Στο Kunstmuseum Basel, το μουσείο τέχνης της Βασιλείας

Από μόνο του μπορεί να αποτελέσει λόγο επίσκεψης της Βασιλείας! Για τους φίλους της τέχνης φυσικά. Πρόκειται για το Kunstmuseum Basel, το μουσείο τέχνης της Βασιλείας στην Ελβετία. Βρεθήκαμε πρόσφατα για κάποιες μέρες στη Βασιλεία και φυσικά το επισκευθήκαμε. Εξάλλου, από το πλήθος των εξειδικευμένων μουσείων (τέχνης, ιστορίας, επιστημών, μουσικής, φυσικής ιστορίας, κλπ) που διαθέτει η πόλη, αυτό ξεχωρίζει, ειδικά όταν τυχαίνει να φιλοξενεί την ιστορία καλιτεχνών του μεγέθους ενός Πάμπλο Πικάσο!

Μαζί μου είχα και τη φωτογραφική μου μηχανή, που δούλεψε αρκετά και στους εσωτερικούς χώρους (χωρίς φλας) του μουσείου. Θα αφήσω λοιπόν κυρίως την εικόνα να μιλήσει: 

Το Kunstmuseum Basel, στο κέντρο της Βασιλείας σε μικρή απόσταση από τον Ρήνο ποταμό που διασχίζει την πόλη, στεγάζεται σε τρία υπέροχα κτίρια: Το Hauptbau που είναι το αρχικό κυρίως κτίριο. Ακριβώς δίπλα του είναι το Neubau, το νέο μοντέρνο κτίριο. Τα δυό τους χωρίζονται από μια λεωφόρο, αλλά συνδέονται μεταξύ τους με μια υπόγεια διάβαση. Περπατώντας μόλις πέντε λεπτά φτάνει κανείς στο τρίτο κτίριο, το Gegenwart. Χρειάζονται κάποιες ώρες για να μπορέσει κάποιος να τα επισκεφθεί όλα. Εμείς διαθέσαμε ένα ολόκληρο πρωινό. 

Το Hauptbau, το κυρίως κτίριο

Tο Neubau, το νέο μοντέρνο κτίριο

Στον προαύλιο χώρο του μουσείου Kunstmuseum Basel, ένα θαυμάσιο περιβάλλον στο Hauptbau:

Γλυπτά στο προαύλιο του μουσείου

Του Ωγκύστ Ροντέν (1840-1917): Οι Αστοί Καλαί (Auguste Rodin: Les Bourgeois de Calais). Το έργο δημιουργήθηκε το 1884-1889

Κατά την επίσκεψή μας στο Kunstmuseum Basel, πέρα από τα μόνιμα εκθέματα, υπήρχαν βασικά τρία ειδικά αφιερώματα: Ένα στην πρωτοπόρο ζωγράφο Μαρία Λάσνιγκ, ένα άλλο στη "μουσική των χρωμάτων" και μια ολόκληρη ιστορία στον Πάμπλο Πικάσο. Σε αυτά κυρίως θα αναφερούμε εδώ. 

Μαρία Λάσνιγκ 

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνις η Αυστριακή ζωγράφος Μαρία Λάσνιγκ (Maria Lassnig), γνωστή για τις αυτοπροσωπογραφίες της και τη θεωρία της «επίγνωσης του σώματος». Ενώ ξεκίνησε την καριέρα της ζωγραφίζοντας αφηρημένα έργα, στη συνέχεια επικεντρώθηκε στο ανθρώπινο σώμα, κατ’ αρχήν το δικό της, αλλά και την ψυχή.

αυτοπροσωπογραφία της Μαρίας Λάσνιγκ

Η Μαρία Λάσνιγκ γεννήθηκε στο Κάπελ αμ Κράπφελντ της Αυστρίας στις 8 Σεπτεμβρίου 1919. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου φοιτούσε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης. Από το 1968 έως το 1980 έζησε στην πόλη της Νέας Υόρκης. Το 1980 επέστρεψε στην Αυστρία για να γίνει καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης όπου δίδαξε μέχρι το θάνατό της, το 2014. 

αυτοπροσωπογραφία της Μαρίας Λάσνιγκ

Θέτοντας το σώμα της στο επίκεντρο της τέχνης της η Μαρία Λάσνιγκ ζωγράφισε πλήθος από αυτοπροσωπογραφίες της. Απεικόνιζε τα μέρη του σώματός της που η ίδια πραγματικά αισθανόταν όταν εργαζόταν. Έτσι σε πολλές από τις αυτοπροσωπογραφίες της, απεικονίζονται φιγούρες από τις οποίες λείπουν μέρη του σώματος. Επίσης σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποίησε χρώματα αφύσικα 

.Η Μαρία Λάσνιγκ ήταν η πρώτη γυναίκα καλλιτέχνις που κέρδισε το 1988 το Μεγάλο Αυστριακό Κρατικό Βραβείο, ενώ το 2005 απέκτησε και το μεγαλόσταυρο επιστημών και τέχνης. 

Να σημειώσουμε εδώ ότι την περασμένη χρονιά στην Αθήνα η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων παρουσίασε την έκθεση «Το μέλλον επινοείται με θραύσματα του παρελθόντος» με έργα της Μαρίας Λάσνιγκ. 

Συνέχεια στο μουσείο

Αφήνουμε τις αίθουσες με τα έργα της Μαρίας Λάσνιγκ και συνεχίζουμε. 

Του Sam Francis (1923-1944)

Head of a Man on a Rod. Του Alberto Giacometti (1901-1966). 

Βλέπε και ειδική σχετική ανάρτησή μας: 

Μπέικον και Τζακομέττι συνομιλούν στο Fondation Beyeler της Ελβετίας 

Του Sigmar Polke (1941-2010)

Η μουσική των χρωμάτων 

Απίθανοι συνδυασμοί χρωμάτων σε πίνακες, υφάσματα, ρούχα... Κάποιες ενδεικτικές εικόνες:

Διάλειμμα για καφέ 

Καλά όλα αυτά, αλλά σαν άνθρωποι κάποια στιγμή είχαμε ανάγκη από ένα καφέ και ένα τσιγάρο. Έχει λοιπόν κάποιος την ευχέρεια να κάνει ένα διάλειμμα για καφέ (και είναι πολύ καλός και σε λογική τιμή) βγαίνοντας στον προαύλιο χώρο του μουσείου, σε ένα θαυμάσιο περιβάλλον ανάμεσα σε γλυπτά και ...νερατζιές, και να συνεχίσει μετά την περιήγησή του. Εμείς τουλάχιστον αυτό κάναμε, γιατί μείναμε εκεί, στο μουσείο τέχνης της Βασιλείας, για κάμποσες ώρες! Εξάλλου σειρά είχαν μετά τα έργα του Πικάσο... 

Picasso Story (10.3-12.8.2018)

Ενα μεγάλο μέρος του μουσείου, από αρκετές αίθουσες, καταλαμβάνεται όχι μόνο από δεκάδες έργα του Πάμπλο Πικάσο, αλλά και από δίαφορα άλλα στοιχεία και πληροφορίες για την ηγετική αυτή μορφή στον χώρο της μοντέρνας τέχνης. Η παρουσίαση αυτή της ιστορίας του Πικάσο, που έχει ξεκινήσει από τις 10 Μαρτίου, θα διαρκέσει μέχρι τις 12 Αυγούστου του 2018. 

Λίγα λόγια για τον Πικάσο και κάποια από τα έργα του στην έκθεση: 

Ο Πάμπλο Πικάσο (Pablo Picasso), ήταν κυρίως ζωγράφος, με σημαντική συνεισφορά στη διαμόρφωση και εξέλιξη της μοντέρνας τέχνης, αλλά και χαράκτης, γλύπτης, ποιητής ("είμαι κι εγώ ένας ποιητής" έλεγε), σκηνογράφος και δραματουργός. 

Γεννήθηκε στη Μάλαγα της Ισπανίας (25 Οκτωβρίου 1881) όπου πέρασε και τα δέκα πρώτα χρόνια της ζωής του. Τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής, σε πολύ μικρή ηλικία, τα έλαβε από τον πατέρα του. Το φθινόπωρο του 1895 η οικογένεια εγκαταστάθηκε στη Βαρκελώνη όπου ο Πάμπλο έγινε δεκτός στην τοπική Ακαδημία Καλών Τεχνών. Δυο χρόνια μετά έφυγε για την Μαδρίτη όπου και έγινε δεκτός στην βασιλική ακαδημία του Σαν Φερνάντο. Στις αρχές του 1899 επέστρεψε στην Βαρκελώνη. Το 1900 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και συγκεκριμένα στη Μονμάρτρη, που αποτελούσε τότε σημαντικό κέντρο της καλλιτεχνικής ζωής.

Το έργο του Πικάσο, λόγω της ποικιλομορφίας του αλλά και της χρονικής του έκτασης, χωρίζεται συνήθως σε διαφορετικές περιόδους. Ο κυριότερες από αυτές είναι:

• Μπλε ή Γαλάζια περίοδος (1901-1904): Οι πίνακες του Πικάσο, αυτής της περιόδου, χαρακτηρίζονται από το μπλε χρώμα ή αποχρώσεις του και συμβολίζουν μία συναισθηματικά φορτισμένη περίοδο της ζωής του και είναι περισσότερο επηρεασμένοι από την ισπανική ζωγραφική.
• Ροζ ή Ρόδινη περίοδος (1905-1907): Στους πίνακες αυτής της περιόδου, κυριαρχούν τα κεραμικά χρώματα και οι γήινοι τόνοι, ενώ συχνά χαρακτηρίζονται ως περισσότερο λυρικοί και εύθυμοι. Θεωρείται η περίοδος κατά την οποία ο Πικάσο επηρεάστηκε περισσότερο από την γαλλική ζωγραφική.
• Αναλυτικός κυβισμός (1907-1912): Είναι η τεχνοτροπία που ανέπτυξε ο ίδιος ο Πικάσο μαζί με τον Μπρακ και ένας από τους δύο βασικούς τομείς του ρεύματος του κυβισμού. Ο πίνακάς του "Οι δεσποινίδες της Αβινιόν" (1907), έφερε επανάσταση στη σύγχρονη ζωγραφική και θεωρήθηκε προμήνυμα του κυβισμού.
• Συνθετικός κυβισμός (1912-1915): Η περίοδος κατά την οποία ο Πικάσο και ο Μπρακ εξέλιξαν την κυβιστική οπτική, χρησιμοποιώντας την τεχνική του κολάζ.

Οι επόμενες περίοδοι στο έργο του Πικάσο περιλαμβάνουν μια στροφή του σε περισσότερο κλασικές μορφές και ένα μεσογειακό πνεύμα (1916-1924), την αλληλεπίδρασή του με το υπερρεαλιστικό κίνημα στα μέσα της δεκαετίας του 1920, την ενασχόλησή του με την γλυπτική (από τα τέλη της δεκαετίας του '20) καθώς και το έργο που πραγματοποίησε μετά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο. 

Το διασημότερο ίσως έργο του Πικάσο είναι η Γκερνίκα, η απεικόνιση του Γερμανικού βομβαρδισμού της Ισπανικής πόλης Γκερνίκα, ένας μεγάλος καμβάς που περιγράφει την απανθρωπιά, την βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου.

Ήταν ένας από τους κυριότερους Ισπανούς εκπροσώπους της τέχνης του 20ού αιώνα, συνιδρυτής μαζί με τον Ζωρζ Μπρακ του κυβισμού, με σημαντική συνεισφορά στη διαμόρφωση και εξέλιξη της μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης.

Υπήρξε αντιφασίστας και υποστηρικτής του κομμουνισμού καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του, παρ' ότι πολλές φορές εξέφρασε την αντίθεσή του σε διάφορες πρακτικές της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Πέθανε σε ηλικία 92 ετών στις 8 Απριλίου του 1973. 

Το Kunstmuseum Basel, το μουσείο τέχνης της Βασιλείας, είναι πράγματι κάτι το υπέροχο. Ανεπιφύλακτα συνιστούμε μια επίσκεψη στην περίπτωση που βρεθείτε στη Βασιλεία.

afirimeno.com

Κείμενα: Takis Ant με πληροφορίες από kunstmuseumbasel.ch και el.wikipedia.org
Φωτογραφίες: Takis Ant 

Σχετική ανάρτηση: Μπέικον και Τζακομέττι συνομιλούν στο Fondation Beyeler της Ελβετίας