Εγκληματικότητα στην εποχή του κορωνοϊού

Οι πόλεις μοιάζουν με έρημα τοπία. Καταστήματα και εστιατόρια έχουν κλείσει. Οι άνθρωποι μένουν στο σπίτι. Οι καιροί είναι ιδιαίτεροι ακόμη και για εγκληματίες. Έχουν τις ίδιες ευκαιρίες για να συνεχίσουν τη δράση τους; Σε ένα δημοσίευμα στη Deutsche Welle. 

Ειδικότερα για την Ελλάδα μια ενημέρωση των πολιτών από τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ. σχετικά με προσπάθειες εξαπάτησης και περιπτώσεις διασποράς ψευδών ειδήσεων, μέσω διαδικτύου, με αφορμή τον κορωνοϊό. 

DW: Εγκληματικότητα στην εποχή του κορωνοϊού

Deutsche Welle / Μίχαελ Κίφερ

Κλέφτες, τσαντάκηδες και πορτοφολάδες τα έχουν βρει σκούρα, επειδή τα καταστήματα είναι κλειστά και οι λιγότεροι κυκλοφορούν με τρένα και λεωφορεία. “Οι κλοπές μαγαζιών έχουν μειωθεί δραστικά”, λέει η εγκληματολόγος Έλκε Σένβαλντ από το αρχηγείο της αστυνομίας της Νυρεμβέργης. Αλλά και οι οργανωμένες κλοπές αυτοκινήτων έχουν μειωθεί αφού τα σύνορα έχουν κλείσει. Το ίδιο ισχύει και για τα ποδήλατα.

Λιγότερες κλοπές, διαρρήξεις, συμπλοκές. Μειωμένα αναμένεται να είναι και τα κρούσματα διαρρήξεων, καθώς ο κόσμος βρίσκεται το περισσότερο διάστημα στο σπίτι. Ειδικοί εκτιμούν ότι ίσως οι κλέφτες στραφούν τώρα στα κλειστά σχολεία, τα νηπιαγωγεία και άλλα κλειστά κτήρια. Αλλά ακόμη είναι νωρίς για εκτιμήσεις. Οι “δυσάρεστες ανακαλύψεις” και μηνύσεις γίνονται μεθ’ εορτής γιατί όλοι ή σχεδόν όλοι δουλεύουν με τηλεργασία. Η Έλκε Σένβαλντ δεν έχει διαπιστώσει μέχρι τώρα πάντως μετατόπιση του κέντρου βάρους εγκληματικότητας λόγω κορωνοϊού.

Συμπλοκές μεταξύ μεθυσμένων σε μπαρ ή μετά από ποδοσφαιρικούς αγώνες επίσης δεν γίνονται, διότι ποδοσφαιρικοί αγώνες έχουν αναβληθεί και τα μπαρ έχουν κλείσει. Ούτε στο δρόμο γίνονται συμπλοκές. Αυτοκινητιστικά ατυχήματα στο δρόμο δεν γίνονται όσο παλαιότερα. Η δημόσια ζωή έχει κατεβάσει ρυθμούς, σχεδόν όλα γίνονται πίσω από τους τοίχους των σπιτιών. Το εμπόριο ναρκωτικών, που γινόταν ανοιχτά στο δρόμο, απλά δεν γίνεται. Είναι χαρακτηριστική η εικόνα των εμπόρων ναρκωτικών που στέκονται βαριεστημένα στη γνωστή γωνία της συνοικίας Κρόιτσεμπεργκ και τριγυρνούν άσκοπα. Οι δύο μεγαλύτερες ομάδες πελατών τους, οι τουρίστες και οι μπαρόβιοι έχουν εξαφανιστεί. 

Κλειστά καταστήματα, μπαρ και εστιατόρια. Όλοι μένουν στο σπίτι. 

Οι εγκληματίες δεν έχουν πολλά περιθώρια δράσης...

Υπάρχουν άλλες κατηγορίες απατεώνων, όπως πχ. άνθρωποι που εμφανίζονται ως αστυνομικοί, πυροσβέστες και εκμεταλλεύονται την κατάσταση για να προσφέρουν δήθεν βοήθεια σε ηλικιωμένους, μπαίνουν στα σπίτια και αφαιρούν χρήματα και πολύτιμα αντικείμενα. Η Υπηρεσία Καταπολέμησης της Εγκληματικότητας της Στουτγάρδης εφιστά την προσοχή σε μια νέα παραλλαγή εγκληματικότητας. Επιτήδειοι τηλεφωνούν σε διάφορους, κάνουν τους συγγενείς τους, λένε ότι έχουν κορωνοϊό και τους ζητούν χρήματα. Αλλά και το διαδίκτυο χρησιμοποιούν οι απατεώνες για την εγκληματική τους δράση. Προσφέρουν δήθεν αντισηπτικά και προστατευτικές μάσκες ζητώντας αστρονομικά ποσά. Αυτό ισχύει κυρίως για τα χαρτιά τουαλέτας, που έχουν γίνει δυσεύρετα. Η πλατφόρμα Ebay απαγόρευσε τις πωλήσεις αντισηπτικών και μασκών μέσω αμερικανικών διαδικτυακών τόπων.

Ενδοοικογενειακή βία. Ο εγκλεισμός θέτει οικογένειες και ζευγάρια ενώπιον μεγάλων προκλήσεων. Επιπλέον πολλοί δεν εργάζονται και ανησυχούν αν τα βγάλουν πέρα. “Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις στρες” λέει η ψυχολόγος Άνγια Στίλερ από το Εγκληματικό Ερευνητικό Ινστιτούτο της Κάτω Σαξονίας. “Και όταν στις οικογένειες υπάρχουν λανθάνουσες διενέξεις, είναι ζήτημα χρόνου πότε θα ξεσπάσουν”. Ο τοπικός υπουργός Δικαιοσύνης του Βερολίνου Ντιρκ Μπέρεντ υπολογίζει ότι θα ενταθεί η ενδοοικογενειακή βία. Το δείχνουν στατιστικά στοιχεία στην Κίνα και την Ιταλία. Αλλά και ο πρόεδρος του Συνδικάτου Αστυνομικών GdP Γιεργκ Ράντεκ φοβάται αυτήν την τάση. “Η εγκληματικότητα που εξελίσσεται δημόσια έχει μειωθεί, αλλά εγκληματικότητα μπορεί να υπάρχει και πίσω από κλειστές πόρτες, όπως η ενδοοικογενειακή βία. Γι αυτήν ανησυχώ και φοβάμαι ότι το ποσοστό θα αυξηθεί” προβλέπει ο Ράντεκ.

Αλλά τι γίνεται στην Ελλάδα; 

ΕΛ.ΑΣ: Προσπάθειες εξαπάτησης μέσω διαδικτύου με αφορμή τον κορωνοϊό 

Η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, της Ελληνικής Αστυνομίας, ενημερώνει τους πολίτες σχετικά με προσπάθειες εξαπάτησης και περιπτώσεις διασποράς ψευδών ειδήσεων, μέσω διαδικτύου, με αφορμή τον κορωνοϊό (COVID–19). 

Στο σχετικό Δελτίο Τύπου (26.3.2020) αναφέρονται τα ακόλουθα:

«Το τελευταίο διάστημα στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος περιέρχονται καταγγελίες πολιτών και ενημερώσεις από την Interpol και τη Europol για πολλές περιπτώσεις διαδικτυακών απατών, από δράστες που εκμεταλλευόμενοι την ανησυχία των πολιτών εξαιτίας του κορωνοϊού (COVID–19), επιχειρούν να αποκομίσουν παράνομο οικονομικό όφελος.

Συγκεκριμένα, οι δράστες επιχειρούν να εξαπατήσουν τα θύματά τους με τις ακόλουθες μεθοδολογίες – τρόπους δράσης:

• Απατηλές ιστοσελίδες, πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου κ.λπ., που εμπορεύονται προϊόντα υψηλής ζήτησης (μάσκες, γάντια, αντισηπτικά κ.α.)

Οι δράστες εκμεταλλεύονται την αυξημένη ζήτηση για μάσκες, γάντια, αντισηπτικά κ.λπ. υλικά και δημιουργούν απατηλές ιστοσελίδες, πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου, λογαριασμούς σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή και διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, προσποιούμενοι ότι πωλούν τα συγκεκριμένα είδη, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούν και επωνυμίες γνωστών εταιριών που δραστηριοποιούνται στο χώρο αυτό, προκειμένου να γίνονται πειστικοί.

Ακολούθως, ζητούν από τους ενδιαφερόμενους αγοραστές να προπληρώσουν τις παραγγελίες με εμβάσματα σε τραπεζικούς λογαριασμούς, συνήθως του εξωτερικού, πλην όμως οι υποτιθέμενες παραγγελίες δεν παραδίδονται ποτέ και οι δράστες διακόπτουν κάθε επικοινωνία, ενώ οι απατηλές ιστοσελίδες ή πλατφόρμες απενεργοποιούνται.

• Απάτες με τη μέθοδο ηλεκτρονικού ψαρέματος (Phishing):

Οι δράστες αποστέλλουν απατηλά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, προερχόμενα δήθεν από εθνικές ή παγκόσμιες υγειονομικές Αρχές και περιέχουν είτε συνδέσμους (links), είτε συνημμένα αρχεία, με υποτιθέμενες χρήσιμες πληροφορίες για την προστασία από τη διάδοση του ιού.

Με τον τρόπο αυτό προσπαθούν είτε να υποκλέψουν διαπιστευτήρια εισόδου των χρηστών (λογαριασμών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης, ηλεκτρονικής τραπεζικής κ.α.) είτε να εγκαταστήσουν κακόβουλο λογισμικό στο υπολογιστικό σύστημα των παραληπτών και να αποσπάσουν ευαίσθητες πληροφορίες.

• Τηλεφωνικές απάτες με το πρόσχημα της μόλυνσης συγγενικών προσώπων από τον κορωνοϊό (COVID-19):

Οι δράστες καλούν τηλεφωνικά ανυποψίαστους πολίτες, συνήθως ηλικιωμένους και προσποιούμενοι συγγενικά τους πρόσωπα δηλώνουν ότι νοσηλεύονται σε νοσοκομεία ή κλινικές, διότι μολύνθηκαν από τον ιό. Οι δράστες για να γίνουν πιο πειστικοί πραγματοποιούν και επιπλέον κλήσεις, προσποιούμενοι ιατρούς ή διευθυντές των νοσοκομείων ή κλινικών, για την επιβεβαίωση της περίθαλψης.

Με το τρόπο αυτό οι δράστες προσπαθούν να πείσουν τα θύματά τους να πληρώσουν το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης μέσω εμβάσματος ή παραδίδοντας μετρητά σε άτομα που προσποιούνται εκπροσώπους της υποτιθέμενης κλινικής και εμφανίζονται στην οικία τους.

Επιπλέον, η Διεύθυνση Δίωξης ηλεκτρονικού Εγκλήματος δέχθηκε καταγγελίες σχετικά με ψευδείς ειδήσεις (fakenews), που δημοσιεύονται και αναπαράγονται στο διαδίκτυο, οι οποίες αφορούν είτε γεγονότα της τρέχουσας επικαιρότητας για το θέμα του κορωνοϊού, είτε προτεινόμενες θεραπείες, προϊόντα και σκευάσματα για την αντιμετώπισή του, τα οποία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και ανά περίπτωση σχηματίζονται σχετικές δικογραφίες.

Στο πλαίσιο αυτό, η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ενημερώνει τους πολίτες:

• Μην ανοίγετε ύποπτους ηλεκτρονικούς συνδέσμους (links) ή ύποπτα επισυναπτόμενα αρχεία που λαμβάνετε μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
• Να αναβαθμίζετε και να ενημερώνετε το λογισμικό τεχνικής ασφαλείας.
• Να πραγματοποιείτε αγορές μόνο από αξιόπιστους πωλητές-ηλεκτρονικά καταστήματα και να ελέγχετε τις κριτικές των πελατών τους.
• Μην ανταποκρίνεστε σε ύποπτα μηνύματα ή κλήσεις.
• Να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί όταν εντοπίζετε στο διαδίκτυο προς πώληση, προϊόντα που φαίνεται να έχουν εξαντληθεί στην αγορά.
• Αν η προσφορά φαίνεται υπερβολικά καλή για να είναι αληθινή, διατηρείστε επιφυλάξεις γιατί μάλλον δεν είναι πραγματική.
• Να ενημερώνεστε από έγκυρες και επίσημες πηγές και μη μοιράζεστε ειδήσεις και δημοσιεύσεις που δεν προέρχονται από αξιόπιστες πηγές.
• Μην κάνετε δωρεές σε φιλανθρωπικές οργανώσεις χωρίς να ελέγχετε τη γνησιότητα και αξιοπιστία τους.
• Απευθυνθείτε στις αρμόδιες αστυνομικές Αρχές όταν αντιληφθείτε ότι πέσατε θύμα απάτης.

Παρακαλούνται οι πολίτες για όλες τις ως άνω περιπτώσεις να επικοινωνούν με τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ή για να παρέχουν πληροφορίες ή να καταγγέλλουν παράνομες ή επίμεμπτες πράξεις ή δραστηριότητες που τελούνται μέσω διαδικτύου, στέλνοντας e-mail στο: ccu@cybercrimeunit.gov.gr ή τηλεφωνικά στο: 11188».

Πηγές: Deutsche Welle , astynomia.gr