Λογική ή συναίσθημα: Πώς ψηφίζουμε;

Μια συζήτηση για την ψυχολογία του ψηφοφόρου με τον Αντώνη Γαρδικιώτη, από την Καθημερινή: 

Έρευνες επί ερευνών προσπαθούν να σκιαγραφήσουν την ψυχολογία του ψηφοφόρου και πώς αυτή θα επηρεάσει την εκλογική αναμέτρηση. Στην Ελλάδα τα επιτελεία των πολιτικών κομμάτων προσπαθούν τα τελευταία 24ωρα να ανιχνεύσουν αν κάτι θα αλλάξει μεταξύ των δύο αναμετρήσεων (της 21ης Μαϊου και της 25ης Ιουνίου).

Σύμφωνα με τον Αντώνη Γαρδικιώτη, αναπληρωτή Καθηγητή Κοινωνικής Ψυχολογίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας στο ΑΠΘ, οι παράγοντες που επηρέασαν τους ψηφοφόρους στις πρώτες εκλογές είναι οι ίδιοι που θα τους επηρεάσουν και στις δεύτερες. «Είναι το γενικό κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας, η αποστασιοποίησή τους από την πολιτική και τους θεσμούς αλλά και η μεγάλη επιρροή από τα ΜΜΕ που καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες αντιλαμβάνονται τα πράγματα». Όπως αναφέρει, οι πολίτες αναζητούν μηνύματα ελπίδας καθώς ο τρόπος που ψηφίζουν εξαρτάται άμεσα από τον τρόπου αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα αλλά και το μέλλον τους.

Λογική ή συναίσθημα

Όπως αναφέρει ο ίδιος, στο δίπολο λογικής και συναισθήματος, οι διαθέσιμες έρευνες δείχνουν πως οι πολίτες τείνουν να λαμβάνουν αποφάσεις κυρίως με γνώμονα το δεύτερο. «Κάποια μοντέλα παλαιότερα έλεγαν ότι η πολιτική σκέψη βασίζεται στη λογική αποτίμηση και επεξεργασία των δεδομένων. Δεν συμβαίνει όμως αυτό. Σε μεγάλο βαθμό πλέον επηρεαζόμαστε από εντυπώσεις και συναισθήματα», αναφέρει προσθέτοντας πως τελικά μεγάλο ρόλο παίζει το ποιος έχει τη δύναμη να καθορίσει και να κατασκευάσει την ατζέντα και να φτιάξει κλίμα. «Οι άνθρωποι νιώθουν πως πηγαίνουν προς μία κατεύθυνση χωρίς να μπορούν να πουν πώς το ένα ή το άλλο τους οδήγησε στην απόφαση αυτή». 

O Τζον Κρόσνικ, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, που έχει αφιερώσει την καριέρα του στη συμπεριφορά του ψηφοφόρου, το είχε πει με μια φράση: «Στην πραγματικότητα, όλη η διαδικασία λήψης αποφάσεων γίνεται ασυνείδητα».

Πολιτική αποσταστιοποίηση

Σύμφωνα με τον κ. Γαρδικιώτη, η μη λογική επεξεργασία των δεδομένων από μερίδα ψηφοφόρων σχετίζεται άμεσα με την αποστασιοποίηση αυτών και τη χαμηλή εμπιστοσύνη που δείχνουν στους πολιτικούς και τα κόμματα. Σε έρευνα που πραγματοποίησε ο ίδιος με προπτυχιακούς φοιτητές του τμήματος Δημοσιογραφίας του ΑΠΘ αποδεικνύεται -μεταξύ άλλων- πως οι πολίτες δεν πιστεύουν ιδιαίτερα πως η πολιτική διαδικασία θα εξυπηρετήσει τους σκοπούς και τα συμφέροντά τους, με αποτέλεσμα να απομακρύνονται από την πολιτική. 

«Υπάρχει αρκετά χαμηλή σύνδεση με την πολιτική αλλά κυρίως με τους πολιτικούς και τα κόμματα. Η σημασία του πολιτικού προγράμματος υποχωρεί, η ιδεολογία υποχωρεί και εξαιτίας αυτή της χαμηλής ψυχολογικής ταύτισης, βλέπουμε και στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες να υπάρχει μια ρευστότητα -οι άνθρωποι μετακινούνται εύκολα από τον ένα πολιτικό χώρο στον άλλο- η οποία ήταν αδιανόητη στις προηγούμενες δεκαετίες του ’80 και του ’90»...

Πηγή: kathimerini.gr