Έγραψε συνολικά 48 θεατρικά έργα, πάνω από 2.300 ποιήματα και πάμπολλα πεζά. Τα θεατρικά έργα καθώς και η ποίησή του παραμένουν μέχρι σήμερα επίκαιρα. Τα δημοφιλέστερα έργα του, εκτός από το αντικαπιταλιστικό κομμάτι «Η όπερα της πεντάρας», είναι «Η Αγία Ιωάννα των σφαγείων» και «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν». Στα πιο γνωστά έργα του συγκαταλέγεται και «Η ζωή του Γαλιλαίου» καθώς και το «H Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της».
Ο Μπρεχτ είναι ο δημιουργός του επικού θεάτρου που θέλει μέσω της αποστασιοποίησης να κάνει το κοινό να δει την θεατρική παράσταση, και κατ' επέκταση την κοινωνία ολόκληρη, με μια κριτική ματιά. Γι' αυτό οι ανθρώπινες σχέσεις επί σκηνής θα πρέπει να είναι κοινωνικά προσδιορίσιμες, ώστε να μπορούν και να αλλάξουν.
Για να γίνει διάσημος ο Μπρεχτ χρησιμοποιούσε έξυπνα τα τότε νέα μέσα της φωτογραφίας και του φιλμ, λέει ο Στέφαν Κέπλερ-Τασάκι, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Τόκιο. Με μαύρο δερμάτινο σακάκι, καπέλο, πονηρό χαμόγελο, πούρο και γυαλιά, ήθελε να εμφανίζεται ως μπολσεβίκος της κουλτούρας. Ο κομμουνισμός, λέει ο Κέπλερ-Τασάκι, ήταν για τον συγγραφέα ένα στοιχείο ένθερμης αφοσίωσης στον μοντερνισμό. Ήταν «κομουνιστής, επειδή το κόκκινο χρώμα ταίριαζε με το μαύρο δερμάτινο σακάκι του», σχολιάζει.
Το σύνθημα του Μπρεχτ ήταν: «Άλλαξε τον κόσμο, το χρειάζεται». Ο ίδιος«πάλευε» με καλλιτεχνικό τρόπο για έναν πιο δίκαιο κόσμο δίχως εκμετάλλευση.
Κάποιοι γνωστοί αφορισμοί του Bertolt Brecht στη συνέχεια:
«Αυτός που αγωνίζεται μπορεί να χάσει, όμως αυτός που δεν αγωνίζεται ήδη έχει χάσει».
«Αυτοί που είναι εναντίον της πολιτικής είναι υπέρ της πολιτικής που τους επιβάλλεται».
«Αλίμονο στη χώρα που έχει ανάγκη από ήρωες».
«Μη φοβάστε τόσο πολύ το θάνατο, όσο μια ανεπαρκή ζωή».
«Γιατί να λέμε βίαια τα νερά ενός ποταμού και όχι τις όχθες που τα περιορίζουν;»
«Μη χαίρεστε που σκοτώσατε το κτήνος. H σκύλα που το γέννησε ζει και είναι πάλι σε οργασμό» (σχολιάζοντας τους πανηγυρισμούς μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου).
«Είναι ευκολότερο να ληστέψεις ιδρύοντας μια τράπεζα παρά απειλώντας έναν ταμία».
«Δεν πειράζει να διστάζεις, αν μετά προχωράς μπροστά».
«Α, τι ωφελεί χωμένος μέχρι το λαιμό στη λάσπη, να κρατάς τα νύχια των χεριών σου καθαρά;»
«Αυτούς στο σκοτάδι δεν τους βλέπει κανείς».
Και κάποιοι στίχοι από ένα ποίημα του Μπέρτολντ Μπρεχτ, που γράφτηκε το 1939 (παραμονές του μεγάλου πολέμου), "Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου" (Ποιήματα του Σβέντμποργκ):
Αυτοί που βρίσκονται ψηλά
Θεωρούνε ταπεινό
Να μιλάς για το φαΐ
Ο λόγος; Έχουνε κι όλας φάει...
Οι εργάτες φωνάζουν για ψωμί
Οι έμποροι φωνάζουν γι’αγορές
Οι άνεργοι πεινούσαν
Τώρα πεινάνε κι όσοι εργάζονται
Αυτοί που αρπάνε το φαΐ απ’ το τραπέζι
Κηρύχνουν τη λιτότητα
Αυτοί που παίρνουν όλα τα δοσήματα
Ζητάνε θυσίες
Οι χορτάτοι μιλάνε στους πεινασμένους
Για τις μεγάλες εποχές που θα’ρθουν
Αυτοί που τη χώρα σέρνουνε στην άβυσσο
Λες πως η τέχνη να κυβερνάς το λαό
Είναι πολύ δύσκολη για τους ανθρώπους του λαού...
Τούτος ο πόλεμος που έρχεται
Δεν είναι ο πρώτος
Πριν απ’ αυτόν γίνανε κι άλλοι πόλεμοι
Όταν ετέλειωσε ο τελευταίος
Υπήρχαν νικητές και νικημένοι
Στους νικημένους ο φτωχός λαός
Πέθαινε απ’ την πείνα
Στους νικητές ο φτωχός λαός
Πέθαινε το ίδιο...
Αυτό που μένει
Αυτό που μάγευε τον Μπρεχτ ήταν «η αστάθεια της ανθρώπινης φύσης». Αυτή την αστάθεια μπορούσε φυσικά να την παρατηρήσει και στον ίδιο του τον εαυτό, για παράδειγμα στις πολλαπλές και άστατες σχέσεις του με τις γυναίκες. «Είχε μεγάλη επιτυχία στις γυναίκες και το αντιλαμβανόταν και ο ίδιος», λέει χαρακτηριστικά ο υπεύθυνος του Αρχείου Μπρεχτ στο Βερολίνο Έρντμουτ Βιστσίσλα.
Αυτό που μένει είναι τα έργα του, με μια ξεκάθαρη φωή κι ένα κρυστάλλινο μήνυμα. «Ο Μπρεχτ θα παραμείνει στην ιστορία ως ένας σπουδαίος συγγραφέας, ο οποίος κατάφερε μέσα από μια παραβολή να μεταφέρει ένα πολιτικό μήνυμα», λέει ο δραματουργός του Berliner Ensemble Χέρμαν Βάιλ.
Αυτό που μάγευε τον Μπρεχτ ήταν «η αστάθεια της ανθρώπινης φύσης». Αυτή την αστάθεια μπορούσε φυσικά να την παρατηρήσει και στον ίδιο του τον εαυτό, για παράδειγμα στις πολλαπλές και άστατες σχέσεις του με τις γυναίκες. «Είχε μεγάλη επιτυχία στις γυναίκες και το αντιλαμβανόταν και ο ίδιος», λέει χαρακτηριστικά ο υπεύθυνος του Αρχείου Μπρεχτ στο Βερολίνο Έρντμουτ Βιστσίσλα.
Αυτό που μένει είναι τα έργα του, με μια ξεκάθαρη φωή κι ένα κρυστάλλινο μήνυμα. «Ο Μπρεχτ θα παραμείνει στην ιστορία ως ένας σπουδαίος συγγραφέας, ο οποίος κατάφερε μέσα από μια παραβολή να μεταφέρει ένα πολιτικό μήνυμα», λέει ο δραματουργός του Berliner Ensemble Χέρμαν Βάιλ.
Πηγές: Με στοιχεία από
Deutsche Welle (http://dw.com/p/1JhCi) βασικά κείμενα,
www.gnomikologikon.gr (αφορισμοί),
www.solon.org.gr (ποίημα)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου