Τα τρία σενάρια του ESM για το ελληνικό χρέος

Η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί ελάφρυνση χρέους από τις χώρες της Eυρωζώνης, εάν διατηρήσει πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 3% για 20 χρόνια, σύμφωνα με εμπιστευτικό έγγραφο του ESM, το οποίο περιήλθε στην κατοχή του πρακτορείου Reuters. 

Όπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το πρακτορείο, το έγγραφο ετοιμάστηκε για το Eurogroup της περασμένης Δευτέρας, το οποίο ολοκληρώθηκε χωρίς συμφωνία λόγω των αποκλίσεων μεταξύ Ευρωζώνης και ΔΝΤ στις προβλέψεις τους για τη μελλοντική ανάπτυξη και τα πλεονάσματα της Ελλάδας.

Στο έγγραφο γίνεται λόγος για τρία σενάρια: 

Το πρώτο σενάριο

Στο πρώτο σενάριο, η μελέτη του ESM υποθέτει ότι δεν θα χρειαστεί ελάφρυνση χρέους, εάν η Αθήνα διατηρήσει πρωτογενή πλεονάσματα τουλάχιστον 3,5% έως το 2032 και πάνω από το 3% μέχρι το 2038. Η ΕΚΤ, σύμφωνα με το Reuters, σημειώνει ότι μεγάλες περίοδοι υψηλών πλεονασμάτων δεν είναι πρωτοφανείς: Η Φινλανδία είχε πρωτογενές πλεόνασμα 5,7% την περίοδο 1998-2008 και η Δανία 5,3% από το 1983 έως το 2008.

Μια δεύτερη επιλογή, στο πλαίσιο του σεναρίου Α, θέλει την Ελλάδα να διασφαλίζει την ανώτατη δυνατή ελάφρυνση χρέους με βάση τη συμφωνία του Μαΐου του 2016. Η Ελλάδα, συνεχίζει το Reuters, θα έπρεπε σε αυτήν την περίπτωση να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% έως το 2022, αλλά μετά θα μπορούσε να το μειώσει περίπου στο 2% μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2030 και στο 1,5% έως το 2048, με το μέσο πλεόνασμα της περιόδου 2023-2060 να διαμορφώνεται στο 2,2%.

Το έγγραφο του ESM -σύμφωνα πάντα με το Reuters- αναφέρει ότι η ανώτατη δυνατή ελάφρυνση χρέους η οποία εξετάζεται, είναι μια επέκταση της μέσης σταθμισμένης ωρίμανσης των δανείων κατά 17,5 χρόνια από τα τρέχοντα 32,5 χρόνια, με τα τελευταία δάνεια να λήγουν το 2080.

Ο ESM θα μπορούσε επίσης να περιορίσει τις αποπληρωμές δανείων από την Αθήνα στο 0,4% του ελληνικού ΑΕΠ εώς το 2050, βάζοντας μέχρι την ίδια χρονιά ανώτατο όριο 1% στο επιτόκιο των δανείων.

Επιπλέον, ο ESM θα αγόραζε το 2019 τα 13 δισ. ευρώ που οφείλει η Ελλάδα στο ΔΝΤ, καθώς τα συγκεκριμένα δάνεια είναι πολύ ακριβότερα από εκείνα της Ευρωζώνης.

Βάσει του εγγράφου, οι παρεμβάσεις αυτές θα περιόριζαν τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας στο 13% έως το 2060, μειώνοντας τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ στο 65,4% το 2060, από περίπου 180% σήμερα.

Το σενάριο Α υποθέτει ότι η Ελλάδα θα εμφανίζει μέση ετήσια ανάπτυξη 1,3%, κατά τη διάρκεια της περιόδου για την οποία επιχειρείται η πρόβλεψη.

Το ΔΝΤ, σύμφωνα με το δημοσίευμα, εκτιμά ότι δεν είναι ρεαλιστικές στην περίπτωση της Ελλάδας τέτοιες υποθέσεις ανάπτυξης και πρωτογενών πλεονασμάτων, καθώς τα όργανα χάραξης πολιτικής είναι αδύναμα και η παραγωγικότητα είναι χαμηλή.

Το δεύτερο σενάριο - Πιο απαισιόδοξο το ΔΝΤ

Σύμφωνα με το έγγραφο του ESM, το οποίο επικαλείται το Reuters, το δεύτερο σενάριο βασίζεται στις προβλέψεις του ΔΝΤ για μέση ανάπτυξη 1% και επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα 1,5% από το 2023, μετά από πέντε χρόνια με πλεονάσματα 3,5%. Βάσει αυτού του σεναρίου, το χρέος θα αυξάνεται από το 2022 και έπειτα, φτάνοντας το 226% το 2060.

Στο δημοσίευμα σημειώνεται ότι οι τράπεζες θα έπρεπε να ανακεφαλαιοποιηθούν και οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας θα ανέρχονταν στα τέλη της δεκαετίας του 2020 πάνω από το «ταβάνι» του 15% του ΑΕΠ για το οποίο έχουν δεσμευτεί οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης, ξεπερνώντας το 50% το 2060.

Προκειμένου να είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος, κατά τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, η Ευρωζώνη θα έπρεπε να προχωρήσει σε βαθύτερη ελάφρυνσή του, από αυτήν που πρόσφερε το 2016 - κάτι που δεν δέχονται ορισμένοι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης.

Το Reuters υπενθυμίζει ότι τον Μάιο του 2016, η Ευρωζώνη δεσμεύτηκε να επεκτείνει τις ωριμάνσεις και την περίοδο χάριτος των ελληνικών δανείων, ώστε οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας να μην ξεπεράσουν το 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, μετά από το 2018, παραμένοντας κάτω από το 20% μακροπρόθεσμα.

Το Eurogroup είχε υποσχεθεί να εξεταστεί η αντικατάσταση των πιο ακριβών δανείων του ΔΝΤ προς την Ελλάδα με φθηνότερη ευρωπαϊκή πίστωση, αλλά και η επιστροφή στην Αθήνα των κερδών που αποκόμισαν από ελληνικά ομόλογα οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της Ευρωζώνης.

Προϋπόθεση για όλα τα παραπάνω, όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, είναι η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων από την Ελλάδα έως τα μέσα του 2018, αλλά και η ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους να δείχνει ότι απαιτείται ελάφρυνση, προκειμένου αυτό να καταστεί βιώσιμο. 

Το τρίτο σενάριο - Ένας συμβιβασμός των δύο 

Ένα τρίτο σενάριο, βάσει του εγγράφου του ESM, είναι ένας συμβιβασμός ανάμεσα στα δύο πρώτα σενάρια, με την υπόθεση ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης θα φτάνει το 1,25% και το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% έως το 2022, υποχωρώντας στη συνέχεια στο 1,8% αντί του 2,2%, για την περίοδο 2023-2060.

Βάσει του σεναρίου αυτού, το ελληνικό χρέος θα μπορούσε να καταστεί βιώσιμο με την επέκταση των μέσων ωριμάνσεων των ευρωπαϊκών δανείων κατά 15 χρόνια, με χρονικό ορίζοντα το 2080, με σταθερό επιτόκιο στο 1% μέχρι το 2050 και «ταβάνι» απόσβεσης στο 0,4% του ΑΕΠ. 

Πηγές: Δημοσιεύεται σε μεγάλο μέρος του ηλεκτρονικού τύπου. Εμείς το πήραμε από τα kathimerini.gr και naftemporiki.gr