Αριστερά: Αντάρτης του ΕΛΑΣ, 1944. «Δέστε τον Αντάρτη πάνω στη ράχη, είναι διαχρονικός πολεμιστής...». Φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή.
Στη συνέχεια κάποια στοιχεία για τον Σπύρο Μελετζή, κυρίως από τη Βικιπαίδεια, καθώς και ορισμένες από τις πιο γνωστές φωτογραφίες του σχετικές με την αντίσταση.
Γεννημένος στο χωριό Άγιοι Θεόδωροι Ίμβρου, ο Μελετζής ήταν πρωτότοκος γιος (από έξι αδέλφια) του Μενελάου Μελετζή και της Καλλιόπης Γιαννάκη. Ο πατέρας του Μελετζή ήταν φτωχός - ντενεκετζής στο επάγγελμα ενώ η μητέρα του δεν είχε φοιτήσει σε σχολείο. Ο Μελετζής παρακολούθησε το σχολαρχείο και η οικογένειά του τον προόριζε για δεσπότη. Όμως επειδή ο πατέρας του Μελετζή πεθαίνει από επιδημία γρίπης το 1919, σε ηλικία 13 χρονών αναγκάζεται να βιοποριστεί.
Σε ηλικία 17 ετών, το 1923 (Συνθήκη της Λωζάνης - παραχώρησης της Ίμβρου στους Τούρκους) έφυγε για την Αλεξανδρούπολη όπου εργάστηκε αρχικά ως υπάλληλος σε υφασματοπωλείο και αργότερα στο φωτογραφείο του Αλέξανδρου Παναγιώτου (ο οποίος ήταν συγγενής του Μελετζή). Σταθμός στη φωτογραφική του καριέρα αποτέλεσε η φωτογραφία του με τα καΐκια στην παραλία της Αλεξανδρούπολης για την οποία κέρδισε το πρώτο βραβείο στην έκθεση της Θεσσαλονίκης το 1924. Το 1927 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Έμαθε φωτογραφία από τον Γεώργιο Μπούκα - φωτογράφο της βασιλικής οικογένειας. Το 1937 φωτογραφίζει την ελληνική ύπαιθρο στην Ήπειρο.
Στην Αντίσταση του '40 ακολουθεί και φωτογραφίζει τους αντάρτες στην Πελοπόννησο και Ευρυτανία. Ο Μελετζής θεωρείται ο φωτογράφος της Αντίστασης. Στο βιβλίο "Με τους αντάρτες στα βουνά" παρουσιάστηκαν φωτογραφίες από τους αντάρτες στα βουνά της Ευρυτανίας την περίοδο 1941-1944. Πολλές από αυτές τις φωτογραφίες χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα ως ιδανικές αναπαραστάσεις του αγώνα της Αριστεράς.
"Είναι ο άφθαστος σε απόδοση φωτογράφος της Εαμικής Αντίστασης. Ο Μελετζής μ' αυτές τις φωτογραφίες έγραψε πειστικά την ιστορία της, κι έγινε δικαιωματικά ο εικονογράφος μιας εποχής. Οι φωτογραφίες που πήρε ο Μελετζής από κείνες τις ηρωϊκές κατεβασιές του Εαμικού κόσμου στους δρόμους της Αθήνας, διαμαρτυρόμενος για τα χιτλερικά εγκλήματα, και η δράση του ΕΛΑΣ στην Ελεύθερη Ελλάδα, γίνηκαν αδιάσειστα ντοκουμέντα στην ιστορία του τόπου μας και που δεν μπορούν να αμφισβητήσουν ούτε και οι μηδίζοντες. Τώρα χάρις στον Μελέτζη έχει συγκροτηθεί μια πλούσια πινακοθήκη φωτογραφιών επώνυμων της αντίστασης και ανώνυμων οραματιστών...". Αυτά έγραφε μεταξύ πολλών άλλων ο Νίκος Αλεξίου σε ένα παλιό (του 1996) αφιέρωμα της Καθημερινής (Επτά Ημέρες) για τους Έλληνες Φωτογράφους.
Αντάρτης στο Βελούχι, 1944
Και πρόσθετε ο Νίκος Αλεξίου για τον Σπύρο Μελετζή: "Και τούτος ο εικονογράφος της Αντίστασης μνημείωσε μερικές στιγμές του αγώνα. Δέστε «τον Αντάρτη» πάνω στη ράχη, είναι διαχρονικός πολεμιστής, μπορεί να 'ταν χαραγμένος στα αρχαία αγγεία, να 'ταν πολεμιστής του 21, που φρουρεί σαν το ακοίμητο πνεύμα της λευτεριάς..."
Το 1948 φωτογραφίζει τη Σαμοθράκη και την Αλεξανδρούπολη. Λόγω των αριστερών φρονημάτων και την εμπλοκή του στον αντιστασιακό αγώνα αντιμετωπίζει προβλήματα στην εύρεση εργασίας. Ο Μελετζής συνεχίζει μεταπολεμικά να φωτογραφίζει: φωτογραφίζει αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία και τη δεκαετία του 50' φωτογραφίζει πολιτικούς όπως τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, Σπυρίδωνα Μαρκεζίνη, Γεώργιο Ράλλη, Γιώργο Παπανδρέου όπως και τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και Ιάκωβο αλλά και προσωπικότητες της τέχνης. Το 1953 το έργο του Μελετζή παρουσιάζεται και λαμβάνει τιμητικές διακρίσεις στο Ρότσεστερ, Μπέρμινχαμ και στο Μπουένος Άιρες.
Βοσκός στον Όλυμπο το 1970. Φωτ. Σπύρος Μελετζής. (gr.pinterest.com)
Το 1955 μέσω σύμβασης με το δημόσιο, φωτογραφίζει δημόσια έργα στον Έβρο. Αργότερα με εντολή του υπουργείου Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων το 1957 εργάζεται ως φωτογράφος δημόσιων έργων και περιοδεύει φωτογραφίζοντας σε όλη την Ελλάδα (από την Πελοπόννησο, Ρούμελη μέχρι τη Θράκη). Στα τέλη της δεκαετίας του '70 σκηνοθετεί ντοκιμαντέρ με θέμα την Εθνική Αντίσταση για λογαριασμό της σουηδικής τηλεόρασης.
afirimeno.com
afirimeno.com
με στοιχεία από wikipedia.org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου