Έρευνα: Η Δημοκρατία σε κρίση στην Ελλάδα

Το 51% των πολιτών δηλώνει πως αισθάνεται οργή ή αηδία για τους βουλευτές και μόλις 11% σεβασμό. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον πρωθυπουργικό θεσμό είναι 45% οργή ή αηδία και μόνο 26,5% σεβασμό. Μικρότερα αλλά όχι ασήμαντα ποσοστά αρνητικών αισθημάτων (27%) συγκεντρώνουν οι δικαστές.
Αυτά είναι, μεταξύ άλλων, κάποια από τα ανησυχητικά στοιχεία που προκύπτουν από έρευνα που Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Ειδικότερα, η πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε η Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας για λογαριασμό του Dukakis Center for Public and Humanitarian Services αποκαλύπτει τα εξής:

Δημοκρατική συμμετοχή: 

Από τους ερωτώμενους το 47% θεωρεί πως «έχουμε δημοκρατία μόνο κατ’ όνομα και όχι στην ουσία» και μόνο το 32% απαντά ότι τον εκφράζει η θέση πως η δημοκρατία είναι το καλύτερο πολίτευμα παρά τα προβλήματά της. Επιπλέον ένα 18% αναφέρει ότι θα προτιμούσε λιγότερο δημοκρατία και περισσότερο ευημερία. Το πλέον ανησυχητικό είναι πως η κρίση εμπιστοσύνης προς τη δημοκρατία μας είναι εντονότερη στους νέους ανθρώπους, καθόσον περισσότεροι από έξι στους δέκα νέους πιστεύουν πως έχουμε δημοκρατία μόνο κατ’ όνομα.

Συμμετοχή στις εκλογές: 

Η κρίση εμπιστοσύνης έναντι του πολιτικού συστήματος αποτυπώνεται και στην απαξίωση που εκδηλώνεται από ένα σημαντικό τμήμα των πολιτών για τις εκλογές. Το 45% των ερωτώμενων θεωρεί πως η συμμετοχή στις εκλογές είναι χωρίς σημασία γιατί τελικά γίνεται ό,τι θέλουν οι ξένοι. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 50% μεταξύ των νέων ανθρώπων. Αντίθετα, το 44% των ερωτώμενων απάντησε πως οι εκλογές είναι πολύ σημαντικές γιατί καθορίζουν το μέλλον της χώρας.

Εμπιστοσύνη στους Θεσμούς:

Τα έντονα αρνητικά αισθήματα δείχνουν να χαρακτηρίζουν τη σχέση ανάμεσα στους πολίτες και στην πολιτική ελίτ. Το 51% των πολιτών δηλώνει πως αισθάνεται οργή ή αηδία για τους βουλευτές και μόλις 11% σεβασμό. Η απαξίωση αυτή αγγίζει και τον πρωθυπουργικό θεσμό, καθώς μόλις ένας στους τέσσερις δηλώνει πως αισθάνεται σεβασμό για αυτόν.

Αντίθετα, η πλειοψηφία δηλώνει πως αισθάνεται σεβασμό για τους αστυνομικούς (52%) και τους δικαστές (44%). Οι δύο αυτές επαγγελματικές κατηγορίες συγκεντρώνουν μικρά ποσοστά αρνητικών αισθημάτων: μόλις 14% οι αστυνομικοί και 27% οι δικαστές. 

Ο πολιτικός κυνισμός

Τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ όλοι παρατηρούν πως η φιλελεύθερη δημοκρατία δεν ασκεί την ίδια γοητεία στους πολίτες συγκριτικά με το παρελθόν, όπως αναφέρει στην Καθημερινή ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Νίκος Μαραντζίδης. Παντού εκδηλώνονται έντονα αισθήματα απαξίωσης και δυσφορίας έναντι των πολιτικών ελίτ και των αντιπροσωπευτικών θεσμών. Ολο και περισσότερο ο πολιτικός κυνισμός και ο αυταρχισμός κερδίζουν μέτρα.

Ο πολιτικός κυνισμός έχει περιγραφεί από ειδικούς ως το αίσθημα έλλειψης εμπιστοσύνης προς τους πολιτικούς και το πολιτικό σύστημα. Οι έρευνες κοινής γνώμης διεθνώς δείχνουν πως οι κυνικοί ψηφοφόροι αντιλαμβάνονται το πολιτικό προσωπικό ως βαθιά διεφθαρμένο που εξαπατά τις κοινωνίες. Οσο περισσότερο κυνικοί είναι οι ψηφοφόροι, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα να είναι ενεργοί και ενημερωμένοι πολίτες, ενώ είναι εξαιρετικά πιθανό αυτοί στη συνέχεια να απέχουν από τις εκλογές ή να επιλέγουν συνειδητά γραφικούς υποψηφίους ή εξτρεμιστές προκειμένου απλώς να τα κάνουν άνω κάτω. 

Πηγή: Στοιχεία από www.kathimerini.gr 

Το σκίτσο επάνω αριστερά είναι του Δημήτρη Χαντζόπουλου