Δεσποτικό, ο ναύσταθμος της αρχαιότητας

Τα φετινά ευρήματα στο Δεσποτικό, το ακατοίκητο νησάκι απέναντι από την Αντίπαρο, επιβεβαιώνουν ότι η πλούσια σε αρχαιότητες γη δεν θα σταματήσει να μας εκπλήσσει. Η ισχυρή ορθογώνια κατασκευή των αρχαϊκών χρόνων, που εντοπίστηκε πέρυσι, δεν ήταν απλώς μια μεγάλη δεξαμενή. Αποτελούσε τμήμα ενός καλά oργανωμένου συστήματος συλλογής και επεξεργασίας υδάτων.

Εντοπίστηκε κοντά στη μάντρα του βοσκού κι εκεί ακριβώς εστίασαν τις έρευνές τους οι αρχαιολόγοι. «Το Ιερό του Απόλλωνα στο Δεσποτικό ήταν ένας μεγάλος ναύσταθμος για τον ανεφοδιασμό των πλοίων στο κέντρο των Κυκλάδων και διέθετε τεράστιο υδρευτικό σύστημα», δήλωσε στην «Καθημερινή» ο ανασκαφέας Γιάννος Κουράγιος για τη συστηματική ανασκαφή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.

Αεροφωτογραφία από το τέμενος, όπου διακρίνονται οι αναστηλώσεις και το ανατολικό συγκρότημα (φωτ. ΥΠΠΟΑ).

Η κεντρική δεξαμενή, με βασική χρήση στην αρχαϊκή και κλασική περίοδο, είχε διαστάσεις 7,50 μ. x 5,50 μ. και βάθος 3,80 μ. Στην ύστερη αρχαιότητα και στους βυζαντινούς χρόνους δέχτηκε μετασκευές και προσθήκες μικρών χώρων, οι οποίοι σώζονται έως σήμερα. Η τοιχοποιία της είναι ιδιαίτερα προσεγμένη.

Νοτίως αυτής της δεξαμενής αποκαλύφθηκαν φέτος και δύο μικρότερες δεξαμενές φιλτραρίσματος: Μια ορθογώνια διμερής κατασκευή 6 μ. x 4 μ. που χωρίζεται σε δύο χώρους, προλάκκια. Το βόρειο, βάθους 0,86 μ., είχε πυθμένα επενδυμένο με κονίαμα ενώ στον νότιο τοίχο του υπήρχαν πέντε τριγωνικού σχήματος ανοίγματα, μέσω των οποίων διοχετευόταν το νερό από το όμορο νοτιότερο προλάκκιο. Στο νότιο προλάκκιο απολήγει λιθόκτιστος αγωγός 25 μ., ο οποίος ακολουθεί την κατηφορική κλίση του εδάφους. Το κανάλι που διοχέτευε το νερό στις δεξαμενές δείχνει ότι το Δεσποτικό είχε ένα άριστα οργανωμένο σύστημα συλλογής και διύλισης υδάτων.

Ο λιθόκτιστος αγωγός των 25 μέτρων, ένα στοιχείο που μαρτυρεί ότι στο νησί υπήρχε οργανωμένο σύστημα διαχείρισης υδάτων (φωτ. ΥΠΠΟΑ).

«Παρότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, δεν θεωρώ ότι στο νησί υπήρχε κατοίκηση. Τα κτίρια ήταν του φημισμένου αρχαϊκού ναού του Απόλλωνα, βοηθητικές κατοικίες για τους ιερείς, τη φρουρά προστασίας και κοιτώνες για τους προσκυνητές, οι οποίοι έτρωγαν στο τελετουργικό εστιατόριο τα ζώα που θυσίαζαν. Οι κάτοικοι της αρχαίας Πάρου το έχτισαν για να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στο Αιγαίο. Επειδή υπήρχε πειρατεία, το συγκρότημα μοιάζει με τειχισμένο κάστρο που προστατεύει το Ιερό. Δηλαδή σαν μεσαιωνικό μοναστήρι που έκλεινε». (...)

«Το Δεσποτικό ήταν ένα international ιερό», συνοψίζει ο επί 24 χρόνια ανασκαφέας του, Γιάννος Κουράγιος. «Μόνο οι Παριανοί μπορούσαν να ιδρύσουν τέτοιο ναό έξω από την πόλη. Είχαν χρήμα, ήθελαν να το δείξουν και να κυριαρχήσουν. Το δώρο της παριανής γης ήταν το φημισμένο μάρμαρο και οι Παριανοί ήθελαν να δείξουν τον πλούτο τους, τον οποίο διοχέτευαν χτίζοντας δημόσια οικοδομήματα».

Πηγή: kathimerini.gr

Σχετικές αναρτήσεις:
Το ιερό του Δεσποτικού εντυπωσιάζει χωρίς τις σκαλωσιές
Δεσποτικό, το μεγαλύτερο ιερό μετά τη Δήλο
Μια μέρα στην Αντίπαρο. Φωτογραφίες

-Advertisement-