Και ένα ερώτημα: "Μπορούν οι ΗΠΑ να ανακτήσουν την παγκόσμια ηγετική τους θέση;" Κάποιες απαντήσεις εδώ από το Carnegie Europe.
ΗΠΑ: Τα θέματα που διακυβεύονται στις κρίσιμες εκλογές
Στις 3 Νοεμβρίου οι Αμερικανοί ψηφίζουν για τον επόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ. Ντόναλντ Τραμπ ή Τζο Μπάιντεν; Η πολιτική ατζέντα είναι μακρά και δύσκολη, όπως φάνηκε και από αυτό το τελευταιο τηλεοπτικό ντιμπέιτ των δύο υποψηφίων για την προεδρία. Τα θέματα πολλά: από την πανδημία και την οικονομία μέχρι το κίνημα Black Lives Matter και τις αμβλώσεις. H μεγαλύτερη πρόκληση όμως αυτή τη στιγμή είναι και στις ΗΠΑ ο κορωνοϊός. Έντεκα μήνες μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, συνεχίζει να είναι το βασικό θέμα στα ντιμπέιτ της προεκλογικής περιόδου.
Ο Άσβιν Βασάν, γιατρός και επίκουρος καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, θεωρεί ότι οι χειρισμοί του Τραμπ θα κριθούν στις εκλογές. «Οι φετινές προεδρικές εκλογές μοιάζουν με δημοψήφισμα για όλα όσα συνέβησαν τους τελευταίους μήνες. Για το κατά πόσο η νυν κυβέρνηση είχε απάντηση στην πανδημία, αν είχε σχέδιο και αν το εφάρμοσε», παρατηρεί.
Αβεβαιότητα για την υγεία και την οικονομία
Ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα που απασχολεί έντονα τους ψηφοφόρους, ιδιαίτερα εν καιρώ πανδημίας, είναι η αποτελεσματική ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη. Η διατήρηση ή η κατάργηση της μεταρρύθμισης Obamacare, κάτι που επιδιώκει ο πρόεδρος Τραμπ, ενδέχεται να κρίνει το εκλογικό αποτέλεσμα.
Έντονη ανησυχία στους Αμερικανούς ψηφοφόρους προκαλούν επίσης οι δυσοίωνες προοπτικές στο πεδίο της οικονομίας. Μετά από τα πρώτα τρία χρόνια θετικών οικονομικών επιδόσεων της διακυβέρνησης Τραμπ, το λοκντάουν του Μαρτίου προκάλεσε το κλείσιμο πολλών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενώ πάνω από 20 εκατομμύρια Αμερικανοί έμειναν ξαφνικά χωρίς δουλειά. Ο Τραμπ επιμένει να αγνοεί τα στοιχεία αυτά και να επαναλαμβάνει μόνο τις καλές επιδόσεις των πρώτων χρόνων της θητείας του στον Λευκό Οίκου. Από την άλλη πλευρά ο Τζο Μπάιντεν υπόσχεται ένα εκτεταμένο πρόγραμμα επανεκκίνησης της οικονομίας, με το μότο «Build Back Better».
Tα κοινωνικά θέματα: ρατσισμός και αμβλώσεις
Ωστόσο δίχως αμφιβολία το μεγάλο θέμα που αποτελεί «αγκάθι» για την αμερικανική κοινωνία είναι οι μαζικές διαδηλώσεις που ξέσπασαν σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ μετά τον βίαιο θάνατο του Αφροαμερικανού Tζωρτζ Φλόιντ στη Μινεάπολη τον περασμένο Μάιο. Ήταν μια ιστορική στιγμή, που υπενθύμισε ότι ο ρατσισμός και οι διακρίσεις εις βάρος των μαύρων είναι ακόμη βαθιά ριζωμένες στην αμερικανική κοινωνία.
Εντούτοις το κίνημα Black Lives Matter παρουσιάζεται από τον Τραμπ ως «σύμβολο μίσους», εκτιμά η καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών από το Πανεπιστήμιο της Ιντιανάπολις, Λώρα Μέριφιλντ Γουίλσον. «Το μήνυμά του έχει ως στόχο να κινητοποιήσει τους δικούς του ψηφοφόρους, τους ψηφοφόρους των Ρεπουμπλικανών και ίσως κάποιους ανεξάρτητους από τη δεξιά. Οτιδήποτε υπόσχεται ή πράττει ο πρόεδρος Τραμπ έχει ως αποδέκτες τους συντηρητικούς ψηφοφόρους», αναφέρει η αμερικανίδα ειδικός.
Σύμφωνα με την Γουίλσον, το άλλο μεγάλό κοινωνικό θέμα που ενδέχεται να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα είναι το δικαίωμα (ή όχι) στην άμβλωση. Kι όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά: «Το θέμα των αμβλώσεων μπορεί να καθορίσει το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών. Κατά των αμβλώσεων δεν είναι μόνο ψηφοφόροι του Τραμπ αλλά και μερίδα φιλελεύθερων ψηφοφόρων». Το θέμα συνδέεται βέβαια και με την υποψήφια του Τραμπ για το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, Κόνει Μπάρετ, η οποία ενδέχεται να θέσει τέλος στο δικαίωμα για νόμιμη και ασφαλή άμβλωση, όπως συνέβαινε στις ΗΠΑ τα τελευταία 47 χρόνια. Για τους Δημοκρατικούς, η εκλογή Μπάιντεν, συνδέεται επίσης με μια πιο προοδευτική πολιτική σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα και βέβαια με μια αντίστοιχη εκπροσώπηση στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Deutsche Welle / Kάρλα Μπλέικερ, Ουάσιγκτον
Μπορούν οι ΗΠΑ να ανακτήσουν την παγκόσμια ηγετική τους θέση;
Rosa Balfour, διευθύντρια του Carnegie Europe
Οι Ευρωπαίοι μπορεί να μην αγαπούν πια την Αμερική, αλλά οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εύχονται σε μια αποκατάσταση της ηγετικής της θέσης. Εάν ο υποψήφιος των Δημοκρατικών, Joe Biden, γίνει ο επόμενος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, το 2021 θα ξεκινήσει με συμφιλιωτική διπλωματία μεταξύ παλιών διατλαντικών συμμάχων.
Τέσσερα χρόνια ριζοσπαστικής ρεβιζιονιστικής αμερικανικής διεθνούς πολιτικής, έχουν ενθαρρύνει τους απολυταρχικούς ηγέτες ανά τον κόσμο, ενισχύοντας τον τυχοδιωκτισμό σε διεθνές επίπεδο, κλιμακώνοντας τη σύγκρουση στα Ευρωπαϊκά Σύνορα και σπέρνοντας το διχασμό μεταξύ των εταίρων. Παρόλα αυτά, η ΕΕ δεν έχει ξεπεράσει την αδυναμία της να διαχειρίζεται να γεωπολιτικά και χρειάζεται τον παλιό της σύμμαχο.
Αλλά δεν θα υπάρξει κόκκινο χαλί για την παλιά διατλαντική σχέση. Το σημάδι της Ουάσιγκτον δεν θα λάμψει στην Ευρώπη. Η αμερικανική εξωτερική πολιτική θα αντικατοπτρίζει τις προσπάθειες για την επούλωση της εγχώριας πόλωσης και τη στροφή προς την Ασία, με την Κίνα ως τη βασική ανησυχία. Η υπαρξιακή αγωνία της ΕΕ για την ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία στην εξωτερική πολιτική ή ο συμβολισμός των Συνόδων Κορυφής, θα αντιμετωπιστεί με ανυπομονησία. Αυτό το μήνυμα έχει παραδοθεί επανειλημμένως από διάφορους αποστολείς. Η ωρίμανση του σε έναν διεθνή παράγοντα, έχει καθυστερήσει πολύ.
Η Ευρώπη ίσως να μην είναι καλή στα γεωπολιτικά, αλλά δεν θα παίξει "μπάλα” με τις ΗΠΑ σε όλα τα θέματα -για παράδειγμα, στην άμυνα, στην τεχνολογία και στο εμπόριο. Και θα θέλει να χρησιμοποιήσει τα χαρτιά της ως παγκόσμιος ηγέτης στην κλιματική αλλαγή και στην πολυμέρεια. Θα πρέπει να αναμένονται σημαντικές αναπροσαρμογές στην αμερικανική ηγεσία και στις φιλίες της, με διαδικασίες μάθησης που απαιτούνται και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Dmitri Trenin, διευθυντής του Carnegie Moscow Center
Η αμερικανική ηγετική θέση βρισκόταν στο υψηλότερο επίπεδο της στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι Αμερικανοί έγιναν οι βασικοί σχεδιαστές των διεθνών θεσμικών οργάνων όπως το Σύστημα των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένου του Δ.Ν.Τ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Με την έλευση του Ψυχρού Πολέμου, η αμερικανική ηγετική διάθεση δημιούργησε τη σύγχρονη πολιτική Δύση βασισμένη σε κοινές αξίες, αρχές και ιεραρχία.
Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου -κηρύχθηκε νίκη εξαιτίας της αυτοκαταστροφής του αντιπάλου- αντιθέτως, έφερε θριάμβους και εφησυχασμό. Δημιούργησε μια Pax Americana, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι αυτή η περίοδος θα ήταν σύντομη.
Επί του παρόντος, με τον εθνικισμό να αυξάνεται παντού, οι ΗΠΑ, που δεν είναι πλέον αδιαμφισβήτητες, φαίνεται να εστιάζουν περισσότερο στο να παραμείνουν η κυρίαρχη δύναμη παρά να εργαστούν για το κοινό καλό.
Στη Ρωσία, λίγοι άνθρωποι θα ήταν υπέρ της αμερικανικής παγκόσμιας κυριαρχίας. Η ίδια η έννοια θεωρείται συνήθως ότι σημαίνει την παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ, μεταμφιεσμένη. ΟΙ ΗΠΑ ωστόσο μπορούν να φέρουν ακόμη τους πολλούς συμμάχους τους μαζί για να αντιταχθούν στους αντιπάλους τους: στην Κίνα, στη Ρωσία και στο Ιράν. Είναι λιγότερο πιθανό ωστόσο οι ΗΠΑ να ηγηθούν μια αναδιοργάνωσης των πολιτικοοικονομικών συστημάτων των δυτικών χωρών, που χρήζουν μεγάλης επιδιόρθωσης.
Η ηγετική θέση στην παγκόσμια υγειονομική περίθαλψη, στην κλιματική δράση και στη στρατηγική ικανότητα, φαίνεται να είναι εκτός της εμβέλειας της Ουάσιγκτον. Ως εκ τούτου, η αμερικανική ηγεσία επί της Δύσης μπορεί μόνο να ανακτηθεί μερικώς: η ηγετική θέση σε παγκόσμιο επίπεδο είναι too much για οποιαδήποτε χώρα.
Carnegie Europe
Πηγές: Deutsche Welle για το πρώτο θέμα και
ένα απόσπασμα από δημοσίευμα στο capital.gr για το δεύτερο θέμα το οποίο μπορείτε να δείτε ολόκληρο στο: https://carnegieeurope.eu/strategiceurope/82962
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου