Το άρθρο του Θανάση Φωτίου στο Φιλελευθερο, στο συνολό του σχεδόν, στη συνέχεια:
«Διζωνική», «ενιαίο» και «τζιείνοι ποτζιεί τζι εμείς ποδά»
Ο Μακάριος ήταν σαφέστατος σ’ εκείνη τη σύσκεψη, την πρώτη μετά την τουρκική εισβολή μεταξύ κυπριακής και ελλαδικής ηγεσίας που έγινε στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 1974, προκειμένου να αξιολογηθεί η κατάσταση: «Τίθεται λοιπόν σήμερον το ερώτημα: Να δεχθώμεν γεωγραφικήν ομοσπονδία; Και ποίον ποσοστόν μπορούμεν να επιτύχωμεν; Εάν οι Τούρκοι πρόκειται να μας επιστρέψουν μόνον το 10% των όσων κατέλαβον και ημείς να υπογράψωμεν, τότε είναι προτιμότερον να έχουν το 40% χωρίς να υπογράψωμεν [...] Προτιμώ οι Τούρκοι να κρατούν εναντίον της θελήσεως μας το 40%, παρά το 28% με την θέλησίν μας...».
Μερικά χρόνια αργότερα, στις 10 Φεβρουαρίου του 1977 «Ο Φιλελεύθερος» αναφερόταν σε δηλώσεις του αρχιεπισκόπου Μακαρίου στο πρακτορείο «Ηνωμένος Τύπος», γράφοντας χαρακτηριστικά πως «Ο πρόεδρος Μακάριος εδήλωσε σήμερα ότι είναι “έτοιμος για συμβιβασμό’’ που θα παρέχη στους Τουρκοκύπριους δική τους Διοίκηση στο βόρειο τμήμα της νήσου. “Δεν υπάρχει διαφωνία μεταξύ μας στο θέμα της Ομοσπονδίας μεταξύ των περιοχών υπό ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή διοίκηση, εφ’ όσον η Κύπρος παραμένει ενιαίο και ανεξάρτητο κράτος”», έλεγε ο Μακάριος. Ένα μήνα αργότερα, στις 31 Μαρτίου του 1977, ο τίτλος της «Σημερινής» στο κύριο θέμα της ήταν: «Εντύπωση προκάλεσε η δήλωση Παπαδόπουλου υπέρ της διζωνικής». Και λίγες μέρες μετά, στις 3 Απριλίου του 1977, η ίδια εφημερίδα αποκάλυπτε στο πρωτοσέλιδό της τον «Διζωνικό Χάρτη» - όπως τον αποκαλούσε, ο οποίος «υποβλήθηκε στις συνομιλίες της Βιέννης από τον Ε/κ διαπραγματευτή κ. Τάσσο Παπαδόπουλο». Έγραφε τότε η «Σημερινή» για τον χάρτη:«Προβλέπει παραχώρηση στους Τούρκους 20% του κυπριακού εδάφους, λαμβανομένων υπ’ όψιν των κριτηρίων βιωσιμότητας, παραγωγικότητας, πληθυσμιακής αναλογίας και κτημοσύνης. Προβλέπει ακόμα επιστροφή 120 χιλιάδων Ελληνοκυπρίων προσφύγων στις υπό απελευθέρωση περιοχές, ενώ άλλες 50 χιλιάδες Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες έχουν δικαίωμα εκλογής για διαβίωση υπό Τουρκικό ή Ελληνικό Έλεγχο. Η επιστροφή προσφύγων δεν μεταβάλλει την ουσιαστική Τουρκική πλειοψηφία στις υπό Τουρκικό έλεγχο περιοχές». Αυτό το τελευταίο αφορά την αριθμητική πλειοψηφία την οποία -ορθά- απορρίπτουμε σήμερα.
Να σημειωθεί ότι σ’ εκείνο τον «Διζωνικό Χάρτη» που κατέθεσε η πλευρά μας το 1977 η Κερύνεια επαραχωρείτο στην Τ/κ διοίκηση. Να σημειωθεί, επίσης, πως αν ανατρέξει κανείς στις εφημερίδες εκείνης της περιόδου, θα βρει πολλά δημοσιεύματα που σημειώνουν την αποδοχή της διζωνικότητας από την ελληνοκυπριακή πλευρά και τον Μακάριο, ενώ τον όρο χρησιμοποιούσαν και οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ. Χαρακτηριστικό και το πρωτοσέλιδο της «Σημερινής»: «Ο Κλίφφορντ μιλά για λύση το 1977 και ο Βάλντχαϊμ για συμφωνία διζωνικής»...
Είναι γεγονός, πάντως, πως στις Συµφωνίες Κορυφής που υπεγράφησαν μεταξύ Μακαρίου-Ντενκτάς ο όρος «διζωνική» δεν εμπεριέχεται. Το λεκτικό, ωστόσο, της Συμφωνίας είναι προφανές: «Επιζητούμε μια ανεξάρτητη, αδέσμευτη δικοινοτική ομόσπονδη Δημοκρατία. Το έδαφος υπό τη διοίκηση της κάθε κοινότητας (άρα θα υπάρχει μια περιοχή, μια ζώνη, μια περιφέρεια τέλος πάντων υπό τη διοίκηση κάθε πλευράς) πρέπει να συζητηθεί υπό το φως της οικονομικής βιωσιμότητας ή παραγωγικότητας και της ιδιοκτησίας γης. Θέματα αρχών όπως η ελευθερία διακίνησης, ελευθερία εγκατάστασης, το δικαίωμα περιουσίας (οι βασικές ελευθερίες για τις οποίες πασχίζουμε σήμερα) και άλλα εξειδικευμένα ζητήματα (τι προφανώς θα ισχύει στο έδαφος που θα τελεί υπό τη διοίκηση της κάθε πλευράς) είναι ανοικτά για συζήτηση, λαμβάνοντας υπόψη τη θεμελιώδη βάση ενός δικοινοτικού ομοσπονδιακού συστήματος...».
Είναι αλήθεια πως η Τουρκία ερμηνεύει διαφορετικά τη διζωνικότητα και καταθέτει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θέσεις συνομοσπονδιακές. Κάνει λόγο για πληθυσμιακές πλειοψηφίες, θέλει μόνιμες παρεκκλίσεις από το ευρωπαϊκό κεκτημένο και περιορισμό των βασικών ελευθεριών. Θέσεις που απορρίπτει η πλευρά μας. Είναι, επίσης, γεγονός πως το 1991 και το 1992, δύο ψηφίσματα του Συμβούλιου Ασφαλείας (το 716 και το 750) έδωσαν αρνητική για μας ερμηνεία στη διζωνικότητα, κάνοντας λόγο για «εγγυημένη πλειοψηφία πληθυσμού και ιδιοκτησία γης». Είναι, όμως, επίσης γεγονός πως μετά από τις ενστάσεις της πλευράς μας η οποία ξεκαθάρισε πως η διζωνικότητα αφορά μόνο την εδαφική πτυχή, σε κανένα άλλο ψήφισμα, αρχής γενομένης από το 774 του 1992, δεν επαναλήφθηκαν τέτοιες παρόμοιες αναφορές.
Προφανώς γι’ αυτό και ο Τάσσος Παπαδόπουλος το 2006, δυο χρόνια μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, δεν είχε πρόβλημα να υπογράψει με τον Ταλάτ τη Συμφωνία της 8ης Ιουλίου, η οποία προέβλεπε: «Δέσμευση για την επανένωση της Κύπρου με βάση μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας». Ήταν, μάλιστα, η πρώτη φορά που ο όρος «διζωνική» μπήκε σε συμφωνία μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων.
Παρόλο, λοιπόν, που απ’ όσα παρατίθενται πιο πάνω καθώς και από το λεκτικό της Συμφωνίας Κορυφής αποδεικνύεται πως η διζωνική ήταν ένας όρος που εξαρχής συζητούσε η πλευράς μας και τον οποίο τελικά αποδέχτηκε (υπάρχει και μια συνέντευξη του Τάσσου Παπαδόπουλο στο Έθνος των Αθηνών, τον Μάρτιο του 2004, στην οποία λέει «Ήμουν αυτός που παρέδωσα στη Βιέννη τις προτάσεις μας για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία...»), είναι διάφοροι που, προφανώς επηρεασμένοι από τις συνομοσπονδιακές θέσεις που καταθέτει η Τουρκία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αναθεματίζουν τη διζωνική, λέγοντας πως μας προέκυψε πολύ αργότερα. Και υπάρχουν επίσης κι αυτοί -όπως για παράδειγμα ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος, ο Γιαννάκης Ομήρου και ο Γιώργος Λιλλήκας- που εξακολουθούν ακόμα και σήμερα να ισχυρίζονται ατεκμηρίωτα ότι ο Μακάριος δεν αποδέχτηκε ποτέ τη διζωνική...
«Τίθεται, λοιπόν, σήμερον το ερώτημα», όπως θα έλεγε και ο Μακάριος: Υπάρχει άλλος δρόμος εκτός από τη διζωνική; Τις τελευταίες ημέρες, μετά κι από το αποτέλεσμα των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών, το θέμα επανήλθε στην ημερήσια διάταξη. Ο κόσμος, λένε, όχι μόνο απέρριψε διά της ψήφου του την διζωνική που στηρίζουν τα δυο μεγάλα κόμματα, αλλά έδωσε και ράπισμα στην πολιτική του Αναστασιάδη στο Κυπριακό. Γι’ αυτό και επιβάλλεται, λένε, αλλαγή πλεύσης. Προς τα πού; Προς το ενιαίο κράτος; Πολλοί οι θιασώτες του, αλλά καλό θα ήταν να μας εξηγήσουν και πώς θα φτάσουμε σ’ αυτό. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος, πάντως, ο οποίος δήλωνε σ’ εκείνη τη συνέντευξη στο «Έθνος», τον Μάρτιο του 2004, «εμπνευστής της» και παρόλο που δεν ήθελε στην πραγματικότητα οποιοδήποτε συνεταιρισμό με τους Τουρκοκύπριους, ήταν αρκετά έξυπνος ώστε να μην την απορρίψει ως βάση λύσης. Γι’ αυτό και την επανεπιβεβαίωσε ως ονοματολόγια και ως βάση διαπραγμάτευσης, το 2006. Όταν, μάλιστα, ο Νίκος Κουτσού τον καλούσε τον Μάιο του 2001 να εγκαταλείψει τη διζωνική και να προτάξει στη θέση της το ενιαίο κράτος, εκείνος του απαντούσε στις 16 Μαΐου, πως «η εγκατάλειψη της πολιτικής για λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και πρόταξη του ενιαίου κράτους, θα οδηγήσει είτε στη μονιμοποίηση της σημερινής ντε φάκτο κατάστασης, είτε στη στήριξη της απαίτησης της τουρκικής πλευράς για τη δημιουργία δυο ισότιμων χωριστών κρατών στην Κύπρο».
Συνεπώς; Ποιο είναι το ζητούμενο προτάσσοντας κάποιοι το ενιαίο κράτος; Να φτάσουμε μια ώρα γρηγορότερα στη διχοτόμηση; Ας την αφήσουμε να τη φέρει ο χρόνος, ενδεχομένως εξαιτίας ενός νέου αδιεξόδου, χωρίς να τη «διευκολύνουμε» και χωρίς να χρειαστεί να επωμιστούμε και το κόστος της «αλλαγής πλεύσης». Ή μήπως είναι σκόπιμη μια τέτοια πρόταξη, για να «εξασφαλίσουμε» σίγουρη διχοτόμηση υπό το φόβο μιας κακής λύσης που μπορεί να προκύψει; Άλλωστε, δεν είναι αστείο να ισχυρίζονται κάποιοι πως η τυχόν απόρριψη ενός νέου κακού σχεδίου που θα τεθεί ενώπιον μας, θα επιφέρει τη διχοτόμηση, τη στιγμή που οι ίδιοι προτείνουν έναν δρόμο, μια αλλαγή πλεύσης, που θα οδηγήσει -σύμφωνα με τον Τάσσο- έτσι κι αλλιώς «στη μονιμοποίηση της σημερινής ντε φάκτο κατάστασης»;
Συνεπώς; Συνεπώς το Κυπριακό, είτε μας αρέσει είτε όχι, μπορεί να επιλυθεί με δύο τρόπους μόνο. Με λύση στη βάση ΔΔΟ ή με οριστική διχοτόμηση. Από τη στιγμή που δεν επιλέγουμε διχοτόμηση, δεν υπάρχει άλλος δρόμος από τη συνέχιση των προσπαθειών για εξεύρεση λύσης στη βάση όσων μέχρι σήμερα έχουμε συμφωνήσει, παρά την προκλητικότητα και την αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας, ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή, όντως θα ευθυγραμμιστούν τα άστρα και θα συνεννοηθούμε. Ο Νίκος Αναστασιάδης ξέρει πολύ καλά πως το 2004 ο κόσμος απέρριψε ένα σχέδιο το οποίο έκρινε ετεροβαρές και το οποίο δεν του παρείχε κανένα εχέγγυο για την ασφάλειά του. Το ίδιο θα πράξει και τώρα σε περίπτωση που φέρει ενώπιον του κάτι λιγότερο από αυτά που κατά καιρούς διακήρυξε. Δηλαδή, μια λύση χωρίς μόνιμες παρεκκλίσεις, χωρίς εγγυημένες πλειοψηφίες και κυρίως χωρίς οτιδήποτε που θα ομηροποιεί την Κύπρο και θα καθιστά την Τουρκία κηδεμόνα της. Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει και το κλασικό τζιείνοι ποτζιεί τζι εμείς ποδά κι όπου μας βγάλει. Αλλά ακόμα κι αυτό, θα πρέπει κάποια στιγμή να το εξηγήσουμε στον κόσμο, για να μη νομίζει πως «η παρούσα κατάσταση» είναι μια αναλλοίωτη εις τον αιώνα των αιώνων «παρούσα κατάσταση». Καλό είναι να έχει υπόψη του όλα τα δεδομένα.
Υ.Γ. Παρά τις 1509 λέξεις αυτού του κειμένου, εξακολουθώ να εκτιμώ ότι ο γάιδαρος επέθανεν κι εμείς του φωνάζουμε ντε.
Θανάσης Φωτίου
«Διζωνική», «ενιαίο» και «τζιείνοι ποτζιεί τζι εμείς ποδά»
Ο Μακάριος ήταν σαφέστατος σ’ εκείνη τη σύσκεψη, την πρώτη μετά την τουρκική εισβολή μεταξύ κυπριακής και ελλαδικής ηγεσίας που έγινε στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 1974, προκειμένου να αξιολογηθεί η κατάσταση: «Τίθεται λοιπόν σήμερον το ερώτημα: Να δεχθώμεν γεωγραφικήν ομοσπονδία; Και ποίον ποσοστόν μπορούμεν να επιτύχωμεν; Εάν οι Τούρκοι πρόκειται να μας επιστρέψουν μόνον το 10% των όσων κατέλαβον και ημείς να υπογράψωμεν, τότε είναι προτιμότερον να έχουν το 40% χωρίς να υπογράψωμεν [...] Προτιμώ οι Τούρκοι να κρατούν εναντίον της θελήσεως μας το 40%, παρά το 28% με την θέλησίν μας...».
