Η διδασκαλία και το παράδειγμα του παππού του, με τον οποίο έζησε για δύο χρόνια στην Ινδία πριν επιστρέψει στη Νότια Αφρική, λίγες εβδομάδες πριν από τη δολοφονία του Μαχάτμα, ήταν καθοριστικά για τη ζωή του.
Ως κοινωνικός ακτιβιστής και συγγραφέας ταξιδεύει ανά τον κόσμο κηρύττοντας το ευαγγέλιο της μη βίας και της συγχώρεσης. Δεν είναι πάντα σίγουρος ότι το κοινό είναι έτοιμο να εισακούσει αυτό το μήνυμα...
Ένα απόσπασμα σχετικά με τη χρήση βίας, το ρόλο του θυμού και την αλήθεια στα ΜΜΕ, από πρόσφατη συνέντευξή του στην «Καθημερινή», στη συνέχεια:
Η βία δεν είναι ποτέ ηθικά σωστή, αλλά μπορεί να είναι αναγκαία. Σε ερώτηση "αν υπάρχουν ποτέ συνθήκες στις οποίες δικαιολογείται η βία, για παράδειγμα ως μέθοδος αντίστασης απέναντι σε ένα καταπιεστικό καθεστώς, απαντά:
«Δεν θα έλεγα ακριβώς ότι δικαιολογείται, με την έννοια ότι είναι ηθικά σωστή η χρήση της. Αλλά μπορεί σε κάποιες περιστάσεις να είναι αναγκαία – ένα αναγκαίο κακό», λέει. «Για παράδειγμα, στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, υπήρχε ένα αεροπλάνο το οποίο είχαν καταλάβει αεροπειρατές, με σκοπό από ό,τι φαίνεται να το ρίξουν στο Καπιτώλιο. Οι επιβάτες κατάλαβαν τι επρόκειτο να συμβεί και επιτέθηκαν στους αεροπειρατές, με αποτέλεσμα να συντριβεί το αεροσκάφος και να μη φτάσει στον στόχο του. Νομίζω ότι στις συγκεκριμένες συνθήκες αυτή ήταν η επιλογή που είναι πιο συνεπής με τις αρχές της μη βίας. Ηταν βία με σκοπό την αποτροπή περισσότερης βίας. Αντιθέτως, αυτό που έκανε στη συνέχεια ο πρόεδρος Μπους, ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας, δεν ήταν ηθικά σωστό, ούτε ήταν αναγκαίο: ήταν καθαρά μία πολιτική εκδίκησης». Θυμάται μάλιστα ότι είχε στείλει τότε, πριν από την εισβολή στο Ιράκ, ένα άρθρο γνώμης, τόσο στους New York Times όσο και στη Washington Post, στο οποίο έγραφε ότι «δεν είναι ώρα για εκδίκηση, αλλά για ενδοσκόπηση σχετικά με το τι κάναμε λάθος στις σχέσεις μας με αυτήν την περιοχή του πλανήτη». Το άρθρο απορρίφθηκε και από τις δύο εφημερίδες: «Μου είπαν ότι δεν είναι καιρός τώρα να μιλήσουμε για ειρήνη».
Ενα από το βιβλία του Γκάντι έχει τίτλο «The Gift of Anger» («Το Δώρο του Θυμού»). Είναι ο θυμός αναγκαίο συστατικό της μάχης για κοινωνική πρόοδο; «Ο θυμός είναι αναγκαίος για την ανθρώπινη ζωή γενικότερα. Μας κινητοποιεί για να διορθώνουμε τα κακώς κείμενα που βλέπουμε γύρω μας. Το πρόβλημα είναι ότι σπάνια διοχετεύεται σωστά, δεν χρησιμοποιείται εποικοδομητικά. Πρέπει, λοιπόν, να μελετήσουμε τον θυμό μας, να τον μετριάσουμε με τον ορθό λόγο και να μάθουμε τις πραγματικές πηγές του. Ο ρόλος του στην ανθρώπινη ζωή είναι αντίστοιχος με τον αυτόματο διακόπτη σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα. O ρόλος τού διακόπτη είναι να αποτρέπει τον κίνδυνο: αν κάτι πάει στραβά στο κύκλωμα, ο διακόπτης πέφτει και σταματάει την παροχή ρεύματος. Αντιστοίχως, ο θυμός στέλνει ένα σήμα ότι υπάρχει ένα πρόβλημα, ένα ζήτημα που πρέπει να επιλυθεί. Δυστυχώς, αντί να το κάνουμε αυτό, παρασυρόμαστε από τον θυμό μας και τον εκδηλώνουμε με τρόπους που δεν βοηθούν κανέναν».
Αλήθεια και ΜΜΕ. Τι τον δίδαξαν οι τρεις δεκαετίες του στη δημοσιογραφία;
«Συχνά θεωρούμε ότι η αλήθεια είναι προφανής, ότι είναι αυτό που βλέπουμε μπροστά μας. Η αλήθεια όμως δεν αποκαλύπτεται, είναι φευγαλέα – η πρώτη όψη μπορεί να είναι παραπλανητική», απαντά. «Χρειάζεται πραγματική προσπάθεια για να φτάσουμε στην ουσία των πραγμάτων και συχνά, εξαιτίας της βιασύνης μας, επειδή θέλουμε να μεταδώσουμε πρώτοι μία είδηση, δίνουμε μία επιφανειακή εκδοχή, που απέχει σημαντικά από την αλήθεια. Το πρόβλημα αυτό, φυσικά, έχει επιδεινωθεί στην εποχή του Διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης». Εκτιμά, πάντως, ότι η πόλωση και η ακραία αντιπαράθεση που παρατηρείται στον διαδικτυακό διάλογο είναι επιφαινόμενα της εφαρμογής πολιτικών «που διχάζουν τους ανθρώπους και αυξάνουν την ανισότητα μεταξύ τους: αν αλλάξουν αυτές οι πολιτικές, θα αλλάξει και το ύφος του διαλόγου».
Πηγή: kathimerini.gr
Το σκίτσο επάνω αριστερά είναι της Tιτίνας Xαλματζή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου