Κόμματα χωρίς αρχηγούς και αρχηγοί χωρίς κόμματα

Η νέα δημοσκόπηση του Protagon: Η ΝΔ επιστρέφει – τα παράδοξα της αντιπολίτευσης

Μια κυβέρνηση που δημοσκοπικά ανακάμπτει και μια αντιπολίτευση που χαρακτηρίζεται από το σχηματικό δίπολο «κόμματα χωρίς αρχηγούς και αρχηγοί χωρίς κόμματα», είναι τα συμπεράσματα της νέας έρευνας της Real Polls που διεξήχθη για λογαριασμό του Protagon.gr

Έχουμε κόμματα χωρίς αρχηγούς και αρχηγούς χωρίς κόμματα; Αυτό είναι ένα νέο πολιτικό σκηνικό που φαίνεται πως διαμορφώνεται στη χώρα, καθώς μπήκαμε στο δεύτερο τρίμηνο της χρονιάς. Ενα σκηνικό που δεν αφορά βέβαια την περίπτωση της Νέας Δημοκρατίας –της οποίας η πρωτιά αλλά και η πολιτική στερεότητα δεν αμφισβητούνται, τουναντίον επιβεβαιώνονται–, αλλά το σύνολο της αντιπολίτευσης, όπως περιγράφεται από τα ευρήματα της νέας δημοσκόπησης της Real Polls.

Η έρευνα καταδεικνύει: α) την επί τα βελτίω αλλαγή του κλίματος για την κυβέρνηση, η οποία ύστερα από ένα επώδυνο γι’ αυτήν διάστημα και καθώς απομακρυνόμαστε χρονικά και συναισθηματικά από την επέτειο και τα συλλαλητήρια των Τεμπών, καταγράφει πλέον εμφανή δημοσκοπικά οφέλη, β) τις νέες απώλειες για τα «συστημικά» κόμματα της αντιπολίτευσης του κεντροαριστερού χώρου, που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν κρίση ηγεσίας, και γ) την αίσθηση κεκτημένης ταχύτητας –ή πολιτικού momentum– για τα λεγόμενα «αντισυστημικά» κόμματα.

Πρόθεση ψήφου και πρόβλεψη αποτελέσματος

Στο ζήτημα της πρόθεσης ψήφου και στο ερώτημα ποιο κόμμα θα ψηφίζατε αν είχαμε εκλογές την επόμενη Κυριακή, η ΝΔ μετρήθηκε στο 26%, σημαντικά πάνω από το 23,2% της προηγούμενης μέτρησης (8-10 Μαρτίου 2025). 

Σταθερά στη δεύτερη θέση βρίσκεται πλέον η Πλεύση Ελευθερίας, και αυτή με αυξημένα ποσοστά, στο 14,2% (από 12,6% τον Μάρτιο). Ενώ τρίτο, με περαιτέρω υποχώρηση, βρίσκεται το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, το οποίο στην πρόθεση ψήφου υποχώρησε στο μονοψήφιο: λαμβάνει ένα 8,6% (από 10% τον Μάρτιο), καταγράφοντας τις σημαντικότερες δημοσκοπικές ζημιές και πληρώνοντας, καθώς φαίνεται, τη στρατηγική του στην υπόθεση των Τεμπών, αφού συμπορεύτηκε με εκείνες ακριβώς τις πολιτικές δυνάμεις που καλλιέργησαν τη συνωμοσιολογία και τον τοξικό λόγο.

Στην τέταρτη θέση βρίσκεται η Ελληνική Λύση, με σημαντική άνοδο στο 7,6% (από 5,9%), στην πέμπτη το ΚΚΕ με 6,5% (από 6,6%) και στην έκτη ο ΣΥΡΙΖΑ με 5,3% (ψηλότερα από το 4,6% του Μαρτίου). Στο όριο της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης η Φωνή Λογικής, που έπεσε στο 3,1% (από 3,5% στην προηγούμενη μέτρηση), το Κίνημα Δημοκρατίας με 2,9% (από 2,4%) και το ΜέΡΑ25 με 2,8% (2,6%). Εκτός Βουλής η Νίκη με 1,9% (2,3%).

Στην πρόβλεψη αποτελέσματος, η Νέα Δημοκρατία ανέβηκε στο 29,7% (από 27% στην έρευνα του περασμένου Μαρτίου), πάνω δηλαδή και από την εκλογική της επίδοση στις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2024 (28,31%). 

Το παράδοξο της παράλληλης ανόδου από τη μία της ΝΔ –που πιστώνεται και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της συνωμοσιολογίας γύρω από τα Τέμπη– και από την άλλη των αντισυστημικών κομμάτων που επένδυσαν ακριβώς σε αυτά τα σενάρια συνωμοσίας, έχει μια εξήγηση: τόσο η Πλεύση Ελευθερίας, που βρίσκεται πλέον στο 17,9% της πρόβλεψης αποτελέσματος (από 16,6% στην έρευνα του Μαρτίου), όσο και η Ελληνική Λύση, στο 8,8% (από 8%), παραμένουν οι καλύτεροι υποδοχείς αγανάκτησης και διαμαρτυρίας για το σύνολο των ακολουθούμενων πολιτικών. Χωρίς να έχουν ασκήσει εξουσία, προβάλλονται πιο εύκολα ως αξιόπιστα κόμματα σε σχέση με άλλα που έχουν κυβερνήσει. Εκτιμάται δε ότι θα απαιτηθεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ώστε η επίδραση της αποκάλυψης των τουλάχιστον αντιφατικών πορισμάτων για τα Τέμπη να περιορίσει τη δημοσκοπική τους εκτίναξη.

Το πρόβλημα το έχει και εδώ το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, που υποχώρησε στο 10,5% (από 13,7% τον Μάρτιο). Και το ΚΚΕ υποχωρεί στο 7,6% (από 8,5%), ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ «τσιμπάει» 6,6% (από 6%).

Κόμματα χωρίς αρχηγό και αρχηγοί χωρίς κόμματα

Το ενδιαφέρον για μία ακόμη φορά είναι ο ρόλος που παίζουν οι ηγεσίες των κομμάτων στη δημοσκοπική σχέση που διαμορφώνουν αυτά με τους πολίτες. Και σε αυτή την έρευνα τέθηκε το ερώτημα: «Στο υποθετικό σενάριο που όλα τα κόμματα είχαν για αρχηγό διαφορετικό πρόσωπο από αυτό που έχουν τώρα, ποιo κόμμα θα ψηφίζατε». 

Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και ο ΣΥΡΙΖΑ σχεδόν διπλασιάζουν τα ποσοστά τους σε σχέση με την απλή πρόθεση ψήφου, η ΝΔ χωρίς τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην αρχηγία υποχωρεί, ενώ τα ποσοστά της Πλεύσης Ελευθερίας και της Ελληνικής Λύσης μειώνονται δραματικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε ένα ενδεχόμενο εκλογών με άλλους αρχηγούς, η ΝΔ στην πρόθεση ψήφου μετριέται στο 25,3%, ενώ το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ εκτινάσσεται στο 19,9% και ο ΣΥΡΙΖΑ στο 10,4%. Στον αντίποδα, μια Πλεύση Ελευθερίας χωρίς τη Ζωή Κωνσταντοπούλου μετριέται στο 2,9%!

Καθώς το πολιτικό σκηνικό, και ειδικά στην αντιπολίτευση, περιγράφεται σχηματικά από το δίπολο "κόμματα χωρίς αρχηγό και αρχηγοί χωρίς κόμματα", τέθηκε στην έρευνα το ερώτημα: «Αν έπρεπε να ψηφίσετε ένα κόμμα βάσει μόνο του αρχηγού του, ποιο θα ήταν αυτό;». Σε αυτό το ερώτημα η ΝΔ υπό τον κ. Μητσοτάκη παραμένει το μόνο ισχυρό κόμμα με ισχυρή ηγεσία, διατηρώντας τα ποσοστά της πρόθεσης ψήφου. ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν σαφή κάμψη σε σχέση με την πρόθεση ψήφου, ενώ Ελληνική Λύση και Πλεύση Ελευθερίας κρατάνε τα ποσοστά της πρόθεσης ψήφου, γεγονός που επιβεβαιώνει τον αρχηγοκεντρικό χαρακτήρα τους.

Το πολιτικό πρόβλημα της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης καταγράφεται σε ένα ακόμη εύρημα της δημοσκόπησης, καθώς ναι μεν οι πολίτες δεν δείχνουν εμπιστοσύνη στα κόμματα που δρουν ως υποδοχείς διαμαρτυρίας, αλλά αυτό το έλλειμμα δεν διοχετεύεται αλλού και σίγουρα δεν το εισπράττουν το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ. Στο ερώτημα «Ποιο κόμμα πιστεύετε ότι μπορεί να δώσει τις πιο ρεαλιστικές λύσεις στα προβλήματα των πολιτών;», οι πολίτες συνεχίζουν να εμπιστεύονται τη ΝΔ κατά 29,8% (ποσοστό κοντά στην πρόβλεψη αποτελέσματος), ενώ η Πλεύση Ελευθερίας, από το 17,9% στην πρόβλεψη αποτελέσματος, κατακρημνίζεται στο 9,8%. Ομως τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή την ερώτηση παραμένουν περίπου στα ίδια ποσοστά με αυτά της πρόβλεψης αποτελέσματος.

Η εικόνα της έλλειψης ηγεσίας στα κόμματα της Kεντροαριστεράς αποτυπώνεται και στις απαντήσεις στην ερώτηση: «Τι θεωρείτε πως πρέπει να γίνει με τον χώρο της Kεντροαριστεράς, της οποίας τα κόμματα φθίνουν δημοσκοπικά;» Το 70,6% (Ναι – Μάλλον ναι) απαντά ότι πρέπει να αλλάξουν ηγεσία, ενώ αμέσως μετά, το 66,8% (Ναι – Μάλλον ναι), ότι πρέπει να σχηματιστεί νέος φορέας με εκλογή νέου αρχηγού.

Στο ερώτημα «Ποια είναι η πιθανότητα να ψηφίσετε έναν νέο φορέα του οποίου θα ηγείται ο Αλέξης Τσίπρας;», το άθροισμα «Πολύ πιθανό» (10,6%) και «Αρκετά πιθανό» (6,8%) ανέρχεται στο 17,4%, ενώ ένα τέτοιο σενάριο κρίνεται αρνητικά από το 71,1% των ερωτηθέντων.

Όσον αφορά το ΠΑΣΟΚ -ΚΙΝΑΛ, το πρόβλημα της απήχησης ή έστω των ορίων της αρχηγίας του Νίκου Ανδρουλάκη εμφανίζεται οξυμένο. Στο ερώτημα «Πού οφείλεται κατά τη γνώμη σας η δημοσκοπική πτώση του ΠΑΣΟΚ;», οι πολίτες θεωρούν σε ποσοστό 85,4% (Σίγουρα ναι – Μάλλον ναι) ότι οφείλεται στην αδύναμη ηγεσία του.

Πηγή: Protagon.gr