Τ. Γιαννίτσης: Eλληνοτουρκικές σχέσεις, το βασικό πρόβλημα

«H Τουρκία ακολουθεί τη γραμμή ότι οι διεθνείς διαφορές δεν επιλύονται μόνο με το διεθνές δίκαιο αλλά και με τη δύναμη ή, μάλλον, με το διεθνές δίκαιο όπου εξυπηρετεί τα συμφέροντά της και με τη δύναμη όπου το διεθνές δίκαιο δεν τα εξυπηρετεί». Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει ο πρώην υπουργός Τάσος Γιαννίτσης σε άρθρο του στην «Καθημερινή». Ακολουθεί ένα απόσπασμα από το σχετικό δημοσίευμα:

(…) «Το βασικό πρόβλημα είναι ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει το θέμα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, και γενικότερα των διαφορών, από διαφορετική οπτική απ’ ό,τι η Ελλάδα. Αποτελεί η θέση αυτή διαπραγματευτική αφετηρία ή αμετακίνητη ακαμψία; Βρίσκεται σε συνάρτηση των διαπραγματευτικών θέσεων της Ελλάδας; Θα ήταν, από μακροχρόνια οπτική, για την Ελλάδα σκόπιμο να δεχθεί μια προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ) για ένα ευρύτερο πακέτο θεμάτων και ποιων; Ωστόσο, η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να κάνει υποχωρήσεις σε θέματα στα οποία έχει το διεθνές δίκαιο με το μέρος της, ούτε και να τις διαπραγματευθεί με άλλα ζητήματα.

Η εμμονή της Τουρκίας στα στοιχεία της δύναμης, της αυθαιρεσίας, της γεωπολιτικής της σημασίας και των διμερών διαπραγματεύσεων εκφράζουν την ανησυχία ή και τη βεβαιότητά της ότι το διεθνές δίκαιο και τα διεθνή θεσμικά όργανα δεν θα ικανοποιήσουν τις διεκδικήσεις της. Είναι εμφανές ότι η Τουρκία κατανοεί ότι οι μονομερείς της ενέργειες δεν έχουν επαρκή θεσμική νομιμοποιητική βάση και γι’ αυτό δεν επιθυμεί να φέρει τις διεκδικήσεις της σε διεθνή θεσμικά όργανα. Επιδιώκει να αναγκάσει την Ελλάδα να συμφωνήσει σε ένα πακέτο διαφορών το οποίο θα είναι αντικείμενο διμερούς διαπραγμάτευσης, και από το οποίο θεωρεί ότι μπορεί να αποσπάσει κάποιο ευνοϊκό αποτέλεσμα.

Με βάση τη διαπίστωση αυτή, και παρ’ όλον ότι τα τεχνικά ζητήματα (που εν μέρει είναι και πολιτικά) για μια προσφυγή στο ΔΔΧ είναι πολύπλοκα και αλληλένδετα, σταθερή επιδίωξη της Ελλάδας πρέπει να είναι αφ’ ενός να επιτύχει μια συμφωνία με την Τουρκία για προσφυγή στο ΔΔΧ σε θέματα που θα συμφωνηθούν, αλλά, αφ’ ετέρου, να διατηρεί υψηλό το πολιτικό κόστος της Τουρκίας από την άρνησή της να παραπέμψει τις διαφορές της με την Ελλάδα στο ΔΔΧ.

Η σταθερή θέση της Ελλάδας για λύση με θεσμικές διαδικασίες προϋποθέτει ότι θα έκανε αποδεκτή μια απόφαση του ΔΔΧ πάνω στα θέματα για τα οποία θα είχε συμφωνήσει με την Τουρκία να παραπεμφθούν. Ετσι, επανερχόμαστε όχι στις ρυθμίσεις, αλλά στη λογική του Ελσίνκι, το οποίο, όμως, είκοσι χρόνια μετά, ανήκει στο παρελθόν. Σήμερα, πλέον, όταν η μία πλευρά προσφεύγει σε αυθαίρετες και παράνομες κινήσεις, ερμηνείες ή διεκδικήσεις, η άλλη πλευρά δεν μπορεί να παραμένει σε μια στρατηγική που δεν έχει καν επαρκές αποτρεπτικό αποτέλεσμα. 

Η στρατηγική των αναφορών στο διεθνές δίκαιο και στις διεθνείς Συνθήκες και στην ανάγκη σεβασμού των κανόνων τους είναι αναγκαίες και εξαιρετικά χρήσιμες, όμως αντιμετωπίζουν το πρόβλημα ότι η γειτονική χώρα ακολουθεί τη γραμμή ότι οι διεθνείς διαφορές δεν επιλύονται μόνο με το διεθνές δίκαιο αλλά και με τη δύναμη ή, μάλλον, με το διεθνές δίκαιο όπου εξυπηρετεί τα συμφέροντά της και με τη δύναμη όπου το διεθνές δίκαιο δεν τα εξυπηρετεί».

Πηγή: kathimerini.gr

Διαβάστε το ολόκληρο στο: Eλληνοτουρκικές σχέσεις χωρίς το Ελσίνκι - Του Τάσου Γιαννίτση