Φωτογραφία αριστερά: Γλυπτό του Αχιλλέα στο Αχίλλειο στην Κέρκυρα
«Τι σημαίνει αληθινός ηρωισμός; Τι σχέση έχουν τα αδέρφια Κλίτσκο με τον Όμηρο; Κάνουν η αρρώστια, ο πόλεμος και ο θάνατος τη ζωή μας εντονότερη;» Σε αυτά τα ερωτήματα προσπαθεί να απαντήσει ο καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας Γιόνας Γκρέτλαϊν από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Die Welt. Aφορμή το νέο του βιβλίο «Ο χρόνος μου με τον Αχιλλέα. Η Ιλιάδα, ο θάνατος και η ζωή» (G.H. Beck, 2022).
Κάνοντας αναπόφευκτους συνειρμούς με τους σύγχρονους ήρωες της Ουκρανίας στον πόλεμο απέναντι στη Ρωσία, ο Γκρέτλαϊν δίνει τον δικό του ορισμό περί ηρωισμού, βασισμένο στο πρότυπο του Αχιλλέα, έναν «ήρωα χωρίς ελπίδα», όπως τον χαρακτηρίζει η Welt. «Ο Αχιλλέας είναι πρότυπο για το πώς μπορεί να αντιμετωπίζει κανείς την προσωπική του κατάσταση χωρίς ψευδαισθήσεις. Αυτό ακούγεται απάνθρωπο, διότι η ελπίδα είναι κάτι βαθιά ανθρώπινο. Αλλά αυτό είναι που τον καθιστά τελικά ήρωα. Οι περισσότεροι έλεγαν ότι ο Αχιλλέας είναι ήρωας γιατί μπορεί να κρατήσει το δόρυ, όπως κανένας άλλος. Αλλά για μένα ο ηρωισμός του Αχιλλέα έγκειται στην αποδοχή αυτού που κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να αποδεχθεί».
Η άλλη όψη του ηρωισμού και το τέλος του «Βερντέν»
Σήμερα ζούμε σε μια «μετα-ηρωική» εποχή παρατηρεί ο δημοσιογράφος της Welt, με τον Γκρετλάιν να απαντά: «Υπάρχει πράγματι κάποια ευφορία όταν βλέπουμε τους αδερφούς Κλίτσκο στην Ουκρανία με στρατιωτική περιβολή. Όμως ο ηρωισμός δεν συνυφαίνεται μόνο με γενναιότητα. Ο Αχιλλέας γίνεται ήρωας μέσω της διορατικότητάς του και της δικής του ευθραυστότητας (σσ. αχίλλειος πτέρνα). Ο Όμηρος δείχνει λοιπόν αυτή την άγνωστη πτυχή του ηρωισμού, την οποία κανείς μπορεί να θέλει να αγνοήσει μπροστά στον κατανοητό ενθουσιασμό της υποστήριξης προς την Ουκρανία. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι ο Πούτιν δεν παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και ότι οι Ουκρανοί δεν πρέπει να αμυνθούν.
Στο επίκεντρο της Ιλιάδας βρίσκεται η μονομαχία ανθρώπου με άνθρωπο. Πόσο πολύ απέχουμε σήμερα από ένα τέτοιο είδος πόλέμου; «Αυτού του είδος ο ηρωικός πόλεμος των χαρακωμάτων πέθανε στη Μάχη του Βερντέν (σσ: κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο), όπου οι άνθρωποι πέθαναν από χημικά αέρια και όπου διακυβεύονταν χιλιοστά γης από το πεδίο μάχης, το οποίο ήταν δηλητηριασμένο. Δεν πρέπει να κάνουμε το ίδιο λάθος και να επαναφέρουμε αυτό το πρότυπο στην εποχή των υβριδικών πολέμων».
Όσο για το ζήτημα της ευθύνης και της ενοχής στον πόλεμο, ο κλασικός φιλόλογος απαντά: «Στον Όμηρο η ευθύνη βαραίνει ξεκάθαρα τους Τρώες. Μια ομηρική φιγούρα αναφέρει ότι οι επόμενες γενιές πρέπει να μάθουν από την ιστορία, πώς πρέπει να συμπεριφέρονται στους φιλοξενούμενους. Γιατί ο Πάρις είχε κλέψει τη γυναίκα του οικοδεσπότη του. Υπάρχουν αποσπάσματα στα οποία διαφαίνεται ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί εάν οι Τρώες είχαν επιστρέψει έγκαιρα την ωραία Ελένη και τους κλεμμένους θησαυρούς».
Πηγή: Deutsche Welle
Πηγή: Deutsche Welle
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου