Ο εφιάλτης του α΄ τριμήνου 2020 στο Χρηματιστήριο Αθηνών

Από την αρχή του χρόνου, ο Γενικός Δείκτης στο Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.) καταγράφει απώλειες 39,09% και ο Τραπεζικός δείκτης πτώση 59,48%. Η συνολική κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. μειώθηκε στο τρίμηνο κατά 22,2 δισ. ευρώ. Αιτία, η ραγδαία εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊου. Σοβαρές ήταν οι απώλειες στις διεθνείς αγορές, φυσικά και στο Χ.Α., τους δυο τελευταίους μήνες.

Ειδικότερα τον μήνα Μάρτιο στο Χρηματιστήριο Αθηνών ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με απώλειες 22,50%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης σημείωσε πτώση 37,64%. Η συνολική κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. μειώθηκε τον ίδιο μήνα κατά 11,6 δισ. ευρώ.

Πίο συγκεκριμένα ο Γενικός Δείκτης από τις 916,67 μονάδες στις 31.12.2019 έκλεισε με ελαφρά άνοδο και στις 921,21 μονάδες στις 30.1.2020, αλλά με σημαντική πτώση στη συνέχεια. Έτσι στις 28.2.2020 έκλεισε στις 720,35 μονάδες και στις 31.3.2020 στις 558,30 μονάδες.

Αντίστοιχα ο Τραπεζικός δείκτης από τις 885,16 μονάδες στις 31.12.2019 έκλεισε στις 847,22 μονάδες στις 31.1.2020, στις 575,15 μονάδες στις 28.2.2020 και στις 358,67 μονάδες στις 31.3.2020.

Σήμερα Τρίτη, τελευταία ημέρα του τριμήνου στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με απώλειες 0,07% στις 558,30 μονάδες, ενώ κινήθηκε μεταξύ 557,08 μονάδων (-0,29%) και 582,54 μονάδων (+4,27%). Ο τζίρος ανήλθε στα 83,8 εκατ. ευρώ. Ο δείκτης υψηλής κεφαλαιοποίησης έκλεισε με άνοδο 0,52%, ενώ στο -0,15% ολοκλήρωσε τις συναλλαγές ο Mid Cap. Ο τραπεζικός δείκτης έκλεισε με κέρδη 1,65% στις 358,67 μονάδες.

Ο εφιάλτης του α΄ τριμήνου 2020 στις διεθνείς αγορές

Κανείς δεν φανταζόταν ότι οι πρώτοι τρεις μήνες του έτους θα γύριζαν πίσω, στην κρίση του 2008, το χρόνο για τα διεθνή χρηματιστήρια. Η πανδημία του Covid-19 εξανέμισε μέσα σε έναν μήνα 12 τρισ. δολάρια από την κεφαλαιοποίηση των μετοχών. Το πρώτο τρίμηνο ήταν το χειρότερο στην ιστορία του πετρελαίου, με τις τιμές να βουλιάζουν σε ναδίρ 18 ετών. Μέσα σε αυτό το σκηνικό χάους και πανικού, ο χρυσός κατάφερε να διατηρήσει τη λάμψη του ως ασφαλές καταφύγιο για τους τρομαγμένους επενδυτές. Στους ελάχιστους «νικητές» αυτού του καταστροφικού τριμήνου και το δολάριο, αλλά και το… σιτάρι.

Χρηματιστήρια. 

Παρά τα πρόσφατα «χαμόγελα» σε Ευρώπη και Νέα Υόρκη, δεν αναπληρώνεται η «αιμορραγία» των προηγουμένων ημερών, που απομάκρυνε τις μετοχές από τα ιστορικά υψηλά που είχαν αγγίξει στα μέσα Φεβρουαρίου.

Ειδικότερα στη Wall Street, για τον Μάρτιο συνολικά ο Dow Jones (που έκλεισε στις 31/3 στις 21.917 μονάδες) έχασε 13,7%, ο ευρύτερος S&P 500 υποχώρησε σε ποσοστό 12,5%, ενώ ο τεχνολογικός Nasdaq έκλεισε τον μήνα με συνολικές απώλειες 10,1%. Και για τους τρεις δείκτες αυτός ήταν ο χειρότερος μήνας από την εποχή της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008. Στο πρώτο τρίμηνο του 2020, ο βιομηχανικός Dow Jones υποχώρησε 23,2%, ο S&P 500 έκλεισε με συνολικές απώλειες 20%, ενώ ο τεχνολογικός Nasdaq έκλεισε το τρίμηνο με απώλειες 14,2%.

Για τις ευρωπαϊκές μετοχές, οι απώλειες είναι ακόμη μεγαλύτερες, με το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου να είναι το χειρότερο από το 2002. Στην Ευρώπη, μέσα σε τρεις μήνες έγινε «καπνός» κεφαλαιοποίηση άνω των τριών τρισ. δολαρίων, με τον πανευρωπαϊκό STOXX 600 να υφίσταται απώλειες 23,71% στο πρώτο τρίμηνο τις μεγαλύτερες από το 2002. Μεταξύ των μεγάλων χρηματιστηρίων, ο DAX της Φραγκφούρτης έχασε 25,5% κατά τους τρεις πρώτους μήνες του έτους, αν και κατάφερε να επιστρέψει πάνω από τις 10.000 μονάδες. Το Χρηματιστήριο του Λονδίνου είχε στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου τις χειρότερες επιδόσεις από το 1987, με απώλειες 26% για τον FTSE 100.

Στην Ασία, ο MSCI Ασίας-Ειρηνικού εμφανίζει πτώση 21% στο τρίμηνο και στην Ιαπωνία, ο δείκτης Νikkei στο Χρηματιστήριο του Τόκιο έχασε 20% μέσα σε τρεις μήνες.

Ιστορική βουτιά για το πετρέλαιο

Η πανδημία του κορωνοϊού συνεχίζει να «βουλιάζει» την παγκόσμια ζήτηση για καύσιμα, γεγονός που σε συνδυασμό με τον ακήρυχτο πόλεμο Σαουδικής Αραβίας-Ρωσίας είχαν ως αποτέλεσμα τις χειρότερες επιδόσεις στην ιστορία για το πετρέλαιο στο πρώτο τρίμηνο. Tα κλειστά σύνορα, τα καθηλωμένα αεροσκάφη και οι περιορισμοί στην κυκλοφορία εν μέσω κορωνοϊού έχουν προκαλέσει σοκ ζήτησης στις ενεργειακές αγορές, δημιουργώντας ασφυκτικό κλοιό πιέσεων σε επιχειρήσεις και κυβερνήσεις που βασίζονται στις εξαγωγές αργού.

Από τις αρχές του έτους, το μπρεντ εμφανίζει απώλειες πάνω από 65%, στις χειρότερες επιδόσεις τριμήνου στην ιστορία, χάνοντας 54% μόνο στη διάρκεια του Μαρτίου. Πτώση πάνω από 67% για το αμερικανικό αργό στο τρίμηνο, καταγράφοντας τις χειρότερες επιδόσεις όλων των εποχών και με απώλειες 55% μόνο στη διάρκεια του Μαρτίου.

Αγορές συναλλάγματος

Tο δολάριο παραμένει «βασιλιάς», διατηρώντας σαφές προβάδισμα έναντι των βασικών του ανταγωνιστών στις αγορές συναλλάγματος και την ευρύτερη τάση αποφυγής ρίσκου να ευνοεί το αμερικανικό νόμισμα. Δεν ισχύει το ίδιο για τα νομίσματα αναδυομένων αγορών.

Στη διάρκεια του τριμήνου, το δολάριο εξασφάλισε τα μεγαλύτερα κέρδη 2,5%. Στους χαμένους και η βρετανική στερλίνα, που έκανε βουτιά στα χαμηλότερα επίπεδα από το 1985 τον Μάρτιο, χάνοντας πάνω από 6% από τις αρχές του έτους. Απώλειες πάνω από 2% και για το ευρώ έναντι του αμερικανικού νομίσματος.

Αγορές Εμπορευμάτων

Ο χρυσός διατήρησε τη «λάμψη» του. Με την πανδημία του Covid-19 να σαρώνει τις αγορές και να προκαλεί χάος στην παγκόσμια οικονομία, οι επενδυτές στράφηκαν στο καταφύγιο του χρυσού, με την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου να αποτελεί το έκτο κατά σειρά τρίμηνο κερδών για το πολύτιμο μέταλλο. Παρά τις σημερινές του απώλειες, ο χρυσός ανατιμήθηκε 6% στη διάρκεια του τριμήνου, ενώ μόνο τον Μάρτιο ενισχύθηκε 1,4%.

Οι φόβοι για ύφεση σαρώνουν τις αγορές βασικών μετάλλων. Η παράλυση της παγκόσμιας οικονομίας και οι φόβοι για ύφεση βαθύτερη του 2008, με αντίκτυπο στη ζήτηση για πρώτες ύλες, είχαν ως αποτέλεσμα απώλειες 22% για τον χαλκό στο πρώτο τρίμηνο, τις χειρότερες από το 2011. Ανάλογες οι επιδόσεις και για τα υπόλοιπα βασικά μέταλλα, με απώλειες μεταξύ 10% και 20% από τις αρχές του έτους.

Σημαντικές ανατιμήσεις σε σιτάρι και ρύζι. Oι καταναλωτές αγοράζουν σε μεγάλες ποσότητες ζυμαρικά, ρύζι και αρτοπαρασκευάσματα. Οι εφοδιαστικές αλυσίδες διακόπτονται εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων και οι χώρες επιβάλλουν περιοριστικά μέτρα στις εξαγωγές αγροτικών αγαθών. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές σιταριού και ρυζιού –δύο από τα βασικά είδη διατροφής παγκοσμίως- έχουν αυξηθεί σημαντικά. 

Τι λένε οι Αναλυτές
Μια ενδιαφέρουσα άποψη 

“Η παύση των δραστηριοτήτων στο μεγαλύτερο μέρος του Πλανήτη, λόγω της εξάπλωσης του κορωνοϊου, συνεχίζεται και μόνο στην Κίνα έχει ξεκινήσει η σταδιακή αποκατάσταση της κανονικότητας”, επισημαίνει ο Δημήτρης Τζάνας.

Έτσι, με τις γνωστές εξαιρέσεις των Ειδών που αφορούν την κάλυψη των βασικών αναγκών, τελεί υπό αναστολή η διαδικασία της Κατανάλωσης, η διαδικασία της Παραγωγής, η διαδικασία των Μεταφορών και του Εμπορίου, αλλά σε μεγάλο βαθμό και οι ροές κεφαλαίων, οδηγώντας σε έλλειψη ρευστότητας Επιχειρήσεις και Νοικοκυριά.

Ολοκληρώθηκε έτσι ο Μάρτιος, μήνας με δραματικές εξελίξεις τόσο για τις Οικονομίες, όσο και για τις Αγορές του Πλανήτη, με την ορατότητα να παραμένει χαμηλή, σε σχέση με τα επερχόμενα σε όλα τα επίπεδα, για το επόμενο διάστημα!

Κατά τη διάρκεια του Μαρτίου, η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα (Federal) μετά από 2 παρεμβάσεις στις 3 και στις 15/3 οδήγησε τα παρεμβατικά της επιτόκια στο μηδέν, έκανε “ενέσεις” ρευστότητας $1,5 τρισ. στις 12/3 και τελικά στις 23/3 ανήγγειλε την απεριόριστη αγορά τίτλων!

Τηρουμένων των αναλογιών, σε ανάλογες κινήσεις προέβη και η ΕΚΤ στις 19/3 με το PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme) να ανέρχεται σε 750 δισ. ευρώ και οι άλλες Κεντρικές Τράπεζες του Πλανήτη. Ωστόσο, έγινε αμέσως αντιληπτό ότι η έκταση της επερχόμενης ύφεσης είναι τόσο μεγάλη, που απαιτεί και δράσεις των Κυβερνήσεων για να σταματήσει η κατρακύλα των Αγορών.

Έτσι, με πρωτόγνωρα συνοπτικές διαδικασίες το Κογκρέσο ενέκρινε στις 25/3 το ιστορικό πακέτο των $2 τρισ. με στόχο την άμεση στήριξη Επιχειρήσεων και Νοικοκυριών με τη διαδικασία των άμεσων μεταβιβάσεων (helicopter money), όταν αντίστοιχη διαδικασία ύψους $750 δισ. για το TARP είχε απαιτήσει πολλές εβδομάδες το 2008, μετά τη χρεοκοπία της Lehman Brs.

Η Ευρώπη, κινείται σε ανάλογη κατεύθυνση, με τη Σύνοδο Κορυφής, ωστόσο, να αρνείται την πρόταση 9 Χωρών για έκδοση ομολόγου ειδικού σκοπού (κορωνομολόγου), εξαιτίας της Γερμανικής ακαμψίας να συνομολογήσει στην αμοιβαιοποίηση του χρέους, ακόμη και εν μέσω πανδημίας!

Έτσι, η ευθύνη για δράσεις παραμένει στους ώμους των Κυβερνήσεων, που οφείλουν να δράσουν γρήγορα και αποτελεσματικά, ώστε να ανακουφιστούν οι πληττόμενοι, Εργαζόμενοι και Επιχειρήσεις, από την έλλειψη ρευστότητας. 

Πηγές: Με στοιχεία από capital.gr , naftemporiki.gr , euro2day.gr