Η Αγία Σοφία των αδελφών Fossati, μέσα από την Τρικόγλειο Βιβλιοθήκη του Α.Π.Θ.

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού συνδιοργανώνουν την περιοδική έκθεση με τίτλο: «Η Αγία Σοφία των αδελφών Fossati, μέσα από την Τρικόγλειο Βιβλιοθήκη του Α.Π.Θ.»

Στην έκθεση παρουσιάζονται για πρώτη φορά 22 έγχρωμες λιθογραφίες τoυ Gaspare Fossati που απεικονίζουν τον ναό της Αγίας Σοφίας στην Πόλη και τον περιβάλλοντα χώρο του. Τα εξαιρετικά αυτά έργα τέχνης
φιλοτεχνήθηκαν στο πλαίσιο των εργασιών αποκατάστασης (1847-1849) στο κορυφαίο αυτό μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από τους Ιταλοελβετούς αρχιτέκτονες Gaspare και Giuseppe Fossati.

Εχει διατυπωθεί πολλές φορές, όπως αναφέρει η Καθημερινή σε σχετικό της δημοσίευμα: Χωρίς τους αδελφούς Γκασπάρε και Τζιουζέπε Φοσάτι (Gaspare και Giuseppe Fossati) η Αγία Σοφία δεν θα είχε παραμείνει το αρχιτεκτονικό αριστούργημα που γνωρίζουμε σήμερα. Οι Ιταλοελβετοί αρχιτέκτονες έσωσαν στην κυριολεξία από την κατάρρευση το μεγαλειώδες σύμβολο της βυζαντινής ναοδομίας... Η υπόθεση ήταν εξαιρετικά επείγουσα. Το βασικό τέμενος της αυτοκρατορίας (1453-1934) βρισκόταν σε άθλια κατάσταση. Η τελευταία μεγάλη επισκευή του οικοδομήματος είχε γίνει πριν από τουλάχιστον 250 χρόνια από τον περίφημο αρχιτέκτονα Σινάν. Οι φθορές ήταν μεγάλες και εμφανείς. Το 1833, από μια κακοκαιρία κατέρρευσε ο πλευρικός τρούλος, χωρίς κανείς ποτέ να ασχοληθεί με την αποκατάστασή του». 

Στον πρόλογο του λευκώματος του Φοσάτι, διαβάζουμε: «Οι κατεστραμμένοι θόλοι αφήνουν τη βροχή, τον άνεμο και το χιόνι να μπαίνουν στο κτίσμα». Οι διαδοχικοί σεισμοί είχαν προκαλέσει μια επικίνδυνη κλίση των πλευρικών τοίχων. Οσο για το εσωτερικό, το μόνο που μπορούσε να πει κανείς είναι ότι «έμοιαζε περισσότερο με αχούρι».

Το σχέδιο της αποκατάστασης που υπέβαλαν για έγκριση οι αδελφοί Φοσάτι, περιελάμβανε στήριξη του σκελετού εσωτερικά, κατεδάφιση περιττών πρόσθετων κτισμάτων για να αναδειχθεί η αρχική πρόσοψη του ναού, καθαρισμό και ανακαίνιση των εσωτερικών χώρων, με κύρια προτεραιότητα την αφαίρεση του παλιού σοβά και επιπλέον τη διακόσμηση και επίπλωση του λειτουργικού χώρου. Οι εργασίες άρχισαν τον Μάιο του 1847 όταν οι αντιδρώντες απομακρύνθηκαν από την Κωνσταντινούπολη. Η Υψηλή Πύλη φρόντισε να τους στείλει για προσκύνημα στη Μέκκα. 

Το σχετικό δελτίο τύπου του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού στη συνέχεια:

Δελτίο Τύπου

Εγκαίνια περιοδικής έκθεσης «Η Αγία Σοφία των αδελφών Fossati μέσα από την Τρικόγλειο Βιβλιοθήκη του Α.Π.Θ.» στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, την Πέμπτη 15 Ιουνίου και ώρα 20.00 

Το Α.Π.Θ. και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού συνδιοργανώνουν την περιοδική έκθεση με τίτλο: «Η Αγία Σοφία των αδελφών Fossati, μέσα από την Τρικόγλειο Βιβλιοθήκη του Α.Π.Θ.», στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων «Ευτυχία Κουρκουτίδου- Νικολαΐδου» (διάρκεια έκθεσης 15 Ιουνίου – 15 Οκτωβρίου 2017), με αφορμή τον εορτασμό για τη συμπλήρωση των 90+ χρόνων λειτουργίας (1927-2017) της Βιβλιοθήκης & Κέντρου Πληροφόρησης του Α.Π.Θ.

Στην έκθεση παρουσιάζονται για πρώτη φορά 22 έγχρωμες λιθογραφίες τoυ Gaspare Fossati που απεικονίζουν τον ναό της Αγίας Σοφίας στην Πόλη και τον περιβάλλοντα χώρο του. Τα εξαιρετικά αυτά έργα τέχνης φιλοτεχνήθηκαν στο πλαίσιο των εργασιών αποκατάστασης (1847-1849) στο κορυφαίο αυτό μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από τους Ιταλοελβετούς αρχιτέκτονες Gaspare και Giuseppe Fossati. Οι λιθογραφίες πλαισιώνονται από χάρτες της Κωνσταντινούπολης (15ου, 16ου και 18ου αι.), κατόψεις του ναού της Αγίας Σοφίας και σχετικό χρονολόγιο της ιστορίας του στο πέρασμα των αιώνων. 

Το υλικό προέρχεται από την περίφημη «Τρικόγλειο Βιβλιοθήκη», δωρεά του ομογενούς από την Αίγυπτο Ιωάννη Τρικόγλου στη Βιβλιοθήκη του Α.Π.Θ. το 1963. Επίσης, ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει σε οθόνη επιλεγμένο σύγχρονο φωτογραφικό υλικό της Αγίας Σοφίας από το Ψηφιακό Αρχείο Ελληνικού Πολιτισμού του Θ. Κορρέ (Α.Π.Θ.) 

Παράλληλοι στόχοι της έκθεσης είναι αφενός η προβολή του υλικού της «Τρικογλείου Βιβλιοθήκης» και αφετέρου η ανάδειξη του πάντοτε επίκαιρου ζητήματος της προστασίας των μνημείων διαφορετικών λαών, πολιτισμών και θρησκειών, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις, τις αρχές της UNESCO και άλλων διεθνών οργανισμών.

Τα εγκαίνια θα πλαισιώσει μουσική εκδήλωση με τη Χορωδία Νέων «Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος» σε διεύθυνση Χρυσόστομου Σταμούλη. Θα ακολουθήσει δεξίωση. Διάρκεια έκθεσης: 15/6 – 15/10 2017

Πηγές: auth.gr , kathimerini.gr 

Σχετική ανάρτηση:
Κωνσταντινούπολη – Istanbul, Μέρος 1ο Αγία Σοφία - Ayasofya