Έλβας: Αποκαλύφθηκαν οι πέτρες της πείνας - «Αν με δεις, τότε κλάψε»

Η ξηρασία που βιώνουν οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης αποτελεί έναν ακόμα ισχυρό πονοκέφαλο για τις κυβερνήσεις, μετά την ενεργειακή κρίση. Η υποχώρηση της στάθμης των ποταμών της Κεντρικής Ευρώπης έφερε στο φως και δυσοίωνα μηνύματα του παρελθόντος, που φανερώνουν ότι και πριν από αιώνες οι κάτοικοι των συγκεκριμένων περιοχών δοκιμάστηκαν από ανάλογες ξηρασίες.

Πρόκειται για επιγραφές στις όχθες των ποταμών,οι οποίες χρησίμευαν και ως δείκτης κινδύνου για την περίπτωση που η στάθμη έπεφτε και τις αποκάλυπτε. Τότε θα ξεκινούσε μια δύσκολη περίοδος για τη γεωργία, τις μεταφορές και λοιπές δραστηριότητες των ανθρώπων που οργάνωσαν τη ζωή τους, με βάση την κανονική στάθμη των ποταμών.

Τις αποκάλεσαν «πέτρες της πείνας», η αποκάλυψη των οποίων κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την «Αποκάλυψη της πείνας». Η πιο χαρακτηριστική επιγραφή εξ αυτών είναι αυτή που εμφανίστηκε στον ποταμό Έλβα, ο οποίος πηγάζει από την Τσεχία και διασχίζει τη Γερμανία, εκβάλλοντας στο Αμβούργο. Είναι πλωτός για 840 χλμ. και αποτελεί μια σημαντική συγκοινωνιακή αρτηρία της Κεντρικής Ευρώπης, γεγονός που αναδεικνύει και τα προβλήματα που προκαλεί η μείωση της στάθμης του. Καθώς τα νερά του Έλβα υποχώρησαν, αποκάλυψαν μια πέτρα στην οποία είναι σκαλισμένη μια επιγραφή στη γερμανική γλώσσα που γράφει: «Wenn du mich siehstdann weine». Που σημαίνει «Αν μεδεις, τότε κλάψε».

Η επιγραφή χρονολογείται το έτος 1616, όταν -προφανώς- και πάλι η στάθμη του Έλβα είχε υποχωρήσει στα ίδια χαμηλά επίπεδα και κάποιος από τους δοκιμαζόμενους κατοίκους της περιοχής ήθελε να προειδοποιήσει τις μελλοντικές γενιές για τις συνέπειες της ξηρασίας. Το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στον ποταμό Έλβα. Οι περισσότεροι ποταμοί και οι λίμνες στη Γερμανία αντιμετωπίζουν μια πρωτόγνωρη ξηρασία. Η στάθμη των υδάτων στον Ρήνο, στον Βέζερ, στον Δούναβη αλλά και στην τεχνητή λίμνη Έντερζεε είναι η χαμηλότερη που έχει σημειωθεί ιστορικά.

Οι περιβαλλοντολόγοι αποδίδουν την εξέλιξη στην κλιματική αλλαγή. Βασικά επισημαίνουν την έλλειψη χιονοπτώσεων τα τελευταία χρόνια που αποτελούν «αποθήκες νερού» για τα ποτάμια τους καλοκαιρινούς μήνες, όπως και η έλλειψη παγετώνων εδώ και δεκαετίες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη στάθμη του νερού. Η μειωμένη στάθμη του Ρήνου, για παράδειγμα, αποδίδεται στη μειωμένη χιονόπτωση στις Άλπεις τον περασμένο χειμώνα, με αποτέλεσμα να μην τροφοδοτείται επαρκώς με νερό. 

Πηγή: naftemporiki.gr 

Δραματικές εκκλήσεις για τα γερμανικά ποτάμια

Ρήνος, Έλβας, Όντερ, Σπρέε. Τα γερμανικά ποτάμια εκπέμπουν σήμα κινδύνου: χαμηλή στάθμη, ξηρασία, προβλήματα στις ποτάμιες μεταφορές, κίνδυνος οικολογικής καταστροφής. 

Για άλλη μια μέρα τα «νέα του Ρήνου» δεν είναι καλά: στο γνωστό στη γερμανική ποταμοπλοΐα αβαθές σημείο στο Κάουμπ, μεταξύ Μάιντς και Κόμπλεντς, η στάθμη του νερού έπεσε στα 32 εκατοστά, 5 εκατοστά περισσότερο σε σχέση με την Κυριακή. Παρότι η Γερμανική Μετεωρολογική Υπηρεσία αναμένει βροχοπτώσεις την επόμενη εβδομάδα, οι συνέπειες της παρατεταμένης ξηρασίας και ανομβρίας στον Ρήνο, τον δεύτερο μεγαλύτερο ποταμό της Ευρώπης, είναι ήδη ορατές και επιζήμιες.

Οι εμπορικές μεταφορές κυρίως πρώτων υλών ή άλλων προϊόντων της γερμανικής βαριάς βιομηχανίας, που κατά κανόνα γίνονται και μέσω του Ρήνου, αντιμετωπίζουν εδώ και εβδομάδες σοβαρά προβλήματα. «Τα πλοία συνεχίζουν μεν να διέρχονται αλλά είναι λιγότερα και με ελαφρύτερα φορτία» αναφέρει στο Reuters ο Φλόριαν Κρέκελ από τη Γερμανική Υπηρεσία Υδάτινων Δικτύων και Ναυτιλίας.

Εμπορικό πλοίο διασχίζει τον Ρήνο εν μέσω ξηρασίας και ανομβρίας

«Καμπανάκι» σε Κολωνία και Ντίσελντορφ. Έντονη ανησυχία προκαλεί η στάθμη του Ρήνου και στην Κολωνία, όπου από τις 9 Αυγούστου, σύμφωνα με μετρήσεις, η στάθμη του ποταμού συνεχώς κατεβαίνει: από 91 εκατοστά στις 9 Αυγούστου, στα 75 εκατοστά στις15 Αυγούστου. Υπό κανονικές συνθήκες η στάθμη του Ρήνου στην Κολωνία ανέρχεται στα 3,21 μέτρα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές ναυτιλιακές εταιρείες να ακυρώνουν επιβατικά ή τουριστικά δρομολόγια, ιδιαίτερα προσφιλή στην ευρύτερη περιοχή.

Στο γειτονικό Ντίσελντορφ, πρωτεύουσα της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, οι δημοτικές αρχές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα tagesschau.de του πρώτου προγράμματος της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης η αύξηση της θερμοκρασίας του νερού θέτει σε κίνδυνο τα ψάρια του Ρήνου, δεδομένου ότι περιορίζει την ικανότητα δέσμευσης οξυγόνου στο νερό.

Ο Κάρστεν Ρίνκε, επικεφαλής του Κέντρου Περιβαλλοντικών Ερευνών Χέλμχολτς ανέφερε στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων ότι πέραν των υψηλών θερμοκρασιών στο νερό και η μείωση της στάθμης των υδάτων προξενεί κινδύνους για τη χλωρίδα και την πανίδα των ποταμών διότι αυξάνει τη συγκέντρωση των λυμάτων που καταλήγουν σε γερμανικά ποτάμια. Η δε συσσώρευση ρύπων στα ποτάμια, συνεπάγεται συσσώρευσή τους στη διατροφική αλυσίδα: μέσω της κατανάλωσης ψαριών μπορούν να φτάσουν στον άνθρωπο.

Στερεύει σε πολλά σημεία ο Έλβας, κλείνουν κανάλια στον Σπρέε. Σε ετοιμότητα βρίσκονται όμως οι αρχές και στα γερμανικά κρατίδια από όπου διέρχεται ο ποταμός Έλβας. Σύμφωνα με το δίκτυο ΝDR του Αμβούργου δορυφορικές εικόνες δείχνουν «ερημοποίηση» στις όχθες του Έλβα κοντά στο Ντάρενμπεργκ της Κάτω Σαξονίας σε σχέση με το 2017. Το λιγοστό νερό που βρίσκεται επίσης σε λίμνες και φράγματα έχει επιπτώσεις και στην παροχή πόσιμου νερού. Για παράδειγμα στην περιοχή Όμπερχαρτς της Κάτω Σαξονίας υπολογίζεται ότι τα αποθέματα πόσιμου νερού για τους κατοίκους μπορεί να διαρκέσουν μόνο για μερικές εβδομάδες. (...)

Πηγή: Deutsche Welle

Ιστορικά χαμηλή η στάθμη του νερού στον Ρήνο

Ελάχιστο το νερό στα ποτάμια της Γερμανίας

Υψηλές θερμοκρασίες, ξηρασία, κλιματική αλλαγή. Αυτοί και άλλοι παράγοντες οδήγησαν στη χαμηλότερη ιστορικά στάθμη του νερού των ποταμιών στη Γερμανία. Οι ειδικοί εξηγούν:

Οι ποταμοί και οι λίμνες στην Γερμανία αντιμετωπίζουν μια πρωτόγνωρη ξηρασία: η στάθμη των υδάτων στον Ρήνο, τον Βέζερ, τον Δούναβη αλλά και την τεχνητή λίμνη Έντερζεε είναι η χαμηλότερη που έχει σημειωθεί ιστορικά. Ο λόγος: η κλιματική αλλαγή αλλά και ένα πολύπλοκο δίκτυο αλληλεπιδράσεων στο περιβάλλον συνολικά. Ο κίνδυνος για τα υδρόβια ζώα αυξάνεται ολοένα και περισσότερο, όπως συνέβη πρόσφατα και στον ποταμό Όντερ. Οι ειδικοί ζητούν μέτρα προφύλαξης από τέτοια φαινόμενα.

Σύμφωνα με την ερευνήτρια κλίματος Ντιάνα Ρέσιντ του γερμανικού Κέντρου Υπηρεσίας του Κλίματος (GERICS), η χαμηλή στάθμη των υδάτων αποτελει ένα φυσικό φαινόμενο αλλά σε συνδυασμό με έντονες περιόδους ξηρασίας, ελάχιστες βροχοπτώσεις και υψηλές θερμοκρασίες του νερού, οδηγούν σε αύξηση της εξάτμισης των υδάτων. Ο ερευνητής Γιάκομπ Τσάισλερ, του Κέντρου Περιβαλλοντικής Έρευνας Χέλμχολτς, σημειώνει πώς οι υψηλές θερμοκρασίες οδηγούν στην εξάτμιση του νερού τόσο από υδάτινα όσο και από χερσαία οικοσυστήματα. Τα φυτά επίσης λόγω των υδρατμών που απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα παίρνουν περισσότερο νερό από το έδαφος.

Οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης είναι αισθητές

Η Ντιάνα Ρέσιντ σημειώνει άλλη μια αιτία της χαμηλής στάθμης των ποταμών. Η έλλειψη χιονοπτώσεων τα τελευταία χρόνια που αποτελουν «αποθήκες νερου» για τα ποτάμια τους καλοκαιρινούς μήνες, όπως και οι έλλειψη παγετώνων εδώ και δεκαετίες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την στάθμη του νερού. Στον Ρήνο για παράδειγμα, σημειώνει η ερευνήτρια, λόγω της μειωμένης χιονόπτωσης φέτος δεν υπήρχε αρκετό χιόνι από τις Άλπεις για να καλύψει τις «ανάγκες» του ποταμού.

Τροπικό πλέον το κλίμα στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα παρατηρείται μείωση των βροχοπτώσεων, όπως για παράδειγμα στη Μεσόγειο, η οποία επηρεάζει τη χαμηλή στάθμη των υδάτων στην Γερμανία, αναφέρει ο Γιάκομπ Τσάισλερ. Η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε μεγαλύτερες περιόδους χωρίς βροχή και σε πιο έντονες βροχοπτώσεις. Αυτό αναφέρει και ο Τόμας Ντόιτσλέντερ απο τη Γερμανική Μετεωρολογική Υπηρεσία, ο οποίος θεωρεί ότι μελλοντικά στη Γερμανία θα κυριαρχήσει αυτό το μοντέλο καιρού. «Δεν σημαίνει ότι συνολικά θα βρέχει περισσότερο αλλά ότι οι βροχοπτώσεις θα είναι πιο δυνατές». Το φυσικό αυτό φαινόμενο εξηγείται με τον νόμο των αερίων, βάσει του οποίου όσο πιο ζεστός είναι ο αέρας απορροφά περισσότερους υδρατμούς και μπορεί δυνητικά να απελευθερώσει περισσότερο νερό.

«Οι αντιφάσεις του καιρού πρέπει να αξιοποιηθούν προς όφελος του οικοσυστήματος» αναφέρει η ερευνήτρια Ντιάνα Ρέσιντ. Η ίδια προτείνει την αποθήκευση νερού σε δεξαμενές κατά την περίοδο μεγάλων βροχοπτώσεων, ώστε να χρησιμοποιηθεί έπειτα όταν θα επικρατεί περίοδος ξηρασίας.

Η χαμηλή στάθμη των υδάτων θέτει σε κίνδυνο και τη ζωή των υδρόβιων οργανισμών που ζουν εκεί. Η μείωση του βάθους του νερού μειώνει και την περιεκτικότητα του οξυγόνου, το οποίο αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για τη διαβίωση των ζώντων οργανισμών, όπως δηλώνει ο Αντρέας Μάλχερεκ, καθηγητής υδρομηχανικής στο Πανεπιστήμιο των Γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων στο Μόναχο. (...)

Πηγή: p.dw.com