεσίγραφα προς την Αθήνα. Στις 19 Ιουνίου, ο κ. Τουσκ ξεκαθαρίζει ότι το δίλημμα για την Αθήνα είναι «συμφωνία με βάση τις προτάσεις των θεσμών ή χρεοκοπία».
Οι νέες «θάλασσες»
Από την Αγία Πετρούπολη, την ίδια ημέρα, ο κ. Τσίπρας δηλώνει ότι «δεν φοβόμαστε τις καινούργιες θάλασσες», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο πλήρους ρήξης. Ωστόσο, τρεις ημέρες αργότερα, η κυβέρνηση προσέρχεται στο Eurogroup και καταθέτει δέσμη προτάσεων με μέτρα ύψους 7,9 δισ. ευρώ. Οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις τις επόμενες ημέρες δεν φέρνουν αποτέλεσμα. Στις 26 Ιουνίου ο κ. Τσίπρας επιστρέφει από τις Βρυξέλλες στην Αθήνα, συγκαλεί υπουργικό συμβούλιο και αργά το βράδυ ανακοινώνει τη διενέργεια δημοψηφίσματος, ζητώντας από τους πολίτες να απορρίψουν την πρόταση που έχουν καταθέσει οι εταίροι.
Στις 28 Ιουνίου επιβάλλονται περιορισμοί στις τραπεζικές συναλλαγές και οι τράπεζες κλείνουν.
Η χρεοκοπία
Στις 30 Ιουνίου, η Ελλάδα τελεί τυπικά σε καθεστώς χρεοκοπίας, καθώς δεν πληρώνει τη δόση προς το ΔΝΤ. Το δημοψήφισμα δίνει ισχυρό αποτέλεσμα υπέρ του «όχι» που ζήτησε ο κ. Τσίπρας (61,34%). Ο πρωθυπουργός κάνει λόγο για αποτέλεσμα ενίσχυσης της διαπραγματευτικής θέσης της κυβέρνησης και όχι για εντολή ρήξης. Μετά την επικράτηση του «όχι», ο πρόεδρος της Ν.Δ. κ. Αντώνης Σαμαράς παραιτείται και υπηρεσιακός πρόεδρος του κόμματος αναλαμβάνει ο κ. Ευάγγελος Μεϊμαράκης. Την επομένη του δημοψηφίσματος, έπειτα από σχετικό αίτημα του πρωθυπουργού, παραιτείται ο κ. Βαρουφάκης και αντικαθίσταται από τον κ. Τσακαλώτο. Ο πρωθυπουργός ζητεί σύγκληση του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, όπου αναφέρει ότι θα αξιοποιήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για διαπραγμάτευση.
Στις 7 Ιουλίου, ο κ. Τσίπρας μεταβαίνει στις Βρυξέλλες, όπου του τίθεται με απόλυτα ξεκάθαρο τρόπο ότι μετά από λίγες ημέρες, την Κυριακή 12 Ιουλίου, θα απαντηθεί οριστικά το ερώτημα «ευρώ ή δραχμή». Μάλιστα, ο κ. Γιούνκερ εξηγεί ότι η Ευρώπη έχει ήδη έτοιμο το σχέδιο για αντιμετώπιση ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα.
Το νέο μνημόνιο
Ο πρωθυπουργός επιστρέφει στην Αθήνα και ζητεί από τη Βουλή εξουσιοδότηση για να διαπραγματευθεί ένα νέο, τριετούς διάρκειας πρόγραμμα για τη χώρα. Επειτα από ολονύκτια συνεδρίαση, λαμβάνει την εξουσιοδότηση με τη στήριξη της αντιπολίτευσης, εξέρχεται, όμως από τη διαδικασία πολιτικά τραυματισμένος, καθώς, με 17 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίζουν αρνητικά ή «παρών», επί της ουσίας η κυβέρνηση έχει απολέσει τη δεδηλωμένη.
Ποια «κληρονομιά» αφήνει για το 2016 ο δύσκολος Δεκέμβριος
Με τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης που αναζήτησε η Αθήνα να μην έχουν αποφέρει αποτέλεσμα και τους σχεδιασμούς για plan B, που περιελάμβαναν από τη λειτουργία παράλληλου τραπεζικού συστήματος, την εισβολή στο Νομισματοκοπείο και τη δέσμευση των αποθεματικών, μέχρι το σχέδιο για κάλυψη μέρους των αναγκών της χώρας σε φάρμακα από παραγωγή των Ενόπλων Δυνάμεων, να έχουν καταδείξει το ανέφικτο του εγχειρήματος, ο κ. Αλέξης Τσίπρας μεταβαίνει στις Βρυξέλλες, στις 12 Ιουλίου, μην έχοντας εναλλακτική έναντι ενός επώδυνου συμβιβασμού. Τα ξημερώματα της 13ης Ιουλίου, έπειτα από ολονύκτια, δραματική διαπραγμάτευση, ο κ. Τσίπρας συμφωνεί σε ένα νέο, τριετές μνημόνιο.
Από την Αγία Πετρούπολη, την ίδια ημέρα, ο κ. Τσίπρας δηλώνει ότι «δεν φοβόμαστε τις καινούργιες θάλασσες», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο πλήρους ρήξης. Ωστόσο, τρεις ημέρες αργότερα, η κυβέρνηση προσέρχεται στο Eurogroup και καταθέτει δέσμη προτάσεων με μέτρα ύψους 7,9 δισ. ευρώ. Οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις τις επόμενες ημέρες δεν φέρνουν αποτέλεσμα. Στις 26 Ιουνίου ο κ. Τσίπρας επιστρέφει από τις Βρυξέλλες στην Αθήνα, συγκαλεί υπουργικό συμβούλιο και αργά το βράδυ ανακοινώνει τη διενέργεια δημοψηφίσματος, ζητώντας από τους πολίτες να απορρίψουν την πρόταση που έχουν καταθέσει οι εταίροι.
Στις 28 Ιουνίου επιβάλλονται περιορισμοί στις τραπεζικές συναλλαγές και οι τράπεζες κλείνουν.
Η χρεοκοπία
Στις 30 Ιουνίου, η Ελλάδα τελεί τυπικά σε καθεστώς χρεοκοπίας, καθώς δεν πληρώνει τη δόση προς το ΔΝΤ. Το δημοψήφισμα δίνει ισχυρό αποτέλεσμα υπέρ του «όχι» που ζήτησε ο κ. Τσίπρας (61,34%). Ο πρωθυπουργός κάνει λόγο για αποτέλεσμα ενίσχυσης της διαπραγματευτικής θέσης της κυβέρνησης και όχι για εντολή ρήξης. Μετά την επικράτηση του «όχι», ο πρόεδρος της Ν.Δ. κ. Αντώνης Σαμαράς παραιτείται και υπηρεσιακός πρόεδρος του κόμματος αναλαμβάνει ο κ. Ευάγγελος Μεϊμαράκης. Την επομένη του δημοψηφίσματος, έπειτα από σχετικό αίτημα του πρωθυπουργού, παραιτείται ο κ. Βαρουφάκης και αντικαθίσταται από τον κ. Τσακαλώτο. Ο πρωθυπουργός ζητεί σύγκληση του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, όπου αναφέρει ότι θα αξιοποιήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για διαπραγμάτευση.
Στις 7 Ιουλίου, ο κ. Τσίπρας μεταβαίνει στις Βρυξέλλες, όπου του τίθεται με απόλυτα ξεκάθαρο τρόπο ότι μετά από λίγες ημέρες, την Κυριακή 12 Ιουλίου, θα απαντηθεί οριστικά το ερώτημα «ευρώ ή δραχμή». Μάλιστα, ο κ. Γιούνκερ εξηγεί ότι η Ευρώπη έχει ήδη έτοιμο το σχέδιο για αντιμετώπιση ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα.
Το νέο μνημόνιο
Ο πρωθυπουργός επιστρέφει στην Αθήνα και ζητεί από τη Βουλή εξουσιοδότηση για να διαπραγματευθεί ένα νέο, τριετούς διάρκειας πρόγραμμα για τη χώρα. Επειτα από ολονύκτια συνεδρίαση, λαμβάνει την εξουσιοδότηση με τη στήριξη της αντιπολίτευσης, εξέρχεται, όμως από τη διαδικασία πολιτικά τραυματισμένος, καθώς, με 17 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίζουν αρνητικά ή «παρών», επί της ουσίας η κυβέρνηση έχει απολέσει τη δεδηλωμένη.
Ποια «κληρονομιά» αφήνει για το 2016 ο δύσκολος Δεκέμβριος
Με τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης που αναζήτησε η Αθήνα να μην έχουν αποφέρει αποτέλεσμα και τους σχεδιασμούς για plan B, που περιελάμβαναν από τη λειτουργία παράλληλου τραπεζικού συστήματος, την εισβολή στο Νομισματοκοπείο και τη δέσμευση των αποθεματικών, μέχρι το σχέδιο για κάλυψη μέρους των αναγκών της χώρας σε φάρμακα από παραγωγή των Ενόπλων Δυνάμεων, να έχουν καταδείξει το ανέφικτο του εγχειρήματος, ο κ. Αλέξης Τσίπρας μεταβαίνει στις Βρυξέλλες, στις 12 Ιουλίου, μην έχοντας εναλλακτική έναντι ενός επώδυνου συμβιβασμού. Τα ξημερώματα της 13ης Ιουλίου, έπειτα από ολονύκτια, δραματική διαπραγμάτευση, ο κ. Τσίπρας συμφωνεί σε ένα νέο, τριετές μνημόνιο.
Στις 15 Ιουλίου, κατά την ψηφοφορία στη Βουλή για την πρώτη δέσμη προπαιτούμενων της νέας συμφωνίας, επιβεβαιώνεται η απόλυτη ρήξη στον ΣΥΡΙΖΑ. Καταψηφίζουν 32 βουλευτές του και 6 δηλώνουν «παρών». Ανάμεσα στους διαφωνούντες, η Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και ο Γιάνης Βαρουφάκης. Ακολουθεί ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης, με αποπομπή των διαφωνούντων. Στις 23 Ιουλίου, στην ψηφοφορία της δεύτερης δέσμης προαπαιτούμενων, 31 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ καταψηφίζουν και 5 δηλώνουν «παρών». Στις 14 Αυγούστου η Βουλή ψηφίζει το νέο μνημόνιο, που γίνεται νόμος του κράτους, με τη συνδρομή της αντιπολίτευσης, και από την αμέσως επόμενη μέρα ανοίγει η συζήτηση για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Στις 21 Αυγούστου, ο κ. Τσίπρας υποβάλλει την παραίτησή του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ζητά εκλογές. Η εσωκομματική αντιπολίτευση, υπό τον κ. Λαφαζάνη, προχωρά στη συγκρότηση της Λαϊκής Ενότητας. Ορίζεται υπηρεσιακή κυβέρνηση, με πρωθυπουργό την κ. Βασιλική Θάνου, και προσδιορίζονται εκλογές στις 20 Σεπτεμβρίου.
Νίκη ξανά
Αναδεικνύεται εκ νέου πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ, με 35,46% και 145 έδρες. Το 3,69% των ΑΝ.ΕΛ. και οι 10 έδρες που λαμβάνουν επιτρέπουν τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Στη Ν.Δ. ανοίγει θέμα ανάδειξης νέου προέδρου. Στις 16 Οκτωβρίου η κυβέρνηση ψηφίζει το πρώτο νομοσχέδιο προαπαιτουμένων. Στις 22 Οκτωβρίου την Αθήνα επισκέπτεται ο Γάλλος Πρόεδρος Φρ. Ολάντ, στηρίζοντας τη νέα κυβέρνηση.
Υπό την πίεση της Ε.Ε. για αποτελεσματικότερη διαχείριση των μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών, ο κ. Τσίπρας στις 17 και 18 Νοεμβρίου επισκέπτεται την Τουρκία, όπου εισπράττει την άρνηση του Τούρκου ομολόγου του, Αχμέτ Νταβούτογλου, στην πρόταση για λειτουργία κέντρων καταγραφής στην γείτονα.
Η επιστροφή στην Αθήνα και η ψηφοφορία του δεύτερου πολυνομοσχεδίου συμπίπτει με την πρώτη σοβαρή κρίση της νέας κυβέρνησης. Ο άλλοτε στενός συνεργάτης του κ. Τσίπρα, Γαβριήλ Σακελλαρίδης, παραιτείται και παραδίδει την έδρα του. Από τις Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛ., αντίστοιχα, διαγράφονται ο Στ. Παναγούλης και ο Ν. Νικολόπουλος, που διαφοροποιήθηκαν. Η κυβερνητική πλειοψηφία μειώνεται στους 153 βουλευτές.
Στις 22 Νοεμβρίου, οι προγραμματισμένες εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου στη Ν.Δ. (με υποψηφίους τους Ευ. Μεϊμαράκη, Κυρ. Μητσοτάκη, Απ. Τζιτζικώστα και Αδ. Γεωργιάδη) εξελίσσονται σε φιάσκο, λόγω αδυναμίας λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος.
Στις 28 Νοεμβρίου, σε μια κίνηση αναζήτησης στήριξης, ενόψει των δύσκολων προκλήσεων για την κυβέρνηση, κυρίως της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού, ο κ. Τσίπρας ζητά σύγκληση συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, που καταλήγει σε πλήρη αποτυχία. Στις 17 Δεκεμβρίου η κυβέρνηση υποχρεώνεται, έπειτα από σφοδρή αντίδραση των δανειστών, να αποσύρει το νομοσχέδιο με δράσεις του παράλληλου προγράμματος.
Στις 20 Δεκεμβρίου, στις εκλογές της Ν.Δ., την πρώτη θέση καταλαμβάνει ο κ. Μεϊμαράκης με δεύτερο τον κ. Μητσοτάκη.
Η δοκιμασία της κυβέρνησης στη διαπραγμάτευση και ψήφιση του νέου ασφαλιστικού και η ανάδειξη νέας ηγεσίας στη Ν.Δ. (ο δεύτερος γύρος εκλογών θα πραγματοποιηθεί στις 10 Ιανουαρίου) είναι η «κληρονομιά» που αφήνει το 2015 στην αυγή του νέου χρόνου και θα καθορίσουν σε σημαντικό βαθμό τις επόμενες πολιτικές εξελίξεις.
Στις 21 Αυγούστου, ο κ. Τσίπρας υποβάλλει την παραίτησή του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ζητά εκλογές. Η εσωκομματική αντιπολίτευση, υπό τον κ. Λαφαζάνη, προχωρά στη συγκρότηση της Λαϊκής Ενότητας. Ορίζεται υπηρεσιακή κυβέρνηση, με πρωθυπουργό την κ. Βασιλική Θάνου, και προσδιορίζονται εκλογές στις 20 Σεπτεμβρίου.
Νίκη ξανά
Αναδεικνύεται εκ νέου πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ, με 35,46% και 145 έδρες. Το 3,69% των ΑΝ.ΕΛ. και οι 10 έδρες που λαμβάνουν επιτρέπουν τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Στη Ν.Δ. ανοίγει θέμα ανάδειξης νέου προέδρου. Στις 16 Οκτωβρίου η κυβέρνηση ψηφίζει το πρώτο νομοσχέδιο προαπαιτουμένων. Στις 22 Οκτωβρίου την Αθήνα επισκέπτεται ο Γάλλος Πρόεδρος Φρ. Ολάντ, στηρίζοντας τη νέα κυβέρνηση.
Υπό την πίεση της Ε.Ε. για αποτελεσματικότερη διαχείριση των μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών, ο κ. Τσίπρας στις 17 και 18 Νοεμβρίου επισκέπτεται την Τουρκία, όπου εισπράττει την άρνηση του Τούρκου ομολόγου του, Αχμέτ Νταβούτογλου, στην πρόταση για λειτουργία κέντρων καταγραφής στην γείτονα.
Η επιστροφή στην Αθήνα και η ψηφοφορία του δεύτερου πολυνομοσχεδίου συμπίπτει με την πρώτη σοβαρή κρίση της νέας κυβέρνησης. Ο άλλοτε στενός συνεργάτης του κ. Τσίπρα, Γαβριήλ Σακελλαρίδης, παραιτείται και παραδίδει την έδρα του. Από τις Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛ., αντίστοιχα, διαγράφονται ο Στ. Παναγούλης και ο Ν. Νικολόπουλος, που διαφοροποιήθηκαν. Η κυβερνητική πλειοψηφία μειώνεται στους 153 βουλευτές.
Στις 22 Νοεμβρίου, οι προγραμματισμένες εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου στη Ν.Δ. (με υποψηφίους τους Ευ. Μεϊμαράκη, Κυρ. Μητσοτάκη, Απ. Τζιτζικώστα και Αδ. Γεωργιάδη) εξελίσσονται σε φιάσκο, λόγω αδυναμίας λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος.
Στις 28 Νοεμβρίου, σε μια κίνηση αναζήτησης στήριξης, ενόψει των δύσκολων προκλήσεων για την κυβέρνηση, κυρίως της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού, ο κ. Τσίπρας ζητά σύγκληση συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, που καταλήγει σε πλήρη αποτυχία. Στις 17 Δεκεμβρίου η κυβέρνηση υποχρεώνεται, έπειτα από σφοδρή αντίδραση των δανειστών, να αποσύρει το νομοσχέδιο με δράσεις του παράλληλου προγράμματος.
Στις 20 Δεκεμβρίου, στις εκλογές της Ν.Δ., την πρώτη θέση καταλαμβάνει ο κ. Μεϊμαράκης με δεύτερο τον κ. Μητσοτάκη.
Η δοκιμασία της κυβέρνησης στη διαπραγμάτευση και ψήφιση του νέου ασφαλιστικού και η ανάδειξη νέας ηγεσίας στη Ν.Δ. (ο δεύτερος γύρος εκλογών θα πραγματοποιηθεί στις 10 Ιανουαρίου) είναι η «κληρονομιά» που αφήνει το 2015 στην αυγή του νέου χρόνου και θα καθορίσουν σε σημαντικό βαθμό τις επόμενες πολιτικές εξελίξεις.
Σημείωση: Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου