Κάποια αποσπάσματα, που αφορούν τρεις περιπτώσεις, (με επιφύλαξη, παρά την εγκυρότητα της DW) από το δημοσίευμα αυτό στη συνέχεια:
Μαρτυρίες: Η Ελλάδα κάνει παράνομες επαναπροωθήσεις
«Έλα μαζί μας και θα σου δώσουμε καινούργια χαρτιά»: αυτό είπε ο αστυνομικός στον Μπαχτιάρ. Μια Τετάρτη πρωί, στα τέλη Απριλίου. Ο 22χρονος Αφγανός πίστεψε πως η προσφορά αυτή ήταν το κλειδί για να κάνει πραγματικότητα το όνειρό του για μια καινούργια ζωή στην Ευρώπη. Πριν από δύο μήνες είχε καταφέρει να διασχίσει τον Έβρο, το φυσικό σύνορο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, και βασική διαδρομή που ακολουθούν οι πρόσφυγες για να φτάσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συνέχισε την πορεία του μέχρι τα Διαβατά, το επίσημο καμπ προσφύγων έξω από τη Θεσσαλονίκη. Με το που έφτασε φρόντισε ώστε να βγάλει χαρτιά από την ελληνική αστυνομία, τα οποία αποτελούν και ένα πρώτο βήμα για την αίτηση ασύλου. Στη φωτογραφία του χαρτιού φαίνεται πως εκδόθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2020. Ο Μπαχτιάρ περίμενε εναγωνίως να ανοίξουν ξανά οι υπηρεσίες, που είχαν κλείσει εξαιτίας του κορωνοϊού, ώστε να κάνει αίτηση ασύλου. Αυτή η ευκαιρία όμως δεν θα του δινόταν τελικά.
Μόλις το φορτηγό σταμάτησε, ο νεαρός Αφγανός θα συνειδητοποιούσε ότι δεν ήταν μόνος. Και άλλοι αιτούντες άσυλο, όπως ο ίδιος, είχαν παραταχθεί στις όχθες του ποταμού. Οι νεαροί άνδρες έμπαιναν στις βάρκες, δέκα-δέκα. Ο Μπαχτιάρ θυμάται πως ο βαρκάρης μίλησε στα ελληνικά μ' αυτούς που θεώρησε έλληνες αστυνομικούς και μετά με τους αιτούντες άσυλο στη μητρική τους γλώσσα, τα νταρί. Η DW δεν μπόρεσε να εξακριβώσει ότι επρόκειτο όντως για έλληνες αστυνομικούς. Για τον Μπαχτιάρ όμως ήταν ξεκάθαρο ότι δεν ήταν η πρώτη φορά που γινόταν κάτι τέτοιο.
Η DW συναντά τα άτομα που επαναπροωθήθηκαν
(...) Η ιστορία του Μπαχτιάρ δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση. Σε έρευνα που διεξήγαμε από κοινού η DW, η ολλανδική εφημερίδα Trouw, το Lighthouse Reports και το Bellingcat, εντοπίσαμε τον Μπαχτιάρ καθώς και άλλους νεαρούς που δηλώνουν ότι ήταν προηγουμένως στην Ελλάδα και επαναπροωθήθηκαν βίαια. Οι ιστορίες τους αποκρυσταλλώνουν ένα κοινό μοτίβο. Είναι όλοι άνδρες, κάτω των 30 ετών και μόνοι τους. Οι περισσότεροι προέρχονται από το Αφγανιστάν ενώ μερικοί από το Πακιστάν. Συνελήφθησαν είτε στο στρατόπεδο στα Διαβατά ή στη γύρω περιοχή. Η DW και οι συνεργάτες της συνάντησαν και πήραν συνέντευξη από πολλούς μάρτυρες στην Ελλάδα και την Τουρκία, (...).
Ο Ρασίντ, 24 χρονών, άφησε την πατρίδα του, το Αφγανιστάν, πριν από τρία χρόνια, φτάνοντας στην Τουρκία. Η καθημερινότητα ήταν δύσκολη στο Αφγανιστάν και φοβόταν για τη ζωή του αφού υπηρετούσε στο στρατό ως έφηβος. Ο δρόμος προς την Τουρκία ωστόσο ήταν επίσης ένας αγώνας. (...)
Ελπίζοντας σε ένα καλύτερο μέλλον ο Ρασίντ ανέφερε ότι έφυγε από την Τουρκία για την Ελλάδα στις αρχές του έτους. Θυμάται να διασχίζει τον ποταμό Έβρο με περίπου 20 άλλους ανθρώπους σε μια βάρκα. Πριν την επαναπροώθησή του στα τέλη Μαρτίου, έμεινε για περίπου δύο μήνες σε μια σκηνή δίπλα στο camp προσφύγων στα Διαβατά, ένα από τα camps που δημιουργήθηκαν στην ηπειρωτική Ελλάδα το 2016. Στο δρόμο πίσω για το camp μετά την προσευχή της Παρασκευής ο Ρασίντ είπε ότι τον σταμάτησε η ελληνική αστυνομία, η οποία του είπε να περιμένει εκεί πού ήταν.
Στη συνέχεια, όπως περιέγραψε στην DW, ένα άσπρο βαν ήρθε και εμφανίστηκαν οπλισμένοι άντρες χωρίς στολές. Του είπαν να μπει μέσα. Ο Ρασίντ δεν ήξερε καν ποιοι ήταν οι άνδρες, είπε πως ανακάλυψε ότι δούλευαν για την ελληνική αστυνομία αφότου μεταφέρθηκε στο αστυνομικό τμήμα. Η DW δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει τη σύνδεση μεταξύ αυτών των αντρών και της αστυνομίας.Τα ελληνικά του έγγραφα, που αρχικά ίσχυαν για ένα μήνα, είχαν λήξει, αλλά δεν ήταν δυνατή η ανανέωσή τους εν μέσω της πανδημίας. Τα γραφεία μετανάστευσης έκλεισαν στη διάρκεια της καραντίνας. Στο τμήμα, η αστυνομία κατάσχεσε όλα τα υπάρχοντά του, αναφέρει ο ίδιος. «Δεν μου έδωσαν ούτε καν ένα ποτήρι νερό στο αστυνομικό τμήμα», θυμάται. Ο Ρασίντ δεν κλήθηκε να υπογράψει έγγραφα από τις ελληνικές αρχές. Μετά από ώρες σε ένα βαν, αναγκάστηκε να μπει σε μια μικρή βάρκα και να διασχίσει τον ποταμό πίσω στην Τουρκία.
Νέα στρατηγική επαναπροωθήσεων. Ατζέντα επιθετικής επιτήρησης
(...) Σε ερώτηση για τις αναφορές αυτές για παράνομες επιστροφές, ο αναπληρωτής Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Γιώργος Κουμουτσάκος δηλώνει στην DW: «Οι κατηγορίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις αρχές είναι κατασκευασμένες, ψευδείς και αβάσιμες». (...)
Ο κ. Κουμουτσάκος δηλώνει στη DW ότι τα μέτρα που έχουν παρθεί μέχρι σήμερα ανταποκρίνονται στη σοβαρότητα της κατάστασης και εξυπηρετούν νόμιμους σκοπούς, όπως, ιδίως, την προστασία της εθνικής ασφάλειας, της δημόσιας τάξης και της δημόσιας υγείας.
Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης, μιλώντας στην κρατική τηλεόραση στη διάρκεια επίσκεψής του στη Σάμο στις 28 Απριλίου, δήλωσε: «Έχουμε μηδενικές ροές στη χώρα μας τον Απρίλιο του 2020 χάρη στις πολύ μεγάλες προσπάθειες των ανδρών και των γυναικών των σωμάτων ασφαλείας».
Την ίδια ημέρα, ωστόσο, κάτοικοι του νησιού ανέφεραν ότι είδαν νεοαφιχθέντες μετανάστες στο απομακρυσμένο χωριό Δρακαίοι. Στοιχεία που προκύπτουν από την ανάλυση βίντεο που ανέλαβαν το Lighthouse Reports και το Bellingcat δείχνουν ότι ένα σκάφος που μετέφερε 22 αιτούντες άσυλο έφτασε σε όρμο της Σάμου στις 7.30 π.μ. εκείνη την ημέρα.
Επαναπροώθηση από το νησί της Σάμου
Ο Τζούμα ήταν από τους πρόσφυγες που ανέβηκαν το απότομο μονοπάτι από τον όρμο της Σάμου προς το χωριό. Αυτή ήταν η τέταρτη φορά που ο νεαρός από τη Δαμασκό της Συρίας προσπαθούσε να φτάσει στην Ελλάδα. Για λίγες όμως ώρες εκείνο το πρωινό αισθάνθηκε ότι τελικά τα είχε καταφέρει. Μιλώντας στη DW, προσέφερε μια λεπτομερή περιγραφή για το τι ακολούθησε, αφού οι πρόσφυγες έφτασαν στη Σάμο. Ο Τζούμα είπε ότι ένα κορίτσι από την ομάδα που μιλάει λίγα αγγλικά ζήτησε από έναν ντόπιο να ειδοποιήσει την ελληνική αστυνομία για το ότι είχαν φτάσει. Οι νεοαφιχθέντες περίμεναν ότι θα μεταφερθούν στο camp προσφύγων της Σάμου. Αντ’ αυτού, η αστυνομία που ήρθε τους συνέλαβε και πήρε τα κινητά τους. Οδηγήθηκαν σε ένα λιμάνι όπου μεταφέρθηκαν από το ένα σκάφος στο άλλο και από εκεί σε μια πορτοκαλί και μαύρη σωσίβια σχεδία χωρίς κινητήρα ή κουπιά.
Ο Τζούμα ανέφερε ότι ρυμουλκήθηκαν προς τα τουρκικά νερά. Η σχεδία αφέθηκε στην ανοιχτή θάλασσα με τα κύματα να την ωθούν προς την Ελλάδα και ένα ελληνικό σκάφος να την ωθεί προς την Τουρκία. Το χειρότερο, θυμάται ο ίδιος, ήταν το ελληνικό σκάφος που έκανε ελιγμούς γύρω τους προσπαθώντας να τους σπρώξει στα τουρκικά νερά την ώρα που η τουρκική ακτοφυλακή απλώς παρατηρούσε. «Η ελληνική ακτοφυλακή θα υποχωρούσε, ώστε οι Τούρκοι συνάδελφοι τους να έρθουν και να μας πάρουν, αλλά δεν το έκαναν. Αυτό συνεχίστηκε όλη τη νύχτα», είπε. Η ομάδα των προσφύγων τελικά διασώθηκε το μεσημέρι της επόμενης μέρας από τους Τούρκους. (...)
Όταν ερωτήθηκε για αυτές τις πρακτικές, ο αναπληρωτής Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Γιώργος Κουμουτσάκος αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι έχουν γίνει τέτοιες επιχειρήσεις και δήλωσε στην DW: «Η Ελλάδα συμμορφώνεται και θα συνεχίσει να το πράττει, με τις υποχρεώσεις της βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων όλων των σχετικών συνθηκών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα οποία είναι συμβαλλόμενο μέρος, έχοντας επίσης υπόψη τις υποχρεώσεις που έχει υπό το νομικό ευρωπαϊκό πλαίσιο για τα σύνορα, τη μετανάστευση και το άσυλο, όπως κατοχυρώνονται στις Συνθήκες της ΕΕ». (...)
Φλόριαν Σμιτς, Αλεξία Καλαϊτζή, Μπούρτσου Καρακάς
Πηγή (και ολόκληρο το δημοσίευμα): Deutsche Welle
Ανακαλώντας εκείνη τη συνάντησή του με την αστυνομία τον Απρίλιο, ο Μπαχτιάρ (φωτογραφία αριστερά) ανέφερε μιλώντας στη DW πως τον έβαλαν μέσα σε ένα λευκό βαν και τον πήγαν σε ένα αστυνομικό τμήμα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Αντί να του δώσει νέα έγγραφα, όπως του είχε υποσχεθεί, η αστυνομία πήρε ό,τι είχε μαζί του, συμπεριλαμβανομένου του κινητού του. Αργότερα μεταφέρθηκε σε άλλο αστυνομικό τμήμα όπου, όπως είπε, οι αστυνομικοί τον χαστούκισαν και τον κλώτσησαν. Μέσα σε λίγες ώρες βρισκόταν μέσα σε ένα φορτηγό που σκεπαζόταν με ένα σεντόνι για να εμποδίζει τον οποιονδήποτε να δει ποιος ήταν μέσα. Ο Μπαχτιάρ δεν το ήξερε ακόμη, αλλά κατευθύνονταν προς τα ανατολικά.
Μόλις το φορτηγό σταμάτησε, ο νεαρός Αφγανός θα συνειδητοποιούσε ότι δεν ήταν μόνος. Και άλλοι αιτούντες άσυλο, όπως ο ίδιος, είχαν παραταχθεί στις όχθες του ποταμού. Οι νεαροί άνδρες έμπαιναν στις βάρκες, δέκα-δέκα. Ο Μπαχτιάρ θυμάται πως ο βαρκάρης μίλησε στα ελληνικά μ' αυτούς που θεώρησε έλληνες αστυνομικούς και μετά με τους αιτούντες άσυλο στη μητρική τους γλώσσα, τα νταρί. Η DW δεν μπόρεσε να εξακριβώσει ότι επρόκειτο όντως για έλληνες αστυνομικούς. Για τον Μπαχτιάρ όμως ήταν ξεκάθαρο ότι δεν ήταν η πρώτη φορά που γινόταν κάτι τέτοιο.
Η DW συναντά τα άτομα που επαναπροωθήθηκαν
(...) Η ιστορία του Μπαχτιάρ δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση. Σε έρευνα που διεξήγαμε από κοινού η DW, η ολλανδική εφημερίδα Trouw, το Lighthouse Reports και το Bellingcat, εντοπίσαμε τον Μπαχτιάρ καθώς και άλλους νεαρούς που δηλώνουν ότι ήταν προηγουμένως στην Ελλάδα και επαναπροωθήθηκαν βίαια. Οι ιστορίες τους αποκρυσταλλώνουν ένα κοινό μοτίβο. Είναι όλοι άνδρες, κάτω των 30 ετών και μόνοι τους. Οι περισσότεροι προέρχονται από το Αφγανιστάν ενώ μερικοί από το Πακιστάν. Συνελήφθησαν είτε στο στρατόπεδο στα Διαβατά ή στη γύρω περιοχή. Η DW και οι συνεργάτες της συνάντησαν και πήραν συνέντευξη από πολλούς μάρτυρες στην Ελλάδα και την Τουρκία, (...).
Ο Ρασίντ, 24 χρονών, άφησε την πατρίδα του, το Αφγανιστάν, πριν από τρία χρόνια, φτάνοντας στην Τουρκία. Η καθημερινότητα ήταν δύσκολη στο Αφγανιστάν και φοβόταν για τη ζωή του αφού υπηρετούσε στο στρατό ως έφηβος. Ο δρόμος προς την Τουρκία ωστόσο ήταν επίσης ένας αγώνας. (...)
Πολλοί προσπαθούν να περάσουν τον Έβρο για μια καλύτερη ζωή
Ελπίζοντας σε ένα καλύτερο μέλλον ο Ρασίντ ανέφερε ότι έφυγε από την Τουρκία για την Ελλάδα στις αρχές του έτους. Θυμάται να διασχίζει τον ποταμό Έβρο με περίπου 20 άλλους ανθρώπους σε μια βάρκα. Πριν την επαναπροώθησή του στα τέλη Μαρτίου, έμεινε για περίπου δύο μήνες σε μια σκηνή δίπλα στο camp προσφύγων στα Διαβατά, ένα από τα camps που δημιουργήθηκαν στην ηπειρωτική Ελλάδα το 2016. Στο δρόμο πίσω για το camp μετά την προσευχή της Παρασκευής ο Ρασίντ είπε ότι τον σταμάτησε η ελληνική αστυνομία, η οποία του είπε να περιμένει εκεί πού ήταν.
Στη συνέχεια, όπως περιέγραψε στην DW, ένα άσπρο βαν ήρθε και εμφανίστηκαν οπλισμένοι άντρες χωρίς στολές. Του είπαν να μπει μέσα. Ο Ρασίντ δεν ήξερε καν ποιοι ήταν οι άνδρες, είπε πως ανακάλυψε ότι δούλευαν για την ελληνική αστυνομία αφότου μεταφέρθηκε στο αστυνομικό τμήμα. Η DW δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει τη σύνδεση μεταξύ αυτών των αντρών και της αστυνομίας.Τα ελληνικά του έγγραφα, που αρχικά ίσχυαν για ένα μήνα, είχαν λήξει, αλλά δεν ήταν δυνατή η ανανέωσή τους εν μέσω της πανδημίας. Τα γραφεία μετανάστευσης έκλεισαν στη διάρκεια της καραντίνας. Στο τμήμα, η αστυνομία κατάσχεσε όλα τα υπάρχοντά του, αναφέρει ο ίδιος. «Δεν μου έδωσαν ούτε καν ένα ποτήρι νερό στο αστυνομικό τμήμα», θυμάται. Ο Ρασίντ δεν κλήθηκε να υπογράψει έγγραφα από τις ελληνικές αρχές. Μετά από ώρες σε ένα βαν, αναγκάστηκε να μπει σε μια μικρή βάρκα και να διασχίσει τον ποταμό πίσω στην Τουρκία.
Νέα στρατηγική επαναπροωθήσεων. Ατζέντα επιθετικής επιτήρησης
(...) Σε ερώτηση για τις αναφορές αυτές για παράνομες επιστροφές, ο αναπληρωτής Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Γιώργος Κουμουτσάκος δηλώνει στην DW: «Οι κατηγορίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις αρχές είναι κατασκευασμένες, ψευδείς και αβάσιμες». (...)
Ο κ. Κουμουτσάκος δηλώνει στη DW ότι τα μέτρα που έχουν παρθεί μέχρι σήμερα ανταποκρίνονται στη σοβαρότητα της κατάστασης και εξυπηρετούν νόμιμους σκοπούς, όπως, ιδίως, την προστασία της εθνικής ασφάλειας, της δημόσιας τάξης και της δημόσιας υγείας.
Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης, μιλώντας στην κρατική τηλεόραση στη διάρκεια επίσκεψής του στη Σάμο στις 28 Απριλίου, δήλωσε: «Έχουμε μηδενικές ροές στη χώρα μας τον Απρίλιο του 2020 χάρη στις πολύ μεγάλες προσπάθειες των ανδρών και των γυναικών των σωμάτων ασφαλείας».
Την ίδια ημέρα, ωστόσο, κάτοικοι του νησιού ανέφεραν ότι είδαν νεοαφιχθέντες μετανάστες στο απομακρυσμένο χωριό Δρακαίοι. Στοιχεία που προκύπτουν από την ανάλυση βίντεο που ανέλαβαν το Lighthouse Reports και το Bellingcat δείχνουν ότι ένα σκάφος που μετέφερε 22 αιτούντες άσυλο έφτασε σε όρμο της Σάμου στις 7.30 π.μ. εκείνη την ημέρα.
Αφγανός πρόσφυγας στη Λέσβο στις αρχές Μαρτίου
Ο Τζούμα ήταν από τους πρόσφυγες που ανέβηκαν το απότομο μονοπάτι από τον όρμο της Σάμου προς το χωριό. Αυτή ήταν η τέταρτη φορά που ο νεαρός από τη Δαμασκό της Συρίας προσπαθούσε να φτάσει στην Ελλάδα. Για λίγες όμως ώρες εκείνο το πρωινό αισθάνθηκε ότι τελικά τα είχε καταφέρει. Μιλώντας στη DW, προσέφερε μια λεπτομερή περιγραφή για το τι ακολούθησε, αφού οι πρόσφυγες έφτασαν στη Σάμο. Ο Τζούμα είπε ότι ένα κορίτσι από την ομάδα που μιλάει λίγα αγγλικά ζήτησε από έναν ντόπιο να ειδοποιήσει την ελληνική αστυνομία για το ότι είχαν φτάσει. Οι νεοαφιχθέντες περίμεναν ότι θα μεταφερθούν στο camp προσφύγων της Σάμου. Αντ’ αυτού, η αστυνομία που ήρθε τους συνέλαβε και πήρε τα κινητά τους. Οδηγήθηκαν σε ένα λιμάνι όπου μεταφέρθηκαν από το ένα σκάφος στο άλλο και από εκεί σε μια πορτοκαλί και μαύρη σωσίβια σχεδία χωρίς κινητήρα ή κουπιά.
Ο Τζούμα ανέφερε ότι ρυμουλκήθηκαν προς τα τουρκικά νερά. Η σχεδία αφέθηκε στην ανοιχτή θάλασσα με τα κύματα να την ωθούν προς την Ελλάδα και ένα ελληνικό σκάφος να την ωθεί προς την Τουρκία. Το χειρότερο, θυμάται ο ίδιος, ήταν το ελληνικό σκάφος που έκανε ελιγμούς γύρω τους προσπαθώντας να τους σπρώξει στα τουρκικά νερά την ώρα που η τουρκική ακτοφυλακή απλώς παρατηρούσε. «Η ελληνική ακτοφυλακή θα υποχωρούσε, ώστε οι Τούρκοι συνάδελφοι τους να έρθουν και να μας πάρουν, αλλά δεν το έκαναν. Αυτό συνεχίστηκε όλη τη νύχτα», είπε. Η ομάδα των προσφύγων τελικά διασώθηκε το μεσημέρι της επόμενης μέρας από τους Τούρκους. (...)
Όταν ερωτήθηκε για αυτές τις πρακτικές, ο αναπληρωτής Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Γιώργος Κουμουτσάκος αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι έχουν γίνει τέτοιες επιχειρήσεις και δήλωσε στην DW: «Η Ελλάδα συμμορφώνεται και θα συνεχίσει να το πράττει, με τις υποχρεώσεις της βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων όλων των σχετικών συνθηκών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα οποία είναι συμβαλλόμενο μέρος, έχοντας επίσης υπόψη τις υποχρεώσεις που έχει υπό το νομικό ευρωπαϊκό πλαίσιο για τα σύνορα, τη μετανάστευση και το άσυλο, όπως κατοχυρώνονται στις Συνθήκες της ΕΕ». (...)
Φλόριαν Σμιτς, Αλεξία Καλαϊτζή, Μπούρτσου Καρακάς
Πηγή (και ολόκληρο το δημοσίευμα): Deutsche Welle
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου