Bloomberg View / του Michael Schuman
από το capital.gr
Καθώς οδεύει προς μια σημαντική μετάβαση σε επίπεδο ηγεσίας, η Κίνα επιχειρεί ένα παράξενο είδος εταιρικής μεταρρύθμισης. Αντί να ιδιωτικοποιήσει απευθείας τις κρατικές επιχειρήσεις, η κυβέρνηση εξετάζει το αν η πώληση μειοψηφικών μεριδίων σε ιδιώτες επενδυτές μπορεί να βελτιώσει την απόδοση των επιχειρήσεων.
Στο μεταξύ, οι κρατικές επιχειρήσεις αναθεωρούν τους κανόνες που διέπουν την διακυβέρνησή τους ούτως ώστε να δώσουν στο Κομμουνιστικό Κόμμα μεγαλύτερο έλεγχο στη διοίκησή τους. Ένας από τους στόχους των αλλαγών αυτών είναι να διασφαλιστεί πως τα μέλη του κομμουνιστικού μηχανισμού θα έχουν μεγαλύτερη επιρροή σε βασικές εταιρικές αποφάσεις και, σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο σε εφημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος, "πως θα δημιουργηθούν περισσότερες αποδόσεις για τους μετόχους".
Τα κόκαλα του Καρλ Μαρξ θα πρέπει να τρίζουν. Υποτίθεται ότι τα κομμουνιστικά κόμματα θέλουν να ανατρέψουν τους καπιταλιστές, όχι να τους βοηθούσαν να γίνουν πλούσιοι. Αλλά οι ηγέτες της Κίνας δεν δίνουν αρκετή προσοχή στον υποτιθέμενο πνευματικό τους γκουρού εδώ και αρκετό καιρό. Αντ' αυτού, ελπίζουν να αποδείξουν ότι η πολιτική κατεύθυνση μπορεί να βελτιώσει την εταιρική ανταγωνιστικότητα με τον ίδιο τρόπο που το πετυχαίνει η αγορά.
Οι περισσότεροι παρατηρητές, ειδικά εκείνοι που βρίσκονται εκτός Κίνας, θα σχολίαζαν ότι πλανώνται πλάνην οικτράν. Η επιδιόρθωση του διογκωμένου, αναποτελεσματικού κρατικού τομέα της Κίνας, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, έχει ανάγκη από λιγότερη παρεμβατική εποπτεία, όχι περισσότερη.
Υπάρχει ωστόσο ένα επιχείρημα ενάντια σε αυτή την αντανακλαστική αντίδραση. Πρώτον, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, το οποίο επιλέγει προσεκτικά και εκπαιδεύει τα καλύτερα και λαμπρότερα μυαλά της χώρας για να υπηρετήσουν στις εθνικές υπηρεσίες, διαθέτει ένα καλό ιστορικό στην ανάπτυξη ταλέντων. Αυτή είναι η ομάδα, άλλωστε, που κατεύθυνε με επιτυχία την οικονομία της Κίνας τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Ενώ κανείς μπορεί να αμφισβητήσει το κατά πόσον οι γραφειοκράτες του πιστωτικού τομέα μπορούν να διεκδικήσουν τα εύσημα για αυτές τις επιδόσεις, τουλάχιστον δεν πρέπει να απορριφθούν γρήγορα οι διοικητικές ικανότητες των μελών του Κόμματος.
Επίσης, έχει πολύ μικρότερη σημασία ποιος κάθεται στη θέση του διευθυντή από το περιβάλλον που έχει γύρω του. Το κυριότερο πρόβλημα με τον κρατικό τομέα της Κίνας είναι το γεγονός ότι η κυβέρνηση τους θρέφει με επιδοτήσεις, ενθαρρύνει τις κρατικές τράπεζες να παρέχουν φθηνά δάνεια, μετακυλίει τα τοξικά χρέη και τους προστατεύει από τον ανταγωνισμό. Η φροντίδα εξαλείφει τα περισσότερα από τα κίνητρα που θα μπορούσαν στην πραγματικότητα να τους ενθαρρύνουν να περιορίσουν τις μη κερδοφόρες επιχειρήσεις, να εξορθολογίσουν το εργατικό τους δυναμικό και γενικά να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα. Δεν είναι απορίας άξιο που οι κρατικές επιχειρήσεις δεν πλησιάζουν επουδενί σε κερδοφορία τις ιδιωτικές επιχειρήσεις της Κίνας.
από το capital.gr
Καθώς οδεύει προς μια σημαντική μετάβαση σε επίπεδο ηγεσίας, η Κίνα επιχειρεί ένα παράξενο είδος εταιρικής μεταρρύθμισης. Αντί να ιδιωτικοποιήσει απευθείας τις κρατικές επιχειρήσεις, η κυβέρνηση εξετάζει το αν η πώληση μειοψηφικών μεριδίων σε ιδιώτες επενδυτές μπορεί να βελτιώσει την απόδοση των επιχειρήσεων.
Στο μεταξύ, οι κρατικές επιχειρήσεις αναθεωρούν τους κανόνες που διέπουν την διακυβέρνησή τους ούτως ώστε να δώσουν στο Κομμουνιστικό Κόμμα μεγαλύτερο έλεγχο στη διοίκησή τους. Ένας από τους στόχους των αλλαγών αυτών είναι να διασφαλιστεί πως τα μέλη του κομμουνιστικού μηχανισμού θα έχουν μεγαλύτερη επιρροή σε βασικές εταιρικές αποφάσεις και, σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο σε εφημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος, "πως θα δημιουργηθούν περισσότερες αποδόσεις για τους μετόχους".
Τα κόκαλα του Καρλ Μαρξ θα πρέπει να τρίζουν. Υποτίθεται ότι τα κομμουνιστικά κόμματα θέλουν να ανατρέψουν τους καπιταλιστές, όχι να τους βοηθούσαν να γίνουν πλούσιοι. Αλλά οι ηγέτες της Κίνας δεν δίνουν αρκετή προσοχή στον υποτιθέμενο πνευματικό τους γκουρού εδώ και αρκετό καιρό. Αντ' αυτού, ελπίζουν να αποδείξουν ότι η πολιτική κατεύθυνση μπορεί να βελτιώσει την εταιρική ανταγωνιστικότητα με τον ίδιο τρόπο που το πετυχαίνει η αγορά.
Οι περισσότεροι παρατηρητές, ειδικά εκείνοι που βρίσκονται εκτός Κίνας, θα σχολίαζαν ότι πλανώνται πλάνην οικτράν. Η επιδιόρθωση του διογκωμένου, αναποτελεσματικού κρατικού τομέα της Κίνας, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, έχει ανάγκη από λιγότερη παρεμβατική εποπτεία, όχι περισσότερη.
Υπάρχει ωστόσο ένα επιχείρημα ενάντια σε αυτή την αντανακλαστική αντίδραση. Πρώτον, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, το οποίο επιλέγει προσεκτικά και εκπαιδεύει τα καλύτερα και λαμπρότερα μυαλά της χώρας για να υπηρετήσουν στις εθνικές υπηρεσίες, διαθέτει ένα καλό ιστορικό στην ανάπτυξη ταλέντων. Αυτή είναι η ομάδα, άλλωστε, που κατεύθυνε με επιτυχία την οικονομία της Κίνας τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Ενώ κανείς μπορεί να αμφισβητήσει το κατά πόσον οι γραφειοκράτες του πιστωτικού τομέα μπορούν να διεκδικήσουν τα εύσημα για αυτές τις επιδόσεις, τουλάχιστον δεν πρέπει να απορριφθούν γρήγορα οι διοικητικές ικανότητες των μελών του Κόμματος.
Επίσης, έχει πολύ μικρότερη σημασία ποιος κάθεται στη θέση του διευθυντή από το περιβάλλον που έχει γύρω του. Το κυριότερο πρόβλημα με τον κρατικό τομέα της Κίνας είναι το γεγονός ότι η κυβέρνηση τους θρέφει με επιδοτήσεις, ενθαρρύνει τις κρατικές τράπεζες να παρέχουν φθηνά δάνεια, μετακυλίει τα τοξικά χρέη και τους προστατεύει από τον ανταγωνισμό. Η φροντίδα εξαλείφει τα περισσότερα από τα κίνητρα που θα μπορούσαν στην πραγματικότητα να τους ενθαρρύνουν να περιορίσουν τις μη κερδοφόρες επιχειρήσεις, να εξορθολογίσουν το εργατικό τους δυναμικό και γενικά να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα. Δεν είναι απορίας άξιο που οι κρατικές επιχειρήσεις δεν πλησιάζουν επουδενί σε κερδοφορία τις ιδιωτικές επιχειρήσεις της Κίνας.
Οι επόπτες του κόμματος ίσως καταφέρουν να ξεσκεπάσουν μέρος της διαφθοράς και να αναγκάσουν τα διευθυντικά στελέχη των επιχειρήσεων να εργάζονται πιο επιμελώς. Αν όμως η κυβέρνηση δεν κόψει τις επιδοτήσεις και δεν αναγκάσει αυτές τις επιχειρήσεις να σταματήσουν να χρησιμοποιούν τις κρατικές τράπεζες ως μηχανήματα ATM, θα συνεχίσουν να χάνουν χρήματα. Εάν δεν εκτεθούν στον πραγματικό ανταγωνισμό - τόσο από ξένες όσο και από ιδιωτικές κινεζικές εταιρείες - και στην απειλή πτώχευσης, δεν θα καινοτομήσουν ποτέ.
Αναγκασμένος να σταθεί στα πόδια του, ο κάθε διευθυντής –είτε προέρχεται από το Κόμμα είτε από τον ιδιωτικό τομέα- θα υποχρεωνόταν να βελτιώσει την παραγωγικότητα, το προϊόν και την ποιότητα υπηρεσιών. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να αυξηθεί η αξία των μετόχων.
Άλλες χώρες παρέχουν ορισμένες αποδείξεις ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις μπορούν να λειτουργήσουν. Η Σιγκαπούρη, για παράδειγμα, μπορεί να υπερηφανεύεται για ορισμένες άκρως ανταγωνιστικές επιχειρήσεις που συνδέονται με το κράτος, όπως η Singapore Airlines, επειδή οι κρατικοί "αφέντες" τις αναγκάζουν να λειτουργούν ως εταιρείες που κυνηγούν κέρδη, και όχι ως τράπεζες θέσεων εργασίας.
Η Νότια Κορέα προσφέρει επίσης προσφέρει ένα παράδειγμα προς σύγκριση. Οι γιγάντιοι όμιλοι που κυριαρχούν στην οικονομία, γνωστοί ως chaebol, διευθύνονται από τις οικογένειες που τις ίδρυσαν, όχι από το κράτος. Αλλά ιστορικά, αντιμετωπίστηκαν σαν κρατικές εταιρείες - προστατευμένες από τον ανταγωνισμό και σε θέση να εκμεταλλευτούν σχεδόν απεριόριστα κεφάλαια.
Όταν αυτό άλλαξε κατά τη διάρκεια της ασιατικής οικονομικής κρίσης του 1997, το ίδιο συνέβη και με την τύχη των chaebol. Καθώς πολλοί από αυτούς τους ομίλους κατέρρευσαν και, μαζί τους, η αντίληψη ότι οι chaebol ήταν "πολύ μεγάλοι για να αποτύχουν", το χρήμα άρχισε να ρέουν πιο λογικά. Παρόλο που εν πολλοίς η διαχείρισή τους δεν άλλαξε σημαντικά, άλλαξε η εταιρική απόδοση. Η άνοδος των μεγαλύτερων εμπορικών σημάτων της Κορέας σε επίπεδο παγκόσμιας προβολής έχει τις ρίζες της στα χρόνια μετά την κρίση, όταν οι chaebol αναγκάστηκαν τελικά να ανταγωνιστούν με βάση τα πλεονεκτήματά τους.
Θεωρητικά, αυτή είναι η κατεύθυνση στην οποία σχεδιάζει να προχωρήσει η Κίνα. Στο συνέδριο του 2013, το Κομμουνιστικό Κόμμα δεσμεύθηκε να επιτρέψει στον ιδιωτικό τομέα και στις δυνάμεις της αγοράς να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο στην οικονομία, διατηρώντας ταυτόχρονα τα επίπεδα κρατικής ιδιοκτησίας. Το ερώτημα που πρέπει να θέσουν οι οικονομολόγοι και οι επενδυτές είναι κατά πόσον το κόμμα θα ακολουθήσει ή όχι την υπόσχεσή του. Μετά από τέσσερα χρόνια, ασφαλώς, το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν έχει ανοίξει επαρκώς για να δώσει τέλος στις ενέσεις που διατηρούν τον κρατικό τομέα, ούτε και οι αγορές.
Αυτό που έχει επίσης σημασία είναι το πώς σκοπεύουν οι Κομμουνιστές να ασκήσουν τη νέα τους εταιρική επιρροή. Εάν επιτραπεί στα μέλη του κόμματος και στα διευθυντικά στελέχη των κρατικά ελεγχόμενων επιχειρήσεων να διοικήσουν τις επιχειρήσεις τους με ανεξαρτησία, στοχεύοντας σε μεγαλύτερη παραγωγικότητα, διαφάνεια και κερδοφορία, ίσως έχουν μια ευκαιρία να τις μεταμορφώσουν επιτυχώς. Εάν οι αξιωματούχοι του κόμματος γίνουν απλά το κανάλι για να διοχετεύονται υπαγορεύσεις από την κορυφή, που θα έχουν στόχο να προωθούν τα θέλω των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής αντί των μετόχων, αυτές οι εταιρείες θα συνεχίσουν να είναι γίγαντες που παραπαίουν, βάζοντας τροχοπέδη στην οικονομική πρόοδο.
Τα "εάν" είναι πολλά. Ίσως στο τέλος, οι Κομμουνιστές της Κίνας θα σφυρηλατήσουν έναν νέο τύπο εταιρικής διακυβέρνησης που θα ξεφεύγει από τα παραδοσιακά δυτικά μοντέλα. Για να φτάσουν εκεί, ωστόσο, δεν μπορούν να αγνοήσουν την αγορά.
Πηγή: capital.gr/bloomberg-view
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου