Μπάρακ Ομπάμα από Αθήνα: «Εγκλωβισμένη η Δημοκρατία»

Επτά χρόνια μετά την τελευταία του ομιλία στην Ελλάδα, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα επέστρεψε στη σκηνή της Λυρικής για το ετήσιο συνέδριο «Nostos» του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. «Το δημοκρατικό ήθος απειλείται παγκοσμίως», είπε κατά την έναρξη της συζήτησής του με τον διευθυντή του Ιδρύματος, Ανδρέα Δρακόπουλο. «Ωστόσο, είμαι πεπεισμένος πως το πνεύμα της, το οποίο γεννήθηκε στην Αθήνα πριν από χιλιάδες χρόνια, συνεχίζει να αποτελεί πηγή έμπνευσης για ανθρώπους σε κάθε άκρη του κόσμου, και είμαι σίγουρος πως αν τους δώσουμε φωνή, αλλά και μια θέση στο τραπέζι των αποφάσεων, τότε θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε κάθε πρόκληση».

«Ο κόσμος έχει φτάσει σε ένα σημείο που δεν πιστεύει σε τίποτα, και αυτό ζημιώνει τη δημοκρατία μας. Πρέπει να συνομιλήσουμε με όσους διαφωνούμε. Αυτό θα οικοδομήσει νέες κοινωνίες. Να ασχοληθούμε με τους νέους που χρησιμοποιούν τα social media, ώστε να ακυρώσουμε τους φόβους μας. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις εντεινόμενες ανισότητες στην οικονομία, επίσης. Μια τάση που επιταχύνεται τα τελευταία χρόνια. Για να λειτουργήσει η δημοκρατία μας, πρέπει να έχουμε όλοι τα βασικά αγαθά. Να μπορεί ο καθένας να θρέψει την οικογένειά του. Οι οικονομικές βάσεις είναι σαθρές και αυτό δημιουργεί διαφορές και ανισότητες σε παγκόσμια κλίμακα», σημείωσε. 

Θέλοντας να υπογραμμίσει τις ανισότητες που υπάρχουν στην κοινωνία, έφερε ως παράδειγμα αυτό που συμβαίνει αυτή την εβδομάδα, με μια πιθανή τραγωδία που εκτυλίσσεται με τους αγνοούμενους στο ναυάγιο του Τιτανικού. «Υπάρχει ένα υποβρύχιο που παίρνει λεπτό προς λεπτό κάλυψη σε όλο τον κόσμο. Και είναι κατανοητό, γιατί προφανώς όλοι θέλουμε και προσευχόμαστε να διασωθούν αυτοί οι άνθρωποι. Αλλά είναι γεγονός ότι αυτό πήρε πολύ περισσότερη προσοχή από 700 ανθρώπους που πνίγηκαν [κοντά στην Πύλο]», σημείωσε.

«Η Δημοκρατία είναι εγκλωβισμένη και πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε γι’ αυτό» τόνισε μεταξύ άλλων, και πρόσθεσε: «Λέω στα παιδιά μου να κλείσουν τα τηλέφωνά τους, να βγουν έξω, να μιλήσουν με ανθρώπους. Να δουν τη μεγάλη εικόνα. Η ζωή είναι σύντομη, πρέπει να έχουμε το θάρρος να σηκωνόμαστε όταν πέφτουμε. Δείτε τι συμβαίνει στην Ουκρανία, τι συνέβη με το πρόσφατο ναυάγιο».

Επαινώντας το έργο της Σοφίας Κουβελάκη, διευθύντριας του HOME Project, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που φροντίζει ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες στην Ελλάδα και συνεργάζεται με το Ιδρυμα Ομπάμα, η οποία και προλόγισε τη συζήτηση, ο πρώην πρόεδρος προέτρεψε για τη δημιουργία περισσότερων παρόμοιων πρωτοβουλιών. «Η ενσυναίσθηση είναι το θεμέλιο μιας λειτουργικής δημοκρατίας. Πρέπει να ξαναμάθουμε να ακούμε τους άλλους, να κατανοούμε τις ιστορίες τους και έτσι να εντοπίζουμε αυτά που μας ενώνουν», είπε.

Οσον αφορά την επιρροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη Δημοκρατία, ο πρώην πρόεδρος παραδέχθηκε πως η πρόοδος της τεχνολογίας έχει συντελέσει στην επανάσταση της πληροφορίας, αλλά παράλληλα έχει δυσχεράνει τη συνύπαρξη διαφορετικών ατόμων σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία πιο δύσκολη. «Βλέπουμε την κυριαρχία της σκοτεινής πλευράς της τεχνολογίας. Βρισκόμαστε όλοι απομονωμένοι στις προσωπικές μας σφαίρες πληροφόρησης και ερχόμαστε σε επαφή μονάχα με υλικό που επιβεβαιώνει τις απόψεις και τις προκαταλήψεις μας. Ο κόσμος έχει φτάσει σε ένα σημείο που δεν πιστεύει σε τίποτα, και αυτό ζημιώνει τη δημοκρατία μας. Πρέπει να συνομιλήσουμε με όσους διαφωνούμε. Αυτό θα οικοδομήσει νέες κοινωνίες».

Σε ερώτηση του Ανδρέα Δρακόπουλου για την τεχνητή νοημοσύνη, ο Μπ. Ομπάμα δήλωσε πως ενώ η ανθρωπότητα βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο της Ιστορίας, δεν είναι προετοιμασμένη να το διαχειριστεί σωστά.

«Σε ορισμένες περιπτώσεις (η τεχνητή νοημοσύνη) θα ενισχύσει την ικανότητα των ανθρώπων να κάνουν τη δουλειά τους, αλλά θα καταργήσει πολλές θέσεις εργασίας», σημείωσε και πρόσθεσε: «Έχετε υπόψη σας, ότι αν είστε ο καλύτερος σε αυτό που κάνετε, η ανθρώπινη κρίση θα εξακολουθεί να είναι πιο ισχυρή από ό,τι μπορούν να κάνουν οι υπολογιστές. Όμως για τις εργασίες ρουτίνας - και πολλοί άνθρωποι απασχολούνται σε εργασίες ρουτίνας - αυτές θα αντικατασταθούν». 

Με αφορμή τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία για τον Μπαράκ Ομπάμα αποτελεί ιδεολογικό πεδίο μάχης, αλλά και τη διάβρωση των ατομικών ελευθεριών εξαιτίας της ανόδου του απολυταρχισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, οι δύο συνομιλητές συμφώνησαν πως απαιτείται μια συντονισμένη προσπάθεια για τη διάσωση του δημοκρατικού μοντέλου. «Πολλές χώρες στρέφονται στην Κίνα, απορρίπτοντας τη δημοκρατία ως δυτική πολυτέλεια. Αν και οι ρυθμοί σε μια δημοκρατία είναι πιο αργοί, μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει πείνα ούτε γενοκτονίες σε δημοκρατικές χώρες. Ναι, όταν όλοι έχουν φωνή τα πράγματα κυλούν αργά, και πολλές φορές απογοητευτικά. Αυτό όμως είναι απόρροια του συστηματικού σεβασμού και της πίστης στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Και για αυτή πρέπει να αγωνιστούμε».

Η ομιλία Ομπάμα έκλεισε με έναν τόνο αισιοδοξίας και… Ελλάδας. «Οταν ήμουν στην Ακρόπολη χθες, ο ξεναγός μάς έλεγε πως υπάρχουν ερείπια πάνω στα οποία χτίστηκε η πόλη. Αυτό πρέπει να κάνουμε, να χτίσουμε πάνω στα ερείπια. Αυτό είναι η Δημοκρατία. Αν συνεργαστούμε και συμμαχήσουμε, θα ξαναχτίσουμε πάνω στα ερείπια. Αυτό είναι το μήνυμά μου στους νέους».

Το «παρών» έδωσαν, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζορτζ Τσούνης, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς κ.ά.

Πηγές: kathimerini.gr , ΑΠΕ-ΜΠΕ