Το δημοσιεύμα έγραφε: «Η γη σε κίνδυνο: Ελιωσε το 40% των πάγων της Γροιλανδίας σε λίγες ώρες»! και η φωτογραφία του έδειχνε σκυλιά να τραβούν ένα έλκηθρο τσαλαβουτώντας σε ρηχά νερά. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο είχε δημοσιευθεί σχεδόν από το σύνολο των ελληνικών ειδησεογραφικών sites (ακόμα και από το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων), ενώ μεταδόθηκε και από τηλεοπτική εκπομπή.
Δεν χρειάστηκε πολλή ώρα για τα Ellinika Hoaxes, την υπ’ αριθμόν ένα ομάδα fact checkers της χώρας, να καταλήξουν ότι πρόκειται για ψευδή ισχυρισμό, ο οποίος οφειλόταν σε λάθος στη μετάφραση.
Δεν χρειάστηκε πολλή ώρα για τα Ellinika Hoaxes, την υπ’ αριθμόν ένα ομάδα fact checkers της χώρας, να καταλήξουν ότι πρόκειται για ψευδή ισχυρισμό, ο οποίος οφειλόταν σε λάθος στη μετάφραση.
«Ο καθένας μπορεί να κάνει ένα λάθος. Το εντυπωσιακό είναι ότι το ξεκινάει ένας και το παίρνουν στη συνέχεια όλοι χωρίς να ρίξουν μια ματιά», λέει στην «Καθημερινή» ο Θοδωρής Δανιηλίδης. «Συχνά υπάρχει και δόλος», συμπληρώνει ο Θάνος Σιτίστας. «Αλλα κλικ θα φέρει η είδηση ότι έλιωσε το 0,1% των πάγων της Γροιλανδίας, άλλα κλικ ότι έλιωσε το 40%». Σε κάθε περίπτωση, ένας υπερβολικός ισχυρισμός όπως ο παραπάνω αποτελεί καμπανάκι για τα Hoaxes. «Αυτό μας κάνει κλικ και ξεκινάμε σιγά σιγά να ξετυλίγουμε το κουβάρι». Οι δυό τους μαζί με τον δημοσιογράφο Δημήτρη Αλικάκο αποτελούν την ομάδα.
Από αριστερά: Θάνος Σιτίστας, Θοδωρής Δανιηλίδης και Δημήτρης Αλικάκος (Φωτο: Νίκος Κοκκαλιάς).
«Δεν “κατεβάζουμε” αναρτήσεις, δεν λογοκρίνουμε, δεν ασχολούμαστε με απόψεις, δεν “ρίχνουμε” λογαριασμούς», διευκρινίζει ο Θοδωρής. «Δεν έχουμε τη δυνατότητα να δούμε τι ανεβάζει ο καθένας. Για την ακρίβεια κάνουμε ακριβώς το ίδιο πράγμα όπως και πριν». Απλώς, λόγω του Facebook, η επίδραση της δουλειάς τους έγινε απείρως μεγαλύτερη.
«Μέχρι πριν από λίγους μήνες, ήταν σαν να παλεύουμε έναν γίγαντα με σφεντόνες», λέει ο Δημήτρης Αλικάκος. «Εάν κάποιος δημοσίευε ένα hoax, εμείς το καταρρίπταμε, αλλά το δημοσίευμα συνέχιζε να υφίσταται, χωρίς διόρθωση, και βέβαια να κοινοποιείται. Σήμερα, επισημαίνοντας ένα δημοσίευμα ως ψευδές στην ειδική πλατφόρμα που έχει δημιουργήσει το Facebook για τους fact-checkers, το αποτέλεσμα είναι άμεσο. Με το που πατήσουμε το “κουμπί”, ένα hoax που “τρέχει” με 300 χλμ. σχεδόν αυτόματα ακινητοποιείται: οι κοινοποιήσεις του σταματούν». Αυτό συμβαίνει διότι, μετά την επισήμανση ενός άρθρου ως ψευδούς, ο χρήστης που πάει να το κοινοποιήσει ειδοποιείται ότι πρόκειται για fake news. «Δεν σου απαγορεύει το Facebook να το κοινοποιήσεις, απλώς σε ενημερώνει ότι έχει χαρακτηριστεί hoax. Βλέπουμε ότι αυτό όχι μόνο σταματά την περαιτέρω διάδοση μιας ψευδούς είδησης, αλλά ακόμα και οι χρήστες που την είχαν ήδη κοινοποιήσει διαγράφουν την ανάρτησή τους», εξηγεί ο Δανιηλίδης.
Τα άρθρα που ελέγχουν τα Ellinika Hoaxes είναι αυτά που οι ίδιοι οι χρήστες αναφέρουν ως ψευδή, αξιοποιώντας τη δυνατότητα που τους δίνει η πλατφόρμα. «Εμείς δεν ασχολούμαστε με εκτιμήσεις ή υποσχέσεις πολιτικών. Ασχολούμαστε με ειδήσεις. Για εμάς το fake news έχει συγκεκριμένο ορισμό, έχει “σύνορα”. Είναι ένας πολύ τεχνικός όρος. Είναι κάτι που μπορούμε να καταρρίψουμε με ποσοστό απόδειξης 100%. Δεν είναι τι πιστεύουμε ή τι δεν πιστεύουμε, τι μας αρέσει και τι όχι. Είναι τι ισχύει και τι όχι», λέει ο Δημήτρης Αλικάκος στην «Καθημερινή». «Εχθρός μας είναι το ψέμα, η παραπληροφόρηση» προσθέτει. Απ’ όπου κι αν προέρχεται.
«Πολλά fake news έχουν πηγή τον αγώνα της πρωτιάς των δημοσιογράφων, πρόκειται για λάθη πάνω στην ταχύτητα. Πάρα πολλά επίσης ξεκινάνε από σατιρικά site του εξωτερικού που κάποιος στην Ελλάδα τα πήρε τοις μετρητοίς. Ακόμα περισσότερα φυσικά έχουν στόχο το κέρδος, τα έσοδα από τις διαφημίσεις. Ανοίγοντας ένα σάιτ που αναπαράγει αποκλειστικά ειδήσεις που χτυπούν στο συναίσθημα και ανεβάζοντας 100 νέα άρθρα την ημέρα, από χίλια κλικ να “τσιμπήσει” το κάθε ένα, φτάνεις τις 100.000 κλικ. Κανονικό μεροκάματο, χωρίς να κουνηθείς από το σπίτι σου» λέει ο Θοδωρής Δανιηλίδης, ιδρυτής των Ellinika Hoaxes.
Τι προτείνουν; «Να είσαι καχύποπτος στους υπερβολικούς ισχυρισμούς» απαντά ο Θάνος Σιτίστας. «Να είσαι προσεκτικός όταν διαβάζεις κάτι που ταιριάζει με τα πιστεύω σου, εκεί θα την πατήσεις» συμπληρώνει ο Θοδωρής. «Τα fake news που γίνονται viral πατάνε πάνω σε προϋπάρχουσες προκαταλήψεις».
Πηγή: Στοιχεία από kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου