8 Ιουνίου 2017

Στο Τέτοβο, την πιο μολυσμένη πόλη της Ευρώπης

Το βαλκανικό παράδειγμα καταδεικνύει ότι σε μια φτωχή και διεφθαρμένη χώρα, το πρώτο θύμα είναι η περιβαλλοντική πολιτική. 
Απόσπασμα από δημοσίευμα την Καθημερινή:

Ξημερώνει στο Τέτοβο κι ένα άρρωστο φως ήλιου πλημμυρίζει την πόλη των 70.000 κατοίκων στο βορειοδυτικό άκρο της ΠΓΔΜ. Τη νύχτα που πέρασε, η ατμοσφαιρική ρύπανση ήταν κατά δυόμισι φορές πολλαπλάσια του ανώτατου ορίου συναγερμού. Υπάρχουν φορές που τα μικροσωματίδια είναι 25 φορές πάνω από το όριο. Περικυκλωμένη καθώς είναι από βουνά, η πόλη με το κυρίαρχο αλβανικό στοιχείο κοντά στα σύνορα με το Κόσοβο μοιάζει με τον πάτο μιας κατσαρόλας που σιγοβράζει. 

Στις αρχές Φεβρουαρίου, ο Guardian δημοσίευσε τη λίστα με τις πιο μολυσμένες πόλεις στην Ευρώπη, αναλύοντας δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Το Τέτοβο ήταν στην πρώτη θέση. Άλλες δύο πόλεις της ΠΓΔΜ, η πρωτεύουσα Σκόπια και η Μπίτολα (το γνωστό μας Μοναστήρι), ήταν επίσης στην πρώτη δεκάδα. Οι τοπικές αρχές προσπάθησαν να αμφισβητήσουν τα στοιχεία, με το επιχείρημα «είμαστε μεν μολυσμένοι, αλλά όχι στην πρώτη θέση».

Υπάρχει μία λεπτομέρεια και είναι προς το χειρότερο. Οι μετρήσεις που δημοσιεύτηκαν στη βρετανική εφημερίδα δεν αφορούν τα μικροσωματίδια PM10, αλλά τα πιο «λεπτά» PM2,5, που εισχωρούν βαθύτερα στον ανθρώπινο οργανισμό και δεν μετριούνται από τα επίσημα ινστιτούτα. 


Σε ένα καφέ δίπλα στον ποταμό Πένα, που διασχίζει το Τέτοβο, ο Αριανίτ Καφέρι, ακτιβιστής στην τοπική ομάδα Eco Guerilla, εξηγεί ότι τα φοβερά επίπεδα μόλυνσης οφείλονται σε έναν συνδυασμό παραγόντων: «Η κυβέρνηση απέτυχε να εφαρμόσει την περιβαλλοντική νομοθεσία, επιτρέποντας σε εργοστάσια της κομμουνιστικής περιόδου να λειτουργούν έως σήμερα χωρίς φίλτρα και περιορισμούς. Επιπλέον, στο Τέτοβο δεν υπάρχει δημόσια αστική συγκοινωνία και όλοι κυκλοφορούν με ντιζελοκίνητα αυτοκίνητα περασμένης τεχνολογίας», λέει ο Καφέρι. 

Από μακριά ξεχωρίζουν τα φουγάρα του εργοστασίου Jugohrom, που παράγει κράματα σιδήρου, απασχολώντας 700 εργαζομένους, και ορθώνεται σαν τέρας ανάμεσα στους αγρούς. Ηταν τόσο μεγάλη η μόλυνση που προκαλούσε, ώστε τον περασμένο Νοέμβριο, πριν από τις εθνικές εκλογές στην ΠΓΔΜ, ο υπουργός Περιβάλλοντος αναγκάστηκε να αναστείλει τη λειτουργία του. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: τα επίπεδα των μικροσωματιδίων μειώθηκαν έως και 50%. 

Βαλκάνια «στο κόκκινο»

Η περιβαλλοντική μόλυνση δεν αποτελεί θανάσιμη πληγή μόνο για τη γειτονική χώρα. Άνθρωποι σε όλα τα Βαλκάνια κρατούν την αναπνοή τους στον δηλητηριασμένο αέρα. Μετρήσεις «στο κόκκινο» καταγράφονται στο Βελιγράδι, στην Πρίστινα, στα Τίρανα, στο Σαράγεβο. Πολλές φορές τον χειμώνα οι τοπικές αρχές ζητούν από τους μαθητές και τις εγκύους να μείνουν στο σπίτι και από τους οδηγούς να περιορίσουν τις μετακινήσεις τους με το αυτοκίνητο.

Τα τελευταία χρόνια, και ειδικά μετά το 2015, αναδύθηκε ένα πράσινο κύμα διαμαρτυρίας σε όλα τα Βαλκάνια, πράγμα πρωτόγνωρο για μια γενιά που γαλουχήθηκε σε μεταπολεμικό περιβάλλον. Η ομάδα Eco Guerilla οργάνωσε την πρώτη διαμαρτυρία στο Τέτοβο κατά της περιβαλλοντικής μόλυνσης το 2013 και συγκεντρώθηκαν μόλις είκοσι άτομα. Δύο χρόνια αργότερα, περισσότεροι από 12.000 άνθρωποι διαδήλωσαν φορώντας μάσκες και ζητώντας να τοποθετηθούν φίλτρα στα εργοστάσια της περιοχής, όχι μόνο στη Jugohrom. Το κεντρικό σύνθημα ήταν «M’ le t’ marr frymë» («Αφήστε μας να αναπνεύσουμε»). Και ήταν η πρώτη φορά που βγήκαν στον δρόμο χωρίς η αφορμή να είναι οι εθνοτικές συγκρούσεις ή κάποια κομματική συγκέντρωση... 

Άνθρωποι και σκουπίδια

Κατηφορίζοντας από την κεντρική πλατεία του 
Τέτοβο προς την είσοδο της πόλης, μέσα στον αστικό ιστό, ανάμεσα σε σπίτια και μάντρες αυτοκινήτων, απλώνεται ένα αποκρουστικό θέαμα – μια χωματερή που έχει έκταση όσο πέντε γήπεδα ποδοσφαίρου. Ο σκουπιδότοπος Ντεπόνια απλώνεται στην πλάτη ενός εργοστασίου που παράγει ψωμί και στη σκιά ενός τεράστιου μπάνερ που διαφημίζει μια ιδιωτική κλινική ογκολογίας. Ολόκληρη η σημειολογία σε ένα πλάνο. 


Η Ντεπόνια δεν είναι ο μοναδικός σκουπιδότοπος που δηλητηριάζει το υπέδαφος και τον αέρα στο Τέτοβο. Μικρότερες χωματερές υπάρχουν στις ρεματιές και τις στροφές των ορεινών δρόμων που οδηγούν στα χωριά που κοιτάζουν προς την πόλη. 

«Υπάρχουν παντού σκουπίδια στο βουνό. Τα ρίχνουν εδώ γιατί κανείς δεν πληρώνει δημοτικά τέλη για την αποκομιδή τους», είπε ένας κάτοικος με φυσικότητα...

Πηγή: kathimerini.gr (Κυριακή 26.03.2017)
Ρεπορτάζ: Κώστας Κουκουμάκας, Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης






yle="text-align: center;">

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου