3 Μαρτίου 2016

Το γονίδιο του λαϊκισμού

Μια άποψη του Χοσέ Ιγνάθιο Τορεμπλάνκα 
El Pais / amna.gr

"Μέσα στις κοινωνίες μας φαίνεται να υπάρχει ένα λαϊκιστικό γονίδιο, μια προδιάθεση για φυλετική, εθνοτική ή εθνικιστική ταύτιση, που προσπαθεί να τοποθετηθεί πάνω από την ιδέα των ανθρώπων ως ελεύθερων και ισότιμων όντων" σημειώνει ο Ισπανός καθηγητής Χοσέ Ιγνάθιο Τορεμπλάνκα σε άρθρο στην El Pais, που δημοσιεύει το amna.gr. 

Κάποια σημεία από τις απόψεις του πάνω στο λαϊκισμό στη συνέχεια: 
Στη γλώσσα της πολιτικής αντιπαράθεσης, όπως μεταδίδεται από τα μέσα ενημέρωσης, το επίθετο «λαϊκιστής» χρησιμοποιείται για κάποιον που απευθύνεται στα ταπεινά ένστικτα του ψηφοφόρου με ψέματα, κραυγές και υποσχέσεις που είναι αδύνατο να εκπληρωθούν. Διακρίνεις τον λαϊκιστή στον θόρυβο της μάχης επειδή επιδιώκει τη συνενοχή με τον λαό, αντί να θέτει ερωτήματα στους πολίτες. 

Λαϊκιστής, επιπλέον, είναι εκείνος που χωρίζει τους πολίτες σε δύο αντίπαλες ομάδες (πλούσιοι εναντίον φτωχών, απλοί άνθρωποι απέναντι σε μια κάστα) ή υποδεικνύει μια σειρά εχθρών, εξωτερικών και εσωτερικών, που είναι υπεύθυνοι για όλα τα δεινά του έθνους και από τους οποίους το έθνος πρέπει να απελευθερωθεί. 

Ένας πρώτος λαϊκισμός, της δεκαετίας του 30, οραματιζόταν τη διάλυση των δημοκρατιών και την ένταξή τους σε δύο ολοκληρωτικές τάσεις (την κομμουνιστική και τη φασιστική) που θα πολεμούσαν μεταξύ τους μέχρι θανάτου. 

Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ευδοκίμησε ένας λαϊκισμός συντηρητικού και αυταρχικού χρώματος. Στο δεύτερο αυτό είδος λαϊκισμού συναντάμε διάφορους στρατηγούς ή άλλους χαρισματικούς ηγέτες που θέλουν να σώσουν την πατρίδα από έναν εξωτερικό εχθρό, να την απαλλάξουν από ένα εσωτερικό χάος ή να εξασφαλίσουν την οικονομική της ανάπτυξη, εις βάρος φυσικά της δημοκρατίας και των ατομικών ελευθεριών. 

Μετά τους αυταρχικούς αυτούς λαϊκισμούς της Δεξιάς, εμφανίστηκε (κυρίως στη Λατινική Αμερική) ένας τρίτος λαϊκισμός, αυτή τη φορά της Αριστεράς. Αν οι συντηρητικοί λαϊκισμοί βασίζονταν στον αποκλεισμό και την άρνηση της λαϊκής συμμετοχής, οι νέοι λαϊκισμοί διακήρυξαν το αντίθετο: Τη συμμετοχή των μέχρι τότε αποκλεισμένων στην πολιτική, είτε επρόκειτο για τους ιθαγενείς είτε απλώς για τα λαϊκά στρώματα. Ο λαϊκισμός της Αριστεράς αγνοεί την εργατική τάξη..., τοποθετεί τον λαό και την εθνική κυριαρχία στο επίκεντρο της πολιτικής της και παρουσιάζεται στις κάλπες με την ελπίδα να κερδίσει την εξουσία με δημοκρατικό τρόπο... 

Δεν τελειώνει όμως εδώ η ιστορία του λαϊκισμού. Οι λαϊκιστές της Αριστεράς βρήκαν έναν σκληρό ανταγωνιστή στους νέους λαϊκιστές της ξενόφοβης Δεξιάς που θριαμβεύει στη δυτική Ευρώπη...

Και το άρθρο καταλήγει στο εξής συμπερασμα: 

Από αυτή την ποικιλία των εθνικισμών αναδύεται μια κάπως άβολη αλήθεια: Ότι μέσα στις κοινωνίες μας φαίνεται να υπάρχει ένα λαϊκιστικό γονίδιο, μια προδιάθεση για φυλετική, εθνοτική ή εθνικιστική ταύτιση που προσπαθεί να τοποθετηθεί πάνω από την ιδέα των ανθρώπων ως ελεύθερων και ισότιμων όντων. Είναι λες και οι δημοκρατίες έχουν μια αταβιστική τάση προς την αυτοκτονία, η οποία δεν χρειάζεται παρά το κατάλληλο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό ερέθισμα για να βγει στην επιφάνεια. Πώς αλλιώς να εξηγηθεί η αφόρητη επανεμφάνισή της; 

Πηγή και περισσότερα στο: 
http://www.amna.gr/article-featured.php?id=106336
Δημοσιεύτηκε στις 02.03.2016






yle="text-align: center;">

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου