Από τον «Αϊκ» στον Ομπάμα

Ο Μπαράκ Ομπάμα είναι ο 4ος Αμερικανός πρόεδρος που επισκέπτεται επίσημα την χώρα μας. Προηγήθηκαν οι Ντουαϊτ ΑΪζενχαουερ (1959), Τζορτζ Μπους (1991) και Μπιλ Κλίντον (1999).

Φωτογραφία αριστερά: Ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ (με το καπέλο) έχει μόλις προσγειωθεί στο αεροδρόμιο του Ελληνικού και περπατά δίπλα στον βασιλιά Παύλο. 

Ένα σύντομο ιστορικό των τριών προηγούμενων επισκέψεων των Αμερικανών προέδρων, από το «Κ» της Καθημερινής, στη συνέχεια:

14 Δεκεμβριου 1959, Ντουαϊτ ΑΪζενχαουερ

Στις 14 Δεκεμβρίου 1959, τον πρόεδρο Αϊζενχάουερ και τη σύζυγό του καλωσορίζουν στην Αθήνα ο βασιλιάς Παύλος και η Φρειδερίκη, όπως και ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής. Με νωπές τις πληγές του Εμφυλίου και τον πλανήτη να βιώνει τον Ψυχρό Πόλεμο, η παγκόσμια «περιοδεία ειρήνης» του «Αϊκ» -είχαν προηγηθεί επισκέψεις του στην Ινδία και στο Ιράν του Σάχη- έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον ελληνικό λαό ή τουλάχιστον μεγάλο μέρος του, που του επιφύλαξε παλλαϊκή αποθεωτική υποδοχή. Πλήθη βγήκαν στους δρόμους και επευφημούσαν τον Αμερικανό ηγέτη, ο οποίος επέβαινε σε ανοιχτό αυτοκίνητο σε όλη τη διαδρομή από το αεροδρόμιο μέχρι το κέντρο της Αθήνας.

Ο Αϊζενχάουερ εκφώνησε ομιλία στη Βουλή, όπου έπλεξε το εγκώμιο του Κωνσταντίνου Καραμανλή, τον οποίο χαρακτήρισε «διακεκριμένο» πρωθυπουργό, «άξιο διάδοχο των προγόνων του». Δεν παρέλειψε να μιλήσει για την «εκ Βορρά κομμουνιστική απειλή κατά της Ελλάδος», ωστόσο απέρριψε το αίτημα του Παύλου για εγκατάσταση Αμερικανών στρατιωτών στην Ελλάδα. Εθίγη το ζήτημα της «κυπριακής ανεξαρτησίας», ενώ συζητήθηκε η κατάσταση στα Βαλκάνια και «ελήφθη εκτενώς υπ’ όψιν η ιδιάζουσα θέσις της Ελλάδος». Κάποιοι ήλπιζαν ότι με την άφιξη του «Αϊκ» στην Αθήνα θα φυσούσε άνεμος δημοκρατικών ελευθεριών. Κάτι τέτοιο, φυσικά, δεν συνέβη... 

 18-21 Iουλίου 1991, Τζορτζ Μπους

Ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος στην ελληνική Βουλή. Δίπλα του η σύζυγός του, Μπάρμπαρα.

Τριάντα δύο χρόνια αργότερα, πάλι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, αυτή τη φορά ως πρόεδρος της Δημοκρατίας, υποδέχεται στις 18 Ιουλίου 1991 τον Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο. Η υποδοχή που του επιφυλάχθηκε δεν είχε καμία σχέση με αυτήν του Αϊζενχάουερ. Είχαν προηγηθεί η δικτατορία και η εισβολή στην Κύπρο, ενώ ο ρεπουμπλικανός πρόεδρος, παρότι είχε σχηματίσει μια διεθνή συμμαχία, ήταν αυτός που έκανε τον Πόλεμο του Κόλπου. Ετσι, αντί της παλλαϊκής υποδοχής, υπήρχαν διαδηλώσεις.

Πάντως, το κλίμα στις συνομιλίες με τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη ήταν πολύ θερμό και επιβεβαιώθηκε με τη μετάβαση του Μπους στην Κρήτη, όπου απόλαυσε τα ντολμαδάκια της Μαρίκας. Ο Αμερικανός πρόεδρος εκφώνησε λόγο στη Βουλή, όπου, λόγω μεταφραστικού λάθους, δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι το 1992 θα ήταν «η χρονιά της Κύπρου». Πάντως, ο Τζορτζ Μπους πίστευε ειλικρινά ότι η παρουσία των Μητσοτάκη, Οζάλ και Βασιλείου γεννούσε μια «ιστορική ευκαιρία» για λύση του προβλήματος και στην πορεία την πλήρη εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Ο Μητσοτάκης του εξέφρασε την ετοιμότητα να πάει στην Αγκυρα και να υπογράψει σύμφωνο μη επίθεσης, ενώ του υπογράμμισε ότι και στην Κύπρο έγινε εισβολή όπως στο Κουβέιτ, μια «επίκαιρη» επισήμανση μετά τον Πόλεμο του Κόλπου. 

18-21 Νοεμβρίου 1999, Μπιλ Κλίντον

Ο Μπιλ και η Χίλαρι Κλίντον και ανάμεσά τους ο Κωστής Στεφανόπουλος κατά την ανάκρουση του εθνικού μας ύμνου στο προεδρικό μέγαρο. 

Η επίσκεψη του Μπιλ Κλίντον ήταν περιπετειώδης. Παραλίγο να αναβληθεί λόγω των αντιδράσεων για τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία, ενώ η αρχική ημερομηνία συνέπιπτε με τον εορτασμό του Πολυτεχνείου, δημιουργώντας ένα «εκρηκτικό» μείγμα. Τελικά, η επίσκεψη περιορίστηκε χρονικά και μετατέθηκε λίγες ημέρες αργότερα.

Οταν το Air Force One προσγειώθηκε στο Ελληνικό, η Αθήνα ήταν στις φλόγες. Μια «ενδιαφέρουσα» παράμετρος: μεταξύ των διαδηλωτών ήταν τότε και ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος τώρα ως πρωθυπουργός υποδέχεται έναν άλλο Αμερικανό πρόεδρο.

Ο Κλίντον είχε στόχο την προώθηση του ελληνοτουρκικού διαλόγου και την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό. Τρία χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων και λίγους μήνες μετά την υπόθεση Οτζαλάν, που είχαν φέρει τις δύο χώρες στα πρόθυρα σύγκρουσης, ήθελε να οικοδομήσει στη «διπλωματία των σεισμών» που αναπτύχθηκε μετά τα χτυπήματα του Εγκέλαδου στις δύο χώρες, δύο μήνες πριν. 

Την επίσκεψη Κλίντον σφράγισε η περιήγησή του στην Ακρόπολη, από όπου και η φωτογραφία με την κόρη του Τσέλσι, η προσφώνησή του με τον στίχο του Πέρσι Σέλεϊ «Είμαστε όλοι Ελληνες», αλλά και η έμμεση συγγνώμη που ζήτησε για τη στάση των ΗΠΑ την περίοδο της χούντας.

Αίσθηση είχε προκαλέσει η ομιλία του τότε προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου, στη διάρκεια του επίσημου δείπνου, στην οποία είχε υπογραμμίσει τις υποχρεώσεις της Αγκυρας που απορρέουν από τη Συνθήκη της Λωζάννης, τοποθέτηση που παραμένει και σήμερα επίκαιρη. 

Πηγή: www.kathimerini.gr 

Σχετικές αναρτήσεις:
Δεκα επτα χρόνια πριν, ο Μπιλ Κλίντον στην Αθήνα
Στην Αθήνα ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα
Τι είπε ο Ομπάμα στην Αθήνα