Μερικά χρόνια αργότερα, στις 10 Φεβρουαρίου του 1977 «Ο Φιλελεύθερος» αναφερόταν σε δηλώσεις του αρχιεπισκόπου Μακαρίου στο πρακτορείο «Ηνωμένος Τύπος», γράφοντας χαρακτηριστικά πως «Ο πρόεδρος Μακάριος εδήλωσε σήμερα ότι είναι “έτοιμος για συμβιβασμό’’ που θα παρέχη στους Τουρκοκύπριους δική τους Διοίκηση στο βόρειο τμήμα της νήσου. “Δεν υπάρχει διαφωνία μεταξύ μας στο θέμα της Ομοσπονδίας μεταξύ των περιοχών υπό ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή διοίκηση, εφ’ όσον η Κύπρος παραμένει ενιαίο και ανεξάρτητο κράτος”», έλεγε ο Μακάριος. Ένα μήνα αργότερα, στις 31 Μαρτίου του 1977, ο τίτλος της «Σημερινής» στο κύριο θέμα της ήταν: «Εντύπωση προκάλεσε η δήλωση Παπαδόπουλου υπέρ της διζωνικής». Και λίγες μέρες μετά, στις 3 Απριλίου του 1977, η ίδια εφημερίδα αποκάλυπτε στο πρωτοσέλιδό της τον «Διζωνικό Χάρτη» - όπως τον αποκαλούσε, ο οποίος «υποβλήθηκε στις συνομιλίες της Βιέννης από τον Ε/κ διαπραγματευτή κ. Τάσσο Παπαδόπουλο». Έγραφε τότε η «Σημερινή» για τον χάρτη:«Προβλέπει παραχώρηση στους Τούρκους 20% του κυπριακού εδάφους, λαμβανομένων υπ’ όψιν των κριτηρίων βιωσιμότητας, παραγωγικότητας, πληθυσμιακής αναλογίας και κτημοσύνης. Προβλέπει ακόμα επιστροφή 120 χιλιάδων Ελληνοκυπρίων προσφύγων στις υπό απελευθέρωση περιοχές, ενώ άλλες 50 χιλιάδες Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες έχουν δικαίωμα εκλογής για διαβίωση υπό Τουρκικό ή Ελληνικό Έλεγχο. Η επιστροφή προσφύγων δεν μεταβάλλει την ουσιαστική Τουρκική πλειοψηφία στις υπό Τουρκικό έλεγχο περιοχές». Αυτό το τελευταίο αφορά την αριθμητική πλειοψηφία την οποία -ορθά- απορρίπτουμε σήμερα.
Να σημειωθεί ότι σ’ εκείνο τον «Διζωνικό Χάρτη» που κατέθεσε η πλευρά μας το 1977 η Κερύνεια επαραχωρείτο στην Τ/κ διοίκηση. Να σημειωθεί, επίσης, πως αν ανατρέξει κανείς στις εφημερίδες εκείνης της περιόδου, θα βρει πολλά δημοσιεύματα που σημειώνουν την αποδοχή της διζωνικότητας από την ελληνοκυπριακή πλευρά και τον Μακάριο, ενώ τον όρο χρησιμοποιούσαν και οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ. Χαρακτηριστικό και το πρωτοσέλιδο της «Σημερινής»: «Ο Κλίφφορντ μιλά για λύση το 1977 και ο Βάλντχαϊμ για συμφωνία διζωνικής»...
Είναι γεγονός, πάντως, πως στις Συµφωνίες Κορυφής που υπεγράφησαν μεταξύ Μακαρίου-Ντενκτάς ο όρος «διζωνική» δεν εμπεριέχεται. Το λεκτικό, ωστόσο, της Συμφωνίας είναι προφανές: «Επιζητούμε μια ανεξάρτητη, αδέσμευτη δικοινοτική ομόσπονδη Δημοκρατία. Το έδαφος υπό τη διοίκηση της κάθε κοινότητας (άρα θα υπάρχει μια περιοχή, μια ζώνη, μια περιφέρεια τέλος πάντων υπό τη διοίκηση κάθε πλευράς) πρέπει να συζητηθεί υπό το φως της οικονομικής βιωσιμότητας ή παραγωγικότητας και της ιδιοκτησίας γης. Θέματα αρχών όπως η ελευθερία διακίνησης, ελευθερία εγκατάστασης, το δικαίωμα περιουσίας (οι βασικές ελευθερίες για τις οποίες πασχίζουμε σήμερα) και άλλα εξειδικευμένα ζητήματα (τι προφανώς θα ισχύει στο έδαφος που θα τελεί υπό τη διοίκηση της κάθε πλευράς) είναι ανοικτά για συζήτηση, λαμβάνοντας υπόψη τη θεμελιώδη βάση ενός δικοινοτικού ομοσπονδιακού συστήματος...».
Είναι αλήθεια πως η Τουρκία ερμηνεύει διαφορετικά τη διζωνικότητα και καταθέτει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θέσεις συνομοσπονδιακές. Κάνει λόγο για πληθυσμιακές πλειοψηφίες, θέλει μόνιμες παρεκκλίσεις από το ευρωπαϊκό κεκτημένο και περιορισμό των βασικών ελευθεριών. Θέσεις που απορρίπτει η πλευρά μας. Είναι, επίσης, γεγονός πως το 1991 και το 1992, δύο ψηφίσματα του Συμβούλιου Ασφαλείας (το 716 και το 750) έδωσαν αρνητική για μας ερμηνεία στη διζωνικότητα, κάνοντας λόγο για «εγγυημένη πλειοψηφία πληθυσμού και ιδιοκτησία γης». Είναι, όμως, επίσης γεγονός πως μετά από τις ενστάσεις της πλευράς μας η οποία ξεκαθάρισε πως η διζωνικότητα αφορά μόνο την εδαφική πτυχή, σε κανένα άλλο ψήφισμα, αρχής γενομένης από το 774 του 1992, δεν επαναλήφθηκαν τέτοιες παρόμοιες αναφορές.
Προφανώς γι’ αυτό και ο Τάσσος Παπαδόπουλος το 2006, δυο χρόνια μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, δεν είχε πρόβλημα να υπογράψει με τον Ταλάτ τη Συμφωνία της 8ης Ιουλίου, η οποία προέβλεπε: «Δέσμευση για την επανένωση της Κύπρου με βάση μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας». Ήταν, μάλιστα, η πρώτη φορά που ο όρος «διζωνική» μπήκε σε συμφωνία μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων.
Παρόλο, λοιπόν, που απ’ όσα παρατίθενται πιο πάνω καθώς και από το λεκτικό της Συμφωνίας Κορυφής αποδεικνύεται πως η διζωνική ήταν ένας όρος που εξαρχής συζητούσε η πλευράς μας και τον οποίο τελικά αποδέχτηκε (υπάρχει και μια συνέντευξη του Τάσσου Παπαδόπουλο στο Έθνος των Αθηνών, τον Μάρτιο του 2004, στην οποία λέει «Ήμουν αυτός που παρέδωσα στη Βιέννη τις προτάσεις μας για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία...»), είναι διάφοροι που, προφανώς επηρεασμένοι από τις συνομοσπονδιακές θέσεις που καταθέτει η Τουρκία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αναθεματίζουν τη διζωνική, λέγοντας πως μας προέκυψε πολύ αργότερα. Και υπάρχουν επίσης κι αυτοί -όπως για παράδειγμα ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος, ο Γιαννάκης Ομήρου και ο Γιώργος Λιλλήκας- που εξακολουθούν ακόμα και σήμερα να ισχυρίζονται ατεκμηρίωτα ότι ο Μακάριος δεν αποδέχτηκε ποτέ τη διζωνική...
«Τίθεται, λοιπόν, σήμερον το ερώτημα», όπως θα έλεγε και ο Μακάριος: Υπάρχει άλλος δρόμος εκτός από τη διζωνική; Τις τελευταίες ημέρες, μετά κι από το αποτέλεσμα των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών, το θέμα επανήλθε στην ημερήσια διάταξη. Ο κόσμος, λένε, όχι μόνο απέρριψε διά της ψήφου του την διζωνική που στηρίζουν τα δυο μεγάλα κόμματα, αλλά έδωσε και ράπισμα στην πολιτική του Αναστασιάδη στο Κυπριακό. Γι’ αυτό και επιβάλλεται, λένε, αλλαγή πλεύσης. Προς τα πού; Προς το ενιαίο κράτος; Πολλοί οι θιασώτες του, αλλά καλό θα ήταν να μας εξηγήσουν και πώς θα φτάσουμε σ’ αυτό. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος, πάντως, ο οποίος δήλωνε σ’ εκείνη τη συνέντευξη στο «Έθνος», τον Μάρτιο του 2004, «εμπνευστής της» και παρόλο που δεν ήθελε στην πραγματικότητα οποιοδήποτε συνεταιρισμό με τους Τουρκοκύπριους, ήταν αρκετά έξυπνος ώστε να μην την απορρίψει ως βάση λύσης. Γι’ αυτό και την επανεπιβεβαίωσε ως ονοματολόγια και ως βάση διαπραγμάτευσης, το 2006. Όταν, μάλιστα, ο Νίκος Κουτσού τον καλούσε τον Μάιο του 2001 να εγκαταλείψει τη διζωνική και να προτάξει στη θέση της το ενιαίο κράτος, εκείνος του απαντούσε στις 16 Μαΐου, πως «η εγκατάλειψη της πολιτικής για λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και πρόταξη του ενιαίου κράτους, θα οδηγήσει είτε στη μονιμοποίηση της σημερινής ντε φάκτο κατάστασης, είτε στη στήριξη της απαίτησης της τουρκικής πλευράς για τη δημιουργία δυο ισότιμων χωριστών κρατών στην Κύπρο».
Συνεπώς; Ποιο είναι το ζητούμενο προτάσσοντας κάποιοι το ενιαίο κράτος; Να φτάσουμε μια ώρα γρηγορότερα στη διχοτόμηση; Ας την αφήσουμε να τη φέρει ο χρόνος, ενδεχομένως εξαιτίας ενός νέου αδιεξόδου, χωρίς να τη «διευκολύνουμε» και χωρίς να χρειαστεί να επωμιστούμε και το κόστος της «αλλαγής πλεύσης». Ή μήπως είναι σκόπιμη μια τέτοια πρόταξη, για να «εξασφαλίσουμε» σίγουρη διχοτόμηση υπό το φόβο μιας κακής λύσης που μπορεί να προκύψει; Άλλωστε, δεν είναι αστείο να ισχυρίζονται κάποιοι πως η τυχόν απόρριψη ενός νέου κακού σχεδίου που θα τεθεί ενώπιον μας, θα επιφέρει τη διχοτόμηση, τη στιγμή που οι ίδιοι προτείνουν έναν δρόμο, μια αλλαγή πλεύσης, που θα οδηγήσει -σύμφωνα με τον Τάσσο- έτσι κι αλλιώς «στη μονιμοποίηση της σημερινής ντε φάκτο κατάστασης»;
Συνεπώς; Συνεπώς το Κυπριακό, είτε μας αρέσει είτε όχι, μπορεί να επιλυθεί με δύο τρόπους μόνο. Με λύση στη βάση ΔΔΟ ή με οριστική διχοτόμηση. Από τη στιγμή που δεν επιλέγουμε διχοτόμηση, δεν υπάρχει άλλος δρόμος από τη συνέχιση των προσπαθειών για εξεύρεση λύσης στη βάση όσων μέχρι σήμερα έχουμε συμφωνήσει, παρά την προκλητικότητα και την αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας, ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή, όντως θα ευθυγραμμιστούν τα άστρα και θα συνεννοηθούμε. Ο Νίκος Αναστασιάδης ξέρει πολύ καλά πως το 2004 ο κόσμος απέρριψε ένα σχέδιο το οποίο έκρινε ετεροβαρές και το οποίο δεν του παρείχε κανένα εχέγγυο για την ασφάλειά του. Το ίδιο θα πράξει και τώρα σε περίπτωση που φέρει ενώπιον του κάτι λιγότερο από αυτά που κατά καιρούς διακήρυξε. Δηλαδή, μια λύση χωρίς μόνιμες παρεκκλίσεις, χωρίς εγγυημένες πλειοψηφίες και κυρίως χωρίς οτιδήποτε που θα ομηροποιεί την Κύπρο και θα καθιστά την Τουρκία κηδεμόνα της. Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει και το κλασικό τζιείνοι ποτζιεί τζι εμείς ποδά κι όπου μας βγάλει. Αλλά ακόμα κι αυτό, θα πρέπει κάποια στιγμή να το εξηγήσουμε στον κόσμο, για να μη νομίζει πως «η παρούσα κατάσταση» είναι μια αναλλοίωτη εις τον αιώνα των αιώνων «παρούσα κατάσταση». Καλό είναι να έχει υπόψη του όλα τα δεδομένα.
Υ.Γ. Παρά τις 1509 λέξεις αυτού του κειμένου, εξακολουθώ να εκτιμώ ότι ο γάιδαρος επέθανεν κι εμείς του φωνάζουμε ντε.
Θανάσης Φωτίου
Πριν από λίγο μας ήρθαν κάποια σχόλια από την Κύπρο, με e-mail, πάνω στην συγκεκριμένη ανάρτηση, από τον φίλο το Δήμο. Τα παραθέτω αυτούσια:
ΑπάντησηΔιαγραφή«Πριν από λίγο είδα το άρθρο του Θ. Φωτίου αναρτημένο στο αφηρημένο. Πέραν από τα σχόλια που έκαμα ήδη για το άρθρο, ήθελα να προσθέσω ακόμη κάποιες σκέψεις, που μου δημιουργήθηκαν αυτή την στιγμή.
Δίδεται η εικόνα ότι το Κυπριακό δεν έχει λυθεί ή ότι δεν λύεται γιατί η λύση θα είναι ΔΔΟ. Αυτό είναι μεγάλη παραπλάνηση και απάτη.΄Ολοι οι ΠτΔ, περιλαμβανομένου και του Τάσσου, τάχθηκαν υπέρ αυτής της λύσης. Κατά συνέπεια δεν είναι η ονομασία το εμπόδιο, αλλά η ερμηνεία, πως αντιλαμβάνεται η κάθε πλευρά και γενικά το περιεχόμενο της λύσης. Ο Θ. Φωτίου λοιπόν, όπως και πολλοί άλλοι θέτοντας το ερώτημα ΔΔΟ ή οριστική διχοτόμηση παραπλανεί. Το ερώτημα είναι πλασματικό/ψεύτικο και έχει μόνο ένα σκοπό. Την αποδοχή της λύσης που θά έρθει και θα την ονομάσουν ΔΔΟ. Θα ήταν πιο χρήσιμο και βοηθητικό για μας όλους τους απλούς πολίτες να μας εξηγήσει όταν λέει ΔΔΟ, πως την εννοεί; Να μας δώσει επιτέλους κάποιος τις αρχές και την περιγραφή αυτής της λύσης. Βρίσκει ότι αυτά που σου έστειλα χθες, αναφορές του ΠτΔ, για τις αρχές της λύσης παράλογες; Υιοθετεί αυτές τις αρχές για λύση του Κυπριακού; Οι προτάσεις που καταθέτει η Τουρκία και όπως λέει είναι συνομοσπονδιακές και όχι ομοσπονδιακές, να τις δεχτούμε; Αν όχι, τι κάμνουμε; Αυτά να πουν στον κόσμο και όχι να τον παραπλανούν μεταξύ ΔΔΟ και οριστικής διχοτόμησης.
Αυτά τα σχόλια μπορείς να τα βάλεις και στο αφηρημένο, σαν σχόλιο στο άρθρο του Θ. Φωτίου, αν θέλεις».