30 χρόνια από την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου

Τριάντα χρόνια πριν: 9 Νοεμβρίου 1989. Η μέρα που έπεσε το Τείχος του Βερολίνου, το γνωστότερο σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου και της διαίρεσης της Γερμανίας, σηματοδοτώντας το τέλος μιας εποχής και την αρχή μιας νέας. Το Τείχος του Βερολίνου έπεσε τη νύχτα της Πέμπτης 9 προς Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 1989, είκοσι οκτώ χρόνια μετά την ανέγερσή του,
που είχε ξεκινήσει στις 13 Αυγούστου 1961, από τους Ανατολικογερμανούς. 

Τριάντα χρόνια μετά: Η πόλη, η οποία τον Νοέμβριο του 1989 έγινε μέσα σε μια νύχτα η σκηνή του τέλους του Ψυχρού Πολέμου, έχει ήδη μετατραπεί σε ένα μεγάλο υπαίθριο φεστιβάλ. Εκατοντάδες εκθέσεις, καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, ξεναγήσεις στα σημεία των γεγονότων και προβολές φιλοδοξούν να θυμίσουν στους παλιότερους και να τονίσουν στους νεότερους ότι η σημερινή «κανονικότητα» στη Γερμανία φάνταζε κάποτε αδιανόητη και ότι η ειρήνη και η ελευθερία κερδήθηκαν με μια σπουδαία -και ειρηνική- επανάσταση. 

Στην Πύλη του Βρανδεμβούργου

Στην ιστορική Πύλη του Βρανδεμβούργου, το σύμβολο της διχοτόμησης της Γερμανίας και της Ευρώπης, έχει ήδη τοποθετηθεί η εντυπωσιακή εγκατάσταση «Οράματα εν κινήσει» του αμερικανού Πάτρικ Σερν -- ένα «ιπτάμενο» δίχτυ μήκους άνω των 100μ που πλέχθηκε από 30.000 μηνύματα με ευχές, αναμνήσεις και ελπίδες ανθρώπων που είτε έζησαν τα γεγονότα είτε επηρεάστηκαν από αυτά. Η εγκατάσταση αποτελεί φόρο τιμής στους διαδηλωτές της ειρηνικής επανάστασης.

Το ίδιο σημείο το Σάββατο το βράδυ θα γίνει για μια ακόμη φορά το επίκεντρο της γιορτής, με συναυλία της διάσημης Staatskapelle υπό την διεύθυνση του Ντάνιελ Μπάρενμπόιμ, ροκ μουσική και ζωντανές αφηγήσεις από τα γεγονότα του 1989. Αργότερα, ο DJ WestBam θα αναλάβει να μετατρέψει την Πύλη σε «European Club Night», σε ένα ξέφρενο πάρτι που θα επεκταθεί σε 27 κλαμπ του Βερολίνου.

Μεταξύ άλλων, στην Αλεξάντερ Πλατς, το αλλοτινό κέντρο του ανατολικού Βερολίνου, σε ειδικές τρισδιάστατες προβολές, παρουσιάζονται ήδη οι μαζικές διαδηλώσεις στην Ανατολική Γερμανία, οι οποίες οδήγησαν στην Πτώση του Τείχους.

Τη μέρα που έπεσε το Τείχος

Στις 9 Νοεμβρίου του 1989 ανοίγουν, περισσότερο από σύμπτωση, τα ερμητικά σύνορα μεταξύ ανατολικού και δυτικού Βερολίνου. Το Τείχος που χώριζε στα δύο το Βερολίνο για 28 χρόνια καταρρέει χάρη στην πολιτική του τελευταίου σοβιετικού ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και των μαζικών αντικαθεστωτικών διαδηλώσεων στην Ανατολική Γερμανία.

Ο Έριχ Χόνεκερ, ο γηραιός γγ του Κομμουνιστικού Κόμματος και «πρωθυπουργός» της ΛΔΓ, δεν κατάφερε να δει από νωρίς το επερχόμενο τέλος. Στις 18 Οκτωβρίου στην ηγεσία του Κόμματος τον διαδέχθηκε ο Έγκον Κρεντς. Ο τελευταίος προσπάθησε να θέσει σε εφαρμογή κάποιες μεταρρυθμίσεις. Ήταν όμως πολύ αργά.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γκίντερ Σαμπόφσκι, μπερδεμένος και απροετοίμαστος, σε μια καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου (φωτογραφία αριστερά) προς τους Ανατολικογερμανούς και τους ξένους δημοσιογράφους, ανακοινώνει στις 9 Νοεμβρίου 1989 το απόρρητο μυστικό σχετικά με τη διακίνηση των πολιτών της ΛΔΓ προς το εξωτερικό. 

«Αιτήσεις για σύντομα ιδιωτικά ταξίδια προς το εξωτερικό μπορούν να κατατίθενται χωρίς την επίκληση προϋποθέσεων (λόγοι ταξιδιού, συγγενικές σχέσεις). Οι άδειες θα δίνονται με σύντομες διαδικασίες. Στις υπεύθυνες υπηρεσίες δημοτολογίων και έκδοσης διαβατηρίων της ΛΔΓ έχει δοθεί εντολή να εκδίδουν βίζες άμεσα, χωρίς πια να απαιτούνται οι ισχύουσες προϋποθέσεις για μόνιμο εκπατρισμό. Η μόνιμη έξοδος από τη χώρα μπορεί να πραγματοποιείται από οποιοδήποτε μεθοριακό σημείο διέλευσης προς την ΟΔΓ».

Απαντώντας σε μια ερώτηση σχετικά με τα νέα μέτρα που προέβλεπαν ταξιδιωτικές διευκολύνσεις για τους Ανατολικογερμανούς, είπε πως αυτά θα ίσχυαν «αμέσως». 

«Αυτή η ρύθμιση τίθεται σε εφαρμογή... απ’ όσο ξέρω... αμέσως τίθεται σε εφαρμογή, χωρίς καθυστέρηση».

Όπως και έγινε. Λίγες λέξεις, που όμως θα άλλαζαν για πάντα τη ροή της γερμανικής ιστορίας. Έτσι τη νύχτα της 9ης προς τη 10η Νοεμβρίου 1989 οι άνθρωποι στο Βερολίνο ζουν το όνειρο.

Διαβάστε πιο αναλυτικά το "τι ακριβώς συνέβη τη μέρα εκείνη" στην παλιότερη (9 Νοεμβρίου 2014) ανάρτησή μας: Τη μέρα που έπεσε το Τείχος του Βερολίνου

Τι απέμεινε από το Τείχος

East Side Gallery. Η αποκαλούμενη East Side Gallery στον ποταμό Σπρέε της συνοικίας Φριντριχσχάιν είναι το τελευταίο εναπομείναν κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου μήκους 1,3 χλμ. Από το 1990 φιλοξενεί έργα διαφόρων καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, που ζωγράφισαν θέματα ειρήνης, φιλίας, αγώνα και αισιοδοξίας. Σήμερα ανήκει στους πιο δημοφιλούς τουριστικούς προορισμούς της γερμανικής πρωτεύουσας. Στον φετινό εορτασμό συμμετέχει με ειδικές τρισδιάστατες προβολές προσωπικών μαρτυριών των χιλιάδων πρωταγωνιστών των γεγονότων.

Λιθόστρωτο στη θέση του Τείχους. Σχεδόν ό,τι απέμεινε από το Τείχος του Βερολίνου έχει απομακρυνθεί τα τελευταία 30 χρόνια. Σήμερα μόνο ένα λιθόστρωτο δείχνει στους περαστικούς από πού περνούσε το Τείχος του Βερολίνου, που χώριζε τη γερμανική πόλη από το 1961 μέχρι το 1989.

Πηγές: el.wikipedia.org/wiki, Deutsche Welle, ΑΠΕ-ΜΠΕ