Ενα εντυπωσιακό ψηφιδωτό δάπεδο, που χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ., ήρθε στο φως στο Ακάκι της επαρχίας Λευκωσίας και παρουσιάστηκε από το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου. Απεικονίζει παράσταση αρματοδρόμων εντός ιπποδρόμου και έχει πλούσιο γεωμετρικό διάκοσμο.
Σύμφωνα με τους υπευθύνους της ανασκαφής, το ψηφιδωτό έχει μήκος 26 μέτρα και πλάτος 4 μέτρα. Είναι διατηρημένο σε πολύ καλή κατάσταση και ξεχωρίζει για την υψηλή ποιότητα κατασκευής του.
Η ανακάλυψη έγινε πριν από ένα χρόνο, ωστόσο κρατήθηκε μακριά από τη δημοσιότητα μέχρι τη συνέχιση της ανασκαφικής έρευνας για την πλήρη αποκάλυψη του ψηφιδωτού δαπέδου.
Η ανασκαφική έρευνα στον χώρο άρχισε το 2013. Κατά την πρώτη ανασκαφική περίοδο είχαν εντοπιστεί οικοδομικά κατάλοιπα σε ελάχιστο βάθος κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει μία τεράστια δεξαμενή διαστάσεων 10 Χ 14 μέτρα, που φαίνεται να είχε ουσιαστικό ρόλο στη χρήση του χώρου. Το 2014 δεν έγιναν ανασκαφές.
Το 2015, η έρευνα επικεντρώθηκε σε δύο τομείς: στα νότια της δεξαμενής όπου το 2013 εντοπίστηκαν κατάλοιπα ψηφιδωτού δαπέδου και στα ανατολικά του χώρου, όπου αποκαλύφθηκαν τρία δωμάτια ανισομερή μεταξύ τους που πιθανόν να σηματοδοτούν το ανατολικό άκρο του κτηρίου, καθώς και τέσσερα παράλληλα λαξεύματα στον φυσικό βράχο.
Το τμήμα του ψηφιδωτού που αποκαλύφθηκε απεικονίζει παράσταση αρματοδρομιών σε εξέλιξη εντός ιπποδρόμου και πλούσιο γεωμετρικό διάκοσμο. Η εικονική σκηνή περιλαμβάνει τέθριππα, στα οποία απεικονίζεται όρθιος ο ηνίοχος, τα οποία αγωνίζονται γύρω από τον εύριπο (spina). Κάθε άρμα συνοδεύεται από δύο επιγραφές. Στην ανατολική άκρη του εύριπου διακρίνεται η meta, δηλαδή το σημείο στροφής των αρμάτων, η οποία αποδίδεται ως ένα κυκλικό βάθρο πάνω στο οποίο στηρίζονται τρεις κώνοι που απολήγουν σε ωό. Πάνω στον εύριπο απεικονίζονται επίσης τρεις κίονες που απολήγουν σε τρία χάλκινα δελφίνια, από τα οποία ρέει νερό, και ένας ναΐσκος. Ανάμεσα στα άρματα εμφανίζονται ένας έφιππος άνδρας και δύο πεζοί άνδρες που κρατούν ο ένας μαστίγιο και ο άλλος αγγείο με νερό.
Η φετινή ανασκαφή επικεντρώθηκε σε τρεις τομείς: 1) στα βόρεια της δεξαμενής όπου εντοπίστηκαν διάφορα υπέργεια και υπόγεια κανάλια που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο γέμιζε και άδειαζε η δεξαμενή, 2) στα δυτικά της δεξαμενής όπου φάνηκε ότι ο χώρος δεν ήταν καλυμμένος με ψηφιδωτό δάπεδο. Η ανασκαφή σε αυτό το σημείο δεν ολοκληρώθηκε και θα συνεχιστεί το 2017, 3) στα νότια της δεξαμενής όπου το 2015 εντοπίστηκε μακρόστενη στοά με ψηφιδωτό δάπεδο, το οποίο απεικονίζει παράσταση αρματοδρομιών σε εξέλιξη εντός ιπποδρόμου.
Κατά τη φετινή έρευνα αποκαλύφθηκε ολόκληρη η παράσταση του ιπποδρόμου την οποία σας παρουσιάζουμε. Φάνηκε ότι πρόκειται για τέσσερις διαφορετικές φάσεις ενός αγώνα με τέσσερα τέθριππα στον ιππόδρομο. Τα δύο ονόματα που συνοδεύουν κάθε τέθριππο αντιστοιχούν το ένα στον ηνίοχο και το άλλο σε ένα από τα άλογα. Πάνω στον εύριπο εμφανίστηκε, εκτός από τους ναΐσκους και του κίονες με τα δελφίνια από τα οποία ρέει νερό αντίστοιχα με εκείνα που βρέθηκαν στο τμήμα του ψηφιδωτού που αποκαλύφθηκε το 2015, ο μηχανισμός με τον οποίο μετρούσαν τους γύρους που ολοκληρώνονταν κατά τον αγώνα.
Στο δυτικό άκρο της στοάς ήρθε στο φως πίνακας με κυκλικό μοτίβο πλοχμού μέσα στον οποίο ενσωματώνονται εννέα μετάλλια, οκτώ μετάλλια ανάμεσα στον πλοχμό και ένα στο κέντρο της σύνθεσης, που φέρουν προτομές γυναικείων μορφών. Παρόλο που το δάπεδο δεν έχει ακόμη συντηρηθεί και καθαριστεί από τα άλατα που καλύπτουν τα περισσότερα μετάλλια, μπορούμε ωστόσο να ταυτίσουμε τις μορφές με τις εννέα μούσες εφόσον η κάθε μία κρατά το σύμβολο της ιδιότητάς της.
Η αποκάλυψη ολόκληρου του ψηφιδωτού δαπέδου και οι νέες παραστάσεις που εμφανίστηκαν επιβεβαιώνουν τη χρονολόγηση του δαπέδου στον 4ο αιώνα μ.Χ.. Το ψηφιδωτό εντυπωσιάζει με τη θεματολογία του, που είναι μοναδική στην Κύπρο, αλλά και για την υψηλή ποιότητα κατασκευής του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου