Οι κυβερνήσεις δεσμεύονται για μηδενικές εκπομπές άνθρακα. Βιώσιμα προϊόντα πωλούνται μέσω των social media και οι τράπεζες προωθούν την περιβαλλοντική, κοινωνική και εταιρική διακυβέρνηση (ESG). Καθώς η κλιματική αλλαγή «καλπάζει», το ζήτημα έρχεται στο προσκήνιο και όλοι θέλουν την ενεργό εμπλοκή των πολιτών. Τι σημαίνουν όμως αυτές οι λέξεις; Παρέχουν ουσιάστικές πληροφορίες ή απλά κρατούν τον κόσμο στο «σκοτάδι».
Η επιλογή των λέξεων αποτελεί προϊόν προσεκτικής διεργασίας, προκειμένου να επικοινωνηθεί η συγκεκριμένη ατζέντα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η ιστορία του Αμερικανού δημοσκόπου Frank Luntz, ο οποίος πριν από 20 περίπου χρόνια συμβούλεψε με επιτυχία τους Ρεπουμπλικάνους να χρησιμοποιούν τη φράση «κλιματική αλλαγή» αντί για «υπερθέρμανση του πλανήτη». Μια φράση που στα αυτιά του κόσμου ηχούσε λιγότερο ανησυχητικά και είχε στόχο να αποτρέψει τις εκκλήσεις για επείγουσα δράση.
Βέβαια, πολλά έχουν αλλάξει από τότε, αλλά αυτό που δεν έχει αλλάξει είναι οι λέξεις και η δύναμή τους να διαμορφώνουν τον τρόπο που σκέφτονται οι άνθρωποι για τους κλιματικούς κινδύνους.
Καθώς οι ηγέτες του πλανήτη, οργανώσεις και επικεφαλής των επιχειρήσεων – κολοσσών, έδωσαν το «παρών» στη Γλασκώβη, η «κλιματική ομάδα» των New York Times, συνέταξε μια λίστα με τις φράσεις που ακούγονται περισσότερο, τους ορισμούς και τις προειδοποιήσεις. Όροι όπως η τιμολόγηση και ο φόρος άνθρακα, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας έναντι της καθαρής ενέργειας και το φυσικό αέριο έναντι της «υδραυλικής ρωγμάτωσης» για το αέριο. Ένας οδηγός για την «αργκό» των συζητήσεων για το κλίμα, εκεί όπου η επιστήμη είναι ξεκάθαρη, αλλά όχι και η γλώσσα.
Mηδενικές εκπομπές άνθρακα (Net Zero)
Όταν μια χώρα ή εταιρεία υπόσχεται να φτάσει στις μηδενικές εκπομπές άνθρακα
Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη θα συνεχίσει να επιδεινώνεται έως ότου η ανθρωπότητα φτάσει τις «μηδενικές εκπομπές άνθρακα» παγκοσμίως – δηλαδή στο σημείο στο οποίο δεν διοχετεύονται πρόσθετα αέρια θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Τα τελευταία χρόνια, ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών και επιχειρήσεων εξαγγέλλει τις δικές του δεσμεύσεις για Net Zero σε διάφορες ημερομηνίες.
Θεωρητικά, το ζήτημα αυτό είναι πολύ καλή ιδέα. Στην πράξη, όμως η έννοια μπορεί να εύκολα να «παρακαμφθεί».
Όταν οι κυβερνήσεις ή οι εταιρείες δεσμεύονται για μηδενικές εκπομπές άνθρακα, δεν υπόσχονται πάντα να τερματίσουν ολοκληρωτικά το διοξείδιο του άνθρακα. Συχνά λένε ότι θα μειώσουν όσο μπορούν τις εκπομπές ορυκτών καυσίμων από τα εργοστάσια, τα σπίτια και τα αυτοκίνητα και στη συνέχεια να αντισταθμίσουν τα «υπόλοιπα» με άλλα μέσα, όπως φυτεύοντας δέντρα ή χρησιμοποιώντας τεχνολογία καθαρισμού της ατμόσφαιρας.
Τα αντισταθμιστικά αυτά μπορεί να είναι αμφιλεγόμενα. Τα δέντρα μπορούν να απορροφήσουν διοξείδιο του άνθρακα, αλλά μπορούν επίσης να καούν στις πυρκαγιές. Η τεχνολογία αφαίρεσης άνθρακα από την ατμόσφαιρα είναι ακόμα στα σπάργανα. Οι επικριτές ανησυχούν ότι οι ηγέτες και οι επιχειρήσεις μπορεί να χρησιμοποιούν τις αβέβαιες υποσχέσεις για να αποφύγουν βαθύτερες περικοπές τώρα.
Ταυτόχρονα, οι δεσμεύσεις για το Net Zero πολλών χωρών είναι ασαφείς και δεν υποστηρίζονται από συγκεκριμένες πολιτικές για τον περιορισμό των εκπομπών. Αυτό ισχύει τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για την Κίνα, ενώ και πολλές εταιρικές υποσχέσεις έχουν παρόμοιους αστερίσκους.
Βιωσιμότητα
Το να φτάσεις εκεί είναι πολύ πιο δύσκολο από όσο θα ήθελαν οι μεγαλοσχήμονες του marketing να πιστέψει ο κόσμος
Οι αξιώσεις περί βιωσιμότητας είναι πανταχού παρούσες. Μια γρήγορη διαδικτυακή αναζήτηση προσφέρει μια τεράστια γκάμα προϊόντων που φέρουν την επωνυμία αυτού του είδους, συμπεριλαμβανομένων «Gift Boxes», με ξύλινα σκεύη μπαμπού, μπλουζάκια με τα απαραίτητα moto· και βάση για χαρτί υγείας που ενθαρρύνει τους χρήστες να χρησιμοποιούν λιγότερο, μοιράζοντας ένα φύλλο τη φορά.
Σε πολλές περιπτώσεις, δεν είναι καν σαφές τι προωθεί η εταιρεία. Χωρίς ανεξάρτητη διαπίστευση, ο όρος δεν έχει νόημα και μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ, όπως στην περίπτωση των βαμβακερών τσαντών. Αν μιλάμε σοβαρά για τη βιωσιμότητα, τι γίνεται με τη μείωση της κατανάλωσης;
Και δεν πρόκειται μόνο για καταναλωτικά αγαθά. Επιλέξτε τον κλάδο σας – αεροπορικές εταιρείες, εστιατόρια, τράπεζες, εταιρείες ορυκτών καυσίμων, κ.α.- και θα βρείτε εταιρείες που διαφημίζουν τη βιωσιμότητα συχνά, αλλά με ελάχιστα στοιχεία για να το υποστηρίξουν.
Τι θα γινόταν όμως αν το κάναμε σωστά;
Τα Ηνωμένα Έθνη ορίζουν τη βιωσιμότητα ως «την ικανοποίηση των αναγκών του παρόντος χωρίς να διακυβεύεται η ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες».
Αυτό το είδος πραγματικής βιωσιμότητας σημαίνει να φέρεις τους ανθρώπους σε ισορροπία με τον πλανήτη και τους πόρους του. Απαιτεί διαρθρωτικές αλλαγές στον τρόπο που ζούμε. Αλλά αν μπορούμε να κάνουμε τη σκληρή δουλειά για να φτάσουμε εκεί, δεν θα κάνουμε τίποτα λιγότερο από το να σώσουμε τον πλανήτη.
Το να φτάσεις εκεί είναι πολύ πιο δύσκολο από όσο θα ήθελαν οι μεγαλοσχήμονες του marketing να πιστέψει ο κόσμος
Οι αξιώσεις περί βιωσιμότητας είναι πανταχού παρούσες. Μια γρήγορη διαδικτυακή αναζήτηση προσφέρει μια τεράστια γκάμα προϊόντων που φέρουν την επωνυμία αυτού του είδους, συμπεριλαμβανομένων «Gift Boxes», με ξύλινα σκεύη μπαμπού, μπλουζάκια με τα απαραίτητα moto· και βάση για χαρτί υγείας που ενθαρρύνει τους χρήστες να χρησιμοποιούν λιγότερο, μοιράζοντας ένα φύλλο τη φορά.
Σε πολλές περιπτώσεις, δεν είναι καν σαφές τι προωθεί η εταιρεία. Χωρίς ανεξάρτητη διαπίστευση, ο όρος δεν έχει νόημα και μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ, όπως στην περίπτωση των βαμβακερών τσαντών. Αν μιλάμε σοβαρά για τη βιωσιμότητα, τι γίνεται με τη μείωση της κατανάλωσης;
Και δεν πρόκειται μόνο για καταναλωτικά αγαθά. Επιλέξτε τον κλάδο σας – αεροπορικές εταιρείες, εστιατόρια, τράπεζες, εταιρείες ορυκτών καυσίμων, κ.α.- και θα βρείτε εταιρείες που διαφημίζουν τη βιωσιμότητα συχνά, αλλά με ελάχιστα στοιχεία για να το υποστηρίξουν.
Τι θα γινόταν όμως αν το κάναμε σωστά;
Τα Ηνωμένα Έθνη ορίζουν τη βιωσιμότητα ως «την ικανοποίηση των αναγκών του παρόντος χωρίς να διακυβεύεται η ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες».
Αυτό το είδος πραγματικής βιωσιμότητας σημαίνει να φέρεις τους ανθρώπους σε ισορροπία με τον πλανήτη και τους πόρους του. Απαιτεί διαρθρωτικές αλλαγές στον τρόπο που ζούμε. Αλλά αν μπορούμε να κάνουμε τη σκληρή δουλειά για να φτάσουμε εκεί, δεν θα κάνουμε τίποτα λιγότερο από το να σώσουμε τον πλανήτη.
Αποτύπωμα άνθρακα
Το σύνολο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούνται από ένα άτομο, γεγονός, οργάνωση, υπηρεσία, τόπο ή προϊόν, εκφρασμένο ως ισοδύναμο διοξειδίου του άνθρακα. Χρήσιμη ιδέα ή βιομηχανικό τέχνασμα;
Ας πούμε ότι αποφασίσατε να έχετε ένα ωραίο δείπνο με μπριζόλα. Ίσως γνωρίζετε ότι οι αγελάδες εκτοξεύουν αέρια στην ατμόσφαιρα, κάτι που βοηθά να γίνουν τα βοοειδή μια σημαντική πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό: ποτήρια κρασί από την Καλιφόρνια, εμφιαλωμένο νερό για το τραπέζι και τσιζκέικ για επιδόρπιο, όλα ήταν «ένοχα» για παραγωγή εκπομπών κατά την παραγωγή τους και ξανά όταν ταξίδευαν με στόχο το τραπέζι σας. Το ποσό αθροίζεται στο «αποτύπωμα άνθρακα» του δείπνου σας.
Ο απολογισμός των εκπομπών που σχετίζονται με οτιδήποτε άλλο στη ζωή σας – θέρμανση του σπιτιού, οδήγηση από και προς τη δουλειά, ακόμα και οι τροφές για τα κατοικίδια – είναι το αποτύπωμα άνθρακα του νοικοκυριού σας ή η συμβολή του στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Οι ερευνητές ανέπτυξαν την ιδέα του αποτυπώματος άνθρακα στη δεκαετία του 1990 ως ένα νόμιμο ερευνητικό εργαλείο βιωσιμότητας. (Δεν εφευρέθηκε από τον πετρελαϊκό γίγαντα BP όπως κάποιοι έχουν αναφέρει), αλλά οι επικριτές λένε ότι η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων έχει υιοθετήσει την ιδέα να εστιάσει την προσοχή στις ατομικές ενέργειες και την ευθύνη, παρά στις ευρύτερες διαρθρωτικές αλλαγές.
Ωστόσο, το αποτύπωμα άνθρακα εξακολουθεί να είναι μια χρήσιμη ιδέα. Μας επιτρέπει να δούμε ότι ένας μέσος Αμερικανός ρυπαίνει πολλαπλάσια από έναν Αφρικανό. Μπορούμε να μιλήσουμε για το αποτύπωμα άνθρακα εταιρειών, βιομηχανιών ή ακόμα και ολόκληρων εθνών. Και ναι, οι μεμονωμένες ενέργειες έχουν σημασία: οι συχνές πτήσεις, για παράδειγμα, συνοδεύονται από τεράστιο αντίκτυπο. Θα βοηθούσε να περπατάτε πιο πιο συχνά.
Το σύνολο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούνται από ένα άτομο, γεγονός, οργάνωση, υπηρεσία, τόπο ή προϊόν, εκφρασμένο ως ισοδύναμο διοξειδίου του άνθρακα. Χρήσιμη ιδέα ή βιομηχανικό τέχνασμα;
Ας πούμε ότι αποφασίσατε να έχετε ένα ωραίο δείπνο με μπριζόλα. Ίσως γνωρίζετε ότι οι αγελάδες εκτοξεύουν αέρια στην ατμόσφαιρα, κάτι που βοηθά να γίνουν τα βοοειδή μια σημαντική πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό: ποτήρια κρασί από την Καλιφόρνια, εμφιαλωμένο νερό για το τραπέζι και τσιζκέικ για επιδόρπιο, όλα ήταν «ένοχα» για παραγωγή εκπομπών κατά την παραγωγή τους και ξανά όταν ταξίδευαν με στόχο το τραπέζι σας. Το ποσό αθροίζεται στο «αποτύπωμα άνθρακα» του δείπνου σας.
Ο απολογισμός των εκπομπών που σχετίζονται με οτιδήποτε άλλο στη ζωή σας – θέρμανση του σπιτιού, οδήγηση από και προς τη δουλειά, ακόμα και οι τροφές για τα κατοικίδια – είναι το αποτύπωμα άνθρακα του νοικοκυριού σας ή η συμβολή του στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Οι ερευνητές ανέπτυξαν την ιδέα του αποτυπώματος άνθρακα στη δεκαετία του 1990 ως ένα νόμιμο ερευνητικό εργαλείο βιωσιμότητας. (Δεν εφευρέθηκε από τον πετρελαϊκό γίγαντα BP όπως κάποιοι έχουν αναφέρει), αλλά οι επικριτές λένε ότι η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων έχει υιοθετήσει την ιδέα να εστιάσει την προσοχή στις ατομικές ενέργειες και την ευθύνη, παρά στις ευρύτερες διαρθρωτικές αλλαγές.
Ωστόσο, το αποτύπωμα άνθρακα εξακολουθεί να είναι μια χρήσιμη ιδέα. Μας επιτρέπει να δούμε ότι ένας μέσος Αμερικανός ρυπαίνει πολλαπλάσια από έναν Αφρικανό. Μπορούμε να μιλήσουμε για το αποτύπωμα άνθρακα εταιρειών, βιομηχανιών ή ακόμα και ολόκληρων εθνών. Και ναι, οι μεμονωμένες ενέργειες έχουν σημασία: οι συχνές πτήσεις, για παράδειγμα, συνοδεύονται από τεράστιο αντίκτυπο. Θα βοηθούσε να περπατάτε πιο πιο συχνά.
Προσαρμογή
Δεν είναι το ίδιο με την ανθεκτικότητα
Η προσαρμογή είναι το αντίστοιχο της άμβλυνσης, του μετριασμού. Αναφέρεται σε βήματα που στοχεύουν στην εξομάλυνση των σημερινών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και στην προετοιμασία για ό,τι συμβαίνει παγκοσμίως καθώς επιδεινώνεται. Μερικά παραδείγματα είναι η αλλαγή του τρόπου που χτίζουμε σπίτια και δρόμους, βοηθώντας τους ανθρώπους να απομακρυνθούν από μέρη που είναι ευάλωτα σε πλημμύρες ή πυρκαγιές ή φυτεύοντας διαφορετικά είδη καλλιεργειών καθώς αλλάζουν τα καιρικά πρότυπα.
Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται μερικές φορές εναλλακτικά αντί της ανθεκτικότητας, αλλά υπάρχει τεράστια διαφορά. Ανθεκτικότητα σημαίνει επί του συγκεκριμένου ζητήματος η διατήρηση ενός τρόπου ζωής, αλλά με καλύτερη προστασία. Προσαρμογή σημαίνει αλλαγή ενός τρόπου ζωής που γίνεται πολύ δύσκολο να διατηρηθεί. Σκεφτείτε να προστατεύσετε μια παραλιακή πόλη από τυφώνες με ένα θαλάσσιο τείχος (ανθεκτικότητα), αντί να βοηθήσετε τους ανθρώπους να μετακινηθούν κάπου αλλού (προσαρμογή).
Η προσαρμογή ήταν μια βρώμικη λέξη μεταξύ των περιβαλλοντολόγων, οι οποίοι θεωρούσαν την έννοια ως ηττοπαθή – μια παραδοχή της αποτυχίας μείωσης των εκπομπών ή μια πρόσκληση να μην προσπαθήσουν. Η ανάγκη προσαρμογής, ενώ εξακολουθεί να προσπαθεί να μειώσει τις εκπομπές, έχει γίνει αδιαμφισβήτητη. Αλλά ο όρος εξακολουθεί να φέρει ένα στοιχείο ευφημισμού, ειδικά επειδή οι φτωχότερες κοινότητες και τα έθνη έχουν πολύ λιγότερη ικανότητα προσαρμογής από τις πιο εύπορες ομάδες.
Δεν είναι το ίδιο με την ανθεκτικότητα
Η προσαρμογή είναι το αντίστοιχο της άμβλυνσης, του μετριασμού. Αναφέρεται σε βήματα που στοχεύουν στην εξομάλυνση των σημερινών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και στην προετοιμασία για ό,τι συμβαίνει παγκοσμίως καθώς επιδεινώνεται. Μερικά παραδείγματα είναι η αλλαγή του τρόπου που χτίζουμε σπίτια και δρόμους, βοηθώντας τους ανθρώπους να απομακρυνθούν από μέρη που είναι ευάλωτα σε πλημμύρες ή πυρκαγιές ή φυτεύοντας διαφορετικά είδη καλλιεργειών καθώς αλλάζουν τα καιρικά πρότυπα.
Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται μερικές φορές εναλλακτικά αντί της ανθεκτικότητας, αλλά υπάρχει τεράστια διαφορά. Ανθεκτικότητα σημαίνει επί του συγκεκριμένου ζητήματος η διατήρηση ενός τρόπου ζωής, αλλά με καλύτερη προστασία. Προσαρμογή σημαίνει αλλαγή ενός τρόπου ζωής που γίνεται πολύ δύσκολο να διατηρηθεί. Σκεφτείτε να προστατεύσετε μια παραλιακή πόλη από τυφώνες με ένα θαλάσσιο τείχος (ανθεκτικότητα), αντί να βοηθήσετε τους ανθρώπους να μετακινηθούν κάπου αλλού (προσαρμογή).
Η προσαρμογή ήταν μια βρώμικη λέξη μεταξύ των περιβαλλοντολόγων, οι οποίοι θεωρούσαν την έννοια ως ηττοπαθή – μια παραδοχή της αποτυχίας μείωσης των εκπομπών ή μια πρόσκληση να μην προσπαθήσουν. Η ανάγκη προσαρμογής, ενώ εξακολουθεί να προσπαθεί να μειώσει τις εκπομπές, έχει γίνει αδιαμφισβήτητη. Αλλά ο όρος εξακολουθεί να φέρει ένα στοιχείο ευφημισμού, ειδικά επειδή οι φτωχότερες κοινότητες και τα έθνη έχουν πολύ λιγότερη ικανότητα προσαρμογής από τις πιο εύπορες ομάδες.
Λύσεις Βασισμένες στη Φύση
Μπορούν να βοηθήσουν πολύ, αλλά όχι ως δικαιολογία για την καύση ορυκτών καυσίμων
Οι λύσεις αυτές χρησιμοποιούν τη φύση για να βοηθήσουν στην επίλυση ανθρώπινων προβλημάτων, που σχετίζονται συχνά με το κλίμα. Για παράδειγμα, τα λιβάδια με φύκια και τα δάση λειτουργούν ως «αποθήκες» άνθρακα, κρατώντας τα αέρια του θερμοκηπίου μακριά από τον αέρα. Σε πόλεις και κωμοπόλεις, τα δέντρα δροσίζουν τους ανθρώπους κατά τη διάρκεια των κυμάτων καύσωνα. Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι προστατεύουν τις ακτές από τις καταιγίδες. Με αυτούς τους τρόπους και με άλλους, οι λύσεις που βασίζονται στη φύση μπορούν να βοηθήσουν τόσο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής όσο και να προφυλαχθούν από τις συνέπειές της, ενώ παράλληλα καλλιεργούν τη βιοποικιλότητα του κόσμου. Είναι ένα κρίσιμο εργαλείο.
Ωστόσο, ορισμένες εταιρείες τις αναζητούν ως έναν τρόπο για να επιτύχουν μηδενικές εκπομπές άνθρακα χωρίς ουσιαστικές περικοπές στη χρήση ορυκτών καυσίμων. Η επιστήμη είναι ξεκάθαρη: Η φύση δεν μπορεί να αποθηκεύσει αρκετά αέρια του θερμοκηπίου για να μας επιτρέψει να μολύνουμε με τους σημερινούς ρυθμούς.
Επιπλέον, οι λύσεις που βασίζονται στη φύση απειλούνται από την κλιματική αλλαγή. Τα δάση καίγονται και οι κοραλλιογενείς ύφαλοι πεθαίνουν. Η απόλυτη λύση που βασίζεται στη φύση για την κλιματική αλλαγή; Αφήστε τα ορυκτά καύσιμα εκεί που είναι.
Σύλληψη άνθρακα
Μαζί με την «ξαδέρφη» της, την αφαίρεση άνθρακα
Ο απλούστερος τρόπος για να μείνει ο άνθρακας μακριά από την ατμόσφαιρα είναι να μην τοποθετηθεί εκεί εξαρχής. Αλλά δεδομένου ότι η καύση ορυκτών καυσίμων παραμένει ευρέως διαδεδομένη, οι μηχανικοί διερευνούν στρατηγικές για να συλλάβουν ή να αφαιρέσουν το προκύπτον διοξείδιο του άνθρακα εκ των υστέρων. Υπάρχουν δύο γενικές ιδέες εδώ, αν και και οι δύο έχουν πολλά ερωτηματικά.
Η σύλληψη άνθρακα αναφέρεται γενικά σε τεχνολογία που μπορεί να παγιδεύσει το διοξείδιο του άνθρακα που βγαίνει από το φουγάρο ενός εργοστασίου ή ενός εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας πριν μπορέσει να διαφύγει στην ατμόσφαιρα και να θερμάνει τον πλανήτη. Το δεσμευμένο διοξείδιο του άνθρακα είτε θάβεται μόνιμα υπόγεια, είτε μετατρέπεται σε χρήσιμο προϊόν όπως το σκυρόδεμα, είτε, πιο αμφιλεγόμενα, χρησιμοποιείται για την εξαγωγή περισσότερου πετρελαίου από το έδαφος. Η τεχνολογία δυσκολεύεται να γίνει ευρέως διαδεδομένη, εν μέρει λόγω του υψηλού κόστους που συνεπάγεται.
Η απομάκρυνση του άνθρακα είναι ελαφρώς διαφορετική και γενικά αναφέρεται στην απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα πολύ μετά την απελευθέρωσή του. Τα δέντρα μπορούν να το κάνουν αυτό φυσικά, και η φύτευση δασών μπορεί να είναι μια μορφή αφαίρεσης άνθρακα. Αλλά ορισμένες εταιρείες πειραματίζονται με την τεχνολογική αφαίρεση άνθρακα. Γιγάντιοι ανεμιστήρες που απορροφούν άνθρακα από τον ουρανό και τον εγχέουν υπόγεια.
Η τεχνολογία αφαίρεσης άνθρακα είναι ακόμη λιγότερο καλά ανεπτυγμένη από τη δέσμευση άνθρακα και συνήθως πολύ πιο ακριβή, αν και οι επιστήμονες λένε ότι μπορεί να είναι απαραίτητο εάν θέλουμε να φτάσουμε στο Net Zero.
Μαζί με την «ξαδέρφη» της, την αφαίρεση άνθρακα
Ο απλούστερος τρόπος για να μείνει ο άνθρακας μακριά από την ατμόσφαιρα είναι να μην τοποθετηθεί εκεί εξαρχής. Αλλά δεδομένου ότι η καύση ορυκτών καυσίμων παραμένει ευρέως διαδεδομένη, οι μηχανικοί διερευνούν στρατηγικές για να συλλάβουν ή να αφαιρέσουν το προκύπτον διοξείδιο του άνθρακα εκ των υστέρων. Υπάρχουν δύο γενικές ιδέες εδώ, αν και και οι δύο έχουν πολλά ερωτηματικά.
Η σύλληψη άνθρακα αναφέρεται γενικά σε τεχνολογία που μπορεί να παγιδεύσει το διοξείδιο του άνθρακα που βγαίνει από το φουγάρο ενός εργοστασίου ή ενός εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας πριν μπορέσει να διαφύγει στην ατμόσφαιρα και να θερμάνει τον πλανήτη. Το δεσμευμένο διοξείδιο του άνθρακα είτε θάβεται μόνιμα υπόγεια, είτε μετατρέπεται σε χρήσιμο προϊόν όπως το σκυρόδεμα, είτε, πιο αμφιλεγόμενα, χρησιμοποιείται για την εξαγωγή περισσότερου πετρελαίου από το έδαφος. Η τεχνολογία δυσκολεύεται να γίνει ευρέως διαδεδομένη, εν μέρει λόγω του υψηλού κόστους που συνεπάγεται.
Η απομάκρυνση του άνθρακα είναι ελαφρώς διαφορετική και γενικά αναφέρεται στην απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα πολύ μετά την απελευθέρωσή του. Τα δέντρα μπορούν να το κάνουν αυτό φυσικά, και η φύτευση δασών μπορεί να είναι μια μορφή αφαίρεσης άνθρακα. Αλλά ορισμένες εταιρείες πειραματίζονται με την τεχνολογική αφαίρεση άνθρακα. Γιγάντιοι ανεμιστήρες που απορροφούν άνθρακα από τον ουρανό και τον εγχέουν υπόγεια.
Η τεχνολογία αφαίρεσης άνθρακα είναι ακόμη λιγότερο καλά ανεπτυγμένη από τη δέσμευση άνθρακα και συνήθως πολύ πιο ακριβή, αν και οι επιστήμονες λένε ότι μπορεί να είναι απαραίτητο εάν θέλουμε να φτάσουμε στο Net Zero.
Γεωμηχανική
Γνωστή και ως κλιματική παρέμβαση
Είναι η σκόπιμη και μεγάλης κλίμακας επέμβαση στο κλιματικό σύστημα της Γης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η απομάκρυνση του άνθρακα μερικές φορές ονομάζεται γεωμηχανική — η σκόπιμη παρέμβαση στη σύνθεση της ατμόσφαιρας. Αλλά η γεωμηχανική χρησιμοποιείται επίσης για να περιγράψει κάτι εντελώς διαφορετικό από την απομάκρυνση του άνθρακα: Έγχυση αερολυμάτων στη στρατόσφαιρα για να αντανακλούν περισσότερη ηλιακή ενέργεια πίσω στο διάστημα (μερικές φορές ονομάζεται ηλιακή γεωμηχανική ή τροποποίηση ηλιακής ακτινοβολίας), η οποία οι επιστήμονες λένε ότι θα μπορούσε γρήγορα και φθηνά αλλά προσωρινά να μειώσει οι παγκόσμιες θερμοκρασίες, ως ένα είδος μέτρου αναστολής έως ότου ο κόσμος μπορέσει να μειώσει τις εκπομπές.
Η ιδέα είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη. Ακόμα κι αν ένα τέτοιο σχέδιο λειτουργούσε, κανείς δεν είναι σίγουρος για το ποια θα ήταν η επίδραση σε διάφορα μέρη του κόσμου. Ορισμένες περιοχές ενδέχεται να δουν καταστροφικές μειώσεις στις βροχοπτώσεις ή άλλες αλλαγές στα καιρικά μοτίβα. Και ακόμη και η διεξαγωγή βασικής έρευνας στην ηλιακή γεωμηχανική θεωρείται από πολλούς ως ηθικός κίνδυνος, δημιουργώντας τον κίνδυνο η κοινωνία να συμπεράνει (λανθασμένα) ότι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου δεν είναι πλέον απαραίτητη, και επομένως να σταματήσει να ακολουθεί πιο δαπανηρά και απαιτητικά βήματα για τη μείωση αυτών των εκπομπών.
Οι αντιδράσεις ήταν τόσο έντονες που ορισμένοι υποστηρικτές της έρευνας γεωμηχανικής άρχισαν να την αναφέρουν ως κλιματική παρέμβαση. Όποιος όρος και αν χρησιμοποιηθεί, η συζήτηση για το αν και πώς μπορούμε να μπλοκάρουμε τις ακτίνες του ήλιου θα ενταθεί μόνο καθώς αυξάνονται οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και ο κόσμος αρχίζει να μην έχει χρόνο για καλύτερες επιλογές.
Ηλεκτροκίνηση
E.V.s, H.E.V.s, P.H.E.V.s ,F.C.V.s. και …φτου!
Μια αντιπροσωπεία αυτοκινήτων του μέλλοντος μπορεί να πουλήσει μια σειρά από οχήματα με μπερδεμένα ακρωνύμια. Τι σημαίνουν, ποιες είναι οι πιθανότητες να οδηγήσετε πραγματικά ένα και τι σημαίνει για τις εκπομπές ρύπων;
Ας ξεκινήσουμε με τα υβριδικά (H.E.V.). Η Toyota έκανε το ντεμπούτο του πρώτου υβριδικού οχήματος αερίου-ηλεκτρικού, το Prius, το 1997. Η τεχνολογία έφερε επανάσταση στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Ένα P.H.E.V., ή plug-in υβριδικό όχημα, είναι απλώς μια επέκταση αυτής της τεχνολογίας. Μπορεί γενικά να λειτουργεί μόνο με την μπαταρία του, η οποία μπορεί να συνδεθεί σε σταθμό φόρτισης. Όμως, όπως το Prius, ένας βενζινοκινητήρας μπορεί και δραστηριοποιείται.
Ένα E.V., ή ηλεκτρικό όχημα, λειτουργεί αποκλειστικά με μπαταρίες που τροφοδοτούν έναν ηλεκτροκινητήρα, ενώ τα F.C.V., ή οχήματα με κυψέλες καυσίμου, τροφοδοτούνται από υδρογόνο και όχι από μπαταρία και επίσης δεν παράγουν εκπομπές από την εξάτμιση εκτός από υδρατμούς και αέρα.
E.V.s, H.E.V.s, P.H.E.V.s ,F.C.V.s. και …φτου!
Μια αντιπροσωπεία αυτοκινήτων του μέλλοντος μπορεί να πουλήσει μια σειρά από οχήματα με μπερδεμένα ακρωνύμια. Τι σημαίνουν, ποιες είναι οι πιθανότητες να οδηγήσετε πραγματικά ένα και τι σημαίνει για τις εκπομπές ρύπων;
Ας ξεκινήσουμε με τα υβριδικά (H.E.V.). Η Toyota έκανε το ντεμπούτο του πρώτου υβριδικού οχήματος αερίου-ηλεκτρικού, το Prius, το 1997. Η τεχνολογία έφερε επανάσταση στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Ένα P.H.E.V., ή plug-in υβριδικό όχημα, είναι απλώς μια επέκταση αυτής της τεχνολογίας. Μπορεί γενικά να λειτουργεί μόνο με την μπαταρία του, η οποία μπορεί να συνδεθεί σε σταθμό φόρτισης. Όμως, όπως το Prius, ένας βενζινοκινητήρας μπορεί και δραστηριοποιείται.
Ένα E.V., ή ηλεκτρικό όχημα, λειτουργεί αποκλειστικά με μπαταρίες που τροφοδοτούν έναν ηλεκτροκινητήρα, ενώ τα F.C.V., ή οχήματα με κυψέλες καυσίμου, τροφοδοτούνται από υδρογόνο και όχι από μπαταρία και επίσης δεν παράγουν εκπομπές από την εξάτμιση εκτός από υδρατμούς και αέρα.
Καθαρή ενέργεια
Δεν πρέπει να συγχέεται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν γενικά τη φράση «καθαρή ενέργεια» για να αναφερθούν σε οποιαδήποτε πηγή ενέργειας που δεν προσθέτει σημαντικά αέρια θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Αλλά αυτό που θεωρείται καθαρό μπορεί να είναι πολύ αμφιλεγόμενο. Και δεν είναι πάντα το ίδιο με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια θεωρούνται σε γενικές γραμμές καθαρές, αν και η κατασκευή ανεμογεννητριών και ηλιακών συλλεκτών μπορεί να προσθέσει ένα «κομμάτι» άνθρακα στον αέρα εκ των προτέρων. Θεωρούνται επίσης ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς ο άνεμος και το ηλιακό φως δεν αναμένεται να εξαντληθούν σύντομα.
Δεν είναι όμως όλες οι ανανεώσιμες πηγές καθαρές. Για παράδειγμα, η βιοενέργεια, η καύση ξύλου ή άλλων εγκαταστάσεων για ηλεκτρική ενέργεια ή καύσιμα, μπορεί να είναι ανανεώσιμες. Όμως, εάν ο χειρισμός τους δεν είναι καλός, μπορεί να δημιουργηθεί αρκετή ποσότητα εκπομπών CO2.
Οι πυρηνικοί σταθμοί θεωρούνται συχνά καθαροί, καθώς δεν απελευθερώνουν διοξείδιο του άνθρακα μόλις κατασκευαστούν και παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Αλλά δεν συμφωνούν όλοι με αυτόν τον χαρακτηρισμό, λόγω των ραδιενεργών αποβλήτων που απομένουν. Και οι πυρηνικοί σταθμοί δεν θεωρούνται ανανεώσιμοι, αφού τα αποθέματα καυσίμου είναι μεγάλα αλλά όχι άπειρα.
Πιο αμφιλεγόμενα, οι βιομηχανικοί όμιλοι αναφέρονται μερικές φορές στο φυσικό αέριο ως καθαρό, καθώς παράγει λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα και πολύ λιγότερους ατμοσφαιρικούς ρύπους από ό,τι ο άνθρακας όταν καίγεται. Αλλά το φυσικό αέριο εξακολουθεί να παράγει πολύ περισσότερο άνθρακα από την αιολική, την ηλιακή ή την πυρηνική ενέργεια.
Δεν πρέπει να συγχέεται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν γενικά τη φράση «καθαρή ενέργεια» για να αναφερθούν σε οποιαδήποτε πηγή ενέργειας που δεν προσθέτει σημαντικά αέρια θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Αλλά αυτό που θεωρείται καθαρό μπορεί να είναι πολύ αμφιλεγόμενο. Και δεν είναι πάντα το ίδιο με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια θεωρούνται σε γενικές γραμμές καθαρές, αν και η κατασκευή ανεμογεννητριών και ηλιακών συλλεκτών μπορεί να προσθέσει ένα «κομμάτι» άνθρακα στον αέρα εκ των προτέρων. Θεωρούνται επίσης ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς ο άνεμος και το ηλιακό φως δεν αναμένεται να εξαντληθούν σύντομα.
Δεν είναι όμως όλες οι ανανεώσιμες πηγές καθαρές. Για παράδειγμα, η βιοενέργεια, η καύση ξύλου ή άλλων εγκαταστάσεων για ηλεκτρική ενέργεια ή καύσιμα, μπορεί να είναι ανανεώσιμες. Όμως, εάν ο χειρισμός τους δεν είναι καλός, μπορεί να δημιουργηθεί αρκετή ποσότητα εκπομπών CO2.
Οι πυρηνικοί σταθμοί θεωρούνται συχνά καθαροί, καθώς δεν απελευθερώνουν διοξείδιο του άνθρακα μόλις κατασκευαστούν και παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Αλλά δεν συμφωνούν όλοι με αυτόν τον χαρακτηρισμό, λόγω των ραδιενεργών αποβλήτων που απομένουν. Και οι πυρηνικοί σταθμοί δεν θεωρούνται ανανεώσιμοι, αφού τα αποθέματα καυσίμου είναι μεγάλα αλλά όχι άπειρα.
Πιο αμφιλεγόμενα, οι βιομηχανικοί όμιλοι αναφέρονται μερικές φορές στο φυσικό αέριο ως καθαρό, καθώς παράγει λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα και πολύ λιγότερους ατμοσφαιρικούς ρύπους από ό,τι ο άνθρακας όταν καίγεται. Αλλά το φυσικό αέριο εξακολουθεί να παράγει πολύ περισσότερο άνθρακα από την αιολική, την ηλιακή ή την πυρηνική ενέργεια.
Φυσικό αέριο
Είναι όντως τόσο φυσικό;
Αυτή είναι μια ερώτηση που έχουν αρχίσει να κάνουν κάποιες περιβαλλοντικές ομάδες για το αέριο που τροφοδοτεί και θερμαίνει τα σπίτια μας, αλλά την ίδια ώρα είναι και ορυκτό καύσιμο – κινητήριος μοχλός της κλιματικής αλλαγής.
Τεχνικά, το φυσικό αέριο υπάρχει φυσικά και εξάγεται από το έδαφος παράλληλα με το πετρέλαιο. Αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι εταιρείες συχνά «σπάνε» το αέριο μέσω της λεγόμενης «υδραυλικής ρωγμάτωσης», με την έγχυση ενός μείγματος νερού, άμμου και χημικών ουσιών σε υψηλή πίεση στη γη. Αυτή η διαδικασία δεν είναι φυσική, λένε οι επικριτές, και ορισμένοι άρχισαν να αποκαλούν το φυσικό αέριο «σπασμένο ή ορυκτό αέριο».
Αυτή δεν είναι η μόνη συζήτηση που περιστρέφεται γύρω από το φυσικό αέριο. Επειδή το αέριο καίει καθαρότερα από τον άνθρακα ή το πετρέλαιο, η βιομηχανία το αποκαλούσε εδώ και καιρό ως «καύσιμο γέφυρα» μεταξύ άνθρακα και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Όμως η επιστημονική έρευνα έχει αρχίσει να δείχνει πώς η γεώτρηση για αέριο απελευθερώνει μεγάλες ποσότητες μεθανίου, ενός ισχυρού αερίου του θερμοκηπίου, στην ατμόσφαιρα.
Οι επιστήμονες λένε ότι ο κόσμος δεν πρέπει να επενδύει πια σε νέους αγωγούς και άλλες υποδομές φυσικού αερίου.
Είναι όντως τόσο φυσικό;
Αυτή είναι μια ερώτηση που έχουν αρχίσει να κάνουν κάποιες περιβαλλοντικές ομάδες για το αέριο που τροφοδοτεί και θερμαίνει τα σπίτια μας, αλλά την ίδια ώρα είναι και ορυκτό καύσιμο – κινητήριος μοχλός της κλιματικής αλλαγής.
Τεχνικά, το φυσικό αέριο υπάρχει φυσικά και εξάγεται από το έδαφος παράλληλα με το πετρέλαιο. Αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι εταιρείες συχνά «σπάνε» το αέριο μέσω της λεγόμενης «υδραυλικής ρωγμάτωσης», με την έγχυση ενός μείγματος νερού, άμμου και χημικών ουσιών σε υψηλή πίεση στη γη. Αυτή η διαδικασία δεν είναι φυσική, λένε οι επικριτές, και ορισμένοι άρχισαν να αποκαλούν το φυσικό αέριο «σπασμένο ή ορυκτό αέριο».
Αυτή δεν είναι η μόνη συζήτηση που περιστρέφεται γύρω από το φυσικό αέριο. Επειδή το αέριο καίει καθαρότερα από τον άνθρακα ή το πετρέλαιο, η βιομηχανία το αποκαλούσε εδώ και καιρό ως «καύσιμο γέφυρα» μεταξύ άνθρακα και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Όμως η επιστημονική έρευνα έχει αρχίσει να δείχνει πώς η γεώτρηση για αέριο απελευθερώνει μεγάλες ποσότητες μεθανίου, ενός ισχυρού αερίου του θερμοκηπίου, στην ατμόσφαιρα.
Οι επιστήμονες λένε ότι ο κόσμος δεν πρέπει να επενδύει πια σε νέους αγωγούς και άλλες υποδομές φυσικού αερίου.
Περιβαλλοντική, κοινωνική και εταιρική διακυβέρνηση (E.S.G.)
Η «αγάπη» του οικονομικού κόσμου
Μπορεί να έχετε ακούσει αυτή τη φράση σε σχέση με τη συνταξιοδοτικό ή τα αμοιβαία κεφάλαια, αν έχετε. Η επένδυση σε κερδοφόρες εταιρείες που προσπαθούν να υιοθετήσουν και καλύτερες πρακτικές, ή τουλάχιστον να μην έχουν αρνητικό αντίκτυπο, γίνεται όλο και πιο δημοφιλής.
Μεταξύ 2018 και 2020, οι αμερικανικές επενδύσεις στην ESG αυξήθηκαν κατά 42%, φτάνοντας τα 17 τρισ. δολάρια. Σήμερα, περισσότερο από το ένα τρίτο όλων των επενδυτικών περιουσιακών στοιχείων στις Ηνωμένες Πολιτείες εμπίπτουν σε αυτήν την ευρεία κατηγορία βιώσιμων και υπεύθυνων επενδύσεων.
Υπάρχουν φορείς που εκδίδουν ESG αξιολογήσεις, αλλά οι μετρήσεις τους μπορεί να μην ευθυγραμμίζονται με το πώς βλέπει το ευρύ κοινό την κοινωνική ευθύνη. Πέρυσι, μεγάλη καπνοβιομηχανία αναγνωρίστηκε ως κορυφαίος ESG εταιρία. Γενικά οι ESG επενδύσεις είναι μία από τις δυνάμεις που ασκούν πίεση στις εταιρείες να δώσουν προτεραιότητα στις περιβαλλοντικές και κοινωνικές δεσμεύσεις τους. Ωστόσο, οι επικριτές λένε ότι είναι καιρός οι κυβερνητικές ρυθμιστικές αρχές να απαιτήσουν από τις εταιρείες να αναφέρουν τις μετρήσεις που συνθέτουν τους ισχυρισμούς τους, συμπεριλαμβανομένων των αριθμών εκπομπών άνθρακα.
Τιμολόγηση άνθρακα
Μια λύση βασισμένη στην αγορά
Η τιμολόγηση άνθρακα είναι η επιβολή οικονομικών κυρώσεων στους ρυπαίνοντες για να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, έτσι ώστε να περιορίσουν τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπουν στην ατμόσφαιρα. Οι πιο συνηθισμένες μορφές κυρώσεων είναι ο φόρος άνθρακα και η επιβολή ανώτατου ορίου εκπομπής μέσω συστήματος ποσοστώσεων.
Ορισμένοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι είναι ένας κομψός τρόπος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Απλώς χρεώστε τις εταιρείες και τους καταναλωτές περισσότερο για τις εκπομπές που παράγουν και οι άνθρωποι θα έχουν άφθονα κίνητρα να καίνε λιγότερο πετρέλαιο, άνθρακα ή φυσικό αέριο και να στραφούν σε καθαρότερη ενέργεια. Στην πράξη, φυσικά, είναι περίπλοκο.
Υπάρχουν δύο κύριοι τρόποι για την τιμολόγηση του άνθρακα. Ο απλούστερος είναι ένας φόρος άνθρακα, ο οποίος είναι συνήθως απλώς ένας ενιαίος φόρος που επιβάλλεται στο πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τον άνθρακα. Χώρες όπως ο Καναδάς και η Σουηδία έχουν φόρους άνθρακα, αν και στην πράξη αυτές οι πολιτικές μερικές φορές συνοδεύονται από εξαιρέσεις και κενά. Και οι πολιτικοί είναι συχνά απρόθυμοι να ορίσουν τον φόρο άνθρακα αρκετά υψηλό ώστε να έχουν σημαντική επίδραση στη συμπεριφορά των πολιτών, επειδή φοβούνται μια αντίδραση από τους ψηφοφόρους.
Παράλληλα, μπορούν να επιβάλλουν ένα σύστημα ποσοστώσεων που ονομάζεται cap-and-trade (σ.σ. όριο και εμπορία). Σε αυτό το μοντέλο, οι συνολικές επιτρεπόμενες εκπομπές σε μια χώρα ή περιοχή καθορίζονται εκ των προτέρων (ανώτατο όριο). Οι άδειες εκπομπής δημιουργούνται για τον επιτρεπόμενο όριο εκπομπών και είτε κατανέμονται είτε δημοπρατούνται σε εταιρείες. Οι εταιρείες μπορούν να ανταλλάσσουν άδειες μεταξύ τους, εισάγοντας μια αγορά εκπομπών (σύστημα εμπορίας εκπομπών ή ETS) που θα πρέπει να διασφαλίζει ότι η εξοικονόμηση άνθρακα πραγματοποιείται όσο το δυνατόν φθηνότερα. Η Καλιφόρνια και η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτουν συστήματα cap-and-trade, αν και μπορεί να είναι δύσκολο να σχεδιαστούν αυτά τα προγράμματα ώστε να λειτουργούν καλά.
Η τιμολόγηση του άνθρακα δεν είναι ο μόνος τρόπος για να κάνουμε πολιτική για το κλίμα. Πολλές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων πολιτειών όπως η Καλιφόρνια, προτιμούν να ρυθμίζουν άμεσα την την αγορά καυσίμου των αυτοκινήτων και φορτηγών ή να επιβάλλουν τα ηλεκτρικά οχήματα, αντί να χρησιμοποιούν τις τιμές του άνθρακα, προκειμένου να κάνουν τη βενζίνη τόσο ακριβή και οι καταναλωτές να στρέφονται στα καθαρότερα οχήματα από μόνοι τους. Και στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι περισσότερες πολιτείες έχουν επιλέξει να επιβάλλουν απευθείας τη χρήση ΑΠΕ.
Πηγή: New York Times
Το βρηκαμε στην kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου