Ο Χάνσεν, το Κοινοβούλιο στη Βιέννη και η Ακαδημία Αθηνών

Οι προφανείς αντιστοιχίες του κτιρίου του Κοινοβουλίου της Βιέννης (φωτογραφία αριστερά) με το κτίριο της Ακαδημίας Αθηνών, κορυφαία έργα και τα δυο του Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν.

Άρθρο του Νίκου Βατόπουλου στην Καθημερινή με τίτλο "Ο Θεόφιλος Χάνσεν και η νέα Βιέννη στη σύγχρονη ζωή":

Το κτίριο του κοινοβουλίου της Αυστρίας, από τα λαμπρότερα δείγματα ιστορικισμού στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική, έχει εκ βάθρων ανακαινιστεί ολοκληρώνοντας δεκαετές πρόγραμμα αποκατάστασης. Για τη Βιέννη αποτελεί κορυφαίο αξιοθέατο της αυτοκρατορικής πρωτεύουσας του δεύτερου ημίσεος του 19ου αιώνα και δείγμα της καλλιτεχνικής και διανοητικής δεινότητας του Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν. Για τον Χάνσεν, το πομπώδες έργο της αυστριακής Βουλής (1874-1883) στο Ρίνγκστρασε (στα ίχνη των παλαιών τειχών) ήταν ένας τρόπος να δείξει τις δυνατότητές του στον αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ που τον τίμησε για τις υπηρεσίες του στη Βιέννη, αλλά και μία ευκαιρία να καθιερωθεί στο προσκήνιο της αυτοκρατορικής πρωτεύουσας.

Οι αντιστοιχίες με το κτίριο της Ακαδημίας Αθηνών είναι προφανείς. Στην Αθήνα, ο Χάνσεν με χρηματοδότηση του Σίμωνος Σίνα, επιφανούς μέλους της κραταιάς ελληνικής παροικίας της Βιέννης, σχεδιάζει το αρμονικότερο ίσως δημόσιο κτίριο της νεοκλασικής Αθήνας, και ένα από τα ευγενέστερα του είδους παγκοσμίως. Για το έργο της Ακαδημίας Αθηνών, που αργοπορούσε λόγω διακεκομμένης χρηματοδότησης, ήρθε στην Αθήνα, ο Ερνέστος Τσίλλερ, που δούλευε στο γραφείο του Χάνσεν στη Βιέννη. Ανέλαβε την επίβλεψη του έργου και τον κέρδισε η Ελλάδα.

Κτίριο της Ακαδημίας Αθηνών

Αλλά αυτή είναι μια άλλη παράμετρος. Η αποκάλυψη της αυστριακής Βουλής μέσα στη λαμπρότητα της μνημειακής αρχιτεκτονικής της δείχνει ένα δρόμο για τη σύνδεση αυτών των ιστορικών οικοδομημάτων με την ατζέντα του 21ου αιώνα για την προσβασιμότητα, τη λειτουργικότητα και την ανθεκτικότητα. Η αυστριακή Βουλή αυτοπροσδιορίζεται πλέον ως χώρος με πλήρη προσβασιμότητα προσανατολισμένος στην απόλυτη εξυπηρέτηση των πολιτών: πληροφορίες, ξεναγήσεις, βιβλιοθήκη, εστίαση, πωλητήριο. Ενας χώρος εκπαίδευσης στη λειτουργία της δημοκρατίας, αλλά και ένα κτίριο έκθεμα του εαυτού του.

Με την ευκαιρία της τεράστιας επένδυσης που έκανε το αυστριακό κράτος για την ανάδειξη του κτιρίου του κοινοβουλίου, τίθεται το μείζον ζήτημα της βιωσιμότητας της ιστορικής κληρονομιάς στις δεκαετίες που έρχονται. Για την Ελλάδα είναι μια μεγάλη πρόκληση καθώς πλήθος ιστορικών δημοσίων κτιρίων χρήζουν άμεσα ριζικής αποκατάστασης.

Και επίσης, η Βιέννη του Θεόφιλου Χάνσεν μπορεί να γίνει και μια ευκαιρία για την ανάδειξη (και εκτίμηση) της Αθήνας του Θεόφιλου Χάνσεν (το 2014 η ιστορικός τέχνης Μαριλένα Κασιμάτη και ο αρχιτέκτων Γιώργος Πανέτσος είχαν παρουσιάσει στην Αθήνα την έκθεση για τον Χάνσεν ορίζοντας νέα αφετηρία για τη μελέτη του). Είναι εκ νέου μια ευκαιρία να προσεγγίσουμε την Αθήνα ως ένα κομμάτι της ευρωπαϊκής ιστορίας των ιδεών και να κατανοήσουμε βαθύτερα τις δικτυώσεις του 19ου και του 20ού αιώνα. Η παρουσία του Θεόφιλου Χάνσεν, π.χ., στην Αθήνα (με έργα όπως το Αστεροσκοπείο και η Ακαδημία, μεταξύ άλλων) είναι ένας πλούτος για την ελληνική πρωτεύουσα που ενδιαφέρει τους πάντες, μελετητές και απλούς επισκέπτες.

Την ώρα που η Αυστρία έχει το έργο του Χάνσεν στην προθήκη του εκσυγχρονισμένου προσώπου της, στην Αθήνα το κτίριο-έργο τέχνης της Ακαδημίας Αθηνών είναι υποχρεωμένο να είναι ζωσμένο με λαμαρίνες (για να γλιτώσει τους βανδαλισμούς) και να συμβιώνει με βαποράκια. Αλλά αυτό δεν αξίζει στην Αθήνα. Και είναι καιρός να αλλάξει.

Πηγή: Ο Θεόφιλος Χάνσεν και η νέα Βιέννη στη σύγχρονη ζωή | kathimerini.gr

Σχετικές αναρτήσεις:
Ταξίδια: Το κτίριο της Βουλής στη Βιέννη (26.12.2013)

Συνθήματα στους τοίχους της Ακαδημίας Αθηνών (13.10.2012)