Τι είναι όμως το Φιλότιμο, που στην ελληνική τουλάχιστον επικράτεια μπορεί εύκολα να γίνει αντιληπτό, αλλά δύσκολα να οριστεί;
"Το Φιλότιμο είναι αρχαία ελληνική λέξη και μεταφράζεται ως «αγάπη για την τιμή»" μας λέει η el.wikipedia.org. Ωστόσο, συμπληρώνει ότι "το φιλότιμο είναι σχεδόν αδύνατο να μεταφραστεί επαρκώς, γιατί περιγράφει ένα σύνθετο πλέγμα αρετών".
"Φιλότιμο: αξιοπρέπεια, τιμή, περηφάνια, καλώς εννοούμενος εγωισμός, το χαρακτηριστικό εκείνου που είναι συχνά υπέρ το δέον συνεπής προς τις υποχρεώσεις του, που πρόθυμα εκτελεί τα καθήκοντά του, με ευσυνειδησία, εκείνου που δεν θέλει να δίνει δικαιώματα να θιγεί η τιμή και η υπόληψή του. Αυτός που αγαπά δηλαδή είναι φίλος με την τιμή, με τις αξίες του, με την τιμιότητα του, άρα προσπαθεί να είναι συνεπής με την τιμή του, με ότι τιμά..." αναφέρει το el.wiktionary.org
Πράγματι, πολλές λέξεις μοιάζει να χρειάζονται για να ορίσουμε το Φιλότιμο.
Μια ομάδα επιστημόνων και φίλων, αναζητώντας το «χαμένο φιλότιμο», πήρε την πρωτοβουλία να δημιουργήσει το «Φιλότιμο Ίδρυμα» που έχει συλλέξει δεδομένα και προσπαθεί να επιτύχει την εισαγωγή της λέξης "philotimo" στα διεθνή λεξικά. Στο "philotimo.org" αναφέρουν:
"Η Πρωτοβουλία Φιλότιμο ξεκίνησε από το Λονδίνο το 2011, με τη συνειδητοποίηση του ερευνητικού κενού στην διεθνή βιβλιογραφία γύρω από την σύνθετη έννοια της λέξης «Φιλότιμο» – την κεντρικότερη αξία στην Ελληνικής πολιτισμική ταυτότητα. Η ιδέα του να αναζητηθεί το «χαμένο φιλότιμο» όπως συχνά αναφέρεται από τους Έλληνες, ξεκίνησε ένα συναρπαστικό ταξίδι με απίθανες συμπτώσεις και φωτισμένες συναντήσεις που οδήγησαν στην δημιουργία της μη-κερδοσκοπικής startup πλατφόρμας Σκέψης/Δράσης «Φιλότιμο Ίδρυμα» τον Σεπτέμβριο του 2014".
"Είμαστε μια διεθνής ομάδα φίλων, εξειδικευμένων σε πεδία μεταξύ άλλων της ψυχολογίας, του μάρκετινγκ, της στατιστικής επιστήμης και της επιστήμης υπολογιστών. Ξεκινήσαμε τη συλλογή δεδομένων μέσα από τη διεθνή κοινότητα Ελλήνων ώστε να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια ‘Φιλότιμο’ τον 21ο αιώνα. Όσο περισσότερα δεδομένα συγκεντρώναμε, τόσο περισσότερο διαπιστώναμε την κεντρικότητα της έννοιας ‘Φιλότιμο’ στην κοινωνική συνοχή και την αγωγή του πολίτη στις σύγχρονες κοινωνίες".
Μιλώντας στην «Καθημερινή» ο επικεφαλής του νεοσύστατου κινήματος «#Philotimo - #Φιλότιμο», κ. Μάνος Χατζημαλωνάς, ψυχολόγος, σημειώνει:
«Έπειτα από 2 χρόνια έρευνας, με αφορμή τα όσα γίνονται στον κόσμο αποφασίσαμε να γιγαντώσουμε την προσπάθεια εισαγωγής της λέξης philotimo στα διεθνή λεξικά, και να προσπαθήσουμε εντός του 2017 να δημιουργήσουμε ένα διεθνές trend που θα αναδείξει τη σημασία και παντοδυναμία της έννοιας του πολίτη στα εθνικά και διεθνή δρώμενα»... «Με την εισαγωγή του στα διεθνή λεξικά, θα καταφέρουμε για πρώτη φορά έπειτα από πολύ καιρό σε πολιτιστικό επίπεδο μια συλλογική νίκη για τους Ελληνες». «Οχι μόνο θα μπει ατόφια η λέξη, μάλιστα το πιθανότερο ακριβώς μετά τη λέξη “philosophy”, αλλά θα έχει θετικό αντίκτυπο για την Ελλάδα...». Τονίζει δε ότι «... το φιλότιμο είναι τόσο μοναδικά ελληνικό όσο και η πανανθρώπινη ικανότητα αντίστασης μέσα στο χάος και την αναλήθεια...».
Από την πλευρά μας κατ' αρχήν τους ευχόμαστε "καλή επιτυχία". Όμως, δεδομένου ότι ένας λαός που έχει ανάγκη από κάποια λέξη για να προσδιορίσει μια έννοια, την ανάγκη αυτή την καλύπτει από μόνος του είτε δημιουργώντας μία λέξη ή δανειζόμενος την λέξη αυτή από άλλους λαούς. Αναρωτιόμαστε λοιπόν, μιας και δεν είμαστε ειδικοί πάνω στο θέμα, για τα εξής:
Γιατί πρέπει εμείς να προσπαθήσουμε να τους επιβάλουμε, κατά κάποιο τρόπο, τη δική μας λέξη; Μήπως η προσπάθεια αυτή (της έξωθεν από εμάς επιβολής) έχει τα χαρακτηριστικά ενός κακώς εννοούμενου εγωισμού; Κάτι που σε αυτή την περίπτωση έρχεται σε αντίθεση με κάποια βασικά χαρακτηριστικά της έννοιας του "φιλότιμου"; Μήπως λοιπόν αυτή η προσπάθεια αναιρεί ακριβώς αυτό που προσπαθούμε να πετύχουμε; Το "μοναδικά ελληνικό φιλοτιμο"!
Τώρα, αν η έννοια που έχει η λέξη φιλότιμο είναι "μοναδικά ελληνική" (όχι όπως η έννοια που έχει η μαγκιά, το τζατζίκι ή το σουβλάκι), αν πράγματι δεν υπάρχει σε άλλους λαούς ως έννοια, τότε τι την χρειάζονται την λέξη;
Τώρα, αν η έννοια που έχει η λέξη φιλότιμο είναι "μοναδικά ελληνική" (όχι όπως η έννοια που έχει η μαγκιά, το τζατζίκι ή το σουβλάκι), αν πράγματι δεν υπάρχει σε άλλους λαούς ως έννοια, τότε τι την χρειάζονται την λέξη;
Ποιο ελληνικό φιλότιμο; το χάσαμε και αυτό όπως τόσα άλλα, δεν έμεινε παρά ένας μύθος! Καλά τα σχόλια προς το τέλος της ανάρτησης.
ΑπάντησηΔιαγραφή