21 Απριλίου 2017

Λίγο πριν την 21η Απριλίου 1967 σε γελοιογραφίες του Κ. Μητρόπουλου

Με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την 21η Απριλίου του 1967, το κλίμα και τα γεγονότα κατά τα τελευταία προ του πραξικοπήματος ταραγμένα χρόνια, σε 10 μόλις σκίτσα του Κώστα Μητρόπουλου, που δημοσιεύτηκαν την εποχή εκείνη στο Βήμα και τον Ταχυδρόμο. Εμείς τα βρήκαμε στο sarantakos.com

Επάνω αριστερά: Εφησυχασμός! ενω τα τανκς έρχονται...

Στις εκλογές του Φεβρουαρίου 1964 η Ένωση Κέντρου με αρχηγό τον Γεώργιο Παπανδρέου κέρδισε με το 52,8% των ψήφων και 171 έδρες. Σχημάτισε κυβέρνηση αλλά η σύγκρουση με το Παλάτι δεν άργησε. Στις 15 Ιουλίου 1965 ο Γ. Παπανδρέου εξαναγκάστηκε σε παραίτηση λόγω της άρνησης του νεαρού τότε βασιλιά Κωνσταντίνου να του επιτρέψει να αναλάβει την ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Ήταν η αρχή μιας περιόδου πολιτικής ανωμαλίας που συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια, οδηγώντας τελικά στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.

"Κύριοι, η δημοκρατία ενίκησε"! αναφωνεί ο Γ. Παπανδρέου (ο "Γέρος της Δημοκρατίας" όπως λεγόταν τότε), αλλά η χούντα καραδοκεί. Κλασικό, διάσημο σκίτσο του Κώστα Μητρόπουλου, που ήταν και προφητικό:

"Το χειροφίλημα του αυλικού". Το Παλάτι υποκλίνεται στη Δημοκρατία, αλλά στην πραγματικότητα της βγάζει το μάτι!

"Ο τύπος της Δεξιάς ομιλεί περί χάους"... Και στρώνει το δρόμο στη Χούντα:

"Ο Αποκεφαλισμός της δημοκρατίας". Στις 15 Ιουλίου 1965 η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου εξαναγκάζεται σε παραίτηση. Καλείται στα Ανάκτορα και ορκίζεται ως πρωθυπουργός ο Γ. Νόβας, στέλεχος της Ένωσης Κέντρου και μέχρι τότε Πρόεδρος της Βουλής. Αρχικά η κυβέρνησή του είναι... τριμελής, αφού υπουργοί αναλαμβάνουν μόνο δύο (!), ο Στ. Κωστόπουλος υπουργός Άμυνας και ο Ιωαν. Τούμπας, Εσωτερικών και Δημοσίας Τάξης. Τη νέα κυβέρνηση ακολουθεί μικρή ομάδα αποστατών βουλευτών υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, που όλοι τους σχεδόν υπουργοποιούνται τις επόμενες μέρες:

"Ο κύριος πρωθυπουργός Γ. Νόβας στο μικρόφωνο". Και τα μικρόφωνα στο ΕΙΡ (Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας) σχηματίζουν τη σβάστικα. Να σημειωθεί εδώ ότι ο Γ. Αθανασιάδης-Νόβας στιγματίστηκε ως ο πρώτος «Πρωθυπουργός της Αποστασίας», ομως η Κυβέρνησή του τελικά δεν κατάφερε να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή στις 4 Αυγούστου 1965 και παραιτήθηκε:

"Ζυμώσεις στους κόλπους των αποστατών" για τον σχηματισμό κυβέρνησης ικανής να αποσπάσει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή. Να σημειωθεί εδώ ότι ο πρώτος πρωθυπουργός των αποστατών Γ. Αθανασιάδης-Νόβας πέρα από πολιτικός ήταν ποιητής (με το ψευδώνυμο Γ. Αθάνας) και ακαδημαϊκός. Μετά την αποστασία του αναπόφευκτα δεν διασύρθηκε μόνο ο ίδιος αλλά και η ποίησή του. - Γαργάλα τα! Του αποδόθηκε το δίστιχο "Και ήτανε τα στήθια σου άσπρα σαν τα γάλατα / και μου 'λεγες γαργάλατα - γαργάλατα":

"Στ' άρματα στ' άρματα" Στις 18 Αυγούστου 1965 δίνεται εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ηλία Τσιριμώκο, που ήταν υπουργός εσωτερικών στην κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου. Ο Η. Τσιριμώκος είχε αριστερό παρελθόν με συμμετοχή στην Εθνική Αντίσταση, κάτι που έδωσε τροφή για άφθονα σαρκαστικά σχόλια, όπως εδώ όπου ο αυλικός τον καλεί χρησιμοποιώντας τα λόγια του γνωστού αντάρτικου τραγουδιού:

Σημειώνεται ότι μετά την παραίτηση του Γ. Παπανδρέου, ο Ηλίας Τσιριμώκος αρχικά είχε ταχθεί στο πλευρό του αρνούμενος ψήφο εμπιστοσύνης στη κυβέρνηση του Γ. Αθανασιάδη-Νόβα. Όμως, λίγες μέρες μετά, όλως αιφνιδίως αποχώρησε από την Ένωση Κέντρου, προσήλθε στα Ανάκτορα και αποδέχθηκε την εντολή του βασιλιά Κωνσταντίνου για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Στις 28 Αυγούστου η κυβέρνηση Τσιριμώκου καταψηφίζεται στη Βουλή με 159 κατά και 135 υπέρ.

"Κύριε Στέφανε σειρά σας".
Μετά την αποτυχία των Γ. Νόβα και Η. Τσιριμώκου, η σειρά του Στ. Στεφανόπουλου. Στις 18 Σεπτεμβρίου 1965 παίρνει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης ο Στέφανος Στεφανόπουλος, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παπανδρέου:

Η τρίτη φορά θα αποδειχτεί και φαρμακερή, αφού η κυβέρνηση αυτή θα καταφέρει τελικά να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό αποστατών. Για την ιστορία, στην ψηφοφορία συμμετείχαν και οι 300 βουλευτές και ψήφισαν 152 υπέρ της κυβέρνησης Στεφανόπουλου (99 από ΕΡΕ, 8 του Μαρκεζίνη και 45 αποστάτες) ενώ κατά 148 (126 που είχαν μείνει στην Ένωση Κέντρου και οι 22 της ΕΔΑ). Ο Στ. Στεφανόπουλος θα διατελέσει πρωθυπουργός έως τον Δεκέμβριο του 1966.

"Δε σε θέλει ο λαός, παρ' τη μάνα σου και μπρός". Ήταν το σύνθημα που φωναζόταν στον βασιλιά Κωνσταντίνο και τη μητέρα του Φρειδερίκη. Εδώ ο λαός το φωνάζει στον πρωθυπουργό Στέφανο Στεφανόπουλο και στην μητέρα της κυβέρνησής του, την ΕΡΕ του Παναγιώτη Κανελόπουλου, που τον στηρίζει στην εξουσία.

Πτώση κυβέρνησης Στεφανόπουλου. Μεταβατική κυβέρνηση Ι. Παρασκευόπουλου. Ανακοίνωση εκλογών. Πραξικόπημα.

Μετά από μυστική συμφωνία οι αρχηγοί της Ένωσης Κέντρου, Γεώργιος Παπανδρέου, και της Ε.Ρ.Ε., Παναγιώτης Κανελλόπουλος, αποφασίζουν την ανατροπή της κυβέρνησης Στεφανόπουλου, τη συγκρότηση μεταβατικής κυβέρνησης υπό τον Ι. Παρασκευόπουλο, την ψήφιση της απλής αναλογικής (ώστε να είναι σχεδόν αδύνατη η κατάκτηση της αυτοδυμαμίας από την Ένωση Κέντρου) και στη συνέχεια τη διενέργεια εκλογών.

Το πρωί της 21 Δεκεμβρίου 1966 ο πρωθυπουργός Στέφανος Στεφανόπουλος παραιτήθηκε και στις 6 το απόγευμα πήρε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Ιωάννης Παρασκευόπουλος.

Από τις 22 Μαρτίου η κυβέρνηση Παρασκευόπουλου είχε ανακοινώσει επισήμως ότι οι εκλογές θα γίνονταν στις 28 Μαΐου και οι επίδοξοι πραξικοπηματίες δεν είχαν καμία πρόθεση να επιτρέψουν τη διεξαγωγή τους.

Στις 21 Απριλίου 1967, και ενώ είχαν προκηρυχθεί εκλογές για τις 28 Μαΐου, αξιωματικοί του στρατού, υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη Γεωργίου Παπαδόπουλου, με τη συμμετοχή του ταξίαρχου τεθωρακισμένων Στυλιανού Παττακού και του συνταγματάρχη Νικόλαου Μακαρέζου, όπως και άλλων αξιωματικών του στρατού ξηράς, κατέλαβαν την εξουσία με πραξικόπημα, το οποίο οι ίδιοι ονόμαζαν «εθνοσωτήριο επανάσταση» ή «Επανάσταση της 21ης Απριλίου». Την πράξη τους, οι πραξικοπηματίες δικαιολόγησαν ως απαραίτητη προκειμένου να αποφευχθεί αναρχία την οποία σχεδίαζαν κεντροαριστερές ομάδες, υποστηρίζοντας ότι έχουν τρανταχτές αποδείξεις, τις οποίες όμως ποτέ δεν παρουσίασαν. Το δημοκρατικό πολίτευμα καταλύθηκε και στην χώρα επιβλήθηκε δικτατορία η οποία κράτησε για επτά χρόνια. Στις 24 Ιουλίου 1974, η εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο ανάγκασε το καθεστώς της Χούντας του Δημ. Ιωαννίδη (ο οποίος λίγο μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, στις 25 Νοεμβρίου 1973, είχε ανατρέψει τον Γ. Παπαδόπουλο), να εγκαταλείψει την εξουσία. Το καθεστώς το διαδέχθηκε κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. 

Η Ε΄ Αναθεωρητική Βουλή των Ελλήνων, με το Δ΄ ψήφισμα στις 8 Ιανουαρίου 1975 χαρακτήρισε την κίνηση της 21ης Απριλίου 1967 πραξικόπημα. Οι τρεις πρωταίτιοι καταδικάστηκαν σε θάνατο ως στασιαστές, ποινή που μετατράπηκε σε ισόβια με απόφαση της κυβέρνησης Καραμανλή.

afirimeno.com

Πηγές: Με στοιχεία από sarantakos.com και el.wikipedia.org

Διαβάστε και αυτά:
Ανέκδοτα από την εποχή της Χούντας
Ανέκδοτα από την εποχή της χούντας. Μέρος 2ο
Ανέκδοτα από την εποχή της Χούντας. Μέρος 3ο

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου