Σπάνιο αρχαιολογικό παλίμψηστο στις Κουκουναριές της Πάρου

Στον δυτικό μυχό του κόλπου της Νάουσας στη βόρεια Πάρο, κοντά στις διάσημες Κολυμπήθρες, υψώνεται ο λόφος των Κουκουναριών. Σε θέση στρατηγικής σημασίας βρίσκεται μια από τις αρχαιότερες και σημαντικότερες ακροπόλεις στο Αιγαίο, με ευρήματα κατοίκησης από την ύστερη νεολιθική έως την πρώιμη αρχαϊκή περίοδο. 

Mια σπάνια περίπτωση αρχαιολογικού παλίμψηστου, που διατηρεί εννέα επάλληλα στρώματα κατοίκησης σε βαθμιδωτή διάταξη.

Για τον ανασκαφέα και επίτιμο έφορο Αρχαιοτήτων, Δημήτρη Σκιλάρντι, η ακρόπολη στις Κουκουναριές, όπως λέει στην «Καθημερινή», «είναι ένα μεγάλο εθνικό κεφάλαιο και ίσως από τις πιο σπουδαίες θέσεις στο Αιγαίο». 

Τα 1.500 κιβώτια με κινητά ευρήματα κρύβουν ιστορίες αιώνων. Από την 5η χιλιετία π.Χ. έως την εποχή του λυρικού ποιητή της Πάρου, του Αρχιλόχου, τον 7ο αιώνα π.Χ., με οικισμούς που άνθησαν και έσβησαν στον λόφο. Ο χαλινός αλόγου που βρέθηκε στην κορυφή της ακροπόλεως θυμίζει ευρήματα που έχουμε σε μεγάλες μυκηναϊκές ακροπόλεις, όπως στις Μυκήνες, στη Μιδέα και στον Ορχομενό, ενώ το εντυπωσιακό μαρμάρινο ειδώλιο (3200-2700 π.Χ.) καθρεφτίζει τη δραστηριότητα των φημισμένων εργαστηρίων της Πάρου. 

Παρακολουθούμε μια μετάλλαξη, λέει στην «Καθημερινή», «πώς μια αγροτική κοινωνία μεταβλήθηκε τον 12ο αι. π.Χ. σε μια μυκηναϊκή, με εμπορικές επιδιώξεις, ένα πλουσιότατο ηγεμονικό συγκρότημα. Ηταν ένα οχυρό. Και βλέπουμε πώς τον 10ο αι. π.Χ. και γύρω στο 900 π.Χ. στην ίδια θέση, εκεί όπου υπήρχε το ηγεμονικό συγκρότημα, δημιουργήθηκε μέγαρο αψιδωτού σχήματος όπου διέμενε ο αρχηγός του οικισμού. 

Ο λόφος μετατρέπεται σε οικιστικό σύνολο που ανανεώνεται περίπου κάθε 100 χρόνια. Τον 8ο αι. π.Χ. έχουμε έναν πολύ σπουδαίο οικισμό που αποτελείται από παραλληλόγραμμες κατοικίες οι οποίες καταλάμβαναν πάλι τα ερείπια των αρχαιοτέρων στρωμάτων. Σπίτια που συνδέονται με αριστοκρατικές οικογένειες της Πάρου. Καταστράφηκαν από σεισμό γύρω στο 700 π.Χ., αλλά αμέσως μετά, στην περίοδο που αρχίζει να εξαπλώνεται η ιδέα της δημιουργίας των αρχαίων πόλεων, στα νότια πρανή του λόφου δημιουργείται νέος οικισμός, ο οποίος είναι αρχαϊκός». Τα σπίτια συγκεντρώνονται γύρω από τον ναό της Αθηνάς και συστήνουν μια πόλη, με αγορά και Πρυτανείο. Σφραγίσματα του 4ου αι. π.Χ., που βρέθηκαν εκεί, δείχνουν ότι ο χώρος παρέμεινε ενεργός μέχρι τον 3ο αι. π.Χ. 

Φυσικά γλυπτά από βράχους στις Κολυμπίθρες της Πάρου

Το όραμα του κ. Σκιλάρντι είναι να αναδειχθούν οι Κουκουναριές Πάρου και η οικολογική σημασία του αρχαιολογικού χώρου. Επίσης να δημιουργηθεί (το έχει προτείνει) ένας άξονας πολιτιστικής περιήγησης ο οποίος θα ξεκινάει από τη βόρεια Πάρο συμπεριλαμβάνοντας όλους τους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής και τις θέσεις, φτιάχνοντας ένα ωραίο αφήγημα για τη διαχρονικότητα του νησιού.

Πηγή: kathimerini.gr

Σχετικές αναρτήσεις μας:
Στις Κολυμπήθρες της Πάρου, φωτογραφίες.
Κάποιες μέρες στην Πάρο