Δεκαπενταύγουστος η γιορτή της Παναγιάς στην Ελλάδα

Σε κάθε γωνιά της χώρας γιορτάζεται σήμερα, τον Δεκαπενταύγουστο, με ιδιαίτερη λαμπρότητα η Θεομητορική μετάσταση. Σχεδόν παντού στην Ελλάδα, υπάρχει και μια ξεχωριστή Παναγιά. Περιβόητοι εορτασμοί: Στην Τήνο όπου γίνεται το μεγαλύτερο προσκύνημα, στην Παναγία Σουμελά σύμβολο της ποντιακής πίστης, στην Πάρο που γίνεται σήμερα πόλος έλξης γιορτάζει η Παναγία η Εκατονταπυλιανή στην Παροικιά. 

Εδώ, όμως θα σταθούμε σε κάποιους άλλους, λιγότερο γνωστούς, εορτασμούς, από κάποια σημερινά αφιερώματα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ:

Χανιά: Τόποι προσκυνήματος για την Παναγιά 

Το «Πάσχα του καλοκαιριού», όπως ονομάζεται ο Δεκαπενταύγουστος, χιλιάδες πιστών, με ευλάβεια και θεία κατάνυξη, προστρέχουν σε ιερούς ναούς και μοναστήρια για να προσκυνήσουν την ιερή εικόνα της Παναγίας (φωτογραφία επάνω αριστερά).

Στην περιοχή των Χανίων από τα πλέον σημαντικά σημεία αναφοράς της ημέρας είναι η Μονή Οδηγήτριας Γωνιάς Κολυμβαρίου και η Μονή της Χρυσοσκαλίτισσας που παραδοσιακά συγκεντρώνουν πλήθος πιστών από όλη την Κρήτη.

Κρατώντας μία λαμπάδα στο χέρι και τάματα, πολίτες κάθε ηλικίας υπομονετικά περιμένουν για να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας και να πάρουν δύναμη από την χάρη της.

Και οι δύο Μονές είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ιστορία του τόπου και τους αγώνες των Κρητικών από την εποχή της Τουρκοκρατίας μέχρι και την κατοχή της Κρήτης από τους Γερμανούς...

Περισσότερα στο: Τόποι προσκυνήματος για την Παναγιά στα Χανιά

Κέρκυρα: Οι λιτανείες των κορδελοφορούμενων επιταφίων της Παναγιάς

Στην Κέρκυρα, σε κάθε χωριό, αλλά και μέσα στην πόλη, αμέτρητες είναι οι λιτανείες που γίνονται παραμονή της μεγάλης γιορτής, με τους επιταφίους της Παναγιάς να είναι στολισμένοι από χιλιάδες κορδελίτσες που θα μοιραστούν, μετά τη Θεία Λειτουργία ανήμερα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στους πιστούς, για ευλογία.

Οι προετοιμασίες για τον ερχομό του Δεκαπενταύγουστου έχουν ξεκινήσει από αρχές του μήνα, με τις γυναίκες των πολιτιστικών συλλόγων να δένουν, μερόνυχτα τις κορδέλες στους επιταφίους της Παναγίας ώστε να είναι έτοιμοι για τις λιτανείες που θα διεξαχθούν την παραμονή της γιορτής. Σύμφωνα με τους Κερκυραίους οι κορδέλες συμβολίζουν την Τίμια Ζώνη που έδωσε η Παναγία στους Αποστόλους. Οι κορδέλες θα φυλαχθούν στα εικονοστάσια για να έχουν οι πιστοί τη σκέπη και την ευλογία της Παναγιάς όλο το χρόνο.

Τις λιτανείες συνοδεύουν οι φιλαρμονικές, ενώ ακολουθεί μεγάλη πομπή από κληρικούς και λαϊκούς που σηκώνουν τα ψηλά βαριά λάβαρα των Αγίων της εκκλησίας, για να τιμήσουν την Παναγία αλλά και να εκπληρώσουν το «τάμα» τους...

Περισσότερα στο: Οι λιτανείες των κορδελοφορούμενων επιταφίων της Παναγιάς της Κέρκυρας

Ο Δεκαπενταύγουστος στην Ήπειρο 

Στο εκκλησάκι της Παναγίας που βρίσκεται εδώ και 150 χρόνια στους πρόποδες της Κωστηλάτας, δύο χιλιόμετρα από τα Θεοδώριανα, ο εορτασμός είναι διήμερος.

Πιστοί στην παράδοση, όλοι οι κάτοικοι το πρωί του 15Αυγουστου, ανηφορίζουν στην πλαγιά των Τζουμέρκων για το ξωκλήσι και την λιτάνευση της εικόνας έως το χωριό.

Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρόεδρος του Συλλόγου «Κωστηλάτα» Γιάννης Παπαγιάννης, από το 1883 έως σήμερα η παράδοση τηρείται ευλαβικά.

Η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Γεσθημανή μεταφέρεται στα χέρια από το εκκλησάκι, έως τον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στα Θεοδώριανα. Η διαδρομή είναι περίπου 40 λεπτά μέσα από μονοπάτι στην πλαγιά της Κωστηλάτας.

Οι καμπάνες κατά τη διάρκεια της λιτάνευσης χτυπούν χαρμόσυνα ενώ όταν η εικόνα φτάσει στον Άγιο Γεώργιο, ψάλλετε δέηση και γίνεται προσκύνημα. Ακολουθεί ο παραδοσιακός χορός καγκελάρης. Δύο σειρές χορευτών. Μπροστά οι γυναίκες, πίσω οι άνδρες, όλοι πιασμένοι αγκαζέ. «Ψηλά στην Κωστηλάτα, στα κρύα τα νερά, χορεύουν τα κορίτσια μαζί με τα παιδιά...

Περισσότερα στο: Ο Δεκαπενταύγουστος στην Ήπειρο

Η Μονή Κουδουμά, το «Άγιο Ορος της Κρήτης» 

Η Μονή Κουδουμά είναι μια από τις παλιότερες μονές στις νότιες ακτές της κεντρικής Κρήτης. Το σημείο το οποίο βρίσκεται, στο νότιο τμήμα της κορυφής Κόφινας (1.231 μ.) είναι κοντά σε όρμο, δυτικά από το ακρωτήριο Μάρτελο. Το βουνό και η θάλασσα απέχουν το ίδιο. Η Μονή που αρκετοί έχουν αποκαλέσει «Το Άγιον Όρος της Κρήτης» γιορτάζει τον 15Αύγουστο καθώς ο ναός μέσα σε αυτήν είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το ιερό βήμα του ναού, βρίσκεται μέσα σε μικρό σπήλαιο ενώ το μοναστήρι είναι κοινοβιακό και οι περισσότεροι μοναχοί διαμένουν σε σπήλαια στην περιοχή.

Ο Δεκαπενταύγουστος και η γιορτή της Κοιμήσεως τη Θεοτόκου, κάθε χρόνο αποτελεί ένα ιδιαίτερο προσκύνημα για τους πιστούς, όλων των ηλικιών. Από τις χαρακτηριστικότερες εικόνες είναι οι νέοι και οι νέες που φτάνουν την παραμονή στη Μονή και με υπνόσακους αλλά και σκηνές, κατακλύζουν την παραλία κάτω από το μοναστήρι και τόσο την ίδια μέρα όσο και ανήμερα της γιορτής, συμμετέχουν στις λειτουργίες με κατάνυξη...

Περισσότερα στο: Η Μονή Κουδουμά, το «Άγιο Ορος της Κρήτης»

Σιάτιστα: Οι καβαλάρηδες του Δεκαπενταύγουστου 

Η γιορτή του Δεκαπενταύγουστου στη Σιάτιστα δεν έχει μόνο τα στοιχεία της θρησκευτικής μυσταγωγίας και της ιεροτελετουργίας που συνηθίζεται σε πολλές περιοχές της χώρας. Έχει στοιχεία περιπέτειας, έχει στοιχεία ομαδικού γλεντιού, έχει στοιχεία ξεφαντώματος ως κληρονομιά των Διονύσιων τελετών, με πρωταγωνιστές τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους αλλά και τα άλογά τους που φροντίζουν με αγάπη καθ' όλη την διάρκεια του χρόνου για να λάβουν μέρος στη γιορτή της Παναγίας. Για τον επισκέπτη το να ζήσει έστω για μία φορά αυτή τη μεγάλη γιορτή της Ορθοδοξίας στην αρχοντική Σιάτιστα με τα πετρόχτιστα και πολύτιμα αρχοντικά της, είναι μια εμπειρία που θα του μείνει αξέχαστη.

Τα προεόρτια ξεκινούν από την παραμονή όπου στήνονται πρόχειρα υπαίθρια γλέντια με τοπικές μπάντες της περιοχής που παίζουν ρυθμούς και μελωδίες της περιοχής. Την επομένη ανήμερα της Παναγίας πάνω από 150 καβαλάρηδες ξεκινούν νωρίς το πρωί από τη Σιάτιστα με προορισμό το μοναστήρι στο Μικρόκαστρο Κοζάνης. Θα διανύσουν μια απόσταση δώδεκα χιλιομέτρων από τις αλογόστρατες του βουνού για να φθάσουν στο μοναστήρι και να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας. Μετά τη δοξολογία οι παρέες των καβαλάρηδων σταματούν στο μικρό εξωκλήσι του Αϊ-Λιά Μικροκάστρου για να ξεκουραστούν, πάντα όμως υπό τους ήχους πνευστών και χάλκινων...

Οι καβαλάρηδες παίρνουν τον δρόμο της επιστροφής και προς το μεσημέρι κατά ομάδες αρχίζουν να εισέρχονται στην πόλη. Όλοι μαζί σμίγουν στην πλατεία της Χώρας όπου στήνεται ένα τρικούβερτο γλέντι, με χορό, τραγούδι και άφθονο σιατιστινό κρασί... 

Περισσότερα στο: Οι καβαλάρηδες του Δεκαπενταύγουστου στη Σιάτιστα 

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