13 Μαρτίου 2017

«Διά χειρός Τέτση εξ Υδρας...»

«Διά χειρός Τέτση εξ Υδρας της περιφήμου νήσου, μηδέ χρύσειον, μηδέ αργύριον λαβόντος διά την ιστόρησιν». Με αυτές τις λέξεις ολοκληρώνεται η επιγραφή στο αριστερό άκρο της αψίδας στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου που βρίσκεται στο Κέντρο Εκπαίδευσης Παλάσκας του Πολεμικού Ναυτικού στον Σκαραμαγκά, αποκαλύπτοντας μια διαφορετική πτυχή του αείμνηστου ζωγράφου.

Εναν χρόνο μετά τον θάνατο του Παναγιώτη Τέτση, η «Καθημερινή» παρουσιάζει ένα άγνωστο στο ευρύ κοινό μνημειακό έργο που φιλοτέχνησε ο σπουδαίος ζωγράφος κατά τη στρατιωτική του θητεία το 1948 πολύ πριν από την καλλιτεχνική του καθιέρωση.

Οπως εξηγεί ο αγιογράφος και βυζαντινός αρχαιολόγος Γεώργιος Τσαντήλας, ο ζωγράφος ιστόρησε την κόγχη απεικονίζοντας στην αψίδα την Πλατυτέρα Ενθρονη Βρεφοκρατούσα, συνοδευόμενη από δύο αγγέλους, στη μεσαία ζώνη την κοινωνία των αποστολών και στην κατώτερη ζώνη τους τέσσερις ιεράρχες. Στην καμάρα του ιερού εικονίζεται η Ανάληψη του Χριστού, ενώ στα πλάγια μέρη αναπαρίστανται οι παραβολές της Ιασης του Τυφλού και της Σαμαρείτιδος. Στο τόξο της καμάρας εικονίζονται σε μετάλλια ημίτομοι οι προφήτες –οι οποίοι εικονίζονται ξανά ολόσωμοι στη στεφάνη του τρούλου– και οι ευαγγελιστές στα σφαιρικά τρίγωνα του τρούλου. 


«Ακολουθεί πιστά την κρητική ζωγραφική, είναι πολύ αυστηρός και απολύτως γραμμικός, ακολουθώντας τα νάματα του Κόντογλου. Δεν υπάρχει αυτό που αποκαλούμε εικαστική ελευθερία. Ακόμη και τα φωτίσματα που κάνει πάνω στα ρούχα είναι απολύτως γραμμικά. Με αυτό το έργο ανακαλύπτουμε μιαν άλλη πλευρά του που πιστεύω είναι η πηγή της τέχνης του. Κατέχει τη βυζαντινή αγιογραφία και κάνει το άλμα στην ελεύθερη ζωγραφική», τονίζει ο κ. Τσαντήλας, ο οποίος γνώριζε τον Π. Τέτση και το αγιογραφικό του έργο. 

Ο κ. Τσαντήλας ανέλαβε μαζί με τους συνεργάτες του τη συντήρηση των αγιογραφιών του ναού, χωρίς, όπως επισημαίνει, να παρέμβει στο έργο του Τέτση, το οποίο ωστόσο χρήζει συντήρησης. «Διά χειρός Π. Τέτση» έγιναν οι περισσότερες εικόνες του τέμπλου, ενώ στον ίδιο αποδίδεται και ο εντυπωσιακός Παντοκράτορας του τρούλου. Το μόνο άλλο αγιογραφικό έργο που ήταν γνωστό ότι φιλοτέχνησε ο Τέτσης ήταν ορισμένες φορητές εικόνες και τοιχογραφίες του ορθόδοξου ναού του Αγίου Νικολάου της Ολλανδίας. 
 
Ο Τέτσης (καθισμένος, δεξιά) κατά τη θητεία του στο Ναυτικό. (Φωτογραφία: Ινστιτούτο Σύγχρονης Τέχνης)

Δυο λόγια για τον Παναγιώτη Τέτση (από τη Βικιπαίδεια)

Ο Παναγιώτης Τέτσης ήταν Έλληνας χαράκτης και ζωγράφος. Γεννήθηκε το 1925 στην Ύδρα όπου και παρέμεινε μέχρι το 1937 όταν η οικογένεια του εγκαταστάθηκε στον Πειραιά. Πήρε τα πρώτα του μαθήματα ζωγραφικής το 1940 από τον Γερμανό φιλότεχνο και ξυλογράφο Κλάους Φρισλάντερ ενώ την ίδια περίοδο γνώρισε τους Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα και τον Δημήτρη Πικιώνη. Σπούδασε αρχικά στη νομική, την οποία μετά από σύντομο χρονικό διάστημα εγκατέλειψε, και στη συνέχεια στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών από την οποία αποφοίτησε το 1949. Αργότερα χάρη σε υποτροφία ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού.

Ο Τέτσης διαμόρφωσε μια προσωπική αντίληψη του εξπρεσιονισμού. Τα έργα του περιλαμβάνουν σκηνές της καθημερινότητας, προσωπογραφίες, τοπία αλλά και νεκρή φύση. Στα έργα του παρατηρείται μια σημαντική μέριμνα στα χρώματα και στο φως. Πέραν από τη ζωγραφική, ο Τέτσης ασχολήθηκε και με τη χαρακτική αλλά και με τη δημιουργία τοιχογραφιών σε εκκλησίες και δημόσια κτήρια. Βραβεύτηκε στις 29.02.2016 με το βραβείο Γιάννη Μόραλη. Πέθανε στις 5 Μαρτίου 2016 στην Αθήνα.

Πηγές: kathimerini.gr, el.wikipedia.org






yle="text-align: center;">

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου