Το κοινωνικό πείραμα με το χαμένο πορτοφόλι

Eνα πρωτότυπο κοινωνικό πείραμα πραγματοποίησαν Αμερικανοί και Ελβετοί ερευνητές, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι όσο αυξάνεται το ποσό σε ένα απολεσθέν πορτοφόλι, τόσο αυξάνεται και το ψυχολογικό κόστος για αυτόν που θα το βρει, εφόσον δεν επιδείξει τιμιότητα, με συνέπεια να υποστεί μεγαλύτερο πλήγμα η εικόνα που ο ίδιος έχει για τον εαυτό του.

Πόσο μεγάλη είναι η πιθανότητα να επιστρέψει κανείς ένα πορτοφόλι που θα βρει στον δρόμο του; Οσα περισσότερα χρήματα περιέχει αυτό, τόσο πιθανότερο είναι ότι όποιος το βρει θα φανεί τίμιος και θα το επιστρέψει, σύμφωνα με τη διεθνή έρευνα – την πρώτη του είδους της. Η κλασική οικονομική θεωρία προβλέπει ότι οι άνθρωποι –ως πρωτίστως ορθολογικά (δηλαδή ωφελιμιστικά) όντα– θα κρατήσουν ένα χαμένο πορτοφόλι. Μάλιστα, όσο μεγαλύτερο είναι το χρηματικό ποσό που περιέχει, τόσο μεγαλύτερο είναι και το οικονομικό κίνητρο για να μην το επιστρέψουν. Σύμφωνα όμως με τα αποτελέσματα της έρευνας, στην πραγματικότητα ο μέσος άνθρωπος δεν λειτουργεί έτσι.

Ένα τεράστιο πείραμα: Οι επιστήμονες από τα πανεπιστήμια της Ζυρίχης, του Μίσιγκαν και της Γιούτα που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Science, πραγματοποίησαν ένα τεράστιο πείραμα με «χαμένα», υποτίθεται, πορτοφόλια σε 355 πόλεις 40 χωρών, μεταξύ των οποίων και αρκετές της Ελλάδας. Οι ερευνητές παρέδωσαν 17.303 «χαμένα» πορτοφόλια (με διαφορετικά ποσά χρημάτων, από μηδενικά έως 94 δολάρια) σε ρεσεψιόν ξενοδοχείων, τράπεζες, μουσεία, θέατρα, ταχυδρομεία, αστυνομικά τμήματα κ.λπ. Κάθε πορτοφόλι περιείχε μια κάρτα με τα στοιχεία του ιδιοκτήτη ή το e-mail του, καθώς και μια λίστα με ψώνια (για να είναι πιο αληθοφανής η απώλεια).

Οι ερευνητές μελέτησαν κατά πόσον ειδοποιήθηκαν οι ιδιοκτήτες των πορτοφολιών (στην πραγματικότητα οι ίδιοι οι ερευνητές) για να τα παραλάβουν – ή αν τα πορτοφόλια κατακρατήθηκαν και ποτέ δεν επεστράφησαν. Τα ποσοστά τιμιότητας διαφέρουν πολύ από χώρα σε χώρα, αλλά η βασική διαπίστωση, με σχεδόν παγκόσμια ισχύ (στις 38 από τις 40 χώρες όπου έγινε το πείραμα), είναι ότι πορτοφόλια με μικροποσά είναι ευκολότερο να μην επιστραφούν ποτέ. Αντιθέτως, όσα περιέχουν πολλά χρήματα είναι πιθανότερο να επιστρέψουν στην τσέπη του ιδιοκτήτη.

Σε διεθνές επίπεδο, οι μισοί άνθρωποι (51%) στους οποίους παραδόθηκε ένα χαμένο πορτοφόλι με μικροποσό χρημάτων, το επέστρεψαν, ενώ στις περιπτώσεις που το πορτοφόλι περιείχε περισσότερα χρήματα, το επέστρεψαν σχεδόν οι τρεις στους τέσσερις (72%). Πορτοφόλια με χρήματα (ανεξαρτήτως ποσού) και κλειδιά είναι πιθανότερο να επιστραφούν από ό,τι πορτοφόλια με χρήματα αλλά χωρίς κλειδιά. Αυτό επιβεβαιώνει ότι πολλοί άνθρωποι που βρίσκουν ένα «χαμένο» πορτοφόλι φέρονται με τιμιότητα επειδή νοιάζονται για τους άλλους, καθώς ένα κλειδί έχει αξία για τον κάτοχό του αλλά καθόλου γι’ αυτόν που το βρίσκει – εκτός, φυσικά, αν μπει στον πειρασμό να διαρρήξει το σπίτι του ιδιοκτήτη.

Σε χώρες όπως η Ελβετία, η Νορβηγία, η Ολλανδία, η Δανία και η Σουηδία επιστράφηκαν στους «ιδιοκτήτες» το 70% ως 85% των πορτοφολιών, έναντι ποσοστού μόνο 8% ως 20% σε χώρες όπως η Κίνα, το Περού, το Καζακστάν και η Κένυα. Η Ελλάδα βρίσκεται κάπου στη μέση, με ποσοστό κοντά στο 55%, όσον αφορά την επιστροφή πορτοφολιών με χρήματα και λίγο κάτω από 40% χωρίς χρήματα.

Τέσσερις παράγοντες παίζουν ρόλο στο αν θα επιστραφεί ένα πορτοφόλι: πόσα χρήματα περιέχει, πόση προσπάθεια πρέπει να καταβάλει κανείς για να βρει τον ιδιοκτήτη του, πόσο αλτρουιστικά θα σκεφτεί κανείς για τον ιδιοκτήτη του, καθώς και πόσο μεγάλο θα είναι το ψυχολογικό κόστος της έλλειψης τιμιότητας γι’ αυτόν που κρατά το χαμένο πορτοφόλι (καθώς κάτι τέτοιο θεωρείται κλοπή στα μάτια πολλών ανθρώπων).

«Οι άνθρωποι θέλουν να βλέπουν τον εαυτό τους ως τίμιο πρόσωπο και όχι ως κλέφτη. Το να κρατήσουν ένα πορτοφόλι σημαίνει ότι πρέπει να αναπροσαρμόσουν την εικόνα του εαυτού τους, κάτι που έχει ψυχολογικό κόστος» δήλωσε ο καθηγητής Μισέλ Μαρεσάλ του Τμήματος Οικονομικών του πανεπιστημίου της Ζυρίχης.

Πηγές: kathimerini.gr, in.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ

ΠΕΙΝΑΣ? Το Αφηρημένο blog προτείνει: Domino's Pizza!

Για Να Ανακαλύψεις τις Domino προσφορές, πάτησε εδώ! 😄

yle="text-align: center;">