Γ. Προβόπουλος: Ολοι ήξεραν, αλλά κανείς δεν ήθελε να ακούσει

Η συζήτηση αυτή «μυρίζει μούχλα». Ή τουλάχιστον έτσι νομίζει ο Γιώργος Προβόπουλος. Ο μοναδικός από τους παράγοντες της οικονομίας που βρέθηκε σταθερά σε θέση ευθύνης στην πρώτη φάση της ελληνικής κρίσης –από τον Ιούνιο του 2008 έως τον Ιούνιο του 2014– δεν θέλει να μιλάει συνέχεια για το «μουχλιασμένο» παρελθόν. H συζήτηση αυτή, λέει σε συνέντευξή του στην Καθημερινή, όπως γίνεται –«για να επιρρίψει ευθύνες ο ένας στον άλλον»– δεν έχει αξία. Θα είχε αξία μόνο αν γινόταν με το βλέμμα στο μέλλον.
 

«Επειτα από τρία μνημόνια ξέρουν ο μέσος Eλληνας και ο μέσος πολιτικός ποιο είναι το πρόβλημα; Γιατί η χώρα βούλιαξε;», αναρωτιέται ο κ. Προβόπουλος.

Τα ερωτήματα, όμως, για το annus horribilis –το τρομερό έτος 2009– διαρκώς αναζωπυρώνονται. Τελευταίες αφορμές ήταν ένα βιβλίο –του πρώην υπουργού Οικονομικών Γιάννη Παπαθανασίου– και μία έκθεση: Η εσωτερική έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος με ημερομηνία 6 Οκτωβρίου 2009, που δημοσίευσε στις 7 Ιανουαρίου η «Καθημερινή», που οι αναλυτές της τράπεζας διαπίστωναν «πρωτοφανή δημοσιονομικό εκτροχιασμό». Αυτή η έκθεση αποτέλεσε και τη θρυαλλίδα για μια μακρά συζήτηση με τον πρώην διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. 

Αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο κ. Προβόπουλος απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις:

"Στις 9 Οκτωβρίου 2009 (σ.σ. η έκθεση έχει ημερομηνία 6/10) πήγα στο υπουργείο Οικονομικών και δήλωσα on camera την ουσία αυτής της έκθεσης: Είπα ότι το ταμειακό έλλειμμα ήταν 10% και όδευε προς το 12%. Πού είναι λοιπόν η αποκάλυψη;" 

"Ο κεντρικός τραπεζίτης πρέπει να έχει μια ψύχραιμη φωνή. Ούτε δημοσιογράφος είναι ούτε πολιτικός. Τα κανάλια μέσα από τα οποία περνάει τη γνώμη του είναι η ετήσια έκθεση και δύο φορές τον χρόνο η νομισματική έκθεση... Σε όλες τις εκθέσεις λοιπόν αναδεικνύαμε τα παθογενή στοιχεία, βασικότερο εκ των οποίων ήταν το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών. Από το 2001 μέχρι το 2008 η χώρα είχε χάσει το 25% της ανταγωνιστικότητάς της. Η άλλη μεγάλη παθογένεια, εξαιρετικά επώδυνη, ήταν το χρέος από το Ασφαλιστικό. Το 2009 που το ΔΝΤ έκανε μια έκθεση για την Ελλάδα, σε ένα παράρτημα που είχε επιμεληθεί ο Τράα με τη Βελκουλέσκου... Αυτοί είχαν υπολογίσει, με βάση τα δημογραφικά δεδομένα, τι εισφορές θα εισέπραττε στο μέλλον το ασφαλιστικό σύστημα και τι συντάξεις θα πλήρωνε. Με αυτές τις παραμέτρους υπολόγισαν ότι το χρέος το 2060 θα έφτανε 800% του ΑΕΠ –προσθέτοντας τον δανεισμό του κράτους, των ΟΤΑ, των ΔΕΚΟ". Και προσθέτει ότι παρακαλέσανε τότε τον Τράα να μη δημοσιεύσει τη μελέτη του "διότι θα πτώχευε την άλλη μέρα το κράτος". 

Στην ερώτηση αν αυτό "το ήξερε η κυβέρνηση;" απαντά:  "Το ήξερε. Ολος ο κόσμος το ήξερε. Με κατηγόρησαν ότι το κρύψαμε. Μα, από τότε η έκθεση είχε αναρτηθεί στο site του Ταμείου. Και λοιπόν; Το πρόσεξε κανείς; Ολοι είχαν επαναπαυθεί στο βολικό σενάριο ότι η χώρα θα απολάμβανε χαμηλά επιτόκια εσαεί. Αυτό ήταν το όνειρο που λιγάκι τους χάλασα". 

Σε ερωτήσεις σχετικά με το έλλειμμα του 2009 και ποιους ενημέρωσε τότε, ο κ. Προβόπουλος αναφέρει ότι στα δελτία οικονομικής συγκυρίας του Ιουνίου λέγανε ότι είναι στο 7%. "Αλλά το πού θα πάει το έλλειμμα στο τέλος της χρονιάς η τράπεζα δεν το ξέρει. Η ΤτΕ ξέρει το ταμειακό έλλειμμα του κράτους γιατί είναι ο ταμίας του – το κράτος εισπράττει και πληρώνει μέσω της κεντρικής τράπεζας. Δεν ξέρει, όμως, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης. Δεν ξέρει τους λογαριασμούς των ΟΤΑ ή των ασφαλιστικών ταμείων". 

Στις 2 Σεπτεμβρίου του 2009 ο κ. Προβόπουλος είδε τον Καραμανλή και στις 8 τον Παπανδρέου και το επιτελείο του. Τους είπα αναφέρει "ποιο ήταν το έλλειμμα με βάση στοιχεία Ιουλίου – δεν θυμάμαι αν είχαμε και του Αυγούστου. Ηταν 8% στο οκτάμηνο". «Πάμε στο επόμενο θέμα, στην πράσινη ανάπτυξη» ήταν η απάντηση του Παπανδρέου.

"Ολοι ενημερώθηκαν" σημειώνει ο κ. Προβόπουλος και θέτει το ερώτημα: "Αλλά εγώ θέλω να το ρωτήσω το εξής. Στην Ελλάδα ποιος ξέρει το έλλειμμα; Μόνο ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος; Είναι αστείο να το λέμε αυτό. Το έλλειμμα το ξέρει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους – τριακόσιοι άνθρωποι. Η στατιστική αρχή – άλλοι διακόσιοι. Η ΤτΕ, το ένα κομμάτι το ταμειακό – άλλα πενήντα στελέχη. Και ρωτώ εγώ: Στην ομάδα του Παπανδρέου ήταν τότε πρόσωπα με μεγάλη πείρα στα υπουργεία και στις τράπεζες. Αυτοί δεν ήξεραν πού πήγαινε το έλλειμμα; Κι αν δεν ήξεραν, πώς ο Παπανδρέου μιλούσε τότε ως αντιπολίτευση για εκτροχιασμό; Από πού το έβγαζε; Κι αφού μιλούσε για εκτροχιασμό, όλοι αυτοί οι άνθρωποι συμβούλευσαν τον Παπανδρέου να κάνει τελικά ένα πρόγραμμα λάθος, με επεκτατική δημοσιονομική πολιτική; Είναι δυνατόν να λένε ότι μόνο ένας άνθρωπος στην Ελλάδα κατέχει την αλήθεια για το έλλειμμα;"

Τέλος, ο κ. Προβόπουλος μιλώντας για τις μεταρρυθμίσεις αναφέρει ότι είναι δύσκολες γιατί πάνε κόντρα στη νοοτροπία, την κουλτούρα. Λέει συγκεκριμένα:

"Στη Φρανκφούρτη οι συνεδριάσεις ήταν την Πέμπτη. Τετάρτη βράδυ είχαμε δείπνο μόνο οι διοικητές (των κεντρικών τραπεζών). Εκεί μιλούσαμε πολύ πιο ελεύθερα. Η Ελλάδα ήταν μονίμως θέμα. Μιλάμε για τα τέλη του 2009 και αργότερα. Αρκετές φορές, λοιπόν, ο Τρισέ μόλις τελείωνε η κουβέντα για την Ελλάδα γύριζε σε μένα και μου έλεγε κουνώντας το κεφάλι, το θυμάμαι σαν τώρα: «George, the greek problem is a cultural one». Είχε δίκιο. Γιατί όλες αυτές οι παθογένειες που συζητάμε αναδεικνύουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Τη νοοτροπία. Την κουλτούρα. Και γι’ αυτό οι διαρθρωτικές αλλαγές είναι οι πιο δύσκολες. Γιατί πάνε κόντρα στη νοοτροπία. Στα μυαλά. Για να δούμε το μέλλον πού πάει πρέπει να ρωτήσουμε, πώς άλλαξαν αυτά τα μυαλά έπειτα από τρία μνημόνια; Αλλαξαν πολύ;"

Πηγή: kathimerini.gr

Σχετική ανάρτηση:
7 Ιανουαρίου 2018 ΠΑΣΟΚ: Η έκθεση της ΤτΕ του 2009 καταρρίπτει τους μύθους της «μνημονιακής» περιόδου